Xã hội này có tuổi đời khá dài, nói nó dài bởi nó trả qua rất rất nhiều thế hệ. Rất nhiều thời kỳ, giai đoạn. Và có lẽ còn trải qua diệt vong và hồi sinh. Chính tuổi đời dài như vậy nên đã hình thành vô số nền văn hoá, hệ thống quan niệm, tư tưởng, triết lý, tôn giáo...nếu các bạn đã từng bỏ thời gian tìm hiểu sâu những hệ thống này ắt hẳn các bạn sẽ thấy chúng từng phù hợp với một môi trường xã hội cụ thể, và sau đó lại bị diệt vong bởi một hệ thống khác, cứ lần lượt như vậy, mỗi hệ thống lại gắn liền với một xã hội khác nhau, và lần lượt diệt vong, lần lượt bị thay thế bởi cái mới. 

Việc sinh ra và diệt vong nó thể hiện rằng chúng chưa hẳn là thứ tốt nhất, bởi nếu tốt tại sao lại bị diệt vong, cũng là ý chúng ta đang bàn đến: lý do là không còn phù hợp.

Vậy một thứ sinh ra nó ở trạng thái đúng, và rồi nó bị chuyển sang trạng thái sai, bị đào thải, rõ ràng đã có gì đó xảy ra trong việc đón nhận nó, rõ ràng là chính thái độ của xã hội đã âm thầm thay đổi, nó giống như khi ta có một cái áo mặc vừa vặn, nhưng rồi bỗng dưng ta mập lên và cái áo đó không còn khoác nổi vào người. Và rõ ràng ban đầu nó đã vừa với cơ thể ta. Nhưng ta đã thay đổi rồi nó không còn vừa. 

Mặt khác, bản chất của sự thay thế này cũng thể hiện rằng hệ thống cũ mâu thuẫn với hệ thống mới. Cái áo mới không thể nhỏ như cái áo cũ được. Trong lịch sử con người đã thay thế quá nhiều hệ thống mâu thuẫn, và sự thay thế này vẫn còn tiếp diễn đến ngày hôm nay...

"Liệu có hay không một hệ thống tư tưởng hài hoà?"

Ở đây tôi dùng từ hài hoà có ý nhấn mạnh rằng một hệ thống có tính thích nghi cao, thích nghĩ với nhiều kiểu xã hội, thích nghi nhiều thời đại, và có thể tối ưu tồn tại bền vững nhất. Một hệ thống tư tưởng nó gắn liền với con người, nó không phải là thứ nằm ngoài con người mà có thể đổi màu như tắc kè! 

Mời các bạn cùng thảo luận, xin cảm ơn!