2021 là một năm kì lạ. Tháng 9 năm ấy, Hà Nội đang trong thời kì giãn cách được hơn 40 ngày. 9h sáng, chuông điện thoại reo, bên kia đầu dây là anh vận chuyển Tiki gọi xuống chân tòa chung cư nhận hàng. Đêm hôm qua, chiếc webcam máy tính bị hỏng, rất may Tiki giao hàng kịp giờ cho buổi học online của Hope – con gái lớp 3 của tôi. Tất cả các cửa hàng đều đóng, mọi người được khuyến nghị ở trong nhà, nếu không có Tiki tôi cũng không biết phải làm thế nào. Ngay khi vừa nhận hàng, tôi đã thấy anh chàng shipper gọi điện thoại bằng tai nghe bluetooth cho người khách kế tiếp và rời đi nhanh chóng. 
Cuộc đua tiếp tục với thùng hàng đầy ắp, chạy thật nhanh qua các con đường của thành phố 8,3 triệu dân. Không chỉ Tiki Logistics, cả Shopee Express và Lazada Logistics cũng đang gồng mình tăng tốc ship những đơn hàng mùa dịch.
Trong hai năm liền đối mặt với đại dịch và lệnh giãn cách, các giao dịch ngoại tuyến tại cửa hàng gần như “đóng băng” nhưng thương mại điện tử trực tuyến “bùng nổ” với tốc độ không thể tưởng tượng. Năm 2015, TMĐT bán lẻ Việt Nam mới đạt 5 tỷ USD. Đến năm 2018, con số này đạt mức 8,06 tỷ USD (tăng 30% so với năm 2017). Sang năm 2019, TMĐT Việt Nam chính thức vượt mốc 10 tỷ USD, đạt 11,8 tỷ USD vào năm 2020; và tiếp tục tăng lên 13,7 tỷ USD vào năm 2021. Dự báo quy mô thị trường TMĐT (B2C) của Việt Nam năm 2022 sẽ đạt 16,4 tỷ USD. Doanh thu TMĐT tăng gấp 3 lần chỉ sau 7 năm.”

Thương Mại Điện Tử (E-Commerce) – bao giờ và ra sao?

Trong cuốn sách “Mở Khóa Thương Mại Điện Tử”, tác giả Vũ Minh Trà đã đề cập tới một khái niệm được coi là then chốt trên hành trình phát triển TMĐT–đó là Timing (tính thời điểm). Không có ví dụ nào thực tế về “timing” (tính thời điểm) của TMĐT tại Việt Nam hơn Teelab – website của họ mới chỉ đăng ký vào tháng 7/2020, nhưng đến nay, riêng trên Shopee họ đã đạt doanh số 70 tỷ/năm, trên Tiktok/Lazada đạt khoảng 100 tỷ/năm. Đó là con số thần kỳ đối với nhãn hàng mới chỉ xuất hiện 2 năm gần đây và đặc biệt trong thời Covid. Nếu không có các sàn TMĐT, nhãn hàng khó có thể đạt doanh số lớn đến vậy.
Thế nhưng thương mại điện tử không phải là việc “ngồi mát ăn bát vàng”. Mảng kinh doanh có thể được coi là một cuộc chiến không khói thuốc súng nhưng khiến nhiều người phải trả giá bằng máu, mồ hôi và nước mắt, hay thậm chí gục ngã mà không nhìn thấy được thành công. Ngay cả “ông lớn” như Vingroup với tham vọng Adayroi, Vinmall thành công giống như cách Tmall, Alipay, Alibaba đang làm ở Trung Quốc.
Nhưng sau 4 năm, vào tháng 12/2019, Adayroi chính thức đóng cửa, dừng cuộc “dạo chơi” TMĐT. Nguyên nhân đưa ra lúc đó là do Vincommerce (đơn vị sở hữu, vận hành sàn TMĐT và ứng dụng TMĐT Adayroi) mong muốn đánh giá, tái cấu trúc hoạt động công ty nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường và khách hàng trong giai đoạn phát triển mới. Tuy nhiên, ở một góc độ nào đó, chúng ta có thể thấy Adayroi bị các đối thủ bỏ xa. Trong 4 năm, mặc cho Shopee, Lazada, Tiki, Sendo “làm mưa làm gió” trên thị trường TMĐT với kỳ vọng đạt 13 tỷ USD vào năm 2023, Adayroi vẫn lẳng lặng trong hệ sinh thái của Vingroup. Trong khi top 4 sàn TMĐT dẫn đầu của Việt Nam kể trên đều có 30 - 42 triệu lượt truy cập/tháng thì website Adayroi chỉ đạt 6 - 7 triệu lượt truy cập/quý.

Mở Khóa Thương Mại Điện Tử Việt Nam là cuốn sách như thế nào?

Nếu bạn là một người đọc Spiderum thì chắc hẳn bạn sẽ không xa lạ với anh Vũ Minh Trà (Trà Bô), người mà 15 năm trước, khi còn là cậu sinh viên 21 tuổi đã kiếm 100tr/tháng bằng bán hàng Online. Trong suốt 15 năm đó, anh Vũ Minh Trà đã "chinh chiến" trên tất cả các nền tảng TMĐT Việt Nam như TikTok Shop, Shopee, Tiki, Lazada, Adayroi và có hàng chục bài viết về TMĐT được đăng tải trên báo chí chuyên ngành. Với kinh nghiệm bán hơn 500.000 đơn hàng, quản lý 12 shop thuộc nhiều ngành hàng trên các nền tảng khác nhau, anh Vũ Minh Trà (thường được biết tới với tên thân mật “Trà Bô”) đã hợp tác với Spiderum để cho ra mắt cuốn sách “Mở khóa thương mại điện tử Việt Nam”.
Cuốn sách là sự kết hợp giữa bách khoa toàn thư và cẩm nang hướng dẫn, vừa truyền tải kiến thức nền tảng vừa chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn về TMĐT. Tuy vậy, cuốn sách không phải một tập hợp các lý thuyết và công thức ràng buộc, mà là những chiêm nghiệm và bài học được đúc kết từ 15 năm thực chiến đặc biệt đáng chú ý khi bán hơn 100.000 cái bô trên các nền tảng TMĐT của anh Vũ Minh Trà (Trà Bô).
Mở Khóa Thương Mại Điện Tử chứa đựng những gì đã, đang và sẽ diễn ra trên thị trường được phân tích và lý giải bởi những người có kinh nghiệm, gắn bó và thành công trên các nền tảng TMĐT. Họ không chỉ giúp bạn hiểu thêm về thị trường cùng những biến động của nó, mà chắc chắn có thể đưa ra những định hướng phù hợp với từng nhà bán hàng. 
Cuốn sách đưa ra những kiến thức nền tảng về TMĐT mà ít người biết hoặc chưa mấy quan tâm khi nhắc đến, như chiến lược cái đuôi dài, tối ưu traffic đúng cách, xác định khoảng trống thị trường và nguồn lực cá nhân, những nút thắt dần được cởi bỏ (logistics, thanh toán không tiền mặt, mua trước trả sau,...)
Xuyên suốt cuốn sách sẽ là những ví dụ đi kèm con số thực tiễn của các case study từ Trà Bô, Donnie Chu, Dương Minh Hải,... Nội dung không dài dòng, ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề trọng tâm.
Theo lời của tác giả Vũ Minh Trà, “cuốn sách không phải chia sẻ: “Tôi đã kiếm triệu đô từ bán hàng TMĐT như thế nào?”, cũng không phải: “Bí kíp bán hàng Nghìn đơn trên Shopee.” Cuốn sách đơn giản kể lại những câu chuyện tôi chứng kiến, những bài học tôi rút ra từ thành công cũng như thất bại trong suốt 15 năm thăng trầm của TMĐT Việt Nam, từ hồi là cậu sinh viên cho đến khi nhận danh hiệu “Shopee Rising Star 2020” của Shopee trao tặng.”
Cuốn sách cũng giúp những người chưa kinh doanh trên sàn TMĐT, những nhà đầu tư, những người ở nước ngoài hiểu hơn tiềm năng và timing của TMĐT Việt Nam tại thời điểm này. Đặc biệt, những người đang bán hàng trên các sàn TMĐT có thể “Back to basic” – trở về với những điều cơ bản – để thực sự có cái nhìn sâu sắc về mọi khía cạnh của TMĐT. Và nó sẽ là nền tảng giúp mọi người đưa ra những quyết định tốt hơn trong tương lai.
Cùng khám phá thêm về sách “Mở Khóa Thương Mại Điện Tử: Hành Trình 15 Năm Trở Thành Best Seller” và tác giả Trà Bô tại đây nhé.