Ở phần 1 và phần 2, mình đã điểm qua thể loại võ thuật không vũ trang, bao gồm hai mục thể thao hóa và truyền thống. Do đó, phần 3 mình sẽ tập trung vào hai thể loại võ thuật khác, đó là võ thuật phục vụ quân sự - tự vệ và võ thuật vũ trang (tức tập trung vào vũ khí).
III. Võ thuật tập trung vào sử dụng binh khí, vũ trang thời kì hiện đại.
Tuy nhiên thì tùy loại võ thuật, có những môn võ chỉ tập trung vào giảng dạy sử dụng một loại vũ khí hoặc nhiều loại vũ khí khác nhau, nhưng có những môn võ bao gồm cả vũ trang và không vũ trang. Vậy nên mình sẽ chỉ nêu một vài những môn võ vũ trang điển hình:
1. Võ thuật vũ trang Nhật Bản
Là quốc đảo gắn liền với lịch sử nội chiến (Chiến quốc) triền miên thời kì trung cổ, võ thuật gắn liền vũ khí Nhật Bản cũng rất đa dạng!
a. Kiếm thuật
Nhật Bản là quốc gia rất "sùng bái" kiếm, trong đó đặc biệt kể đến loại kiếm katana trứ danh (thực ra có lẽ gọi là đao chuẩn xác hơn).
*Kendo và Kenjutsu
Kendo (kiếm đạo) với kiếm tre shinai.
Kendo (kiếm đạo) phát triển từ các kỹ thuật truyền thống của kiếm sĩ Nhật, là môn kiếm thuật được thể thao hóa gắn liền với thanh kiếm shinai bằng tre mô phỏng kiếm và bộ đồ bảo hộ bōgu. Kendo dựa trên mục tiêu nhất chiêu tất sát nên các điểm đánh của Kendo thường nhằm vào những chỗ hiểm yếu trên cơ thể như chém vào đỉnh đầu, hông, cổ tay và đâm vào cổ họng.
Ở một mặt nào đấy, Kendo với kiếm tre shinai giống như một môn võ gậy hơn là một môn kiếm thuật.
Khác với Kendo, kĩ thuật Kenjutsu phong phú, ít hạn chế hơn Kendo do Kendo đã được thể thao hóa. Tuy nhiên thì Kenjutsu ít được thực hành sparring lại không được tổ chức thi đấu như Kendo, mà thường tập các bài mô phỏng với hệ thống katas bằng kiếm katana thật (tức mang tính trình diễn hơn).
*Battōjutsu và Iaijutsu
Đây là tên gọi cho hình thức rút-kiếm-nhanh chuyên dụng để phản công, có thể được sử dụng để thực hiện một cuộc tấn công bất ngờ đã định trước nhằm vào kẻ thù không nghi ngờ. Việc hình thành Battōjutsu/Iaijutsu như một hệ thống thành phần của Bujutsu cổ điển ít được thực hiện cho các tình huống "động" của chiến trường hơn là các ứng dụng "tĩnh" trong cuộc sống hàng ngày của chiến binh ngoài chiến trường.
b. Okinawan Kobudō
Các loại vũ khí của Okinawan Kobudo.
Okinawan Kobudō đề cập đến hệ thống vũ khí của võ thuật Okinawa. Các hệ thống này có thể có từ một đến hàng chục loại vũ khí trong chương trình giảng dạy của chúng, trong số các loại bō (trượng sáu thước), sai (dao ba ngạnh), tonfa (gậy có tay cầm), kama (liềm), và côn nhị khúc (hai gậy ngắn nối dây hoặc nối xích), tekko (knuckledusters), thiếc-rochin (khiên và giáo), và surujin (xích có gắn cục nặng). Các loại vũ khí ít phổ biến hơn của Okinawa bao gồm tambo (gậy ngắn), hanbō (trượng dài trung bình) và eku (mái chèo thuyền thiết kế truyền thống của Okinawa)...
Okinawan Kobudō phát triển thành vũ khí từ nông cụ do những hạn chế đặt ra đối với nông dân bởi gia tộc samurai Satsuma, khi hòn đảo này được trở thành một phần của Nhật Bản, họ cấm nông dân mang vũ khí bên mình. Kobudō Okinawa dùng phân biệt với thuật ngữ chung Kobudō, để chỉ tất cả các môn võ thuật Nhật Bản có trước thời Minh Trị Duy tân.
Bō-staff của Kobudō.
Một số vũ khí, phong cách của Kobudō lại cực kì vô dụng như dùng cuộn thư để chặn... kiếm! Ngoài ra, những nông cụ vốn mang mục đích dùng để phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, có thể không mấy hiệu quả chống lại vũ khí của tầng lớp chiến binh chuyên nghiệp vốn sinh ra để chiến đấu.
Ngoài những môn kiếm thuật và võ thuật Kobudō ra, võ thuật vũ trang của Nhật Bản có thể kể ra những môn như Bōjutsu (trượng-thuật), Naginatajutsu (thương thuật),... Có vẻ hầu hết các môn võ thuật của Nhật Bản đều gắn với hậu tố -do (đạo) hoặc -jutsu (thuật).
2. FMA - Võ thuật Philippines
Tuy ở trên FMA là môn võ có ứng dụng quân sự - tự vệ hơn, nhưng với sự đồ sộ của binh khí giống như Nhật Bản, quốc đảo này sở hữu nhiều loại vũ khí đa dạng khá "kì dị, chết chóc". Phong cách này có sự kết hợp phong cách phương Tây và phương Đông, đặc trưng phổ biến nhất của FMA là Arnis, Eskrima (võ gậy đôi) và Kali (dao).
Phong cách gậy đôi Arnis/Eskrima có lối đánh thực dụng và đã được thể thao hoá!
Một số loại "dao/kiếm" FMA.
FMA thường được sử dụng trong những bộ phim hành động Hollywood! Nhất là những phân đoạn chiến đấu "shaky-cam" đến chóng mặt trong Jason Bourne, 007, Taken...
Tuy mang tính chết chóc là vậy nhưng phong cách chống lại vũ khí của FMA rất rườm rà và phức tạp khó khăn cho khả năng thực hành.
3. Võ thuật cổ truyền với binh khí Việt Nam (thập bát ban võ nghệ) và Wushu
Thập bát ban binh khí.
Thập bát ban võ nghệ ám chỉ 18 loại vũ khí của cổ truyền Trung Quốc và của võ Bình Định Việt Nam. Hệ thống này vốn có từ thời Lê, Nguyễn bao gồm 18 loại vũ khí sau: siêu đao, thương, giáo (một loại binh khí dài hơn thương), mác, kiếm, xà mâu, khiên, phủ hay phủ việt (búa), kích, roi, giản, chùy, đinh ba, cào, côn, dây vải hay dải lụa có buộc vật nặng ở đầu, tô và thủ quyền cước.
Wushu.Wushu là môn võ thuật hiện đại của Trung Quốc với chương trình luyện tập, các bài quyền tổng hợp (chủ yếu với vũ khí) từ các võ phái cổ truyền nổi tiếng như Thiếu Lâm, Võ Đang, Nga Mi, Không Động, Vịnh Xuân Quyền, Thái cực quyền…
Thật tiếc là thay vì được tập luyện đối kháng sparring, hệ thống này chỉ được thực hành với các bài quyền và biểu diễn như cách Wushu Trung Hoa thực hiện.
4. Kalaripayattu
Xuất phát từ Ấn Độ và là môn võ cực kì lâu đời, chính thức là "cái nôi của võ thuật châu Á"! Tuy nhiên, khác với các phong cách Trung Quốc hay Việt Nam ta thực hành tập quyền cước trước mới tới các bài binh khí thì Kalari dạy binh khí trước tiên mới đến các bài quyền. Một trong những điểm đặc biệt ở môn võ này là Kalari còn gắn với các bài yoga, massage và khiêu vũ.
Bộ binh khí của Kalaripayattu cũng như những môn võ trọng binh khí khác, chúng đều có sự đa dạng về số lượng và sự tương đồng vũ khí. Nhưng vũ khí nổi tiếng nhất của môn võ này là kiếm urumi với lưỡi kiếm cực dẻo, mạnh mẽ ở những cú quất chém như roi.
Những vũ khí chết chóc nhưng phong cách lại gắn liền với kiểu khiêu vũ và yoga hơn là lối đánh sparring, thể thao.
5. HEMA (Historical European Martial Arts)
HEMA hay võ thuật lịch sử của châu Âu là môn võ thuật có nguồn gốc từ Châu Âu, đặc biệt sử dụng các môn võ thuật được thực hành trước đây, tập hợp tất cả các môn võ thời La Mã cổ đại, Vikings, Trung cổ, Phục Hưng và cận đại của châu Âu. Từng có khoảng thời gian những kĩ thuật này chết yểu hoặc phát triển thành các hình thức khác nhau. Không chỉ riêng phong cách kiếm thuật tiêu biểu (longsword, rapier, saber...), HEMA còn bao gồm các loại vũ khí cùn như trượng dài (quarterstaff), gậy ngắn (single-stick, cane) hay các loại kích, thương dài (polearm), thương gắn rìu (halberd), ngoài ra cả dao dagger Ý, kiếm ulfberht với khiên tròn Vikings, kiếm gladius với khiên scutum La Mã... Nhiều kĩ thuật đôi khi không được đặt tên, đôi khi lại chỉ được mô tả trong những bài thơ, sách ở các trường dạy kiếm cũ nên nỗ lực hồi sinh HEMA vẫn đang rất tích cực.
Một số loại "kiếm" xuất xứ châu Âu.Không chỉ riêng sử dụng vũ khí, HEMA đôi khi còn bao gồm cả kĩ thuật quyền thuật, bắt vật khác nhau trên khắp các quốc gia châu Âu.
a. HEMA longsword
Trường kiếm longsword là loại kiếm tiêu biểu của châu Âu thời Trung cổ, cấu tạo phần báng cầm, chuôi hình thánh giá với lưỡi kiếm thẳng dài. Ngoài ra còn có những loại trường kiếm khác tương đồng như messer, zweihander, bastard sword... Khác với cách các bộ phim Hollywood khắc họa, longsword thực sự không hề nặng nề, cùn và thiếu linh hoạt! Ngược lại, phong cách của loại kiếm có thể xoay chuyển và thay đổi nhiều góc đánh chết như Kendo, ứng dụng phong phú khi nó có thể sử dụng như 1 ngọn lao ném, 1 cây chuỳ đập hoặc móc tước vũ khí khi cầm ngược (half-swording)... Có nhiều phong cách longsword giữa các quốc gia châu Âu, có thể kể ra như Fiore (Ý) tập trung phản đòn và né tránh hơn Liechtenaur (Đức) chủ động tấn công với footwork mạnh mẽ!
HEMA longsword có nét tương đồng với Kendo.
b. HEMA rapier và saber
Rapier còn là một thuật ngữ rộng đối với một loại thanh kiếm mảnh, rất nhọn. Với các tính năng thiết kế như vậy, thanh kiếm được tối ưu hóa để trở thành vũ khí đâm thẳng trực diện chết chóc (nhưng vẫn có thể dùng để cắt), một số kĩ thuật sử dụng "kiếm đôi" có thể kết hợp 1 thanh rapier với một con dao dagger. Đặc biệt nhất ở loại kiếm này là nét chạm trổ tuyệt đẹp ở chuôi kiếm mang sự sang trọng và thẩm mĩ của giới quý tộc!
Saber lại ám chỉ các loại kiếm lưỡi cong, điển hình ở châu Âu có loại saber Ba Lan hay szabla. Đây là phong cách nổi bật và thực dụng của những đòn cắt, nó sẽ mang nhiều lợi thế trên chiến trường hơn so với rapier - thanh kiếm chỉ hợp cho hình thức đấu kiếm giữa những quý tộc.
Khác với hình thức đấu kiếm Olympic khi chỉ lùi-tiến với đòn đánh tính điểm! HEMA rapier và saber vẫn giữ được nguyên kĩ thuật đấu kiếm thực chiến thời Trung cổ.
c. Quarterstaff và Single-stick
Võ gậy, trượng dài của châu Âu có khoảng 5 phong cách khác nhau, tuy vậy thì kĩ thuật của chúng đôi khi mang dáng dấp như một phong cách bổ trợ cho kĩ thuật khác chẳng hạn single-stick bổ trợ cho các loại kiếm 1 tay còn các loại quarterstaff bổ trợ cho longsword, polearm, halberd. Các kĩ thuật đánh của quarterstaff trông đơn giản hơn so với võ gậy của Nhật Bản hay Trung Hoa nhưng các cú đánh rất dứt khoát, nếu không mặc bảo hộ thì rất có thể nứt và tổn thương xương sọ.
Single-stick rất giống phong cách đấu kiếm Olympic.
Vốn là phong cách bổ trợ cho kiếm saber hơn là đánh gậy, nhưng Single-stick cũng được sử dụng bởi giới quý tộc cho tình huống tự vệ bằng gậy đi bộ.
Canne de Combat.
Khác phong cách Single-stick, phong cách gậy ngắn của Pháp - Canne de Combat (một nhánh của Savate) mạnh mẽ và hung bạo hơn, tuy nhiên chúng lại lạm dụng quá nhiều những cú xoay người.
Do võ thuật châu Âu thường bị loại bỏ nếu không còn hữu dụng hoặc cải biên, thể thao hóa cho hợp thời và nhất là chỉ gần đây (thập niên 90) mới nỗ lực hồi sinh nên họ cần nhiều thời gian nghiên cứu, dịch thuật các tư liệu ghi chép cũ trong khi kĩ thuật nói chung quá mới, kì lạ hoặc đã bị mất. Một vài điểm khiến nó mang nhiều ưu thế hơn so với các phong cách võ thuật sử dụng vũ khí lạnh khác như nó tập trung sparring giao lưu, lại cho phép đánh vũ khí kết hợp gạt chân hoặc bắt vật với ít hạn chế nhất có thể.
6. Võ... súng
Sự phát triển của súng trường.
Bạn không nghe nhầm đâu! Thực ra thì không có cái được gọi là "võ súng", có thể nói đơn giản chúng là kĩ thuật bắn súng, rút súng và nạp đạn.
Súng là một loại vũ khí dùng sức đẩy của thuốc phóng để phóng/bắn đạn tới mục tiêu. Nhờ sự phát minh thuốc súng của Trung Quốc thế kỉ 9, qua con đường tơ lụa tới phương Tây, súng trở thành vũ khí thay đổi cục diện chiến tranh của toàn nhân loại từ giữa đến cuối thế kỉ 16 khi súng hoả mai bắt đầu phổ biến rộng rãi hơn. So với các vũ khí lạnh kể trên, súng có nhiều ưu điểm với sự thay đổi, phát triển diễn ra nhanh hơn! Từ đó cũng sinh ra những kĩ thuật dụng súng từ những loại súng đơn giản cho tới hiện đại.
Bài viết mình sẽ chỉ chủ yếu đề cập các loại súng cá nhân! Các loại súng cá nhân chủ yếu bao gồm những loại súng trường hỏa mai, súng trường tự động/bán tự động, súng ngắn ổ xoay,...
a. Đội hình cho Súng hoả mai/Súng kíp
Cơ chế điểm hoả súng kíp.
Súng hoả mai và súng kíp là loại súng nòng nhẵn được nhồi thuốc súng và đạn chì tròn. Ở súng hoả mai, thuốc súng được đốt bằng dây cháy chậm hoặc cơ cấu điểm hoả bằng đá lửa. Ở súng kíp cũng có cơ cấu điểm hoả đá lửa nhưng sau được cải tiến với hạt nổ do đá lửa không có tác dụng khi trời mưa ẩm.
Do cự li bắn thấp lại thiếu chính xác, việc nạp đạn giữa mỗi lần bắn rất mất thời gian (khoảng 1-2 phút cho mỗi lần nạp và bắn) nên để phát huy được sức mạnh của loại súng này, phải dựa vào đội hình mới hiệu quả. Bộ binh Thực dân Anh nổi tiếng khả năng chinh phạt với đội hình dàn 2 hàng, hàng đầu bắn và lùi sau nạp tới hàng sau lên trước bắn, thay phiên nhau có thể tối đa hoá hoả lực của súng hoả mai/súng kíp.
b. Fast draw single action (Kĩ thuật rút súng nhanh của súng ổ xoay kiểu miền Tây nước Mĩ)
Những khẩu súng cao bồi miền viễn Tây.
Những khẩu súng này có phần phát triển hơn so với súng kíp! Cấu tạo ổ xoay 6 viên (revolver) giúp khả năng bắn nhiều đạn hơn và nạp nhanh hơn! Loại súng trường Winchester 94 nếu ai chơi PUBG cũng thấy, khả năng bắn và lên đạn nhanh chóng hơn so với những loại lên đạn thủ công K98r dù nạp đạn khá mất thời gian. Shotgun Double-barrels (2 nòng), súng máy Gatling... đều mang lợi thế riêng.
Một lợi thế hơn so với súng kíp là các viên đạn đã được bọc với thuốc súng trong vỏ đạn có hạt nổ! Tuy nhiên thuốc súng đen (black gunpowder) của thời này vẫn hạn chế với nhiều khói muội, hoả lực yếu.
Súng ngắn ổ xoay single action (trái) và double action (phải).
Như đã nói! Những loại súng này vẫn rất hạn chế. Ví dụ loại revolver (súng ngắn ổ xoay) single action sau mỗi phát bắn, không có bộ phận tự động xoay ổ cho viên đạn tiếp theo để lên cò và phải thực hiện thủ công bằng tay để gạt ngửa búa đập (do chỉ có "single action"). Hơn nữa! Không có chốt an toàn nên để an toàn chỉ nạp 5 viên đạn trong ổ, nếu đủ 6 viên mà vô tình chạm phải búa đập có thể dẫn tới cướp cò! Để khắc phục, như cách mục đích Iaijutsu của Nhật thực hành, kĩ thuật Fast draw ra đời với Thumbing: rút súng, ngón cái gạt búa và khi súng ra khỏi bao lập tức bóp cò; Fanning: gạt búa thật nhanh, đồng thời bóp cò (nó chính là "chuột phải" của khẩu R8 - CSGO). Những kĩ thuật kể trên đã được đưa lên màn ảnh ở các tác phẩm miền viễn Tây và hiện tại chúng vẫn đang được thực hành bởi hội thể thao WFDA tại Mĩ.
c. Kĩ thuật sử dụng súng hiện đại
Không thể đùa được sức công phá của bom đạn!
Có mối liên hệ chặt chẽ với võ thuật/phong cách quân sự - tự vệ. Các loại súng cá nhân hiện đại khắc phục 99% những loại súng kể trên (kể cả những loại súng thời Thế chiến). Thuốc súng hiện đại có hoả lực mạnh hơn, băng đạn cung cấp nhiều đạn hơn, tăng thời gian nạp đạn, tầm bắn xa, sức xuyên của đầu đạn tăng cường, độ chính xác cao... Súng hiện đại còn được trang bị nhiều phụ kiện hỗ trợ như gắn đèn, laze, tay cầm, ốp lót đệm, ống ngắm... Những AK-47, Uzi, HK416, các loại Glock... là những loại súng thực dụng rất phổ biến cho tác chiến, chiến tranh hiện đại.
Dù nhiều lợi thế, những cải tiến mới, kĩ thuật dụng súng cần thiết vẫn được sinh ra để khai thác tối đa khả năng của súng! Đơn cử như súng trường tấn công tích hợp lợi thế của những khẩu súng trường bán tự động và tiểu liên SMG với chế độ single tăng khả năng bắn tỉa chính xác hay full-auto cho bắn liên thanh áp chế... Những kĩ thuật nạp đạn shotgun tactics nhanh chóng, kĩ thuật bắn súng ngắn ở cự li gần như CAR của John Wick (kĩ thuật này có thật)... tăng lợi thế cho khả năng nạp, bắn và rút súng! Những kĩ thuật dụng súng kể trên rất phù hợp cho điều kiện không gian hẹp, tác chiến đô thị, "dọn phòng"... ở thời kì hiện đại.
Kĩ thuật Center Axis Relock (CAR) giúp bắn súng ngắn ở cự li gần, giảm khả năng bị tước đoạt vũ khí...
f
Bonus: ở Việt Nam, kĩ thuật điểm xạ cho AK-47 là 1 trong những kĩ thuật làm nên tinh tuý, bản sắc cho sự sáng tạo của quân dân Việt Nam thời kì kháng chiến chống Mĩ! Do AK-47 chỉ có 2 chế độ single và auto, tầm bắn hiệu quả chỉ khoảng 350m mà súng có độ giật lớn, hơn nữa thời kì kháng chiến còn gian khổ, đạn thì đắt đỏ... Kĩ thuật điểm xạ giúp khắc phục phần nào những nhược điểm trên! Những khẩu súng trường tấn công hiện đại hầu hết đã được tích hợp chế độ điểm xạ 2-3 viên.
IV. Võ thuật/hình thức chiến đấu phục vụ mục đích quân sự và tự vệ.
Võ đặc nhiệm hay võ đặc công là cách người ta gọi những môn võ này, chúng là những môn võ được mọi người gắn cho chữ "thực chiến" do tính chất của nó được sử dụng cho mục đích chống lại sự đe dọa vũ lực hoặc bảo vệ bản thân khỏi nguy hiểm (ý mình là vì nó không hạn chế "đòn hiểm" nên nó rất "thực chiến")! Phong cách của môn võ này vốn dựa trên hình thức võ tổng hợp kết hợp kĩ thuật tác chiến với súng cá nhân cho lĩnh vực quân sự hoặc kết hợp những đòn đánh nhanh vào chỗ hiểm để tự vệ. Chẳng hạn như các môn võ quân sự - tự vệ từ phương Tây thường kết hợp giữa Boxing, Wrestling, FMA (võ thuật Philippine) và Judo/Jiu Jutsu. Hay như Việt Nam ta, võ đặc công có sự kết hợp giữa chương trình giảng dạy của Liên Xô cũ hay các quốc gia khác như Trung Quốc với võ thuật cổ truyền nước nhà. Rất dễ dàng để nhận ra môn võ này do sự quảng bá rộng rãi của các tổ chức quân sự khác nhau, những buổi trình diễn, thực hành nổi bật với hình ảnh lính đặc công với quần rằn ri... Có thể kể ra vài môn võ quân sự - tự vệ sau:
1. Krav Maga
Là môn võ quân sự - tự vệ nổi tiếng nhất khi nhắc đến môn võ quân đội phục vụ cho đơn vị quân chủng đặc biệt hoặc cho tình huống tự vệ. Được sử dụng bởi các Lực lượng Quốc phòng Israel, cho thấy sự hữu dụng "thực chiến" của nó. Nền tảng của Krav Maga gồm Boxing, Wrestling, Aikido, Karate và Judo với khái niệm ban đầu của Krav Maga là sử dụng các kỹ thuật hiệu quả và thực tế nhất của các phong cách chiến đấu khác (ban đầu là Boxing, Wrestling và chiến đấu đường phố của châu Âu) nhanh chóng có thể dạy được cho lính nghĩa vụ. Một vài ưu điểm của Krav Maga có thể nêu ra như dạy khả năng né tránh xung đột, tăng phản xạ, tung đòn nhanh nhất có thể và dạy dirty fight (đòn "bẩn")... Do vậy, có thể nói Krav Maga là môn võ hoàn hảo nhất, đáp ứng bản chất của một môn võ thuật.
2. Keysi hay KFM
Thế "The Pensador".Keysi Fighting Method (KFM) không hoàn toàn là một môn võ nhưng đây là phong cách rất nổi tiếng. Là môn võ có xuất phát từ Tây Ban Nha tập trung sử dụng tư thế che tay kép bảo vệ đầu gọi là The Pensador, sử dụng các cánh tay đang phòng thủ để tấn công bằng các đòn tay như cùi chỏ, đấm và nhất là hammerfist (cú đánh dáng búa bằng nắm tay), trong khi vẫn duy trì tư thế che chắn trước mặt. Do đây là môn võ chuyên dùng cho tự vệ nên nó thường được dạy bao gồm các đòn đánh cổ họng, đá khớp chân và háng.
Keysi cũng được đưa lên màn ảnh qua phim Jack Reacher hay phong cách đánh của Batman trong 3 phần Dark Knight.
3. Jeet Kune Do (Tiệt Quyền Đạo)
JKD là môn võ với mục đích tự vệ được tập luyện và phát triển bởi 1 trong những diễn viễn võ thuật cực kì nổi tiếng Lý Tiểu Long. JKD mang nền tảng của phong cách Boxing (những năm 70-80), Vịnh Xuân, Savate, Catch Wrestling, Taekwondo cũ và 1 điểm đặc biệt ở lối footwork theo như ông lấy cảm hứng từ footwork môn Olympic Fencing (đấu kiếm). JKD không hoàn toàn là một môn võ, mà là một triết lý võ thuật kết hợp chịu ảnh hưởng và được điều chỉnh bởi triết lý cá nhân và kinh nghiệm của Lý Tiểu Long bởi "Triệt Quyền Đạo" (hoặc Tiệt) mang ý nghĩa "cắt đứt đường quyền của đối thủ, trước khi đối thủ có thì giờ phản ứng".
Tuy nhiên, bản thân mình không đồng ý với việc võ thuật quân sự - tự vệ này là cốt lõi của quân đội (dù là trung cổ hay hiện đại). Bởi thực sự, yếu tố cần thiết tạo nên người lính nằm ở khả năng tác chiến được đào tạo từng đơn vị họ phục vụ, chủ yếu là sự lì lợm, gan dạ... Có thể chúng hiệu quả! Nhưng thực sự, chúng lại bị đem ra PR, quảng bá ở mức vô lí! Điển hình như Bartitsu - môn võ lai Đông-Tây đầu tiên do Edward William Barton-Wright tạo ra và giảng dạy để tự vệ cho giới quý tộc, nhưng ông này lại đem rao giảng khả năng đánh bại nhiều người cùng lúc hay dùng những món đồ cá nhân để tự vệ như khăn tay, ô... Điều này khiến cho khả năng và mục đích của những môn võ quân sự - tự vệ bị thổi phồng.
