Ngày nay, phần lớn trong cuộc sống của người trưởng thành đều bị chi phối bởi một thứ rất quan trọng. Đó là sự nghiệp.

Tôi mới nghe loáng thoáng được từ “sự nghiệp” ra đời ở thời kỳ hiện đại hoá từ một video nào đó trên YouTube. Nhưng hôm nay tôi muốn viết một bài dựa theo sự tìm hiểu của tôi về một từ mang tính cách mạng trong cuộc sống hiện đại, một công cuộc đấu tranh tư tưởng hằng ngày khi phải thức dậy mỗi sáng đi làm của tất cả chúng ta.

Từ khoảng cuối thế kỷ XVII tới đầu thế kỷ XVIII, do sự ảnh hưởng mạnh mẽ của các danh nhân như: George Washington, Thomas Jefferson, Abraham Lincoln,… thì có thêm một số ngành nữa được tuyên bố ra đời chính thức như: dược, khoa học, luật, nha khoa, kỹ thuật dân dụng, hậu cần, kiến trúc, kế toán,…

Kỹ sư Frank Parsons đã chính thức gọi tên từ sự nghiệp vào năm 1908 để nhấn mạnh về sự phát triển của các cá nhân ở mặt tài năng, việc lựa chọn và hưởng thụ từ sự nghiệp đó. 

Từ "sự nghiệp" xuất phát từ tiếng Pháp cổ "carriere," và tiếng Pháp hiện đại "carrière". Tiếng Anh là "career". Ban đầu, từ này thường được sử dụng để chỉ đường đua ngựa hoặc sự tiến triển trong cuộc sống. Từ "sự nghiệp" sau đó được mở rộng để ám chỉ cuộc sống công việc hoặc sự phát triển trong sự nghiệp chuyên nghiệp của một người.

Sự ra đời của từ "sự nghiệp" trong tiếng Việt có thể được liên kết với việc tiếng Pháp được giới thiệu và ảnh hưởng đến ngôn ngữ Việt Nam trong thời kỳ thuộc địa và thời kỳ hiện đại đầu của Việt Nam. Từ này đã trở thành một phần quan trọng của từ vựng tiếng Việt khi nó liên quan đến lĩnh vực công việc.

Đối với tôi từ sự nghiệp là một từ khá "đao to búa lớn", có những từ khác có thể gọi mà nghĩa cũng tương đồng nhưng thân thuộc, gần gũi hơn là: công việc, nghề nghiệp, nghề, jobs, việc,...

Vậy có thể thấy, từ sự nghiệp ảnh hưởng lớn bởi hệ tư tưởng của các nhà tư bản Phương Tây bắt nguồn từ Mỹ. 

Cá nhân tôi là người không thích việc tự nhận mình trở thành một ai đó, vì điều đó vô tình tạo sự bó hẹp trong không gian tâm trí cũng như thể chất về việc tôi có thể làm gì ở cuộc sống này.

Tôi thích mình được hoá thân và trở thành vai trò của nhiều người khác nhau trong xã hội, dù có thể loay hoay trong cái từ gọi là “sự nghiệp”. 

Với trí tò mò, ưa khám phá, trải nghiệm, cộng với việc mình là một người hướng ngoại, tôi cảm thấy mình không nên ngần ngại trong việc bó hẹp bởi một từ là “sự nghiệp”. Nhưng cũng không thể phù nhận, bản thân tôi cũng đã từng bị ám ảnh với cái gọi là “sự nghiệp” khi có những năm tháng tôi đã trở thành người nghiện công việc.

Bài viết này không hướng tới đối tượng đang cần hướng nghiệp, cũng không chỉ dạy mọi người phải học tập, làm gì trong đời sống. Vì thú thật tôi thấy khả năng nhỏ bé của tôi chưa đủ làm được điều đó.

Mọi người hoàn toàn có thể nhờ cậy vào Chiêm tinh học, Thần số học, Tử Vi, Tarot, Bát Tinh Cung Pháp, cộng thêm một số các bản đồ báo cáo về xu hướng nghề nghiệp như Holland’s Code, chỉ số tính cách của Myers - Briggs (MBTI), mặc dù theo trải nghiệm của tôi thì chỉ số MBTI sẽ thay đổi theo thời gian và độ chính xác không cao. Hiện tại, tôi chỉ tin vào Chiêm tinh học (Astrology) vì tôi cũng đã có sự nghiệm lý với cuộc đời từ năm 2018 đến hiện tại.

Cho dù vậy, khi tôi có trong tay một bản báo cáo hoàn chỉnh về cuộc đời, tức tôi đang cầm chiếc la bàn cho chính cuộc đời mình đi ra ngoài biển lớn sự nghiệp, có những lúc tôi vẫn chưa thể hiểu được rằng cuộc đời và số mệnh sẽ sắp đặt mình về đâu.

Đây là lý do chúng ta phải có cả những trải nghiệm trong đời sống, rồi dành riêng cho mình một khoảng không trống rỗng nào đó để chiêm nghiệm về cuộc đời. 

Đối với tôi, sự nghiệp không phải tuyến tính, nó là những đường zích zắc rất phức tạp và thăng trầm đan xen. Nó bao hàm cả tâm trí, cảm xúc và thể xác. Cái gọi là sự nghiệp, và cái kiếm ra tiền để duy trì sự sống có thể hoàn toàn khác xa nhau và là những thứ hoàn toàn tách biệt.

Bài viết này viết ra cũng chỉ vì tính tò mò của tôi, tôi muốn tìm hiểu về nguồn gốc của cái từ "đau đớn" khi gây ra hàng loạt những chứng bệnh của thời hiện đại: rối loạn lo âu, trầm cảm, suy nghĩ nhiều, áp lực đồng trang lứa, áp lực công việc,…

Với góc nhìn và nhận định của tôi, tôi nghĩ rằng sự nghiệp sẽ thay đổi khi xã hội đã đạt đến một mức độ phát triển nhất định về cơ sở vật chất, tâm lý, hay nhận thức. Tiến xa hơn có thể hướng tới hạnh phúc, sự viên mãn của bối cảnh hiện đại thì sự nghiệp dần dà có thể thay thế bằng rất nhiều máy móc trong tương lai sắp tới.