Cảm nhận sau gần 4 năm của một sinh viên IT

Có lẽ nhan đề cũng đã nói lên 1 điều - mình đang ở giai đoạn cuối của đời sinh viên, ấy là còn 1 kì học nữa, mình sẽ chính thức hoàn thành chương trình đào tạo đại học và cầm tấm bằng CNTT với một cái đầu rỗng như đít bụt :v

Nói chung bây giờ mình chỉ còn 1 vài môn học và đang trong quá trình làm luận văn tốt nghiệp. Mấy hôm nay sau tết mình cũng khá rảnh rỗi nên tranh thủ ăn chơi tận hưởng những ngày tháng cuối cùng của đời sinh viên, nào chơi game, đọc truyện, đọc các tips hack life trên quora hoặc reddit chẳng hạn, nói chung khá nhàm chán và quay lại 1 vòng lại trở về với cái đống luận văn chán ngắt hơn của mình.

Quay trở lại vấn đề về trải nghiệm 4 năm đi học của mình. Vì mình đang học đi học bên ngành CNTT nên có thể những điều mình nói ra khác so với sinh viên các ngành khác. Mình sẽ nói về cảm nhận theo kiểu ngược thời gian, tức là bây giờ và lùi lại dần các năm trước đó.

Năm cuối của mình khá vất vả vì có lẽ mình...chọn sai nhiều môn :v nói tới đây các bạn lại hỏi chọn môn sai là sao?? Tức là có những môn không là thế mạnh của mình. À, đến đây thì lại có câu hỏi tiếp: đâu phải lúc nào cũng nhất thiết phải học mấy môn mình giỏi, mấy môn khác cố gắng thì cũng đâu đến nỗi thảm :v Điều này khá là đúng, cơ bản là nếu cố gắng thì cũng vô lo vô nghĩ cmnr =))))  Vấn đề lớn nhất của mình là những môn mình thích thì mình làm, những môn không thích thì không bao giờ làm :v thế nên kì này an_lone_is_real. 

Cộng thêm một điều nữa, dù có vài môn mình thích thật thì cũng có quá nhiều môn để mình đủ sức học hết, vì đồ án, deadline những môn này dồn dập và liên tục khiến mình cảm thấy đuối vô cùng. Thề là làm xong 1 cái đồ án là muốn lăn ra nằm luôn nhưng vẫn phải ráng vì mỗi khi nghĩ đến 1 nùi đồ án môn khác thì...không thể nào ngủ yên. Các bạn có thể bảo rằng nếu quá sức thì hãy bỏ bớt đi vài đồ án, nhưng...đâu phải môn nào mình muốn bỏ cũng được, làm đồ án hầu hết là teamwork, vậy nếu bạn bỏ đồ án, ai sẽ gánh thay phần cho bạn? Tinh thần trách nhiệm ở đâu? Dù bạn có bỏ đi rồi thì kết quả các bạn teammate kia sẽ thế nào? Chưa kể hậu quả về sau, ai còn muốn teamwork với 1 đứa vô trách nhiệm nữa?

Thứ 2 nữa là cái luận văn tốt nghiệp với một đề tài khá mới mẻ và mình không biết 1 chút gì về nó, điều này làm mình hết sức quan ngại vì mình đã không biết gì mà so với mình nó còn hơi khó nữa. Cái này là do mình đùng 1 phát nhảy vào làm luôn, tức là mình học 1 chuyên ngành mà nhảy vào làm luận văn của chuyên ngành khác ấy, ví dụ như đang học công nghệ phần mềm mà làm luận văn của Khoa học máy tính :v OK, tự động viên mình rằng cái gì đến sẽ đến, cứ học tới đâu thì tới :v và sau 1 kì tìm hiểu thì cũng đã biết sơ sơ =)))) Túm váy lại là kì này sấp mặt lìn với cái luận văn và mấy môn trên trường nhưng vẫn vượt qua được "gần" hết các môn :v

Nghĩ lại, đây là sự lựa chọn của bản thân ngay từ đầu, mình không có quyền than vãn hay trách cứ điều gì. Nhưng đôi lúc, thiết nghĩ bản thân hãy thả lỏng và đổ tất cả ra ngoài, để sau đó với năng lượng tràn trề, lại tiếp tục với những gì mình đã chọn.

Cảm nhận của mình bây giờ là sao năm 3 an nhàn vậy mà mình học ngu vcl :3. Quay trở về cảm xúc của quá khứ thời điểm đó. Mình cũng cảm thấy không khác năm 4 là mấy :v. Với các bạn cũng học IT thì chắc cũng phải học qua hết các môn cơ sở ngành bắt buộc: mạng máy tính, hệ điều hành, cơ sở dữ liệu, cấu trúc dữ liệu, kiến trúc máy tính. Trời ơi đất hỡi, nói thật là mình học CNTT gà vailone nên dính phải mấy môn đó cùng 1 lúc thì cứ như "đôi vai này gánh cả thế giới" =))) giờ nghĩ lại thấy tại mình ngu chứ nào phải là...cảm giác superhero ở trên :v. Phù,cuối cùng cũng qua được năm 3 khá...an toàn mặc dù điểm chác lẹt đà lẹt đẹt :3 vừa đủ qua nhờ có sự giúp đỡ teammate cũng như đi copy của team khác về chỉnh sửa :v

2 năm này mình học mấy môn đại cương như toán, xác suất thống kê, giải tích, đại số tuyến tính, mấy môn nhập môn lập trình, OOP... và mấy môn mac-lenin gì đó. Nói chung khá nhàm chán. Nhớ lại cái thời đó cảm thấy mông lung vcl, cơ bản là mình học toàn viết mấy chương trình nào là xóa phần tử trong mảng, tìm số nguyên tố, blabla và mấy môn toán kể trên thì học xong chẳng thấy dính dáng gì, chữ từ đâu tới nó lại quay về chỗ cũ, trả thầy cô hết. Và trong đầu mình thắc mắc cái màn hình console đen trắng, chắc dữ lắm là mình làm được cái game bắn xe tăng trên cái console. Mà nhìn trên console xấu vãi :v Rồi mình thắc mắc sao mà làm được app đẹp, giao diện thân thiện, game 3D đồ họa như họ ?? Nói chung thời đó nhiều thắc mắc lắm và cũng không biết gì nên đâm nản =))) 2 năm đầu này mình khá lười, à không, phải là lười vãi tè ra, không học gì nên cái lên năm 3 mình mới anlone với mấy môn cơ sở ngành :v.

Cái này mình cũng thắc mắc :v Cơ bản là mình có đợt đi thực tập thì hầu hết các kiến thức trên trường chỉ để làm nền, không thể ứng dụng vào trong môi trường làm việc. Tức là các kiến thức trong trường khá cũ, không thể bắt kịp với thế giới bên ngoài, có chăng cũng chỉ được vài ba cái là có thể xài được. Thế nhưng, điều quan trọng nhất mình nhận được trong 4 năm đi học, đó chính là ... cách search google sao cho ra kết quả :v Và điều quan trọng hơn nữa trong CNTT đó chính là tư duy lập trình. Cái này hồi xưa mình cũng không biết là gì đâu, cơ mà cứ làm tới làm lui, làm lên làm xuống thì mình cũng quen với hiểu được cách vận hành của nó. Cái này khó giải thích lắm mấy man nên đừng cố tìm hiểu "what does it mean?" =))))

Nhiều bạn cho rằng CNTT có thể tự học và không cần phải đi học ĐH. Cái này mình ủng hộ nha =)))) Tuy nhiên đó là đối với những bạn phải tự mày mò được chứ không thì....không có áp lực deadline ở trường thì rất khó để tự có thể tìm hiểu, vì trong lúc tìm hiểu sinh ra rất nhiều vấn đề như bugs, các lỗi runtime, tại sao chạy trong máy đứa này được mà máy mình chạy méo được?? có những vấn đề có thể search cả tuần mới ra, vậy bạn chắc rằng bạn có đủ kiên trì để xử lí nếu không có áp lực deadline, áp lực điểm?? Chưa kể bạn sẽ có ít đi sự hỗ trợ từ bạn bè cùng làm, ít được làm teamwork...

Tiếng Anh. Cái này có lẽ cả thế giới nhai tới nhai lui chục năm rồi. Phải biết tiếng anh.  À mà lâu lâu tự dưng có mấy tip trên mạng ám chỉ kiểu như biết tiếng anh là giỏi, "thế giới này trong tầm tay của bố :)" . Theo quan điểm của mình thì nó chỉ là phương tiện giúp bạn giao tiếp với thế giới dễ dàng hơn thôi, đó không phải thước đo cho sự thông minh, giỏi giang. Những năm đầu học ĐH, nó chưa thể hiện mạnh sự cần thiết của tiếng anh trong CNTT.  Nhưng đến năm 3, năm 4, nếu bạn muốn tìm hiểu nhiều hơn, bạn phải biết tiếng anh, đặc biệt là kĩ năng đọc tiếng anh chuyên ngành. Mình thấy rất nhiều bạn không biết tiếng anh nhưng vẫn học giỏi được lập trình, nhưng có một số lĩnh vực kiến thức tài liệu tiếng việt rất khan hiếm, hoặc giả như có thì chưa chắc gì cách diễn đạt của các tài liệu đó đã dễ hiểu đối với bản thân mình. Tiếng Anh là phương tiện giúp bạn có thể đọc được rất nhiều nguồn, từ một vấn đề có thể tìm ra rất nhiều khía cạnh, cách tiếp cận khác nhau. Kinh nghiệm đọc tiếng anh chuyên ngành giúp bạn nhanh chóng hiểu nhanh vấn đề hơn rất nhiều, đừng bảo với mình rằng đã có google dịch :v Cơ bản là nó dịch...không đúng lắm trong lĩnh vực chuyên ngành =))) tin mình đi, mình dành 2 năm đầu chỉ để xài google dịch mà :v 

Điều gần cuối cùng và mình thấy quan trọng, sao ít ai nói thế nhỉ?

Đừng bao giờ bỏ qua toán, các môn đại cương về toán: đại số tuyến tính, giải tích, xác suất...Cái này là từ kinh nguyệt của bản thân. À lộn kinh nghiệm:) Những năm đầu ĐH bạn chưa biết phải làm gì với nó, nhưng đến khi vào chuyên ngành, có lẽ bạn phải mất thời gian học lại toàn bộ các môn đó vì các phép toán về ma trận, đạo hàm, phân phối xác suất...đóng vai trò cốt lõi về toán ứng dụng trong các thuật toán của deeplearning, AI... đặc biệt với những bạn có xu hướng học chuyên ngành Khoa học máy tính. Nếu có thời gian trong những năm đầu đại học, tranh thủ đọc về toán ứng dụng, nó khá hay và có ích.

Chốt lại, mình rút ra được cho bản thân cũng như những bạn có ý định thi vào ngành CNTT. Đừng ngại, đừng sợ vì bản thân không biết gì, chỉ sợ mình không đủ kiên nhẫn để học. Hãy cố gắng trau dồi phương pháp học và thật kiên nhẫn lên. Bạn không thể thấy được kết quả chỉ qua ngày một ngày hai. Đó là một quá trình nỗ lực. Và vào môi trường đại học có rất nhiều người bạn giỏi giang với nhiều thành tích vượt trội. Đừng vội bi quan, đừng vội so sánh và cũng đừng hỏi tại sao người ta học nhanh hiểu nhanh đến thế. Không phải tại bạn ngu, chỉ vì bạn chưa có "kinh nghiệm" tiếp thu những kiến thức đó. Ai cũng có thời điểm bắt đầu...an_lone mà :v 

Chúc các bạn thành công!