Các cuộc nói chuyện giữa mình và gia đình thường được tiến hành theo format của VTV, lâu dần mình quen và cho là bình thường, không thấy ngạc nhiên nữa :'(

Trong bách khoa toàn thư Britannica, "bệnh" được định nghĩa là "những sai lệch có hại so với trạng thái cấu trúc hoặc chức năng bình thường của sinh vật". Nếu chấp nhận định nghĩa này, ta sẽ phải thừa nhận rằng mọi bệnh nhân tâm thần đều có một tâm trí không bình thường, và xã hội cần sửa họ thành bình thường bằng bệnh viện. Vì vậy, có lẽ mình không thể đồng ý với quan điểm của bạn, rằng xã hội phương Tây vừa xem trầm cảm là một bệnh, vừa không xem người trầm cảm là dị thường. Chấp nhận tư cách người bệnh là chấp nhận cái góc nhìn rằng mình là một kẻ bất thường đang cần được bệnh viện - một định chế đại diện cho xã hội - sửa lại cho thành bình thường như những người khác trong xã hội.

Về những nội dung còn lại, có lẽ mình cần xin lỗi vì đã không giải thích đầy đủ, dẫn đến gây hiểu lầm. Khi đưa ra quan điểm trong bài viết này, mình sử dụng mô hình phân tích tâm lý của Otto Rank, theo đó một số bệnh tâm thần (bao gồm trầm cảm) phát sinh do xung đột nội tâm của người bệnh. Một mặt, người bệnh có một ý chí đối nghịch với ngoại cảnh (tức bản năng sinh sản của giống loài và các sức ép từ môi trường xã hội); mặt khác, các tương tác với ngoại cảnh khiến người bệnh phát sinh một ý chí mới chống lại chính cái ý chí phản loạn vừa nêu. Xung đột giữa hai ý chí này dẫn đến cảm xúc tội lỗi, u uất thường gặp ở người trầm cảm. Và ham muốn sống của người trầm cảm suy giảm vì các đợt ý chí của họ tự chống lại nhau và triệt tiêu lẫn nhau (trong khi ý chí là biểu hiện của sức sống). Chẳng hạn, khi mình muốn bỏ một công việc ổn định, lương cao để theo đuổi ước mơ trong lĩnh vực khác; mình có thể nảy ra cảm giác tội lỗi và u uất do thấy ngoại cảnh (VD: gia đình, dư luận xã hội…) không chấp nhận ước mơ của mình, mà chỉ chấp nhận công việc ổn định, lương cao. Trong tình huống này, nếu mình dễ dàng từ bỏ thực tại riêng của cá nhân (tức ước mơ) để thích nghi với thực tại chung của tập thể (tức hệ giá trị hiện hành của xã hội); mình sẽ trở thành một người khỏe mạnh bình thường. Ngược lại, nếu thâm tâm mình không chấp nhận thực tại chung của tập thể, nhưng ngoài mặt vẫn cố thích nghi, thì các xung đột nội tâm kéo dài có thể dẫn đến một số bệnh tâm thần bao gồm trầm cảm. Để giải quyết vấn đề, Rank thuyết phục người trầm cảm chấp nhận thực tại nội tâm của riêng họ, và tìm cách đưa nó ra ngoài qua các hoạt động sáng tạo – tức lan tỏa thực tại của cá nhân ra thực tại chung. Chẳng hạn, trong ví dụ vừa nêu, Rank sẽ khuyên người trầm cảm dùng lí trí để vạch lộ trình theo đuổi giấc mơ, sao cho khi đạt được thành quả, anh ta sẽ vừa được sống trong thực tại riêng của mình vừa được xã hội công nhận.

Mình nghĩ lý giải này không mâu thuẫn với những điểm bạn nêu trong comment (VD: áp lực cạnh tranh là nguyên nhân chính dẫn đến trầm cảm trong thời điểm hiện nay, không phải quá trình cố gắng thích nghi nào cũng dẫn đến trầm cảm, phương Tây coi trầm cảm là bệnh, người trầm cảm nên tìm sự giúp đỡ của người có chuyên môn…). Việc không coi trầm cảm như một bệnh là lựa chọn của cá nhân mình, để giúp mình thoát khỏi các mâu thuẫn nội tâm khi phải quyết định có chấp nhận hệ giá trị của phương Tây hay không (và đây là một trong những lý do khiến mình trầm cảm). Mình hài lòng với lựa chọn này, vì từ khi mình ngừng coi bản thân là bệnh nhân và nạn nhân thì mình hết trầm cảm. Tuy nhiên cách trị liệu này sẽ không áp dụng được cho tất cả mọi người, vì người khác có thể bị trầm cảm vì nguyên nhân khác, và người khác có thể thích gia nhập hệ giá trị của phương Tây.