CATCH ME IF YOU CAN – GÓC KHUẤT CỦA KẺ SIÊU LỪA

[CẢNH BÁO: BÀI VIẾT CÓ TIẾT LỘ NỘI DUNG PHIM. NẾU CHƯA XEM BẠN HÃY THƯỞNG THỨC BỘ PHIM TRƯỚC ĐÃ NHÉ] 

Bộ phim bắt đầu với phân cảnh Frank đang bị giam trong một nhà tù ở Pháp. Bị biệt giam, không người thân thích, chỉ có một đặc vụ FBI đến đọc cáo trạng dẫn độ để Frank được chuyên chở về Hoa Kỳ chịu án phạt. Và từ đây, bộ phim tua lại thời niên thiếu ở thành phố New York trong thập niên 60 của Frank William Abagnale Jr., kẻ lừa đảo vĩ đại nhất của Hoa Kỳ thời bấy giờ.

Thoạt đầu, Frank cùng bố mẹ sống sung túc, bình dị trong một căn nhà ở vùng ngoại ô New York. Là một học sinh ưu tú ở trường công có tiếng trong thành phố, cha vừa là một cựu binh Thế chiến II vừa là một thành viên nổi bật trong một hội (gì đó) của thành phố - nơi lưu chân của những người có thế lực cao, mẹ là một phụ nữ xinh đẹp gốc Pháp khiến cho biết bao người đàn ông khác điêu đứng. Tưởng rằng những điều đó sẽ là một phần luôn tươi sáng trong ký ức của một cậu bé 16 tuổi, nhưng đời thực không như là mơ. Cha của Frank, vì làm ăn thua lỗ và gặp rắc rối với cơ quan thuế, đã phải buộc cùng gia đình chuyển đến một căn hộ nhỏ hẹp hơn và điều hiển nhiên, cuộc sống cũng sẽ phải bớt sung túc hơn. Bị chuyển đến một nơi không sung túc như trước và cuộc sống thiếu thốn đã khiến người mẹ của Frank thay đổi. Bà hút thuốc, thường xuyên vắng nhà với lý do “đi tìm việc”, và bà ngoại tình với người bạn thân của chồng. Chuyện gì đến cũng đến, bà muốn chấm dứt cuộc hôn nhân hiện tại để tìm đến người tốt hơn, và Frank bị đẩy vào tình thế buộc phải viết một cái tên vào tờ giấy người có toàn quyền nuôi dưỡng ông sau ly hôn. Trong khi lựa chọn một cái tên để điều vào, Frank nghĩ đến một phương án khác: Bỏ chạy khỏi thực tại. Và Frank đã bỏ chạy, bỏ toàn bộ những điều không hay lại ở phía sau mà chạy đến ga tàu một cách hết sức bình sinh để có được tấm vé làm lại cuộc đời. Từ ấy, Frank đã là một người khác dù vẫn là cái tên đó, gương mặt đó và giọng nói đó.

Trong những phân đoạn sau của bộ phim, khán giả sẽ được xem màn rượt đuổi gay cấn giữa đặc vụ FBI Carl Hanratty và Frank cùng những tình tiết thú vị, những mánh khóe lừa gạt được sử dụng vào thời điểm đó, và cùng bản nhạc nền cùng tên với bộ phim được phát trong suốt cuộc chơi mèo vờn chuột đời thực. Cuối cùng, bộ phim kết thúc với phân đoạn Frank kề vai sát cánh cùng đặc vụ Hanratty cũng như tổ chức FBI để giúp giăng bẫy những loại tội phạm kinh tế tương tự ông, và hai người trở thành bạn thân dù trước đó một người là Chính phủ, kẻ kia là tội phạm không chốn dung thân. Một kết thúc khá có hậu với một tên tội phạm.

Tuy nhiên, đối với bản thân mình, điều để lại ấn tượng về bộ phim không phải là những cuộc rượt đuổi vô tiền khoáng hậu trong lịch sử nước Mỹ, không phải những chiêu trò lừa gạt, lừa tiền, và lừa luôn lẫn tình những cô phụ nữ đôi mươi xinh đẹp của Frank, mà là sự cô đơn được diễn tả bằng phương pháp xen kẽ khéo léo trong suốt thời lượng chiếu.

Khi nhìn lại những phân đoạn đầu phim, khi được yêu cầu viết tên bố hoặc mẹ lên tờ giấy toàn quyền nhận nuôi con, Frank đã bỏ chạy, bỏ hết tất cả theo nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, cốt yếu vì muốn làm lại một cuộc đời hoàn toàn mới từ một tờ giấy trắng tinh hoàn hảo, và cũng với cương vị một thân phận mới. Nhưng nói đi nói lại, Frank vẫn là một người con trai của nhà Abagnale, được thể hiện qua chi tiết vẫn viết thư, mua một chiếc xe đời mới cho cha của mình, thậm chí còn nài nỉ cha phải gọi cho mẹ bằng được để hai người đi dự đám cưới của con trai họ. Chỉ khi nhận được tin báo mẹ Frank đã tái hôn, ông mới thực sự suy sụp và ngã quỵ hoàn toàn trước nghịch cảnh: Có tất cả nhưng lại không có gì. Lúc này Frank nhận ra ông là một người trắng tay hoàn toàn: có tiền nhưng không có được hạnh phúc, có cha có mẹ nhưng không có một mái ấm gia đình, có một mong ước gia đình sẽ được trở về như xưa nhưng hoàn toàn bị khước bỏ. Nỗi cô đơn ấy còn được khắc họa rõ hơn bao giờ hết với phân đoạn Frank chạy trốn cảnh sát dẫn độ để về ngôi nhà mới mẹ ông đang ở. Khi thấy được vẻ mặt hạnh phúc của người mẹ và sự ngây thơ của cô em gái nhỏ - cũng là em gái cùng mẹ khác cha – Frank khóc vì có thể trong khoảnh khắc ấy, Frank thấy được hình ảnh đáng lý ra là của mình, của gia đình mình: khung cảnh hai vợ chồng già khiêu vũ trong khi Frank đang ngồi cạnh lò sưởi thưởng thức những bước di chuyển điệu nghệ của ông bà. “Just put me in the car, Carl, please” (“Tống tôi vào xe đi, Carl, làm ơn”)

được vang lên hai lần, cùng tướng đi loạng choạng, tay giơ lên cao vẻ đầu hàng đã khắc họa được sự chấp nhận hiện thực một cách miễn cưỡng của Frank, làm nhân vật trở nên “người” hơn bao giờ hết.

Ngoài ra, mong ước về một gia đình đầm ấm, đoàn tụ của Frank cũng được thể hiện qua phân cảnh khi Frank vào nhà bếp và bắt gặp hình ảnh ông bà Strong vừa cùng nhau rửa chén một cách chậm rãi vừa nhảy trên nền nhạc Embraceable you khiến Frank phải đứng lại nhìn trộm với một ánh mặt vừa hạnh phúc vừa thèm muốn mà không nỡ rời đi.

Nỗi cơ đơn của Frank. Một tình tiết khéo léo một cách hiển nhiên được cài vào khi Frank cúp máy một cách vừa hoảng sợ, vừa giận dữ, vừa chấp nhận sự thật khi nghe Carl nói qua điện đàm “You have no one to call on Christmas, right?” (“Anh chẳng biết gọi cho ai vào đêm Giáng sinh này, phải không?”). 

Frank cô đơn không có lấy một người bạn đến nỗi khi bị Carl bắt, Frank đã thét lên rằng “Every Christmas, I’m talking to you!” (“Cứ mỗi Giáng sinh đến là tôi lại nói chuyện với anh!”) 

thể hiện sự vui sướng đến tột cùng khi Frank có người để nói chuyện, để chia sẻ vào ngày lễ thiêng liêng của nước Mỹ.

Catch me if you can, một bộ phim vui, buồn, và “người”. Vậy còn bạn, sau khi đã xem xong bộ phim tên tuổi này, bạn ấn tượng về điều gì?