Chỉ còn một vài chap ngắn ngủi nữa là bom tấn manga huyền thoại "Attack on Titan" của tác giả Hajime Isayama sẽ đến hồi kết thúc. Do đó, đây là một thời điểm hoàn hảo để các fan có thể thưởng thức lại một trong những bộ manga bán chạy nhất, và cũng có thể được coi là đen tối nhất, phức tạp nhất mọi thời đại. Loạt bài viết này sẽ tổng hợp lại dòng thời gian của Attack on Titan tính đến chap 135 của manga. 
CẢNH BÁO: Loạt bài sẽ tiết lộ rất nhiều nội dung của những tập anime tiếp theo sắp phát sóng. Nếu bạn chỉ xem anime và chưa đọc manga, HÃY THOÁT KHỎI BÀI VIẾT NÀY NGAY LẬP TỨC, và bắt đầu lên mạng đọc manga, hoặc chịu khó đợi anime ra tập tiếp theo nhé. BẠN ĐÃ ĐƯỢC CẢNH BÁO RỒI ĐẤY.
Còn nếu bạn đã đọc manga, hoặc bạn không quan tâm đến Spoilers, thì chúng ta cùng bắt đầu nào.

1, THỜI TIỀN SỬ

- Năm ????: Loài người bắt đầu sinh sống dưới dạng các nhóm lớn gồm nhiều gia tộc, gọi là các Bộ tộc.
- Năm ????: Gia tộc Fritz trở thành gia tộc đứng đầu bộ tộc Eldia.
- Năm 1003 trước Công Nguyên: Ymir - một nô lệ nhỏ tuổi của Eldia, nhận được Sức mạnh của Titan từ một thực thể không xác định và trở thành Titan Thủy tổ.
- Khoảng năm 995 trước Công Nguyên: Ymir dùng sức mạnh của mình làm cho Eldia trở nên hùng mạnh và đồng thời giúp vua Eldia đánh bại người Marley. Vua Fritz của người Eldia hài lòng với những gì cô làm, kết hôn với cô và sinh ra ba người con gái Maria, Rose và Shina. 

Đọc thêm:


Ymir, 8 Titan còn lại và thần dân Eldia
- Năm 990 trước Công Nguyên: Ymir hi sinh để cứu vua Eldia khỏi âm mưu ám sát của một người lính Marley. Nhà vua bắt ba người con gái của mình ăn xác của Ymir để kế thừa sức mạnh Titan. Tiềm thức của Ymir vẫn tồn tại trong Tọa độ, một không gian phi vật chất nơi cô tạo ra cơ thể của các Titan, và phục vụ mệnh lệnh của hoàng tộc Eldia thông qua Titan Thủy tổ.
Sau đó, những người con của Ymir tiếp tục truyền sức mạnh cho con cháu của họ, dẫn tới sự ra đời của Chín Titan. Titan Thủy tổ thuộc quyền sở hữu của hoàng tộc Fritz, còn 8 Titan còn lại được chia đều cho 8 gia tộc chư hầu của hoàng tộc. Những người kế thừa sức mạnh của 1 trong 9 Titan sẽ chết sau 13 năm giống như Ymir, hiện tượng này được gọi là "Lời nguyền của Ymir". 

Các Titan cùng Eldia tiếp tục chiến tranh với Marley và các quốc gia khác, giành quyền kiểm soát lục địa và biến Eldia thành một đế quốc. Đế quốc Eldia sử dụng các Titan Vô tri cùng với Chín Titan để chinh phạt thế giới, gây ra hàng loạt cuộc diệt chủng, tận diệt nhiều nền văn hóa và tàn phá nhiều quốc gia. Đỉnh điểm là các cuộc tấn công bằng Titan vào ba thành phố Lago, Monte và Valle khiến hàng trăm ngàn người Marley thiệt mạng. Cũng từ đây, mâu thuẫn nội bộ bắt đầu nảy sinh trong lòng 8 gia tộc năm giữ 8 Titan.

Tộc người Ackerman sau đó ra đời như là một sản phẩm phụ của quá trình nghiên cứu sức mạnh Titan, họ trở thành đội cận vệ hoàng gia của Đế quốc Eldia.


2, LỊCH SỬ CẬN ĐẠI

- Năm 240: Một trận đại dịch càn quét thế giới, khiến dân số toàn cầu giảm mạnh. Vua Fritz dùng sức mạnh Titan Thủy tổ để thay đổi cấu trúc gen của người dân Eldia, giúp người Eldia trở nên miễn dịch với căn bệnh này. Không một thần dân Ymir nào chết vì dịch bệnh.
- Khoảng từ thế kỉ 3 đến thế kỉ 8: Quốc gia phương Đông Hizuru trở thành đồng minh của Eldia.
- Từ năm ??? đến khoảng năm 743

Cuộc Đại chiến Titan.

Vua Karl Fritz - vị vua đời thứ 145 của Eldia - mệt mỏi và mặc cảm tội lỗi với lịch sử đẫm máu của dân tộc mình, cũng như chiến tranh và xung đột nội bộ liên miên, nên đã cấu kết với gia tộc Tybur - gia tộc nắm giữ Titan Búa chiến, để đặt dấu chấm hết cho thời kì thống trị thế giới của người Eldia.
Vua Fritz cùng hoàng tộc và phần lớn người dân Eldia dời đô ra đảo Paradis - lãnh thổ không bị tranh chấp cuối cùng của Eldia, bỏ lại cuộc xung đột nội bộ giữa 8 gia tộc còn lại, trong khi nhà Tybur thêu dệt nên câu chuyện về người anh hùng diệt Titan Helos người Marley. Một bộ tộc người Hizuru cũng ra đảo cùng vua Fritz. Một vài thành viên Hoàng tộc lại chọn ở lại đất liền thay vì ra đảo sống. Nhân cơ hội nhà vua bỏ trốn, 8 gia tộc Titan bắt đầu gây chiến với nhau và cuộc đại chiến Titan bùng nổ.
Những người Marley cũng nhân cơ hội này đứng lên kháng chiến chống Eldia. Được gia tộc Tybur và Titan Búa chiến hậu thuẫn, họ đánh bại tàn dư của Đế quốc Eldia, giành quyền kiểm soát 6 Titan nữa: Đại hình, Nữ hình, Thiết giáp, Thiết hàm, Quái thú, và Ngựa thồ. Titan Thủy tổ được vua Fritz dùng để tạo ra hàng triệu Titan Đại hình, và hóa cứng chúng để tạo nên ba bức tường thành trên đảo Paradis là Maria, Rose và Shina, để bảo vệ phần còn lại của Eldia. Titan Tiến công bị thất lạc trong cuộc chiến.

Đọc thêm:
- Khoảng từ năm 743: Thời kì Hậu Đại chiến Titan.
Để bảo vệ hòn đảo, vua Fritz tung ra lời đe dọa rằng người Eldia phải được yên ổn, hoặc Titan Thủy tổ sẽ hiệu triệu hàng triệu Titan Đại hình trong các bức tường ra và sử dụng chúng để san phẳng cả thế giới. Tuy nhiên lời đe dọa này chỉ là giả mạo. Trên thực tế, vua Fritz đời thứ 145 (nay là vua Reiss đời thứ nhất, kể từ giờ dòng họ Reiss mới là những người nắm thực quyền ở Paradis còn các vua Fritz đời tiếp theo chỉ là bù nhìn) đã lập ra một "Lời thề phản chiến" và kí hiệp ước hòa bình có thời hạn 1 thế kỉ với gia tộc Tybur và Marley. Các đời vua và Titan Thủy tổ tiếp theo, cũng như phần còn lại của đảo Paradis sẽ không phản kháng lại Marley và thế giới khi sự phán xét của thế giới lên người Eldia được thực thi. 
Vua Fritz đồng thời dùng sức mạnh Titan Thủy tổ để thay đổi ký ức của người Eldia trên đảo, khiến cho họ tin rằng nhân loại bên ngoài các bức tường đều đã bị Titan ăn thịt và họ là những người sống sót duy nhất còn lại của loài người. Các nhóm dân tộc thiểu số không phải Eldia không bị ảnh hưởng bởi Titan Thủy tổ nên nhà vua buộc phải tìm cách mua chuộc họ. Phần lớn đã đồng ý và được phong hầu cấp tước, trở thành các gia tộc quyền quý trong xã hội Paradis. Gia tộc Ackerman và người châu Á là những nhóm thiểu số phản đối quyết sách này của nhà vua, do đó họ bị săn lùng.

Ymir giao ước với "Ác Ma Đại Địa"
Người Marley sử dụng sức mạnh Titan để chinh phục và giành quyền kiểm soát phần lớn lục địa. Dân Eldia ở Marley bị dồn vào các khu tập trung và trở thành những phần tử sống dưới đáy xã hội, bị cả thế giới căm thù. Chính quyền Marley thêu dệt nên câu chuyện về Ymir giao ước với "Ác Ma Đại Địa" để có sức mạnh của Titan - và người anh hùng diệt Titan Helos của Marley, như một lời giải thích cho nguồn gốc ma quỷ của người Eldia, đồng thời nhấn mạnh vai trò của Marley trong Đại chiến Titan. 
Hiệp hội nghiên cứu Titan Marley được thành lập. Họ kết luận rằng các thần dân của Ymir được kết nối với nhau bằng những "con đường" vô hình, và Titan Thủy tổ là nơi các con đường giao thoa. Họ gọi Titan Thủy tổ là "Tọa độ" của những con đường này.
Danh tiếng và địa vị quốc tế của Hizuru suy giảm nghiêm trọng do quan hệ đồng minh với Eldia của họ trong quá khứ.
- Năm 780: Một cô gái vô gia cư người Eldia được giáo chủ của một hội kín thờ phụng Ymir tìm thấy. Cô được đặt cho cái tên "Ymir" và trở thành một hình tượng được tôn thờ của giáo hội.
- Năm 785: Giáo hội thờ Ymir bị Cục Bảo an Marley phát hiện. Các giáo dân cùng cô gái Ymir bị xiềng đi khắp Marley để cho dân Marley ném đá (theo nghĩa đen luôn), và cuối cùng bị đưa đến đảo Paradis, nơi tất cả bọn họ bị hóa thành Titan Vô tri.

Vị thần bất đắc dĩ
- Ngày 26 tháng 1 năm 806: Grisha Yeager ra đời ở khu tập trung Liberio.
- Ngày 24 tháng 11 năm 809: Faye Yeager - em gái Grisha ra đời.
- Năm 816: Cha của Rod và Uri Reiss kế thừa Titan Thủy tổ, trở thành vị vua tiếp theo của Paradis.
- Năm 817: Grisha và Faye rời khỏi khu tập trung trái phép. Grisha bị một sĩ quan người Eldia giả danh Marley có tên Eren Kruger trừng phạt bằng cách dần cho một trận tơi bời, còn Faye bị giết chết bởi lũ chó của một sĩ quan khác mà gia đình Yeager không hay biết. Theo mệnh lệnh của chính quyền Marley, cha của Grisha giáo dục cậu về quá khứ tội lỗi của dân tộc mình.
- Năm 819: Eren Kruger bí mật kế thừa Titan Tiến công.
- Năm 824: Grisha trở thành một bác sĩ và kế thừa phòng mạch tư của cha anh. Anh gia nhập "Phái Phục hưng Eldia" khi phát hiện ra sự thật về cái chết của em gái mình. Anh gặp Diana Fritz - thành viên hoàng tộc cuối cùng ở lại lục địa Marley. Qua chỉ thị của lãnh đạo "Cú" - một gián điệp ẩn danh của Phái Phục hưng trong nội bộ quân đội Marley, Phái Phục hưng lên kế hoạch đổ bộ lên đảo Paradis, chiếm lấy Titan Thủy tổ và phục dựng Đế quốc Eldia.
Grisha gia nhập Phái Phục hưng Eldia
- Năm 825: Zeke Yeager - con trai của Grisha và Diana ra đời. Khoảng cùng năm đó, cha của Erwin Smith kể cho cậu con trai hiếu kì về giả thuyết của ông. Giả thuyết đó là về việc nhà vua có thể đã thay đổi ký ức của thần dân trong thành. Khi việc này vô tình lọt đến tai Quân Cảnh Vệ Trung Ương, ông đã bị bắt và tra tấn đến chết, cái chết của ông bị làm giả như một vụ tai nạn. Erwin quyết tâm tìm ra câu trả lời xác đáng cho giả thuyết của cha.
- Năm 829: Tom Xavier - một nhà khoa học Eldia làm việc trong Hiệp hội nghiên cứu Titan - kế thừa Titan Quái thú vì mục đích nghiên cứu khoa học.
- Cũng năm 829
Uri Reiss kế thừa Titan Thủy tổ từ cha mình, trở thành vị vua tiếp theo của Paradis.
Kenny Ackerman - một tên tội phạm khét tiếng ở thế giới ngầm ngoài đảo Paradis, sau khi được nghe câu chuyện về sự áp bức đối với gia tộc Ackerman đã tìm cách ám sát vua Uri Reiss, nhưng bất thành. Thay vì giết Kenny, Uri tha thứ cho Kenny và xin lỗi hắn ta vì những điều kinh khủng xảy đến cho gia tộc Ackerman. Kenny - bị Uri cảm hóa - đã trở thành cánh tay phải của Uri và gia nhập Lực lượng Áp chế Con Người của Quân Cảnh Trung Ương Paradis. Sự áp bức gia tộc Ackerman chấm dứt.
Kenny phát hiện Kuchel - người em gái của hắn làm việc trong nhà thổ dưới lòng đất - đã qua đời vì ốm nặng. Hắn nuôi dạy đứa con Levi Ackerman của cô một thời gian rồi bỏ mặc thằng bé.

Uri Reiss (trái) và Kenny Ackerman
- Từ năm 830 đến năm 832
Chính quyền Marley xúc tiến kế hoạch dùng sức mạnh Titan để gây chiến tranh xâm lược đảo Paradis với mục đích chiếm đoạt tài nguyên nhiên liệu hóa thạch. Chiến dịch đào tạo các Chiến binh Titan của quân đội Marley bắt đầu, mục tiêu của nó là giáo dục, huấn luyện đặc biệt các thiếu niên Eldia xuất chúng để trở thành các chiến binh kế thừa sức mạnh Titan, phục vụ cho chiến dịch sắp tới. Sau khi có chỉ thị từ Cú, Grisha ép con trai Zeke tham gia vào chương trình này để làm gián điệp.
Zeke gặp và kết bạn với Tom Xavier, đồng thời học cách chơi bóng chày cùng ông. Zeke cũng phát hiện ra rằng Phái Phục quyền Eldia đã bị chính quyền Marley sờ gáy, và cái ngày cả gia đình cậu bị bắt giữ và gửi đến Paradis làm Titan Vô tri chỉ còn là vấn đề thời gian. Cậu thuyết phục bố mẹ mình từ bỏ nhưng bất thành. Được Xavier khuyên nhủ, cậu tố cáo bố mẹ mình cho chính quyền Marley, cứu lấy bản thân và ông bà cậu đồng thời nhận được sự tin tưởng của Marley. Toàn bộ hội viên của Phái Phục hưng bị bắt.
Sau khi bị tra tấn dã man bởi nhóm điều tra viên do Eren Kruger phụ trách, các hội viên của Phái Phục quyền Eldia bị đưa đến đảo Paradis. Nhiều hội viên trong đó có cả Diana cũng bị cho hóa Titan, do chính quyền Marley không hay biết gì về dòng máu hoàng tộc của cô. 
Trước khi Grisha bị giết, sĩ quan Eren Kruger dùng sức mạnh Titan Tiến công, tiêu diệt hạm đội Marley và giết chết các sĩ quan Marley khác. Kruger tiết lộ ông chính là "Cú", kể lại cho Grisha quá khứ của ông, bản chất sức mạnh Titan, lời nguyền của Ymir, và mong muốn cướp lấy Titan Thủy tổ để cứu Eldia của ông. Grisha cũng nhận ra rằng ông ta là người che giấu thân phận thật của Diana và Zeke khỏi chính quyền Marley.
Grisha kế thừa sức mạnh Titan Tiến công từ Kruger và tiếp tục nhiệm vụ chiếm lấy Titan Thủy tổ của ông. Anh dùng sức mạnh Titan để tiếp cận Thành Maria thành công. Một thành viên quân đoàn Trinh Sát của Paradis là Keith Shadis tìm ra Grisha trong trạng thái mất trí nhớ, đưa anh ta vào quận Shiganshina và dạy lại cho anh ta về cuộc sống trong thành. Grisha trở thành một bác sĩ và gặp Carla - một nữ nhân viên quán rượu.
Ngày 8 tháng 1 năm 832, Reiner Braun - con trai của Karina Braun và người tình Marley của cô ra đời. Cha của Reiner sau khi phát hiện chân tướng thực sự của Karina đã bỏ đi.

Eren Kruger phá hủy hạm đội Marley
- Thời kì 832 - 837:
Một trận đại dịch bùng phát ở quận Shiganshina. Grisha tạo ra thành công một loại kháng thể cứu sống rất nhiều người.
Chỉ huy đời thứ 11 của Quân Trinh Sát hi sinh trong một chiến dịch trinh sát ngoài thành. Keith Shadis kế thừa chức vụ này. Đường lối bảo thủ và dựa dẫm vào sức mạnh của ông dẫn tới nhiều thất bại của Quân Trinh Sát trong nhiệm kì của ông, khiến uy tín của ông bị tổn hại nghiêm trọng. Erwin Smith đề xuất đội hình viễn chinh chiến lược dài ngày của anh ta cho Shadis nhưng không được ông chấp thuận.
Grisha kết hôn với Carla. Anh trở thành một bác sĩ tư chữa bệnh cho giới vương hầu quý tộc, từng bước khám phá chân tướng thực sự của hoàng tộc Paradis. Grisha phát hiện ra nơi ẩn náu của gia tộc Reiss bên dưới nhà nguyện thuộc trang viên của họ, tuy nhiên anh đã lựa chọn gác lại nhiệm vụ cướp Thủy tổ để được ở bên gia đình mới của mình.
Ngày 22 tháng 3 năm 834: Annie Leonheart ra đời. Ngày 3 tháng 11 năm đó, Armin Arlert ra đời. Ngày 15 tháng 1 năm 835, Historia Reiss - con gái ngoài giá thú của Rod Reiss và một cô hầu gái ra đời. Ngày 10 tháng 2 năm đó, Mikasa Ackerman ra đời. Ngày 30 tháng 3 năm đó, Eren Yeager - con trai của Grisha và Carla ra đời.

Carla bế Eren
- Năm 842: Frieda Reiss - con gái cả của Rod Reiss - kế thừa Titan Thủy tổ từ Uri Reiss và trở thành vị vua tiếp theo của Paradis. Zeke Yeager kế thừa Titan Quái thú từ Tom Xavier. Ngày 14 tháng 4 năm đó, Gabi Braun - một người em họ của Reiner - ra đời ở khu tập trung Liberio.
- Năm 843: Năm Chiến binh nữa được lựa chọn để kế thừa các Titan của Marley:
Annie Leonheart kế thừa Titan Nữ hình.
Reiner Braun kế thừa Titan Thiết giáp.
Bertolt Hoover kế thừa Titan Đại hình.
Marcel Galliard kế thừa Titan Thiết hàm.
Pieck Finger kế thừa Titan Ngựa thồ.
Các Chiến binh được điều động lần đầu trong một cuộc chiến tranh xâm lược của Marley, và dễ dàng hủy diệt toàn bộ lực lượng địch.
- Năm 844
Erwin Smith thuyết phục Levi Ackerman gia nhập Quân Trinh Sát.
Gia đình của Mikasa bị bọn buôn người tấn công, bố mẹ cô bỏ mạng. Eren Yeager đến cứu cô và giết hai tên, trong khi cô sử dụng năng lực Ackerman vừa thức tỉnh để giết nốt tên còn lại. Cô được gia đình Yeager nhận nuôi sau đó.
Thủ đô một địch quốc của Marley bị hàng trăm Titan Vô tri do Zeke điều khiển phá hủy.

 (Còn tiếp)