Trước tiên xin giới thiệu sơ qua Sena là một cựu tuyển thủ eSport môn LOL và hiện là một streamer tương đối nổi tiếng . Tuy nhiên do máu me cờ bạc nên đã gầy nên một món nợ kha khá và gây ra tương đối nhiều drama với những người thân quen. (lấy tiền người yêu các kiểu bla bla ...). 
 
   Sena là một trường hợp thất bại tài chính rất điển hình của một người Việt Nam . Ở đây tôi xin không nói tới lý do của sự thất bại, vì có vô số lý do khác nhau , từ cờ bạc như Sena cho tới bệnh tật , làm ăn... .Tôi chỉ xin phân tích khi thất bại thì ta sẽ bị hậu quả vì và phải làm gì ? Nhu cầu về tài chính của Việt Nam hiện tại rất lớn mà hệ thống tài chính hiện tại chưa thể đáp ứng đủ nên sinh ra " tín dụng đen" . Một trường hợp vỡ nợ khác là Hoàng Ngọc , từng là giám đốc công ty tuy nhiên vỡ nợ và phá sản , mọi việc không dừng ở đó, do chủ nợ dí quá nên phải cướp nhà bank để được vô tù trốn nợ ....
     
Xét về hệ thống bank và tổ chức tài chính trước . Hệ thống điểm tín dụng của Việt Nam chỉ để cho có là chính . Chỉ cần anh không có nợ xấu và muốn vay tín chấp ở bank . Bank sẽ căn cứ vào nguồn thu nhập và "vị trí" làm việc của anh để quyết định cho vay như thế nào .  Nếu như anh không có khả năng chi trả thì khả năng đòi nợ của bank là rất thấp . Bank chỉ có thể làm phiền anh như gọi điện , tới nhà kím... . Và nếu số nợ đủ lớn và anh không lẩn trốn thì bank sẽ đưa ra tòa  DÂN SỰ , ở đó anh có thể được một thỏa thuận trả góp hằng tháng rất hời thậm chí chỉ có vài trăm k mỗi tháng. Vì hệ thống pháp luật không thể bảo vệ phía bank khi vay tín chấp nên họ cũng khá rén khi cho vay vì thế nên không đáp ứng đủ nhu cầu tín dụng cho xã hội . 
Khi bank không thể đáp ứng thì giải pháp sẽ là tín dụng đen đặc điểm chung là vay tương đối dễ và lãi xuất cao . Tuy nhiên tín dụng đen cũng có nhiều loại chứ không phải toàn là kiểu bặm trợn xin tí huyết . 
Thứ 1: Vay qua app , nếu bùng nợ thì app chỉ có thể nhắn tin + gọi điện đòi nợ + gửi tin nhắn đòi nợ cho toàn bộ danh bạ mà app lấy được =]] và chỉ có thể dừng lại ở đó , app không có pháp lý để gửi thông tin cho CIC để thành nợ xấu . Tuy nhiên anh chỉ có thể vay với số tiền khá nhỏ , thường là dưới 5 triệu.

Thứ 2: Qua người có vốn nhàn rỗi thân quen . Gia đình mình đã từng cho vay kiểu này , chọn mặt gửi vàng khá kĩ , lãi xuất thì chỉ bằng 1/2 lãi xuất credit card của bank . Tuy nhiên nếu người vay mà trốn luôn thì cũng chịu =]]. 

Thứ 3: Loại này là đám bặm trợn hay lên báo , gọi là có tiền =]] https://www.youtube.com/watch?v=sHyiqWlqv5s

Loại này thì vay rất dễ , họ chỉ cần biết rõ nhân thân và các mối quan hệ xã hội của anh . Lãi xuất thấp hơn loại 1 nhưng cao hơn loại 2 kha khá . Họ hoàn toàn không có kỳ vọng nhiều về việc anh sẽ trả được nợ , việc họ chờ là anh không có khả năng chi trả và họ sẽ kéo tới làm trò với những người thân yêu của anh để vòi tiền họ . Việc của họ là vô đạo đức và trái pháp luật nhưng thực tế thì công an cũng rất ngại can thiệp vào cái đám này . Tuy nhiên người bị dính tới đám này cũng lại là nhiều nhất vì dễ vay và vay được số tiền cao .

Nếu Sena sống ở Mỹ thì thế nào ? Người ở Mỹ có khả năng tiếp cận nguồn vay dễ dàng hơn Vn khá nhiều , vay mua nhà , vay mua xe , học phí đại học .... đa số đều là tín chấp và đối với quan điểm pháp luật của Mỹ về vay mượn tài chính. Trách nhiệm thẩm định thuộc về phía người cho vay và họ phải chịu sự rủi ro dựa trên sự thẩm định của mình . Còn trách nhiệm của người vay là phải cung cấp trung thực thông tin cho phía người cho vay . Người vay có thể bị tội hình sự khi khai gian thông tin cho tổ chức tín dụng. Khi ai đó lâm vào tình trạng nợ nần không thể trả . Họ hoàn toàn có thể điều đình payment với phía chủ nợ ( trả hằng tháng) hoặc khai phá sản cá nhân ( một cách quỵt nợ hợp pháp ). Khi khai phá sản thì họ sẽ được miễn nghĩa vụ chi trả sau khi cấu trừ đi những tài sản cá nhân( nếu còn khả năng chi trả hoặc tài sản thì chả ai lại đi khai phá sản). bù lại họ sẽ bị tín dụng xấu trong một khoảng thời gian kha khá . Họ sẽ không thế vay mượn trong một thời gian tương đối dài và bất tiện kha khá trọng cuộc sống , nhưng thu nhập của họ sẽ không bị đụng đến và do đó có thể xây dựng lại tài chính cho bản thân. Ở Mỹ thì hình thức lãi nặng nhất là payday loan , nó tương tự như vay app ở Việt Nam và không có chỗ cho tín dụng đen kiểu Việt Nam vì người Mỹ chỉ vay qua hệ thống chứ rất ích vay cá nhân . Các hình thức đòi nợ kiểu xã hội ở Vn không có đất xài ở Mỹ nên không có chuyện bị dí ép đến nỗi vay phải đi ăn cướp hay phải vô tù để có tiền trả nợ . Nói thêm hiện tại thì lãi xuất vay  ở Mỹ chỉ bằng 1/3 lãi xuất ở bank Việt nam.

Với sự tương quan giống nhau về mặt xã hội và chính trị giữa Việt Nam và Trung Quốc, hiện tại thì Trung Quốc chỉ mới thử nghiệm luật phá sản cá nhân ở một số nơi , vì thế nên không biết đến bao giờ Việt Nam mới có thể có luật phá sản cá nhân . Nhưng có luật rồi thì cơ chế thực thi luật pháp ở Việt Nam luôn là một dấu ? . Các bạn chắc không lạ gì khi chủ nợ thấy con nợ vẫn còn tài sản nhưng không làm gì được phải không ? Do pháp luật chưa hoàn thiện + cơ chế hành pháp thiếu sót nên nhiều thứ dân Việt phải " tự xử" với nhau theo " luật rừng" dẫn đến nhiều hệ lụy rất là bất ổn và trái ngoe . Người không có khả năng chi trả thì bị dồn đến đường cùng bằng vũ lực , trong khi nhiều con nợ có khả năng chi trả vẫn nhơ nhơ vì người cho vay không thể nhờ đến luật pháp lẫn sử dụng vũ lực với con nợ .