Những thứ ít ai nói với bạn về học IELTS

Bài viết này mình xin gửi tới những người có ý định cũng như đang học IELTS. Còn nếu ai đã kinh qua kỳ thi này thì mong bạn hãy đọc lại nó như ôn lại kỷ niệm một thời đã qua

Mình là học sinh chuyên ngữ, sau đó đổi hướng sang học kỹ thuật và mình mới vác tấm bằng IELTS Overall 7.0 về lót chuột cũng được 4 tháng rồi. Điểm thành phần của mình là Reading 8.5 - Listening 7.5 - Writing 6.5 và Speaking 6.0. Số điểm không cao nhưng mình tin đây là band điểm nhiều người hướng tới và bài viết này là tổng hợp những kinh nghiệm xương máu của mình trong quá trình học IELTS.

"Từ mức 1.0-6.5, bạn thường được dạy những thứ nên học.
Từ mức 6.5 trở lên, bạn thường được dạy những thứ không nên học."
Kien Tran

Khi học ai cũng vẽ ra trong đầu rằng nếu mình muốn giỏi ở lĩnh vực này, mình cần phải mua nhiều sách, sách có khi phải chất chồng cao hơn đầu thì mới có thể gọi là hiểu biết. Nhiều khi bạn còn phải vào cái hội nhóm (Tự học IETLS 9.0, Thầy Tùng IETLS, IELTS 8.0, ...) để chấm và xin giáo trình, và đủ các thứ tài liệu về để trữ trong máy, mỗi tài liệu có vài trăm KB thôi mà có khi bạn đã trữ đến vài trăm MB tài liệu rồi :)

Bạn chỉ nên đầu tư vào 1-2 cuốn sách để bản thân hiểu rõ hơn về luật chơi của kỳ thi này. Hầu như những cuốn sách xuất bản bởi Cambridge đều tốt hơn rất nhiều so với những tài liệu và giáo trình các "thầy cô" share trên mạng. Bạn chỉ cần căng lắm là 2-3 cuốn là có thể đạt được điểm cao trong IELTS rồi. 

Sách rất quan trọng, nhưng trong việc học IELTS thì nó chỉ đóng thứ yếu vì thứ quan trọng hơn hết là chính bản thân bạn cố gắng lết đít tới ghế và tập trung ngồi học. Thứ giúp bạn có điểm cao trong IELTS là sự kỷ luật trong học tập chứ không phải những cuốn sách kia, bạn có học một cuốn sách mọi người chê là dở nhưng với một tinh thần kỷ luật thép, bạn vẫn sẽ đạt điểm cao trong IELTS (ví dụ thôi chứ thật sự trong thời buổi này, khó mà có thể tìm được một cuốn sách IELTS dở).

Một số sách mà mình khuyên các bạn nên tham khảo:

Và trước khi quyết định all in để học IELTS, bạn hãy đọc cuốn này

Mình không lạ gì với việc khi đi học IELTS, các thầy cô nhồi rất nhiều điểm ngữ pháp vào bài giảng với đủ thứ lý do (ngữ pháp là xương sống của tiếng anh, để sử dụng tiếng anh thành thạo thì bạn cần hiểu rõ ngữ pháp). 80% ngôn ngữ được cấu thành bởi 20% ngữ pháp, vậy tại sao bạn lại bỏ quá nhiều thời gian để học ngữ pháp nâng cao và làm bài tập hăng say đến vậy?

Ngữ pháp nâng cao chỉ nên học câu điều kiện, các cụm từ chuyển tiếp và  cấu trúc tương đồng (parralel structures).

Hãy tập trung vào việc dùng thành thạo nó, hãy thực sự viết và nói, hãy tập luyện bằng cách mang ngữ pháp và từ vựng vào nói và viết. Thành thạo chỉ 20% ngữ pháp sẽ giúp bạn phát triển vượt bậc trong việc sử dụng tiếng Anh

Khi mới bắt đầu học tiếng Anh, bạn nên học thuộc lòng từ vựng để tạo một cái vốn nho nhỏ cho bản thân mình để có thể bắt đầu rèn luyện những kỹ năng.

Tuy nhiên khi đã học rồi thì bạn đừng quá quan tâm đến việc học từ vựng theo cách xưa cũ (học thuộc lòng từng chữ) mà hãy rèn luyện những kỹ năng của mình (tập viết, tập nói, luyện nghe, luyện đọc) luyện tập 4 kỹ năng này thường xuyên bạn sẽ tự nâng cao vốn từ của mình lên.

Hãy dùng google (không phải google dịch nhé) và từ điển Anh-Anh (OALD, Cam) để tra từ, một khi bạn tra từ thì google sẽ giúp bạn có cả nghĩa, ví dụ trong câu và hình ảnh, việc này sẽ giúp bạn hiểu về từ đó một cách đa chiều hơn là việc chỉ sử dụng ngôn ngữ để biểu đạt ngôn ngữ.

Và trong cuộc thi IELTS, không phải các bạn dùng từ khó (uncommon) để biểu đạt là được điểm cao đâu, mà thay vào đó hãy dùng từ ĐÚNG, đúng ngữ cảnh, đúng chuyên ngành, các bạn sẽ thể hiện được độ hiểu sâu về những từ mình dùng. Hãy dùng ĐÚNG chứ đừng dùng SANG nhé :D

Hãy nghĩ đến lý do bạn đi học IELTS, bạn muốn nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ hay bạn chỉ muốn có một con điểm đẹp để đem đi nộp ở đâu đó?

Bạn có muốn như mình, IELTS band 7 nhưng chỉ nói được bập bẹ và lỗi đầy? Hay bạn muốn có thể dùng tiếng Anh như một công cụ đắc lực hỗ trợ bạn trong việc giao tiếp, việc học, việc khám phá thế giới?

Cả đất nước Việt Nam này đang đổ xô đi học IELTS như một phong trào, mình hay nói đùa là giờ thi IELTS như thi Đại học, nó tốt hơn thi Đại học ở chỗ là nó bớt quan liệu và chuyên nghiệp hơn, nhưng bản chất vẫn như thế. Hãy nghĩ theo một hướng khác, thay vì chỉ quan tâm đến kết quả của cuộc thi IELTS, bạn hãy nghĩ xem thứ bạn có được trong quá trình học là gì? Ngoài tấm bằng IELTS ra thì bạn còn có gì nữa? Có thứ gì thực sự đã được nâng cấp chưa? Hay chỉ có mỗi tấm bằng là mới còn bạn vẫn là một con người cũ, với những công cụ đã han rỉ? 

Xã hội luôn có cách để thử lửa một con người xem họ có thực lực hay không? Hãy hướng tới thực lực, đừng hướng tới tấm bằng.
hay là đúng hơn "hướng tới quá trình, đừng quá quan trọng kết quả"

Mình đã có dự định cày kéo IELTS từ những năm đầu tiên học đại học, tuy nhiên mình tốn quá nhiều thời gian để thử nghiệm và lựa chọn thầy cô/ trung tâm để học (mình hay nói vui là mình đã vác hết đít tới ngồi gần hết những trung tâm dạy IELTS có tiếng ở Đà Nẵng). Những thứ mình học được trong quãng thời gian đó thật sự bé tin hin so với đống công sức mình bỏ ra.

Nhìn band điểm của mình bên trên thì các bạn cũng có thể hiểu được rằng mình yếu và rất yếu phần speaking. Tuy nhiên đi học trung tâm không giúp mình giải quyết được sự yếu kém trong phần này mà chỉ đơn giản là khích lệ mình nói theo những topic cho sẵn, vai trò của trung tâm lúc này không khác gì mấy so với mấy CLB Speaking tự phát, chỉ đơn giản là khích lệ học sinh nói ra suy nghĩ của mình.

Vậy trong quá trình học IETLS, mình đã học được những gì và mất gì?

- Được: Một đống Tips vô dụng đến tệ, nào là so sánh các từ trong câu hỏi với trong bài để tìm ra đáp án đúng, làm phần nào trước vì nó dễ, skimming, ...
Mình là người đọc rất nhiều, thế nên khi làm reading mình cũng đọc từ trên xuống dưới để hiểu rõ đoạn văn rồi mới đọc câu hỏi và tìm kiếm câu trả lời, cho dù làm không cần tips hay kỹ năng gì cả nhưng mình luôn hoàn thành bài trước cả lớp và ngồi chơi

- Mất: một đống thời gian, tiền bạc vì ngồi trong lớp học reading đấy, tất cả những bài đọc và bài tập đều quá dễ so với mình, mình còn phải ngồi chờ và nghe mấy bạn học yếu dịch ê a từng chữ, rặn từng câu trả lời (mấy bạn đấy còn không thèm chuẩn bị bài ở nhà, trong khi mình là người học tốt lại chuẩn bị đầy đủ). Quá phí thời gian, trong khi mình đang học lớp mục tiêu band 6.5 trở lên :)

- Được: cũng một đống Tips, cách ghi đáp án sao cho không bị trừ điểm (những thứ này có thể tìm kiếm đầy trên mạng). Mình coi youtube cũng khá nhiều và khả năng nghe của mình cũng phát triển theo chừng ấy thời gian mình coi youtube. Mình chả nâng cao được 1 chút kỹ năng nghe nào sau khi đi học chừng ấy trung tâm, có nâng cao thì chắc được cách viết hoa thế nào, nên chú ý vào danh từ số ít số nhiều, ... (mấy thứ này trên mạng cũng đầy mà =]], sao mình lại phải bỏ tiền đi học?)

Quy trình lúc nào cũng là: Cho bài tập - Nghe và làm bài tập ở nhà - Lên lớp ngồi nghe lại và sửa. Không nghe được thì bật lại cho nghe, đến khi nào nghe được thì thôi.

- Mất: mất thời gian, tiền bạc, vì cũng ngồi chung với 1 đám các bạn không chịu làm bài tập ở nhà, ngồi quay bút cả 1h để được sửa bài trong 30p

Writing Part 1: Có lẽ vì đây là 1 phần mà bản chất là học sinh cứ ập sẵn cái khuôn đã có sẵn từ thầy cô vào là sẽ viết được bài nên phần này mình học được khá nhiều thứ.
- Được: Cách viết mở bài và overview, cách nhận biết số liệu nhanh để hoàn thành bài viết nhanh nhất có thể. Một vài điểm ngữ pháp và từ vựng để trình bày và mô tả biểu đồ
- Mất: Vẫn mất thời gian do bạn cùng học không chịu làm bài trước ở nhà

Writing Part 2: Đây là phần mà các bạn không chịu làm bài tập ở nhà sẽ lộ rõ khả năng nhất, vì các bạn quen với việc thầy cô mớm sẵn câu và cấu trúc để bạn chơi ghép hình rồi.
- Được: Một mớ template cho đủ các dạng, việc của mình là nghĩ ra ý và cách sắp xếp ý vào template sao cho phù hợp và logic.
- Mất: Template này trên mạng cũng có, chỉ có điều vì nó free nên không được hoa mỹ và đẹp như những gì trung tâm dạy. Khúc này thì trung tâm bỏ mặc hoàn toàn các bạn yếu nên việc mình học khá suôn sẻ. 

Tuy nhiên trong quá trình học đó thì mình cũng không nâng cao kỹ năng viết bao nhiêu mà khúc gần thi mình mới vác tài liệu ra ôn tập lại, tham khảo cách viết trên mạng và bắt đầu tập viết. Mình công nhận kỹ năng viết của mình có tốt lên và nhờ thế mới được 6.5 nhưng thực sự thì nó phụ thuộc nhiều vào bản thân mình hơn là trung tâm

Mình chả học được cái mẹ gì =]]

Speaking Part 1: Cái này chả cần học, toàn hỏi về bản thân mình mà còn không nói được thì chịu, chả có cái template hay cấu trúc nào cứu được bạn nếu bạn không trả lời được phần này cả. Giám khảo cũng chả quan tâm đến mấy câu filler bạn bỏ vào đâu, trả lời ngắn gọn súc tích y như bạn trả lời ngoài đời là được. 

Được: Cần phải mở rộng câu ra, 1 câu trả lời thẳng vấn đề và 1 câu mở rộng. Đó là cấu trúc trung tâm tặng mình sau khi mình hiến tiền :D
Mất: Tiền + thời gian

Speaking Part 2 + 3: Cái này nếu bạn không luyện tập thường xuyên thì bạn cũng chả làm tốt được, câu hỏi có thể thuộc bất kỳ chủ đề nào và bạn không thể học template để trả lời được vì học biết bao giờ cho xong?

Được: Template, khoảng 4-5 cái cho những chủ đề cơ bản. Trung tâm dạy mình cách biến tấu câu trả lời để phù hợp với câu hỏi (ví dụ như mô tả một người thì cứ nghĩ đến bản thân mà nói, nói bất chấp đề như nào)
Mất: Đến lúc vào phòng thi sẽ k thể nào mà nhớ nổi bạn đã học cái template nào đâu :). Và nó cũng chả dính đâu vì một bộ đề speaking có gần 40 topic, nếu bạn sẵn sàng chuẩn bị thì mình cũng đến chịu với bạn.

Bài viết cũng đã rất dài rồi, mình xin phép kết thúc bài viết này ở đây. Có thể sẽ có phần 2 hoặc không :D. Cảm ơn các bạn đã đọc 1 bài dài ngoằng, chúc các bạn học tốt.