Thực tế thì không có nghề nào tên là Report Builder cả tuy nhiên mình thấy rất nhiều bạn Data Analyst bị mắc kẹt ở vùng này mà không thoát ra được nên hôm nay mình sẽ chia sẻ góc nhìn cá nhân về vấn đề này hi vọng sẽ giúp các bạn đi nhanh hơn.
Hình 1 - <i>không có nghề nào tên là Report Builder cả!</i>
Hình 1 - không có nghề nào tên là Report Builder cả!

1. Report Builder là gì?

Report Builder là quãng thời gian đầu bạn làm Data Analyst. Bạn chỉ mất 3-6 tháng để làm chủ hầu hết các tool làm việc của DA. Sau đó, các bạn phải thoát khỏi Report Builder và trở thành Data Analyst đúng nghĩa nhé. Rất nhiều bạn làm DA 1-2 năm rồi mà vẫn là Report Builder.
Report Builder có 1 vài đặc tính sau:
* Stakeholder bảo gì làm đó. Họ yêu cầu lấy dữ liệu gì thì lấy dữ liệu đó.
* Quá tập trung vào build dashboard mà không hiểu stakeholder ra quyết định như thế nào.
* Tệ hơn nữa, build dashboard xong mà stakeholder không ra được quyết định.
* Không measure được impact của dashboard mình build.
* Ngại giao tiếp với stakeholder.
Hình 1 - Làm Data Analyst mà hướng nội kiểu...
Hình 1 - Làm Data Analyst mà hướng nội kiểu...

2. Làm thế nào để vượt qua giai đoạn Report Builder?

Chúng ta cần chú ý 1 vài fact sau:
* Bản thân Report không tự nó giải quyết vấn đề. Nó cần có quá trình take action mới tạo ra sự thay đổi.
* Quá trình giải quyết vấn đề không phải 1-2 action là xong. Thông thường, quá trình giải quyết vấn đề là 1 vòng lặp.
* Stakeholder không phải ai cũng có tư duy phân tích, tư duy đọc số tốt.
* Thông thường những gì stakeholder nói ra lần đầu không phải thứ họ muốn.
Hình 3 - Sự thật là những gì stakeholder nói ra lần đầu không phải thứ họ muốn?!
Hình 3 - Sự thật là những gì stakeholder nói ra lần đầu không phải thứ họ muốn?!
Vậy làm sao để thoát khỏi giai đoạn Report Builder 1 cách nhanh nhất? Để đạt được mục tiêu này, nó cần sự nỗ lực từ cả 2 phía là DA và Stakeholder. Dưới đây là 1 vài suggestion của cá nhân mình.

Đối với các bạn Data Analyst:

* Sau khi nhận bài toán, hãy chậm lại, đừng có lao vào lấy dữ liệu và build dashboard ngay. Hãy build cho mình 1 file template nhằm thu thập requirement từ phía stakeholder 1 cách hiệu quả. Đây cũng là cơ hội tốt để bạn communicate, build relationship với stakeholder.
Hình 4 - Giao tiếp hiệu quả là chìa khoá
Hình 4 - Giao tiếp hiệu quả là chìa khoá
* Đặt mình vào vị trí của stakeholder để biết challenge mà họ gặp phải là gì? Những rào cản nào đang cản trở họ đạt được mục tiêu? Cách mà họ ra quyết định như thế nào?
* Lên lịch cho demo dashboard trước khi release để lấy feedback của stakeholder. Đừng bước vào buổi present mà stakeholder chưa nhìn thấy dashboard bao giờ.
* Consult ngược lại cho stakeholder để có bức tranh toàn diện hơn.
* Đọc và tìm hiểu nhiều hơn Business, Domain Knowledge.

Đối với các bạn stakeholder:

* Hãy dành thời gian để giao tiếp với Data Analyst hiệu quả.
* Hãy cho Data Analyst hiểu cách bạn đang vận hành business như thế nào?
* Involve Data Analyst trong quá trình brainstorming.
Hình 3 - Brainstorming luôn hiệu quả
Hình 3 - Brainstorming luôn hiệu quả
* Involve Data Analyst vào quá trình ra quyết định để họ biết được data đóng vai trò như thế nào để tương lai có thể collaborate hiệu quả hơn.
Có một dấu hiệu rất dễ để nhận biết bạn là Report Builder hay Data Analyst đó là từ “Vòng Lặp”. Nếu bạn và Stakeholder đang trong những “Vòng Lặp” thì khả năng cao bạn đang là Data Analyst còn không thì bạn biết mình là ai rồi đó!
Hình 5 - Bạn có đang trong vòng lặp?
Hình 5 - Bạn có đang trong vòng lặp?