Vào năm 1975, khi quân đội Giải phóng miền Nam Việt Nam mở cuộc tổng tiến công, chính quyền Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) rơi vào thế suy yếu nghiêm trọng. Trong tình thế đó, một câu hỏi quan trọng được đặt ra: nếu Mỹ quyết định tái can thiệp để bảo vệ miền Nam Việt Nam, cục diện chiến tranh có thay đổi không?

1. Tình hình chiến sự trước năm 1975

Mỹ rút quân theo Hiệp định Paris 1973

Sau nhiều năm can thiệp quân sự sâu rộng, Mỹ và các bên liên quan ký Hiệp định Paris năm 1973, trong đó Mỹ cam kết rút toàn bộ quân đội khỏi Việt Nam. Đổi lại, miền Bắc đồng ý ngừng bắn và không tiến quân thêm. Tuy nhiên, sau khi Mỹ rút, cả hai bên đều không tuân thủ hiệp định một cách nghiêm túc, và chiến sự tiếp tục leo thang.

Sự sụp đổ nhanh chóng của VNCH

Đến năm 1975, quân đội Việt Nam Cộng Hòa gặp khó khăn lớn:
Quân Giải phóng mở chiến dịch Tây Nguyên vào tháng 3/1975, khiến tuyến phòng thủ miền Nam bị vỡ.VNCH rút quân hỗn loạn khỏi Cao nguyên Trung phần, dẫn đến sự mất kiểm soát và hoảng loạn lan rộng.Chỉ trong vòng một tháng, hàng loạt thành phố lớn lần lượt thất thủ: Huế (25/3), Đà Nẵng (29/3), Nha Trang (1/4).Ngày 30/4/1975, Sài Gòn thất thủ và chiến tranh kết thúc.

2. Vì sao Mỹ không can thiệp?

Dù VNCH kêu gọi viện trợ, Mỹ đã không can thiệp vì các lý do sau:

Chính trị nội bộ Mỹ phản đối chiến tranh

Sau hai thập kỷ tham chiến, phong trào phản chiến ở Mỹ ngày càng mạnh mẽ. Người dân Mỹ đã quá mệt mỏi với chiến tranh Việt Nam.Tổng thống Gerald Ford không thể thuyết phục Quốc hội cấp thêm viện trợ quân sự đáng kể cho VNCH.

Nghị quyết War Powers Act (1973)

Quốc hội Mỹ đã thông qua Đạo luật Quyền Chiến tranh (War Powers Act) nhằm hạn chế quyền lực của tổng thống trong việc đưa quân ra nước ngoài.Điều này khiến chính quyền Ford không thể đơn phương ra lệnh tái can thiệp mà không có sự chấp thuận của Quốc hội.

Tâm lý "Việt Nam hóa chiến tranh" đã hoàn tất

Chính quyền Nixon trước đó đã chủ trương rút lui dần và giao lại cuộc chiến cho VNCH.Sau khi ký Hiệp định Paris, Mỹ xem như đã hoàn thành "trách nhiệm" và không muốn quay trở lại.

Mỹ lo sợ đối đầu trực tiếp với Liên Xô và Trung Quốc

Nếu Mỹ tái can thiệp mạnh mẽ, có khả năng sẽ gây ra một cuộc chiến rộng lớn hơn với Liên Xô và Trung Quốc – hai quốc gia đã viện trợ mạnh cho miền Bắc.Sau cú sốc từ chiến tranh Triều Tiên, Mỹ không muốn lặp lại một cuộc đối đầu tương tự ở Đông Nam Á.

3. Nếu Mỹ quyết định tái can thiệp, điều gì sẽ xảy ra?

Giả sử Mỹ bất chấp tất cả và quay lại Việt Nam vào năm 1975, có một số kịch bản có thể xảy ra:

Kịch bản 1: Mỹ hỗ trợ VNCH bằng viện trợ quân sự lớn

Mỹ có thể gửi thêm vũ khí, máy bay, bom đạn để giúp VNCH cầm cự lâu hơn.Việc này có thể giúp quân đội miền Nam trụ vững ở một số vùng, đặc biệt là khu vực miền Tây Nam Bộ hoặc cao nguyên Trung phần.Tuy nhiên, vì quân đội VNCH đã mất tinh thần và thiếu tổ chức, viện trợ vũ khí có thể không đủ để đảo ngược tình thế.

Kịch bản 2: Mỹ tiến hành không kích quy mô lớn (giống 1972)

Nếu Mỹ mở chiến dịch không kích dữ dội như Linebacker II (1972), họ có thể làm chậm bước tiến của quân Giải phóng. Tuy nhiên, miền Bắc đã có kinh nghiệm phòng không từ các chiến dịch trước, và viện trợ từ Liên Xô có thể giúp họ đối phó tốt hơn.

Kịch bản 3: Mỹ đưa quân đội trở lại Việt Nam

Đây là bước đi táo bạo nhất, nhưng rất khó xảy ra.Mỹ sẽ phải đưa hàng chục nghìn lính quay lại Việt Nam trong bối cảnh dư luận trong nước phản đối mạnh mẽ. Một cuộc chiến kéo dài có thể tiếp diễn mà không có đảm bảo chiến thắng.

4. Kết quả có thể xảy ra nếu Mỹ can thiệp

Dù Mỹ có quay lại, khả năng cao vẫn có những kịch bản sau:

Chiến tranh kéo dài thêm vài năm, nhưng không thay đổi kết cục

Nếu Mỹ chỉ viện trợ vũ khí hoặc không kích, VNCH có thể kéo dài thêm thời gian, nhưng khó có thể giành lại thế chủ động.

Miền Nam có thể trụ vững lâu hơn, nhưng không mãi mãi

Nếu Mỹ tiếp tục duy trì sự hỗ trợ, VNCH có thể giữ vững một số vùng lãnh thổ, nhưng nền kinh tế kiệt quệ và tâm lý chán nản trong quân đội khiến việc chống cự lâu dài là rất khó.

Xung đột với Liên Xô hoặc Trung Quốc có thể leo thang

Nếu Mỹ leo thang chiến tranh, Liên Xô hoặc Trung Quốc có thể tăng cường viện trợ hoặc thậm chí tham chiến trực tiếp, tạo ra một cuộc chiến rộng hơn ở châu Á.

5. Kết luận

Việc Mỹ không tái can thiệp vào năm 1975 là một quyết định đã được tính toán dựa trên bối cảnh chính trị và quân sự lúc đó. Nếu Mỹ quyết định can thiệp, chiến tranh có thể kéo dài thêm, nhưng khả năng đảo ngược kết quả vẫn rất thấp.
Lịch_sử