Target là một chuỗi siêu thị bán lẻ lớn thứ 2 ở Hoa Kỳ, chỉ sau Walmart. Công ty sẽ phân tích thói quen mua đồ của khách và gửi quảng cáo phù hợp đến cho họ. Mọi chuyện kinh doanh của công ty vẫn bình thường cho đến khi một sự kiện xảy ra vào năm 2012 đã đưa công ty đó lên trang nhất các báo lớn. Vào một ngày năm 2012, bên ngoài trụ sở công ty quảng cáo Target ở bang Minneapolis, Hoa Kỳ, một người đàn ông giận dữ đến gõ cửa và đòi gặp quản lý công ty. Ông ấy giận dữ vì công ty đã gửi các coupon quảng cáo quần áo trẻ em và nôi em bé cho con gái ông ấy, trong khi cô bé chỉ mới đang học cấp 3. Người bố giận giữ vì ông nghĩ rằng công ty đang xúi con ông có bầu. Người quản lý của công ty thì ngạc nhiên, không hiểu chuyện gì xảy ra, ông nhìn lại các tờ quảng cáo đã được gửi đi. Đúng là nó đã được gửi đến địa chỉ của vị khách hàng kia, tên người nhận là con gái ông ấy và trên tờ quảng cáo thì đầy hình sữa cho em bé cũng như nôi, tã. Vô cùng bối rối, người quản lý xin lỗi vị khách nóng tính.
Vài ngày sau, xấu hổ vì sự kiện đó, người quản lý gọi điện cho người cha đó để xin lỗi lần nữa. Tuy nhiên người cha lại trả lời với vẻ ngượng nghịu: “Tôi vừa mới nói chuyện với con gái tôi. Hóa ra là đã có nhiều chuyện xảy ra trong nhà tôi mà tôi không biết. Con tôi có bầu và sẽ sanh vào tháng 8 tới này.”
Người quản lý vô cùng kinh ngạc. Ông không hề biết điều đó. Người bố trong nhà cũng không biết điều đó. Không nhân viên nào của Target biết về việc đó. Vậy ai đã gửi những tờ quảng cáo ấy cho con gái ông bố kia?
Chào mừng bạn đến với thế kỷ 21, nơi những bí mật của con người ngày càng bị phơi bày bởi thuật toán của máy tính. Không, bài viết này không phải là một bài viết chứa đầy dự báo đen tối về một tương lai nơi robot sẽ thay thế loài người. Ngược lại, hãy thực tế hơn và hiểu rằng, chúng ta cần phải bắt kịp với những sự thay đổi của thời đại số để có thể có cuộc sống hạnh phúc trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo này. Và bài viết này sẽ tổng hợp các khóa học để giúp những người không làm trong mảng IT – Analytics bắt kịp với những thay đổi đó.
Trong thời đại mà con người coi máy tính như cộng sự của mình, một người cần phải biết làm việc với máy tính và biết tận dụng sức mạnh của nó.
Biết làm việc với máy tính tức là hiểu được logic của nó, cách nó suy nghĩ như thế nào. Để làm điều đó một người cần biết về lập trình cơ bản (programming).
Tận dụng được sức mạnh của máy tính tức là biết về phân tích số liệu (analytics).
Hiện nay ở Việt Nam có nhiều startup về công nghệ nhưng các nhà sáng lập vẫn chưa tận dụng được hết sức mạnh của công nghệ hoặc thiếu nhân lực rành về công nghệ để phát triển doanh nghiệp của mình. Về mảng nhân lực thì nhân lực ở Việt Nam bị xếp loại yếu về công nghệ, yếu về tư duy logic. Do đó sinh viên ra trường cần phải học thêm nhiều về mảng này để đảm bảo ra trường có việc làm tốt.
Tất nhiên không phải doanh nhân nào cũng có thể tự lập trình và viết phần mềm, và không phải nhà quản lý nào cũng có đủ trình độ toán học để một mình phân tích số liệu. Do đó mức độ biết về lập trình và lập trình số liệu của mỗi người trong mỗi ngành là khác nhau. Bài viết này nhằm phân loại mức độ yêu cầu đó, cũng như giới thiệu các khóa học IT - Analytics phù hợp cho mỗi mức độ.

Giới thiệu EDX

EDX là nền tảng học online mở. Sở dĩ mình chọn EDX thay vì các trang khác như Udemy, Udacity hay Coursera là vì các lý do sau:
  • Tương tự như Coursera, các khóa học trên EDX được thiết kế bởi các trường Đại học hàng đầu thế giới như Harvard, MIT, Columbia. Các công ty lớn cũng thiết kế các khóa học trên đó như Microsoft. Các khóa học đều được công nhận bởi các trường này và công ty này. 
  • Các khóa học MicroMaster của các trường sẽ được tính credit vào chương trình Master của trường đó. Để có được chứng chỉ học, người học phải trả phí. Có thể trả phí cho từng môn (course) hay cho toàn bộ chương trình (program). Một chương trình có nhiều môn học.
  • EDX cho phép bạn học miễn phí tương tự như Coursera. Nhưng khác với Coursera, EDX cho phép bạn làm bài tập khi học miễn phí. Ở Coursera, bạn phải đóng tiền để được tham gia làm bài tập.
  • Giao diện của EDX thân thiện, dễ học hơn trên Coursera. 
Lưu ý khi học EDX:
  • Mặc dù video học có phụ đề tiếng Việt nhưng người học vẫn cần vốn tiếng Anh rất tốt để hiểu được nội dung bài học.
  • Các khóa học không hề dễ và cần tính kiên nhẫn. 
  • Cần bám sát hướng dẫn học để không bị rối.
Cách học miễn phí
Bạn chọn từng course trong mỗi program. Nhất nút enrol trong mỗi course đó.
Khi bạn bấm vào nút Enroll thì sẽ có giao diện xuất hiện, cho bạn hai lựa chọn: hoặc là chọn học để lấy certificate, hoặc là Audit Course. Audit Course hiểu nôm na là bạn được dự thính, vô ngồi nghe giảng, làm bài tập, nhưng điểm bài tập không được công nhận (cái này cũng tương tự như bên Coursera).
Để học dự thính bạn nhấn chọn Audit course.

Học Lập Trình

Với dân học quản trị kinh doanh thì không cần phải học lập trình “hardcore” như dân IT. Mục đích học lập trình của những người bên mảng kinh doanh là để:
a) Dễ dàng tương tác với máy tính, phần mềm.
b) Dễ dàng làm việc, chạy dự án với bên IT.
c) Hiểu được hệ thống thông tin cũng như các phần mềm để ra quyết định tốt hơn trong kinh doanh.
Có thể học lập trình cơ bản với các chương trình sau:
1. Khóa học làm Website cơ bản

Độ khó: Dễ/Vừa phải
Chương trình được thiết kế bởi tổ chức W3C. W3C là viết tắt của tổ chức The World Wide Web Consortium, là cha đẻ của hệ thống website mà chúng ta vẫn đang dùng hiện nay. Các website như Google, Facebook, Vietnamnet đều phải tuân theo tiêu chuẩn làm web đặt ra bởi tổ chức này.
2. Học làm Website từ cơ bản đến nâng cao
Độ khó: Dễ/Trung Bình/Khó
Khóa học tương tự như của W3C nhưng dạy lên cả phần nâng cao, và do đó độ dài khóa học cũng dài hơn. Chương trình được thiết kế và công nhận bởi Microsoft.
3. Lập trình Java và Android cơ bản
Độ khó: Trung bình/hơi khó
Hiện nay có rất nhiều startup và doanh nghiệp nhỏ muốn phát triển ứng dụng trên điện thoại vì sự tiện lợi của các ứng dụng này. Khóa học này sẽ giúp những ai muốn kinh doanh mảng này hiểu được cách phát triển một ứng dụng cơ bản trên điện thoại. Chương trình được thiết kế bởi Đại học Công nghệ và Khoa học Hongkong (Hongkong University of Science and Technology), là đại học lớn thứ hai của HongKong và nhiều năm liền nằm trong nhóm 5 đại học tốt nhất châu Á.

Học về cơ sở dữ liệu

Cơ sở dữ liệu có thể coi là trái tim của doanh nghiệp. Các cuộc chiến giữa chuyên gia an ninh mạng và tội phạm Internet đều xoay quanh cơ sở dữ liệu. Từ cơ sở dữ liệu doanh nghiệp mới có thể trả lương, thanh toán nợ, bảo vệ thông tin của khác hàng và đưa ra quyết định kinh doanh. Do đó học về quản lý doanh nghiệp cần phải biết được về cơ sở dữ liệu. Các chương trình học này nhằm giúp người học hiểu cơ bản về cơ sở dữ liệu. Trên thực tế mỗi công ty đều dùng cơ sở dữ liệu khác nhau dựa trên các Phần Mềm Quản Lý Khách Hàng (CRM) hay ERP khác nhau. Công ty lớn thì dùng Oracle, SAP, nhỏ thì SalesForces, Microsoft Dynamics. Nhưng dù khác nhau gì thì chúng đều được phát triển dựa trên một nền tảng chung, và các khóa học này xoay quanh các nền tảng đó.
1. Khái niệm và cách thiết kế cơ sở dữ liệu
Độ khó: Dễ/Trung bình
Khóa học được thiết kế bởi trường hàng đầu Hoa Kỳ là Học viện công nghệ Georgia nhằm giúp người học hiểu được thế nào là cơ sở dữ liệu và cách dùng ngôn ngữ lập trình SQL để truy xuất dữ liệu.
2. Học về phát triển cơ sở dữ liệu bằng Microsoft SQL
Độ khó: Trung bình/Khó
Microsoft SQL Server là hệ thống dữ liệu được dùng phổ biến trên thế giới. Chương trình sẽ giúp những người học muốn đào sâu vào cơ sở dữ liệu hiểu được cách dùng và thiết kế hệ thống này để đưa vào dùng trong doanh nghiệp của mình. Chương trình được thiết kế bởi Microsoft.

Học về phân tích số liệu trong kinh doanh

Không phải ngẫu nhiên mà các nhà làm chính sách nói rằng con người bây giờ không chỉ cần biết đọc chữ mà còn phải biết đọc số liệu. Thời đại này là thời đại bùng nổ số liệu và báo The Economist nhận xét rằng bây giờ dữ liệu còn quý hơn dầu mỏ. Các doanh nhân chỉ có thể giúp doanh nghiệp thành công và sống sót bằng cách biết tận dụng số liệu. Để học về phân tích số liệu, người học cần biết về lập trình và toán học. Sau đây là danh sách các phần mềm và ngôn ngữ thường dùng cho việc phân tích số liệu:
  • Microsoft Excel: phổ biến, dễ dùng, tiện dụng, phù hợp cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nhưng không có nhiều tính năng và không có khả năng sắp xếp dữ liệu tốt.
  • R: miễn phí, cực kì tốt trong việc phân tích số liệu, dùng nhiều trong toán, nghiên cứu khoa học và phân tích dữ liệu doanh nghiệp. Được dùng bởi Google, Facebook. Nhược điểm là khó học với nhiều người. 
  • Python: ngôn ngữ lập trình đa nhiệm miễn phí, dùng cho nhiều mục đích khác nhau, từ làm ứng dụng đến web, rất hiệu quả trong việc phân tích dữ liệu. Hiện đang được dùng trong phát triển trí tuệ nhân tạo. Nhược điểm là khó học và dùng như R.
  • Matlab: cực kì hiệu quả trong ngành kỹ thuật, thường dùng bởi các kỹ sư.
  • SAS: dễ học hơn R và Python, chuyên dùng để xử lý lượng dữ liệu lớn, được ưa chuộng ở các ngân hàng, tập đoàn lớn trên thế giới như HP, AIG. Giá thành cao.
  • SPSS: dễ dùng cho người không chuyên về lập trình, thường dùng nhiều trong mảng nghiên cứu khoa học xã hội. Có nhiều trường ở Việt Nam dạy sinh viên dùng phần mềm này để nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp. Giá thành cao.  


Các khóa học
Cần nhắc lại rằng các khóa học này đều được công nhận bởi các tổ chức uy tín trên thế giới.
1. Phân tích dữ liệu với Microsoft Excel
Độ khó: Dễ/Trung bình
Khóa học được thiết kế bởi Microsoft, phù hợp cho các nhân viên văn phòng chuyên mảng tài chính, kế toán, marketing muốn thực hiện phân tích cơ bản.
2. Trọn bộ chương trình Khoa học Dữ liệu của Microsoft
Độ khó: Trung bình/Khó
Khóa học được thiết kế bởi Microsoft, dạy đầy đủ từ cơ bản đến nâng cao các công cụ chuyên về phân tích dữ liệu như Excel, R và Python, trích xuất dữ liệu với SQL. Chương trình cũng sẽ dạy về cách vẽ biểu đồ, đồ thị dữ liệu (data visualization) bằng Power BI, máy học (machine learning) và một phần nhỏ về trí tuệ nhân tạo.
3. Phân tích dữ liệu doanh nghiệp
Độ khó: Trung bình/Khó
Khóa học của Đại học Columbia, Hoa Kỳ được thiết kế để giúp nhân viên kinh doanh biết cách phân tích số liệu bằng ngôn ngữ Python. Khóa học cũng bao gồm mảng Phân tích dữ liệu Marketing (marketing analytics), một phần vô cùng thiết yếu cho những ai đang làm trong mảng marketing số (digital marketing).
4. Quản lý chuỗi cung ứng
Độ khó: Trung bình/Khó
Khóa học của trường MIT, Hoa Kỳ. Khóa học sẽ dạy từ cơ bản về chuỗi cung ứng đến phân tích dữ liệu, thiết kế chuỗi cung ứng. Chương trình này được công nhận cho chuẩn đầu vào ngành thạc sĩ của nhiều trường lớn trên thế giới như Đại học Queensland, Úc, Học viện Công nghệ Rochester, Hoa Kỳ.
5. Phân tích dữ liệu Marketing
Độ khó: Trung bình/Khó
Khóa học của trường Kinh Doanh Berkeley thuộc Đại học California. Khóa học tập trung về mảng phân tích dữ liệu Marketing và chia làm bốn môn nhỏ. Chương trình được chấp nhận credit bởi Đại học Curtin của Úc.
6. Phân tích thị trường tài chính
Độ khó: Trung bình/Khó
Khóa học được thực hiện bởi Quỹ tiền tệ quốc tế IMF nhằm giúp người học hiểu và biết cách phân tích thị trường tài chính.
7. Phân tích tài chính doanh nghiệp
Độ khó: Trung bình/Khó
Khóa học được thực hiện bởi Đại học Michigan, Hoa Kỳ nhằm cung cấp các kiến thức và kỹ năng cần thiết cho sinh viên ngành tài chính.
Đây là bài chia sẻ của cá nhân mình. Nếu có sai sót mong mọi người đóng góp và cũng mong mọi người chia sẻ cho bạn bè, cộng đồng.
Chúc các bạn may mắn và thành công!

Nguồn đọc thêm:
Kỹ năng nghề nghiệp