Về "nói dối" và "nói thật"

Nói  thật hay nói dối không phải lúc nào cũng tốt hay lúc nào cũng xấu,  điều  quan trọng là mục đích hướng tới đàng sau lời nói, thời gian, địa  điểm  sử dụng lời nói và cách thức thể hiện lời nói.

Nói dối

1. Nói dối để "lợi mình - hại người": đây là kiểu nói dối nghiêng về điều ác, không nên phạm.
2. Nói dối để lợi mình, chẳng hại ai: Kiểu nói dối này khá phổ biến, tuy nhiên cái lợi cũng chẳng thể lâu dài vì "cây kim trong bọc cũng có ngày lòi ra"
3. Nói dối để có lợi cho người khác: đôi  lúc muốn giúp bạn bè, không muốn họ tổn thương... ta lại chọn cách này.  Thường thì cũng không hại gì, nhưng về lâu về dài cũng dễ biến tướng  sang các kiểu dối gian khác. Đôi lúc khi người được ta "giúp" biết ra sự  thật thì lại khiến họ đau khổ hơn nữa.

Nói thật

1. Nói thật để lợi mình, hại người: Có  những sự thật mà khi nói ra, ta hoặc những người ta quan tâm có lợi,  nhưng lại mang đến tiếng xấu hoặc tai họa cho người khác. Lúc này cũng  nên quan tâm suy nghĩ chứ không phải sự thật nào cũng tùy tiện nói ra.
2. Nói thật để có lợi cho người khác: đó là chỉ cho người con đường đúng đắn, chia sẻ kinh nghiệm mà mình đã từng trải qua... mang lại lợi ích cho mọi người.
3. Về  phần "nói thật" này thì cái lợi, cái hại cũng phụ thuộc rất nhiều vào  bản chất của cái "sự thật" trong lời nói của mình. Nên tập tính trung  thực, nhưng phải biết sự thật nào nên nói, sự thật nào không nên nói.  Nếu nói thật mà hại người thì cái tâm đó còn độc hơn tâm nói dối hại  người!

Nên nói dối hay nói thật?

• Nói dối đôi  lúc có cũng có lợi, người ta gọi nó bằng cái tên "white lie" nghĩa là  "lời nói dối thiện chí". Tất nhiên chuyện nói dối hại người lợi mình thì  không cần phải bàn thêm, đừng bao giờ làm điều đó vì nhân quả của việc  nói dối hại người sẽ đến ngay trong kiếp này chứ không phải kiếp sau  đâu. Những lời nói dối thiện chí cũng là không nên, vì nếu như lời nói  dối đó bị phát hiện thì có khi lại phản tác dụng. Chẳng có sự thật nào  có thể được hay bị che dấu hoàn hảo hết đâu, nên tốt nhất là đừng bao giờ nói dối.  Đặc biệt là nói dối với những người mình thương yêu vì "không muốn làm  họ buồn, không muốn họ lo lắng..." Tin tôi đi, hậu quả của những lời nói  dối nhỏ xíu như vậy đôi khi mang đến những tác hại mà bạn chẳng thể ngờ  đâu.
• Nói thật đôi lúc cũng có hại, chính vì vậy ta nên tập nói  thật, và nên biết sự thật nào cần được nói ra. Mặt khác, không phải sự  thật nào cũng tốt nên ta cần biết cách đối diện và xử lý thích đáng với  những "sự thật" mà mình nhìn thấy, nghe thấy... Sự thật được ghép lại từ  những điều dối trá thật đáng sợ, nhưng điều dối trá được ghép lại bằng  những sự thật thì đáng sợ hơn nhiều.
• Hãy cổ vũ cho điều tốt, lên án điều xấu một cách đúng đắn và mang tính xây dựng.  Đừng vin vào việc bạn đang nói lên sự thật để gây hại cho người khác bởi  vì sự thật nếu có thể hại người thì tác hại của nó lớn hơn nhiều so với  lời nói dối. Tôi đang muốn nói đến những điều mà báo, tạp chí đang lan  truyền đến bạn, những thứ sự thật được gọt dũa nguy hiểm vô cùng như:  giáo dục giới tính, tin pháp luật, tin cảnh giác, scandal, trào lưu  mới... hay những thứ khác mà họ dán lên cái mác "cảnh báo" nhưng thật sự  lại đang "phát tán"
• Để luyện tập khả năng không nói dối và nói thật đúng lúc, cách tốt nhất chính là học im lặng.

“The liar's punishment is, not in the least that he is not believed, but that he cannot believe anyone else.” ― George Bernard Shaw