SATAN KHÔNG ÁC?

Xin chào quý vị độc giả, mình viết bài này nhằm thỏa mãn những kẻ có chung sự quan tâm đến Satan và những gì xoay quanh anh chàng này! Chúng ta ai cũng sợ ma quỷ, và mình tin rằng, nếu chúng ta hiểu về họ thì mọi thứ sẽ sáng sủa hơn.

Mình chỉ chia sẻ những kiến thức và quan điểm của cá nhân mình, tuyệt nhiên không hề có ý tuyên truyền hoặc ủng hộ bất kỳ một tôn giáo nào.

 Chà! Chúng ta đã tiếp xúc nhiều với Satan thông qua hình tượng Lucifer rồi nhỉ, hoặc ít nhất đó là những gì mình đã trải qua. Nhưng với mục đích của bài viết này là khoan dung tôn giáo, thì mình đã đi tìm kiếm lại những gì liên quan đến Lucifer nhờ vào sự giúp đỡ của kinh Thánh, và đoán xem mình đã tìm được những gì! Thật bất ngờ, Lucifer và Satan là hai nhân vật riêng biệt.

 Trong kinh thánh, phần Ê-sai 14:12-13 có lẽ là đoạn văn nổi tiếng nhất nói về nhân vật này, tùy theo bản dịch mà từ Lucifer có thể bị biến đổi thành sao mai. Và ông không được giới thiệu như một thiên thần.

 Chúng ta có thể chắc chắn với giả thuyết này bằng cách căn cứ vào Sáng Thế ký 11:1-9, có ghi chép về sự kiện xây tháp Babel (Tower of Babel).

 Tháp Babel là một công trình được xây dựng ở đất Sinar của người Babylon vào khoảng thời gian sau khi trận đại hồng thủy (Sáng Thế ký, chương 6 đến chương 9). Theo đó, dân Babylon muốn tạo dựng tên tuổi cho mình bằng cách xây dựng một thành phố hùng vĩ và một tòa tháp “có đỉnh cao tới tận trời”.

 Vậy chúng ta có thể kết luận rằng, Lucifer là vua của người Babylon, không phải là thiên thần nào cả! Nhưng các bạn sẽ thắc mắc, rằng “Làm gì có ông vua nào của Babylon có tên là Lucifer!”. Thưa các bạn, Sáng thế ký mang tính thần thoại hơn là lịch sử.

 Vậy thì tại sao lại có nhiều sách vở cho rằng Lucifer và Satan là cùng một người? Bởi vì ở Lu-ca 10:18, chúa Giêsu đã nói rằng “Ta đã thấy quỉ Sa-tan từ trời sa xuống như chớp.” ; câu nói này có vẻ có mối liên hệ với đoạn Ê-sai 14:12 mà ta đã nói ở trước. Nên các giáo phụ, vào thế kỷ 1, đã căn cứ vào đấy mà cho rằng Lucifer là tên thật của Satan.

 Satan, theo như niềm tin phổ biến của chúng ta thì nhân vật này được biết đến thông qua kinh Thánh. Cụ thể thì cụm từ “Satan” đã xuất hiện lần đầu tiên, một cách rõ ràng, trong Chóp 1:6-12.

  Từ đoạn văn bản trên, chúng ta có thể thấy rằng, Satan là một người đại diện cho Chúa để đi thử thách những người công chính. Một cách rõ ràng hơn, học giả Michael S. Heiser đã làm một video ngắn để nói về một đoạn tiểu sử cuộc đời của Satan mà hiếm ai biết. 

 Tuy nhiên, chúng ta vẫn có một quan điểm khác về vấn đề này. Trong cuốn sách The Origins of Satan, nhà sử học tôn giáo Elaine Pagels đã lập luận rằng Satan không trở thành kẻ thù thực sự của Chúa cho đến thế kỷ I. Với mục đích đoàn kết những người Do Thái theo Chúa Kitô bị Đế chế La Mã đàn áp.

 Chúng ta có thể căn cứ vào thời điểm mà Satan lần đầu xuất hiện trong Kinh Thánh, đó là ở cuốn Chóp, viết vào khoảng thế kỷ 6 TCN. Và đã hắc hóa vào gần cuối kinh Thánh, tức phần Khải Huyền, viết vào những năm cuối thế kỷ I để củng cố cho quan điểm trên.

 Mà nói như vậy thì Thiên Chúa không phải là bậc thánh thiện vô cùng, phải không? Vâng, đúng như vậy. Thiên Chúa không chỉ đại diện cho cái thiện, mà còn đại diện cho cái ác. Chúng ta có thể căn cứ vào Ê-sai 45:7 và Phục Truyền Luật Lệ 28:15 trở đi để củng cố quan điểm.

 Chúng ta có thể có nhiều cách tiếp cận khác nhau về vấn đề này. Nhưng phải công nhận một điều rằng, Satan không giống như những gì chúng ta nghĩ.

 Các thiên thần vâng mệnh Thiên Chúa để thực hiện ý muốn của Người, nhưng các thiên thần cũng có quyền tự do làm những gì họ muốn.

 Nguyên nhân phạm tội của các thiên thần không giống loài người, chính trí tuệ được khai sáng đã đưa họ đến con đường bị đuổi khỏi Thiên Đàng.

 Nhưng bên cạnh những quan điểm mà chúng ta đã quá quen thuộc như trên, có những quan điểm khác cho rằng những thiên thần sa ngã bởi vì họ đã động lòng với phụ nữ trần gian. 

 Theo Sách Enoch (Book of Enoch), khi thủ lĩnh của các thiên thần, có tên là Samyaza, đã mang lòng tham vô đối với ‘phụ nữ trần gian’ và Samyaza thật lòng muốn có con với những người con gái này. Nhưng Samyaza sợ phải đơn độc một mình, nên ông đã thuyết phục 200 thiên thần Canh thức (Watcher) đi theo ông nhằm thực hiện công tác nhục dục của mình.

 Tertullian (khoảng 160-230) tuyên bố sắc đẹp của người nữ đóng vai trò lớn cho sự sa ngã của các thiên thần… Paul có vẻ cũng quan tâm đến vấn đề giữa sắc đẹp của phụ nữ với các thiên thần sa ngã. Trong 1 Cô-rinh-tô, chương 11, Paul đã khuyên phụ nữ phải trùm đầu khi đến nhà thờ trong khi đàn ông thì được miễn.

 Nhưng, thưa các bạn, nếu như chúng ta công nhận quan điểm trên là chính xác, thì sẽ có một vấn đề phức tạp khác xuất hiện. Đó là, trạng thái tồn tại của thiên thần là gì? Vật chất, hay phi vật chất?

 Thường thì những thiên thần sa ngã được mô tả là những sinh vật vô hình và có cánh… Nhưng, có những ý kiến khác…

 … Có một thiên thần đã tấn công Jacob—với sức mạnh đủ khiến Jacob có thể liệt mãi mãi. Thiên thần này rõ ràng đến mức Sáng thế ký đã gọi đó là con người, nhưng ở những đoạn khác trong kinh Thánh thì gọi đó là một thiên thần.

 Vâng, các bạn thấy đó, chúng ta có nhiều ý kiến khác nhau về câu chuyện này. Vấn đề chỉ kết thúc khi Augustine (354–430) tuyên bố như sau rằng cụm từ “sons of God” trong Sáng thế ký 6 là nói về những người con trai chính trực của Seth, người mà đã kết hôn với Cain.

 Lúc này, có lẽ các bạn sẽ hỏi, rằng “Những đứa con của Chúa thì liên quan gì đến câu chuyện này?”. Vâng, thưa các bạn, có nhiều nhà văn Cơ đốc đã tin rằng “sons of God” trong Sáng thế ký 6:4-1 là những thiên thần sa ngã đã quan hệ với nhân loại.

 Vậy thì chúng ta sẽ đến với một câu chuyện phức tạp khác, rằng nếu thực sự rằng các thiên thần bị đuổi khỏi thiên đàng vì qua lại với người trần gian, chứ không phải bị đuổi vì tham gia Chiến tranh Thiên Đàng (War of Heaven) thì những thiên thần ấy sẽ đi về đâu? Có bị Chúa trừng phạt hay không?

 Trong kinh Thánh, địa ngục mang nhiều ý nghĩa, nhưng nó luôn được coi là “những nơi bí ẩn để cầm tù những linh hồn chưa thể có cuộc sống trên thiên đàng”.

 Nhưng có những ý kiến khác, ví dụ Origen (185-253) cho rằng những linh hồn bị xa lánh đó đã đi vào cơ thể của con người, và cuối cùng họ sẽ trở về trạng thái vô hình ban đầu.

 Đối với Swedenborg (1688-1772), sau khi chết, mọi con người sẽ trở thành thiên thần, số phận của họ hoàn toàn phụ thuộc vào những việc làm tốt hoặc xấu của họ khi còn sống. 

 Những dấu vết sâu sắc của Thời kỳ Khai Sáng của Pháp (the French Enlightenment) và nhiều phong trào lãng mạn khác trong những thập niên đầu thế kỷ 19 là nguyên nhân cho những sự quan tâm lớn của những nhà thần học Pháp và những người theo chủ nghĩa nhân đạo vào tình trạng sau khi sa ngã của Satan và giả thuyết chuộc tội của chúa quỷ.

 Tác giả của Hebrews đã gọi những thiên thần Watchers là “những đứa con hoang”, những kẻ không bao giờ bị trừng phạt vì Chúa chỉ sửa phạt những đứa con yêu dấu mà Ngài muốn đón nhận vào lòng Ngài.

 Và sau cùng, Elizabeth Clare Prophet đã cho rằng những thiên thần sa ngã đã ở cùng nhân loại trong các vị trí quyền lực của nhà thờ và nhà nước. 

 Thưa các bạn, mình luôn luôn phản đối sự đối đầu giữa các tôn giáo với nhau. Mỗi không phải mọi lúc điều đồng ý với kinh Thánh; và trong trường hợp này, chắc chắn là như vậy!

 Trong kinh Thánh có nhiều phần nêu những quan điểm bài bác tôn giáo khác, những ví dụ tiêu biểu gồm:

 Giáo hội và các tín đồ thực sự tin và làm theo câu trên, cộng với lịch sử xâm lược của họ, đã khiến cho nhiều thần thánh của những dân tộc khác bị gán cho là ma quỷ.

 Tại sao lại như vậy, không thể chấp nhận những tôn giáo khác được hay sao? Thuyết độc thần (Monotheism) chính là thủ phạm.

 Vì thế nên, mình nghĩ là, khi chúng ta nghe tên một quỷ vương nào đấy, thì hãy cân nhắc lại, biết đâu quỷ này là một vị thần của một sắc dân nào đó!

 Đạo Chúa đã có lịch sử nghìn năm, rất nhiều quan điểm trong kinh Thánh, theo quan sát của mình, đã không còn phù hợp.

 Satan cũng vậy, mọi người hiện đại thường không chỉ dùng hình tượng này để chỉ những lực lượng chống Chúa, mà còn dùng nó để đánh phá những thể chế chuyên quyền, sẵn sàng tấn công quan điểm của người khác, như quan điểm độc thần của Công giáo.

 Thưa các bạn, các bạn có lẽ đang khó chịu với những gì vừa đọc! Mình hiểu, mình cũng rất bất ngờ. Nhưng, cá nhân mình tin rằng không có cái gọi là chân lý tuyệt đối. Những vấn đề xoay quanh kinh Thánh cũng vậy; khi chúng ta đánh giá họ qua lăng kính của thần học, thông thiên học, siêu hình học, nhân chủng học, vũ trụ học,... Với mỗi lĩnh vực sẽ cho ta mỗi kết quả khác nhau.