Trung tâm kiểm định đá quý Guild (Thâm Quyến) đã nhận được một viên ruby 0,45 ct (hình 1) để xác định nguồn gốc.
Hình 1. Viên hồng ngọc hình bầu dục 0,45 ct này, có kích thước 4,25 × 3,65 × 3,24 mm, có màu đỏ bão hòa cao. Ảnh của Huixin Zhao.
Hình 1. Viên hồng ngọc hình bầu dục 0,45 ct này, có kích thước 4,25 × 3,65 × 3,24 mm, có màu đỏ bão hòa cao. Ảnh của Huixin Zhao.
Kiểm tra ngọc học tiêu chuẩn, bao gồm chiết suất 1,762–1,770 và trọng lượng riêng khoảng 4,00, và phổ hồng ngoại biến đổi Fourier đã xác nhận danh tính của nó là corundum. Ngoài ra, huỳnh quang tia X phân tán năng lượng cho thấy nồng độ sắt cực thấp (247 ppmw) và crom tương đối cao (3819 ppmw) và vanadi (448 ppmw), phù hợp với nồng độ trong các mẫu đá cẩm thạch.
Quan sát dưới kính hiển vi cho thấy một bao thể điển hình đối với ruby Miến Điện từ Mogok, bao gồm các nồng độ lồng nhau của các kim rutile dài đến ngắn mịn (hình 2) và các tinh thể canxit không đều (hình 3). Điều bất ngờ đối với chúng tôi là hai tinh thể màu nâu trong suốt (hình 4) đã được quan sát thấy. Trạng thái bị ăn mòn của chúng chỉ ra nguồn gốc nguyên sinh của các bao thể tinh thể này.
Hình 2. Các lớp tơ dày đặc, lồng vào nhau trong hồng ngọc cho thấy nguồn gốc của Mogok, Myanmar. Ảnh chụp bằng kính hiển vi của Huixin Zhao; trường nhìn 1,13 mm.
Hình 2. Các lớp tơ dày đặc, lồng vào nhau trong hồng ngọc cho thấy nguồn gốc của Mogok, Myanmar. Ảnh chụp bằng kính hiển vi của Huixin Zhao; trường nhìn 1,13 mm.
Hình 3. Một loạt các tinh thể canxit không đều trong hồng ngọc từ Mogok. Ảnh chụp bằng kính hiển vi của Huixin Zhao; trường nhìn 1,84 mm.
Hình 3. Một loạt các tinh thể canxit không đều trong hồng ngọc từ Mogok. Ảnh chụp bằng kính hiển vi của Huixin Zhao; trường nhìn 1,84 mm.
Hình 4. Hai tinh thể hellandite màu nâu trong suốt này được tìm thấy trong một viên hồng ngọc Mogok có thể đại diện cho một tạp chất hồng ngọc mới. Ảnh chụp bằng kính hiển vi của Huixin Zhao; trường nhìn 1,70 mm.
Hình 4. Hai tinh thể hellandite màu nâu trong suốt này được tìm thấy trong một viên hồng ngọc Mogok có thể đại diện cho một tạp chất hồng ngọc mới. Ảnh chụp bằng kính hiển vi của Huixin Zhao; trường nhìn 1,70 mm.
Phổ Raman vi mô sử dụng kích thích bằng laser 473 nm đã tạo ra một số kết quả thú vị. Phân tích Raman cho thấy một số đỉnh riêng biệt ở 207, 238, 298, 317, 349, 423, 475, 574, 793, 868, 987 và 1018 cm –1 , phù hợp với các đỉnh của hellandite theo cơ sở dữ liệu RRUFF (hình 5; xem B. Lafuente và cộng sự, 2015, https://rruff.info/about/downloads/HMC1-30.pdf). Những tạp chất hellandite này hiếm khi được tìm thấy trong ruby từ bất kỳ nguồn gốc nào.
Hellandite, một khoáng chất borosilicate hiếm có công thức lý tưởng được đề xuất là (Ca, REE) 4 (Y, Ce) 2 Al 2 (B 4 Si 4 O 22 )(OH) 2 , có nhiều màu sắc khác nhau, bao gồm không màu, nâu, đỏ nâu, xám, xanh lá cây và vàng. Được tìm thấy lần đầu tiên trong pegmatit granit ở Na Uy, hellandite thuộc hệ tinh thể đơn nghiêng. Cấu trúc tinh thể của nó được xác định trên một mẫu vật từ Predazzo, Ý và được mô tả là các chuỗi B 4 Si 4 O 22 song song với trục c (M. Mellini và S. Mellini, “Hellandite: Một loại chuỗi silicoborat mới,” American Mineralogist , Tập 62, Số 1-2, 1977, trang 89–99).
Các mỏ ruby của Myanmar xuất hiện trong các loại đá cẩm thạch xen kẽ với đá phiến sét đôi khi bị xâm nhập bởi granitoid (G. Giuliani và LA Groat, “ Địa chất của các mỏ đá quý corundum và ngọc lục bảo: Một bài đánh giá ”, G&G Mùa đông năm 2019 , trang 464–489). Do đó, chúng tôi suy đoán rằng các tinh thể hellandite trong granitoid xâm nhập vào đá phiến sét đã bị ruby bắt giữ khi ruby hình thành.
Theo hiểu biết của chúng tôi, đây là lần đầu tiên người ta phát hiện thấy hellandite trong ruby. Phát hiện này cho phép hiểu rõ hơn về các khoáng chất có trong ruby từ bối cảnh địa chất của mỏ Mogok.
Xueying Sun, Yujie Gao và Qi Han
(Xueying Sun, Yujie Gao (peter.gao@guildgemlab.com) và Qi Han đang làm việc tại Phòng thí nghiệm Đá quý Guild ở Thâm Quyến, Trung Quốc.)
Gems & Gemology, Mùa đông năm 2022, Tập. 58, số 4
Lược dịch Kira Trần
Khoa học và công nghệ khác