Link bài viết phần 1: https://bit.ly/3yFfz5W
Link bài viết phần 2: https://bit.ly/3vB1Jj7
Mở đầu: “Bạn/con/cháu/em muốn trở thành ai trong tương lai?” – Đây dường như là một câu hỏi bạn được nghe rất nhiều, thậm chí ngay từ khi còn nhỏ. Nếu bạn vẫn chưa có một câu trả lời chắc chắn thì hi vọng bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phần nào trong việc lựa chọn những công việc phù hợp với bản thân, hay xa hơn là xây dựng một sự nghiệp.
Bạn cũng đừng lo lắng nếu vẫn chưa tìm được câu trả lời cho câu hỏi trên. Bởi sau tất cả, việc bạn làm công việc gì trong tương lai còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, bao gồm cả yếu tố chủ quan và khách quan. Rất nhiều người trưởng thành vẫn đang thay đổi công việc một cách thường xuyên, và có nhiều người vẫn đang làm những công việc hoàn toàn không liên quan đến ngành học họ được đào tạo. Tuy vậy, việc tìm hiểu sớm có thể sẽ giúp bạn có sự chuẩn bị tốt hơn và đưa ra quyết định một cách chính xác hơn.
Bạn muốn trở thành ai trong tương lai? (ảnh google image)
I. Lựa chọn nghề nghiệp
Việc lựa chọn nghề nghiệp là một trong những quyết định quan trọng nhất trong cuộc đời. Cũng như rất nhiều bạn trẻ khác, bạn không biết mình muốn làm công việc gì khi lớn lên, đôi khi bạn thấy căng thẳng khi người khác đặt cho mình câu hỏi đó, nhất là trong giai đoạn cuối cấp và đang chuẩn bị thi đại học. Có thể bạn đã có ý tưởng về việc này rồi, và có thể đó là những ý tưởng hơi mơ mộng hay thậm chí là không thực tế, điều này là hoàn toàn bình thường. Bạn cũng đừng lo lắng vì đa phần những sinh viên mới, những người sau khi đã đỗ đại học vẫn chưa quyết định được chuyên ngành của mình là gì, nhiều người trong số họ còn thay đổi lựa chọn, học một khoa khác hay thi lại một trường đại học khác, hoặc đi làm một công việc toàn thời gian.
Tuy nhiên, bạn cũng cần tự đặt câu hỏi một cách nghiêm túc cho bản thân:
- Mình nên theo đuổi ước mơ hay suy nghĩ một cách thực tế?
- Khi nào thì mình cần đưa ra quyết định cuối cùng?
- Nếu lựa chọn không đúng, có cách nào để thay đổi và lựa chọn lại không? Hay mình sẽ bị “khóa chặt” vào lựa chọn đó?
- Để thực hiện điều đó thì mình cần làm những gì? Trình tự như thế nào? Ai là người có thể giúp mình?
II. Xác định một cách cụ thể là ước mơ của bạn có thể trở thành một sự nghiệp được không
Nếu bạn thực sự yêu thích hay đam mê một điều gì đó, điều đó thực sự rất tuyệt, bởi có rất nhiều người không biết mình thực sự thích gì. Tuy nhiên, để việc ước mơ được hiện thực hóa trở thành một công việc lại là một vấn đề bạn cần cân nhắc kĩ lưỡng. Có thể bạn rất thích ca hát và hát cũng hay, tuy nhiên điều đó đã đủ để cho bạn trở thành một ca sĩ chưa? Nếu bạn vẫn muốn giữ ước mơ này, bạn có muốn cân nhắc đến những công việc liên quan ví dụ như một giáo viên dạy nhạc, hay một người làm về kĩ thuật âm thanh không?
Điều muốn nói ở đây là bạn nên dựa trên sự cân bằng giữa ước mơ và thực tế để đưa ra một lựa chọn thích hợp nhất.
III. Điều gì là quan trọng?
Hãy luôn nhớ rằng: “Kiến thức đến từ việc học và kĩ năng đến từ kinh nghiệm, thực hành”. Trong tiếng Anh có câu “skills pay the bills” có nghĩa là công việc bạn làm chủ yếu là dựa vào kĩ năng của bạn và chỉ một phần nhỏ lượng kiến thức bạn đã được học là có ứng dụng trong công việc. Không phải lúc nào bạn cũng cần bằng tiến sĩ mới có thể trở thành chuyên gia trong một lĩnh vực. Ở đây muốn nhấn mạnh đến việc trải nghiệm, đừng từ chối một công việc thực tập hay cơ hội được trải nghiệm công việc trong thực tế. Cũng đừng ngần ngại việc tham gia một hoạt động tình nguyện, trở thành cộng tác viên trong một dự án liên quan đến công việc bạn muốn làm trong tương lai. Có thể bạn sẽ có cái nhìn cụ thể hơn, cả về mặt tích cực lẫn tiêu cực về công việc này. Và đây cũng là những thông tin cực kì hữu ích giúp bạn đưa ra lựa chọn cho riêng mình.
IV. Mình nên bắt đầu từ đâu?
Ngạn ngữ Trung Quốc có câu: “Hành trình vạn dặm cũng bắt đầu từ một bước chân.” Vì thế ngay từ bây giờ, bạn có thể bắt đầu bước những bước nhỏ trong hành trình sự nghiệp của mình. Dưới đây là một số điều bạn nên làm:
- Lên một danh sách từ 5 đến 10 công việc cụ thể bạn muốn làm
- Sắp xếp danh sách đó theo thứ tự yêu thích
- Liệt kê những yếu tố tích cực, tiêu cực liên quan đến từng công việcLàm một số bài test liên quan đến trắc nghiệm nghề nghiệp (Có rất nhiều trang web cung cấp các bài trắc nghiệm nghề nghiệp hoàn toàn miễn phí, Future Me sẽ tổng hợp và đăng tải ngay sau bài viết này)
- Nói chuyện với giáo viên hoặc người có kinh nghiệm trong lĩnh vực liên quan
- Tự mình tìm hiểu thông tin trên mạng, với những thông tin cụ thể như: Bạn cần kĩ năng gì để làm công việc này? Để làm việc này yêu cầu những bằng cấp cụ thể gì? Đâu là nơi đào tạo tốt cho công việc này? Thu nhập trung bình trong lĩnh vực này là bao nhiêu? Môi trường, thời gian làm việc như thế nào? Có phải làm ca đêm hay phải di chuyển nhiều không? Công việc này có vui và thú vị không? Đâu là những công ty lớn trong lĩnh vực này?
- Và một điều nữa: bạn nên đọc hết chuỗi bài viết liên quan đến chủ đề hướng nghiệp do Future Me thực hiện!
V. Hãy mở rộng tâm trí của bạn
Bên cạnh lời khuyên “cẩn trọng với những nguồn thông tin tiếp nhận” trong phần 1, bạn hãy giữ cho mình một “cái đầu mở”. Điều này có nghĩa là bạn hãy phá bỏ những định kiến có sẵn trước khi tiếp nhận những điều mới. Ví dụ như những thông tin: “nghề này vất vả/ khổ/ sướng.”, “nghề kia thu nhập cao/ thấp”, “để làm được việc này thì cần học rất giỏi”, “công việc này xã hội đang có nhu cầu lớn”. Hãy đánh giá một cách khách quan nhất nếu có thể và hãy nhớ thế giới đang thay đổi một cách rất nhanh. Ví dụ ở thế hệ bố mẹ chúng ta, chiếc điện thoại di động là một tài sản lớn, ở thế hệ anh, chị bạn, có thể sinh viên đại học mới được dùng di động và bây giờ, ngay cả các em học sinh cấp 2 cũng có thể có điện thoại riêng. Nếu bạn muốn trở thành một lập trình viên hay kĩ sư sản xuất điện thoại thì điều này sẽ ảnh hưởng như thế nào?
Tạm kết, có thể bài viết trên vẫn chưa giúp ích được nhiều cho bạn trong hành trình xây dựng sự nghiệp, nhưng hi vọng nó có thể giúp ích phần nào trong việc chuẩn bị cho hành trình đó.
Và giờ đây, nếu ai đó có hỏi bạn: “Bạn muốn trở thành ai trong tương lai?” Bạn có thể trả lời một cách tự tin: “Tôi đang khám phá những lựa chọn của mình!”