Haruki Murakami - Worldsweaver của văn học hiện đại Nhật bản
Sơ lược về một trong các trụ cột của văn học Nhật bản hiện đại - Haruki Murakami
Sinh ra ở Kyoto, trung tâm văn hóa truyền thống của Nhật, có bố mẹ đều là giáo viên văn học Nhật Bản, học về nghệ thuật sân khấu ở đại học Waseda, chịu ảnh hưởng của văn học và âm nhạc phương Tây từ nhỏ.
Toàn bộ các yếu tố trên đã tạo cho Murakami lối hành văn rất khác so với phần còn lại của Nhật Bản. Các tác phẩm của ông thường là sự hòa trộn giữa những trải nghiệm của bản thân khi còn trẻ, sử dụng tư duy trong văn hóa phương Tây để làm dịu bớt đi phần nào các khía cạnh cứng nhắc trong truyền thống của quê nhà.
Điển hình như việc ông viết về một phần những trải nghiệm thời sinh viên của mình trong Lắng nghe gió hát. Viết về chính cuộc sống của mình, việc ông thức dậy vào 4 giờ sáng mỗi ngày, duy trì việc chạy bộ và viết văn ảnh hưởng tới sự nghiệp của mình như thế nào trong tác phẩm Tôi nói gì khi nói về chạy bộ.
Hay như cách ông xây dựng các nhân vật trong Rừng Nauy, là một Naoko với những rối loạn trong tâm hồn đến mức độ không còn có thể sửa chữa được nữa, một Midori suy nghĩ đơn giản, chân thành và ấm áp, một Nagasawa hoàn toàn Tây hóa, không bó buộc mình trong bất cứ khuôn khổ nào, một Watanabe phải học cách trung hòa và dần dần trưởng thành giữa những thế giới đó.
Các yếu tố đã làm nên thương hiệu “Murakami” thường bắt gặp trong các tác phẩm của ông là âm nhạc, các thế giới siêu thực, đôi lúc có thể là các trường phái nghệ thuật khác như những vở kịch Hy lạp (Cassandra xuất hiện trong Kafka bên bờ biển), hội họa, triết học hay văn học, cừu, mèo và một yếu tố cuối cùng đã nhiều lần khiến ông khốn đốn trong sự nghiệp viết văn của mình - tình dục, cụ thể hơn là cách ông miêu tả các chi tiết liên quan đến tình dục.
Khoảng thời gian từng làm việc tại một cửa hàng băng đĩa và quán cà phê nhạc Jazz đã tặng cho Murakami một kho kiến thức khổng lồ về âm nhạc. Từ Mozart, các bản concerto, bản giao hưởng bốn mùa,... âm nhạc còn xuất hiện trực tiếp trong tựa đề một số tác phẩm của ông như Phía Nam biên giới, phía Tây mặt trời hay Rừng Nauy là tên một bản nhạc của band nhạc The Beatles.
Mèo được sử dụng trong các tác phẩm của ông như một ẩn dụ tinh tế cho phái nữ hoặc cho mối quan hệ của con người con người, có thể tham khảo hình ảnh chú mèo trong truyện ngắn Kino - một trong các truyện ngắn hay nhất của ông từ tập truyện Những người đàn ông không có đàn bà, hoặc trong Biên niên ký chim vặn dây cót.
Gatsby vĩ đại của F. Scott Fitzgerald là tác phẩm văn học của phương Tây có ảnh hưởng lớn nhất lên ông, đôi lúc người đọc có thể cảm nhận được nó xuất hiện trực tiếp trong sách của ông, và đôi lúc xuất hiện gián tiếp, như Chuột trong tiểu thuyết Pinball, 1937 hay nhân vật Menshiki trong cuốn tiểu thuyết mới nhất của ông - Giết chỉ huy đội kỵ sĩ - nhân vật này mua cả một tòa nhà bên kia thung lũng chỉ để quan sát một đứa bé mà một phần khả năng nào đó có thể là con gái của mình.
Việc đan xen các thế giới siêu thực với những chi tiết tình dục trong các tác phẩm của Murakami (theo quan điểm cá nhân) là nhằm mục đích gián tiếp miêu tả các tầng lớp nội tâm của con người. Đây vừa là thứ khiến ông khốn đốn trong mắt giới phê bình và báo chí, vừa là thứ gây dựng nên tên tuổi của ông, và có lẽ là (theo quan điểm cá nhân) thứ mà ông đã làm tốt nhất.
Ví dụ điển hình nhất và rõ ràng nhất có lẽ phải nhờ đến Naoko trong Rừng Nauy, hình ảnh chiếc giếng giữa cánh đồng xuất hiện ngay từ những trang đầu của tiểu thuyết là một biểu tưởng của sự lãng quên, cùng lúc đó Naoko đã hỏi nhân vật nam chính - Watanabe của chúng ta là “Cậu sẽ nhớ đến mình chứ?”
Naoko quan hệ với Watanabe nhưng khi gặp lại cô trách cậu tại sao lúc đó lại không để cho cô yên, điều này cho thấy nội tâm của Naoko rối loạn đến cỡ nào, dù đã chuyển đến một bệnh viện tách biệt hoàn toàn với xã hội.
Một mặt cô muốn mình có thể quên đi Kizuki để sống tiếp cùng với Watanabe, nhưng một phần vẫn luôn dằn vặt bản thân vì đã quan hệ với người khác thay vì người bạn trai đã chết.
Nhưng chi tiết này cũng có thể hiểu theo một cách khác, vì có ánh trăng, và ánh trăng mờ ảo là hình ảnh ẩn dụ cho sự đan xen các thế giới. Có thể vào đêm đó Naoko chưa bao giờ quan hệ với Watanabe và tất cả những gì xảy ra chỉ là một nỗ lực trong vô vọng của cậu với mong muốn có được Naoko trọn vẹn nhất.
Đây là điểm mạnh nhất trong văn học Haruki Murakami, ông để các thế giới mở ra và đan xen với nhau, trộn lẫn vào nhau, để độc giả tự quyết định tính cách và thế giới quan của các nhân vật.
Bốn tiểu thuyết gây tiếng vang lớn nhất của ông là Cuộc săn cừu hoang, Rừng Nauy, Biên niên ký chim vặn dây cốt, và 1Q84. Các tác phẩm của ông thường tập trung xây dựng những nhân vật mang trong mình chấn thương tâm lý và hành trình vượt qua nó để xây dựng lại cuộc đời, tác phẩm mới nhất của ông - Giết chỉ huy đội kỵ sĩ, cũng theo motif này, nhấn mạnh khía cạnh niềm tin vào hiện thực.
Giải thưởng: Murakami là người thứ 6 và là người Nhật duy nhất nhận giải Franz Kafka, ông cũng nhiều lần được đề cử Nobel Văn học nhưng hiện tại ông không còn mong muốn nhận giải thưởng này.
Tiểu thuyết hay nhất (Theo ý kiến cá nhân): Kafka bên bờ biển.
Tập truyện ngắn hay nhất (Theo ý kiến cá nhân): Desire.
Các truyện ngắn hay nhất (Theo ý kiến cá nhân):
- Khung cảnh có bàn ủi,
- Gặp một cô gái hoàn hảo 100% vào một buổi sáng đẹp trời tháng 4,
- Văn hóa truyền thống vào thế hệ của tôi: tiền sử giai đoạn cuối của chủ nghĩ tư bản.
Xanh và trắng
@xlaoyu
Sách
/sach
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất