Sự Kiện Ragnarok - Chương Cuối Của Thần Thoại Bắc Âu

Ragnarök ("Hoàng hôn của chư thần" hay "tận thế") là chương cuối cùng trong thần thoại Bắc Âu. Là một chuỗi các sự kiện đen tối trong tương lai mà dẫn đến một trận chiến lớn - sự kết thúc của vũ trụ và cái chết của nhiều vị thần trong thần thoại Bắc Âu, khá tương đồng với Khải huyền trong Kinh thánh. Nó là sự xuất hiện của hàng loạt thảm họa tự nhiên khác nhau, núi lửa phun trào, động đất, đại hồng thủy và sự đốt cháy chín thế giới, mặt đất chìm xuống đại dương. Chín ngày sau tận thế, thế giới sẽ lại nổi lên lần nữa và màu mỡ, những vị thần còn sống sót sau cuộc chiến sẽ trở lại Asgard và thế giới sẽ được tái sinh, loài người sẽ được phục hồi bởi hai người còn sống sót trú ẩn trong Hoddmimis Holt của Mimir. Ragnarök là một sự kiện quan trọng trong thần thoại Bắc Âu, chủ đề của luận học thuật, lý thuyết trong suốt lịch sử của nghiên cứu Đức và bán đảo Scandinavia.

Từ "ragnarok" đã có một lịch sử lâu dài liên quan đến cách giải nghĩa. Yếu tố đầu tiên của nó, "ragna", là tính từ của từ "regin" mang nghĩa "quyền lực" hay "thần thánh". Tuy nhiên, yếu tố thứ hai của nó lại mang hai biến thể là "rök" và "røkkr". "Rök" có ý nghĩa là "căn nguyên", "số phận" hoặc "kết thúc". Hình thức khác là "Ragnarøkkr" được tìm thấy trong các bài thơ "Lokasenna" và cả Prose Edda. Danh từ "røkkr" là "hoàng hôn" hay "tối". Như vậy, có thể hiểu Ragnarok là "sự diệt vong của thần linh" hay "hoàng hôn của chư thần".

Một vài cụm từ khác để nói về sự kiện này là "aldar rökr" (kết thúc của thời gian"), "tiva rökr" và "þá er regin deyja" ("khi các vị thần chết") trong một đoạn của Vafthrudnismal và unz um rjufásk regin ("thần thánh sẽ bị tiêu diệt") trong Lokasenna.

Ragnarok được báo trước bởi ba sự kiện lớn trong Thần thoại Bắc Âu, đó là ''Sự ra đời của ba đứa con của Loki'', ''Cái chết của thần Balder'' và ''Fimbulvetr''.

Fimbulvetr là ba mùa đông lạnh lẽo, khắc nghiệt, xảy ra liên tiếp nhau. Nguyên nhân xảy ra hiện tượng này là Skoll và Hati, hai con sói là con của Fenrir và phù thủy sói trong rừng Jarnvid, đuổi kịp và giết chết Mặt trời và Mặt trăng. Không có ánh sáng, thế giới chìm trong đêm tối triền miên và bão tuyết. Trong mùa đông đầu tiên, hàng loạt thảm họa thiên nhiên như động đất, núi lửa phun, sóng thần... sẽ diễn ra. Con gà trống Fjalar ở trong rừng Galgvigr xứ Jotunheim sẽ cất tiếng gáy, và tên khổng lồ Eggther sẽ gảy thụ cầm cất lời ca về sự kết thúc của thế giới. Trong mùa đông thứ hai, những cuộc chiến lớn của loài người sẽ diễn ra và một con gà trống vô danh với bộ lông đỏ máu sẽ cất tiếng gáy ở Helheim, báo hiệu cho người chết về sự bắt đầu của Ragnarok. Trong mùa đông thứ ba, trước 100 ngày khi Ragnarok xảy ra, con gà trống Gullinkambi với bộ lông vàng như ánh mặt trời, sẽ cất tiếng gáy trên nóc cung điện Valhalla tại Asgard để báo hiệu cho các vị thần.

Để có thể giành chiến thắng trong Ragnarok, Odin, vua của Asgard, đã xây dựng Valhalla và chọn ra những trinh nữ từ các chủng tộc, ban tên cho họ là các Valkyrie (Tiếng bắc âu cổ: Válkyrja). Các Valkyrie có nhiệm vụ mang linh hồn của những chiến sĩ đã hy sinh anh dũng trên chiến trường về vương quốc thần thánh. Một nửa họ sẽ đến Valhalla và một nửa sẽ đến miền Folkvanger của Freya tại Vanaheim.

Các vị thần sau đó đã trói Fenrir bằng Gleipnir của tộc Người Lùn, ném Jormungand xuống đáy biển Midgard và quẳng Hel xuống Helheim nhằm trì hoãn quá trình diễn ra Ragnarok.

Thần Heimdall, 'vị thần trắng', sẽ thổi chiếc tù và Gjalarhorn. Với âm thanh lớn đến mức mọi nơi trong Chín thế giới đều nghe thấy. Thần Odin sẽ dẫn dầu các vị thần cùng đội quân Einherjar của Valhalla tiến thẳng đến cao nguyên Vigrid, rộng mỗi bề 1000 dặm nằm giữa Asgard và Jotunheim. Freya sẽ lật ngược cung điện của nàng là Sessrumnir - vốn là một con tàu khổng lồ sẽ chở các đạo quân, băng qua đại dương, tiến thẳng về phía đông. Toàn thể loài Elves, Người Lùn và cả Con người cũng tham gia chiến đấu.

Tuy nhiên, Loki sẽ thoát ra khỏi sự trừng phạt dành cho hắn, tạo ra một liên minh với tộc Người Khổng Lồ. Surt, vua của Muspelheim và Hel chế tạo ra con thuyền Naglfar từ móng tay và móng chân của người chết, nhằm chở hết đội quân của chúng. Loki và Hrym sẽ thay phiên nhau lái con tàu đến miền chiến địa Vigrid, nơi mà thần Frey đã chờ sẵn. Surt và những người Khổng Lồ Lửa sẽ phá hủy cây cầu Bifrost nhằm ngăn cản bước chân các vị thần.

Frey là vị thần đầu tiên ngã xuống trên chiến trường. Mặc dù chỉ có một cắp sừng hươu, Frey đã đánh bại và giết vô số tên khổng lồ, trong đó có cả người em vợ Beli. Surt với thanh gươm Laevateinn ''sáng hơn ánh mặt trời'' tiến đến tử chiến cùng vị thần. Cả Surt và Frey đều chết, lửa từ thanh kiếm bị gãy phun ra đốt cháy Cây Yggdrasil. Con sói Fenrir được giải thoát khỏi Gleipnir, liền há rộng mõm, hàm dưới chạm xuống đất, hàm trên chạm lên trời. Nó sẽ nuốt các vì sao vào bụng và lửa phun ra từ mắt, mũi, miệng của nó. Odin cưỡi trên lưng con chiến mã Sleipnir, mình mặc bộ giáp vàng chói, tay vung ngọn giáo Gungnir xông thẳng vào giữa chiến trường, giết vô số kẻ thù. Tuy nhiên Ngài sẽ thất bại trước Fenrir và bị nó nuốt chửng. Vidar, con trai của Odin, sử dụng một đôi giày đặc biệt do chính mẹ chàng khâu, đứng giữa hai hàm của con sói rồi xé toạc họng của nó, trả thù cho cha. Con sói với bộ ngực vấy máu người Garm, xông thẳng vào thần Tyr và giết chết Ngài dù chính nó cũng mất mạng. Thần Thor quyết chiến đến cùng với mãng xà Jormungand và giết nó thành công. Tuy nhiên Thor đã thấm quá nhiều máu độc của nó nên chỉ đi được chín bước rồi chết. Thần Heimdall vũ trang bằng thanh gươm Hofund, lao vào giao đấu với Loki và cả hai đều vong mạng bởi lưỡi kiếm của đối phương. Các vì sao rơi rụng lả tả, mặt đất chìm xuống đáy đại dương, Yggdrasil quằn quại trong những ngọn lửa. Hồi kết của thế giới đã đến...

Sau chín ngày kể từ khi Ragnarok kết thúc, mặt đất lại nổi lên, đã được thanh lọc và trở nên xanh tươi như thời viễn cổ. Có một người đàn ông và phụ nữ được gọi là Lif và Lifthrasir, đã trốn trong Hoddmimis Holt của Mimir, được nuôi dưỡng nhờ hơi sương mát lành và sống sót qua ngày tận thế. Những linh hồn của người công chính từ lâu đài Gimli sẽ trở lại mặt đất, cùng với hai người họ gây xựng lại toàn bộ loài người. Thần Balder và người vợ Nanna rời khỏi Helheim, tập hợp lại những vị thần còn sống và trở về Idavoll, nơi là trung tâm của Asgard khi xưa. Magni và Modi nhặt được cây búa của cha (Thor). Các vị thần sẽ đến lâu đài Gimli trên tầng trời Vidblainn, để dần dần xây dựng lại thế giới mới, nơi không còn chiến tranh hay thiếu thốn. Như vậy, Ragnarok không chỉ là một ngày tận thế mà đó còn là một sự khởi đầu của một trật tự thế giới mới, đẹp đẽ hơn và hoàn thiện hơn. Nhìn về mặt tích cực mà nói, Ragnarok là sự thanh lọc của thế giới. Chấm hết cho ách thống trị của các vị thần nhưng đi cùng với sự khổ đau và hà khắc. Đem đến một thế giới yên bình hơn cho nhân loại.

Trong thơ của Edda có chưa một số tài liệu tham khảo về sự kiện Ragnarok 

Trong bài thơ Poetic Edda - Völuspá, các tài liệu tham khảo về Ragnarök bắt đầu từ khổ 40 đến 58, với phần còn lại của bài thơ mô tả hậu quả. Trong bài thơ, một völva (một nhà tiên tri nữ) nói lời tiên tri cho Odin. Trong khổ thơ 41, völva nói:

Fylliz fiǫrvi feigra manna,
rýðr ragna siǫt rauðom dreyra.
Svǫrt verða sólskin of sumor eptir,
veðr ǫll válynd
Vitoð ér enn, eða hvat?

Tự đặt mình vào dòng máu tươi
của những người đàn ông định mệnh,
sơn màu đỏ nhà của các cường quốc
với máu đỏ thẫm.
Màu đen trở thành tia sáng mặt trời
trong mùa hè theo sau,
tất cả những kẻ phản bội.
Bạn vẫn tìm cách biết? Vậy thì sao?

Völva sau đó nói về hình ảnh ba con gà trống cùng cất tiếng gáy: Trong khổ 42, một người chăn cừu Jötunn -  tên là Eggthér ngồi trên một gò đất và vui vẻ chơi đàn hạc của mình trong khi con gà trống màu đỏ thẫm (Fjalar) cất tiếng gáy trong rừng Gálgviðr. Con gà trống vàng (Gullinkambi) cất tiếng gáy báo hiệu đến các vị Thần Æsir ở Valhalla, và con gà trống màu đỏ thẫm thứ ba (không tên) thì gáy ở trong sảnh cung điện ở thế giới ngầm cai quản Hel (khổ 43)

Sau đó, völva nói thêm rằng con chó săn Garmr tạo ra những tiếng hú ngân vang trong hang động ở Gnipahellir. Các ràng buộc của Garmr bị phá vỡ và nó đã tự. Völva mô tả trạng thái của nhân loại:

Brœðr muno beriaz ok at bǫnom verða[z] 

muno systrungar sifiom spilla.

Hart er í heimi,

hórdómr mikill —skeggǫld,

skálmǫld —skildir ro klofnir— vindǫld, vargǫld— áðr verǫld steypiz.

Mun engi maðr ǫðrom þyrma.

Anh em sẽ tàn sát lẫn nhau, con cái và chị em sẽ bị cưỡng bức.

Một thời kì khắc nghiệt trên thế giới,

Sự trụy lạc ở khắp mọi nơi — thời đại của rìu

thời đại của kiếm — chiếc khiên bị xẻ đôi — thời đại của gió, thời đại của sói — trước khi thế giới đi lên.

Sẽ không có bất kì người nào thương xót người khác.

Heimdall nâng cao chiếu tù Gjallar lên không trung và thổi sâu vào nó ngân vang một tiếng thật dài, lúc đó Odin đang trò chuyện với đầu của Mímir. Cây thần thế giới Yggdrasil rùng mình và rên rỉ. Một người Jötunn - Hrym đến từ phía đông, với lá chắn cầm trên. Con rắn Midgard - Jörmungandr quằn mình, tạo ra một cơn sóng lơn. "The eagle shrieks, pale-beaked he tears the corpse," (đoạn này mình không hiểu lắm nên mình sẽ để nguyên câu trích) và con tàu mang tên Naglfar thoát ra nhờ những con sóng do Jormungandr tạo ra và giương buồm từ phía đông. Các con quái vật lửa jötnar của Muspelheim bắt đầu xuất hiện.

Völva tiếp tục nói rằng Jötunheimr, vùng đất của người jötnar, bắt đầu tiến công, và Æsir đang tụ họp ở trong hội đồng. Những người lùn bắt đầu xì xào bên những cánh cửa đá của họ. Surtr bước đến từ phía nam, với thanh kiếm sáng hơn mặt trời. Những vách đá nứt ra từ lòng đất và phụ nữ jötnar chìm xuống đó.

Các vị thần sau đó chiến đấu với những kẻ xâm lược: Odin bị nuốt chửng khi đang chiến đấu với con sói Fenrir, khiến vợ ông - Frigg đau khổ thứ hai (lần đầu tiên là cái chết của con trai bà, thần Baldr). Con trai của ông là Víðarr đã báo thù cho cha mình bằng cách xé rách mỗm của con chó sói Fenrir và đâm nó vào tim bằng ngọn giáo, do đó giết chết con sói. Con rắn Jörmungandr mở miệng, ngáp rộng trên không trung và được mô tả rằng chiến đấu với Thor trong trận chiến. Thor, cũng là con trai của Odin và được mô tả ở đây là người hộ vệ của Trái Đất, chiến đấu dữ dội với con rắn, đánh bại nó, nhưng Thor chỉ có thể bước thêm chín bước trước khi chết bởi nọc độc của con rắn Jörmungandr . Thần Freyr chiến đấu với Surtr và thua cuộc. Sau đó, mọi người bắt chạy trốn khỏi nhà của mình. Mặt trời trở nên tối đen trong khi mặt đất bắt đầu chìm xuống biển, những ngôi sao biến mất, màn sương bao trùm cả thế giới và ngọn lửa chạm vào thiên đàng.

Völva nhìn thấy trái đất nổi lên từ mặt nước, và hình ảnh một con đại bàng rang rộng cánh trên thác nước và săn cá trên núi. Những vị thần Æsir sống sót gặp nhau tại cánh đồng của Iðavöllr. Họ cùng nhau nói về Jörmungandr, những sự kiện lớn trong quá khứ và bảng chữ cái runic. Trong khổ thơ 61, trên cỏ, họ tìm thấy những mảnh trò chơi bằng vàng mà các vị thần được mô tả là đã từng vui vẻ chơi trò chơi từ lâu (chứng thực trước đó trong cùng một bài thơ). Các cánh đồng bát ngát mọc lên và phát triển mà không cần phải chăm sóc. Hai vị thần Höðr và Baldr trở về từ Hel và sống hạnh phúc bên nhau.

Các tiên nữa völva nói rằng vị thần Hœnir chọn những phiến gỗ để dự đoán tương lai, và con trai của hai anh em sẽ sống tự do ở một thế giới lộng gió. völva còn nhìn thấy một hội trường được rải vàng ở Gimlé, nơi quý tộc sẽ sống và an phận ở nơi đó. Khổ 65, đtrong phiên bản Hauksbók của bài thơ, đề cập đến một "dũng cảm, hùng mạnh" " sẽ cai trị mọi thứ và người đó sẽ đến từ phía trên nơi được gọi là hội đồng của các vị thần. Trong khổ 66, völva kết thúc bằng một mô tả về con rồng Níðhöggr, nhai xác chết trong hàm, bay trong không trung. Các völva sau đó "biến mát". Không rõ liệu khổ 66 chỉ ra rằng völva đang đề cập đến thời hiện tại hay đây là bức tranh của thế giới mới hậu tận thế Ragnarök.