Dù đã được công chiếu từ lâu trên màn ảnh nhỏ, cho đến nay, series phim đình đám Vượt ngục (Tựa đề tiếng anh: Prison Break) vẫn lọt top đề cử phim bộ xuất sắc trên nhiều trang chiếu phim online. Vậy sức hút nào đã đem lại thành công cho bộ phim? Liệu đó chỉ là sự xuất hiện những tên tuổi điện ảnh cùng một kịch bản phim gay cấn hay còn có những lý do nào khác? 5 bài học được rút ra từ bộ phim dưới đây sẽ phần nào lý giải câu hỏi trên.
*** Cảnh báo: Có spoiler.

1. Gia đình là thứ tồn tại duy nhất, còn những thứ khác, có hay không không quan trọng (Phan Quân — Người phán xử)


Thoạt nhiên câu nói “gây bão” của ông trùm Phan Quân nghe có phần cực đoan. Tuy nhiên, không thể phản biện ở chỗ: Gia đình chính là thứ tình cảm đáng trân trọng nhất trong cuộc đời mỗi con người. Đó chính là lý do tại sao Michael Scofield (Wentworth Miller), một kỹ sư thiên tài, dám từ bỏ địa vị cao quý và cuộc sống bình yên để biến mình thành một tù nhân của nhà ngục Fox River trong nỗ lực giải cứu người anh trai, Lincoln Burrows (Dominic Purcell) - người bị kết án cho một tội lỗi anh ta không hề gây ra.

"Prisons were made to be broken" - Nhà ngục được sinh ra là để "Vượt ngục".
Có thể thấy xuyên suốt chiều dài bộ phim, tình cảm gia đình luôn được đặt lên cán cân lương tâm của mỗi nhân vật mỗi khi họ đưa ra quyết định. Thậm chí dù có phải đi ngược lại với công lý cho số đông, họ cũng sẽ quyết tâm bằng được để bảo vệ những người yêu thương.

Chắc hẳn Đặc vụ FBI Alexander Mahone (William Fichtner) sẽ không rời xa gia đình nhỏ, đánh đổi sự nghiệp và thẳng tay truy sát những tên tù nhân vượt ngục nếu vợ và con trai anh không bị đe doạ bởi The Company. C-Note Franklin (Rockmond Dunbar) sẽ không quyết định tự sát trong oan uất nếu gia đình anh được bảo vệ an toàn. Hay ông già Westmoreland (Muse Watson) sẽ chẳng mảy may quan tâm đến chuyện vượt ngục và hoàn toàn an phận với cuộc sống trong tù nếu không được biết tin người con gái duy nhất của ông sắp lâm chung. Thậm chí trong phần 4 (Scylla), tên tù nhân tàn bạo nhất bộ phim Theodore Bagwell T-bag (Robert Knepper) cũng phải chùn bước khi người mẹ già trong trại dưỡng lão của hắn bị đe doạ.

2. Không nên trông mặt mà bắt hình dong

Lời khuyên muôn đời này một lần nữa khẳng định gía trị của nó khi số phận trong quá khứ của những tên tù nhân được hé lộ. C-Note, tên tù nhân vạm vỡ, hung hãn, đứng đầu phe “da đen" trong Fox River thực chất từng là một trung sĩ của quân đội Hoa Kỳ, bị buộc tội mua bán trái phép tại chợ đen sau khi dũng cảm lên tiếng vì hành vi tra tấn bất hợp pháp với tù nhân trong doanh trại. Với một lý lịch “đen" như vậy, sau khi xuất ngũ, C-note không thể tìm được cho mình một công việc hợp pháp để chu cấp cho gia đình. Anh ta quyết định nhận việc vận chuyển hàng hoá bị đánh cắp trước khi bị phát giác và đưa vào Fox River. Dù phải ở chôn chân ở chốn ngục tù đầy mùi máu tanh, C-note vẫn nói dối gia đình rằng mình đang thực hiện nghĩa vụ quân sự và luôn tìm mọi cách để bảo vệ vợ và con gái.
Có vẻ những tên tù nhân này không hề man rợ như tưởng tượng của chúng ta ban đầu?
Một ví dụ khác chính là phó Tổng thống Hoa Kỳ (sau này là Tổng thống) Caroline Reynolds. Người phụ nữ này luôn dùng lời lẽ hoa mỹ trước mặt công chúng thế nhưng phía sau ành hào quang đó, bà ta không từ mọi thủ đoạn để tranh giành địa vị và bảo vệ danh tiếng cho mình. Bộ máy “trải hoa hồng" cho người phụ nữ này còn làm ta liên tưởng đến bộ phim kinh điển Wag the dog—Đánh lạc hướng (1997) về cách xử lý những khủng hoảng chính trị - truyền thông phía sau các đời tổng thống Hoa Kỳ.

3. Always expect the unexpected: Hãy luôn có những kế hoạch dự bị

Mọi kế hoạch dù tốt đến mấy cũng không đảm bảo cho bạn mọi đường đi nước bước sẽ xảy ra như đúng dự tính. Michael Schofield hiểu rõ điều này hơn ai hết. Anh ta không bao giờ thất bại khi thực hiện những phi vụ của mình. Bởi lẽ, anh ta luôn tính toán đến cả những kế hoạch B, kế hoạch C, phòng khi kế hoạch A thất bại.
Khi chiếc phi cơ hứa hẹn giải thoát cho những tù nhân trốn trại vụt qua trước mắt ở cuối phần 1, có thể mọi người đã nghĩ rằng 8 tên tù nhân sẽ tiêu đời. Thế nhưng, chiếc máy bay của Abruzzi thực chất chỉ là kế hoạch A. Michael không những đã lường trước thất bại này, anh ta thậm chí còn có một kế hoạch tinh vi hơn thế xăm trổ trên chính cơ thể mình. Một kế hoạch sẽ giúp anh ta vượt mặt những bộ óc siêu phàm nhất đang rắp tâm săn đuổi Fox River Eight.
Hình xăm trên người Michael Scofield.

4. Chạy trốn khỏi những vấn đề không phải là cách giải quyết

Khi Don Self hỏi Alex Mahone làm cách nào để thoát khỏi sự truy đuổi của tên sát nhân Wyatt (phần 4), anh ta đã nhận lại câu trả lời này:
I’ve tracked down rapists, killers, even former military but a structural engineer from Illinois was able to get to me. Want to know how? He stopped running. He got aggressive, he took the game to me. That’s your play, that’s your only play.
Tạm dịch: Tôi đã từng truy lùng ra những tên hiếp dâm, những kẻ giết người, kể cả những cựu quân nhân. Thế nhưng một kiến trúc sư từ Illinois lại có thể vượt mặt tôi, anh muốn biết vì sao không? Bởi vì anh ta ngừng chạy trốn. Anh ta hung hăng biến nó thành cuộc chơi thách thức tôi. Bởi vậy nếu anh muốn biết phải làm gì? Đó là câu trả lời duy nhất.
Sau cuộc rượt đuổi ròng rã với FBI từ nhà ngục Fox River, Illinois đến tận sa mạc không người ở New Mexico, chứng kiến những tội ác không thể tha thứ của The Company, ở nửa sau phần 2 của bộ phim, hai anh em Lincoln và Michael đã đi đến một quyết định. Đó là họ sẽ ngừng chạy trốn khỏi mọi sự truy đuổi, quay lại lần ra các đầu mối nhằm lật đổ thế lực tàn bạo. Và họ đã đúng. Bởi lẽ họ chưa bao giờ là những tù nhân thực sự. Những kẻ đáng bị pháp luật trừng trị thực chất vẫn đang hoành hành ngoài xã hội dưới trướng của những kẻ cầm quyền đói khát danh vọng. Chỉ có một con đường duy nhất để “make things right": Đó chính là phơi bày sự thật.

The Brothers.

5. We are who we are — Chúng ta luôn là chính chúng ta. Liệu có phải vậy?

Trong cuộc đời mỗi con người, chắc hẳn sẽ có vô số lần bạn đứng trước gương, nhìn vào cá thể là chính mình ấy ở một chiều không gian khác và tự hỏi: “Tôi là ai?” hay “Nếu tôi đã làm khác đi, liệu tôi có trở thành một con người khác?”. Ở phần 4 của Vượt Ngục, T-Bag Bagwell sẽ giúp bạn trả lời những câu hỏi như vậy.
Sau khi được tuyển dụng bởi tập đoàn GATE, Bagwell ung dung trong bộ vest bảnh bao tại văn phòng làm việc riêng với danh tính mới của mình giờ đây là Cole Pfeiffer, nhân viên bán hàng với doanh thu cao nhất khu vực Đông Bắc. Khó ai có thể nhận ra rằng, kẻ đang được săn đón ở chốn công sở kia lại chính là cựu tù nhân khét tiếng của nhà ngục Fox River, kẻ sẵn sàng ra tay với bất cứ ai cản trở những bước đi của hắn. 
Bản thân Bagwell cũng bị choáng ngợp bởi danh tính mới này. Khi được đề nghị thuyết trình trong buổi nhượng quyền thương hiệu của tập đoàn, với miệng lưỡi khôn khéo của mình, Bagwell chẳng những thuyết phục được thính giả mà còn nâng tầm ảnh hưởng của mình trong công ty. Từ một tên tù nhân man rợ, T-bag giờ đây sống một cuộc đời đường hoàng, được trọng dụng và hơn hết, hắn được sống tử tế.
T-bag (Robert Knepper)
Thế nhưng, khi tình huống bất ngờ xảy đến một lần nữa, không cách nào khác, hắn lại trở về với bản thể của chính mình, trở lại với quá khứ không thể chối bỏ cho mọi tội lỗi mà hắn đã gây ra. “We are who we are.” — Chẳng phải là như vậy?
Theo bạn, liệu điều đó có hoàn toàn đúng? Liệu có phải cuộc đời của mỗi con người luôn do danh tính của người đó định đoạt? 
Trong bài thuyết trình của mình, Bagwell đã thừa nhận:
We are captives of our own identities, living in prisons of our own creation.
Tạm dịch: Chúng ta bị kìm kẹp bởi chính danh tính của mình và sống trong những nhà ngục do chính mình tạo ra.
Khi giam giữ hai mẹ con Rita (chị gái của Gretchen) làm con tin, Bagwell đã tìm mọi cách để không làm hại đến họ. Đâu đó trong con người hắn lúc này vẫn vương vấn cuộc đời lương thiện của Cole Pfeiffer, đâu đó trong sâu thẳm hắn vẫn cho rằng nếu bản thân có một xuất thân khác thì cuộc đời hắn hẳn đã lật sang một trang mới. Bởi vậy nên hắn đã nương tay với kẻ đi truyền kinh thánh mà hắn nghi ngờ là người của The Company. Hắn nói:
Tôi sẽ thả anh. Tôi muốn anh được tự do. Như chính tôi vậy.
Cái tôi ở đây hẳn ám chỉ danh tính của chính hắn.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Trên đây là 5 bài học được tác giả đúc rút từ chuỗi phim truyền hình tội phạm đình đám gắn mác nhà sản xuất FOX. Còn bạn, đâu là những bài học hay phân cảnh bạn yêu thích nhất trong tất cả 5 phần phim?
Series phim hiện đã được mua bản quyền bởi Netflix. Sau thắng lợi tiếp tục của phần 5 ra mắt vào năm 2017, đoàn làm phim đã hé lộ ý định thực hiện tiếp phần 6 của bộ phim. Tuy nhiên, đó mới chỉ là một ý tưởng sơ khai. Các diễn viên cũng công khai trên mạng xã hội của mình rằng họ không biết chắc chắn về quyết định thực hiện phần phim này. Còn các fan chân chính vẫn nuôi hy vọng có thể được gặp lại những nhân vật yêu quý trên màn ảnh nhỏ.
Ảnh: imdb.com
Đọc thêm:
Review phim Phân tích phim