[Review sách] “Bước ra thế giới: Cẩm nang du học và săn học bổng” - Cuốn sách hiếm hoi về du học bậc Thạc sĩ, Tiến sĩ

Đầu tiên, chiếc title của bài viết này đã từng xuất hiện trong bài viết về top 5 sách du học mà mình đã đăng tải cách đây không lâu. Sau khi đăng lên, mình nhận ra là trong số 5 cuốn sách du học mình kể, thì cuốn Bước Ra Thế Giới là cuốn sách “em út”, mới ra mắt độc giả nóng hổi vài tháng trở lại đây, nên mặt bằng chung còn khan hiếm review bạn sách này. Thế nên, mình đã quay trở lại với một phiên bản nhiều chữ hơn và chi tiết hơn về bạn ý, với hy vọng là có thể giúp cho một cuốn sách hay đến được tận tay đông đảo người cần hơn nữa.

Đối với mình, những cuốn sách mang chủ đề đặc thù như du học sẽ cần phải được highlight thật to và rõ ràng đối tượng sử dụng sách. Bởi lẽ cùng là về du học đấy, nhưng mỗi một lứa tuổi, trình độ, nhu cầu, nguyện vọng mà họ cũng tìm kiếm những thông tin đặc thù riêng.

Thì ở đây, mình muốn gạch chân, in đậm, in nghiêng trước tiên rằng đây là cuốn sách dành cho những ai đang và sẽ có ý định, lên kế hoạch đi du học và/hoặc thi đậu học bổng toàn phần bậc Thạc sĩ và Tiến sĩ. Tập độc giả này sẽ chiếm khoảng 85-90% dựa trên khối lượng nội dung cuốn sách. 

Tuy vậy, khoảng 10-15% số độc giả còn lại có rơi vào nhóm phụ huynh và học sinh cấp 3, điều này có nghĩa là nếu như bạn đang tìm kiếm cơ hội du học bậc Đại học cho bản thân mình hay người thân yêu, thì vẫn có những nội dung liên quan đến du học Mỹ hay Đức mà bạn có thể khai thác, bên cạnh việc sử dụng cuốn sách như một nguồn tham khảo để chuẩn bị một cách chuyên sâu cho hành trình vươn ra biển lớn của mình. 

Một điều nho nhỏ cần phải lưu ý là, vì đây là cuốn sách du học dành cho bậc Thạc sĩ, Tiến sĩ, nên độc giả sẽ cần vận dụng một (vài) chút vốn tiếng Anh của mình.

Ngoài ra, để làm rõ hơn tập độc giả cũng như để tránh làm phí phạm thời gian hay vật chất của bạn, mình sẽ nói luôn cuốn sách du học bậc Thạc sĩ, Tiến sĩ này hiện đang dừng lại ở các nhóm chuyên ngành sau: Y dược, Khoa học Máy tính, Công nghệ Thông tin, Kỹ thuật, Kinh doanh và Giáo dục. Bởi vậy, nếu như bạn đang chờ mong sẽ tìm thấy nhiều thông tin hữu ích để du học về các ngành như Tâm lý, Xã hội, Nghệ thuật… thì tiếc rằng Bước Ra Thế Giới chưa thể hẹn gặp bạn ở ấn phẩm này.

Cảm nhận đầu tiên của mình khi cầm Bước Ra Thế Giới trên tay là muốn khóc thét :)))))) Bởi 487 trang không hề là dung lượng phổ biến của các cuốn sách về chủ đề du học tẹo nào. Khi cầm cuốn sách trên tay, mình đã tưởng mình đang cầm một cuốn từ điển tầm cỡ hay một cuốn tiểu thuyết kỳ công chứ cảm giác không có giống một cuốn sách du học bình thường. Nhưng sau khi đi vào đọc rồi, mình mới biết từ để mô tả sát nhất cho dung lượng sách nặng đô của Bước Ra Thế Giới phải là “công trình khoa học”. Điều này hãy để chút nữa nói thêm ha.

Cuốn sách này là một ấn phẩm của nhà Nhện - Spiderum, nên tinh thần chung của minh họa sách là tính trẻ trung, xanh rì hy vọng, và không thể thiếu hình ảnh nhóc nhện lấp ló nơi trang bìa. 

Điểm đáng yêu nhất là gì? Mình xin được dành 10 điểm cho tấm vision board mà nhà Nhện đã tinh tế cài vào ngay trang đầu cuốn sách. Vision board dịch nôm na là bảng tầm nhìn. Đây là một tấm bảng giúp bạn vẽ ra bức tranh tổng thể, ghi lại những mục tiêu mà bạn muốn đạt được trong cuộc sống, cũng như thể hiện kế hoạch của cuộc đời. Bạn hoàn toàn có thể sáng tạo với tấm bảng của mình, như đa dạng chất liệu, hình ảnh, câu nói mô tả, miễn sao bạn cảm thấy những điều đó tạo cảm hứng và giúp bạn khắc ghi mục tiêu vào tiềm thức. Rõ ràng, vision board sẽ là một trợ thủ cần thiết để giúp bạn “đóng gói chuẩn bị” cho ước mơ xa. Đây, vision board của Bước Ra Thế Giới đốn tim như thế này nè.

Mình có để ý, ở phần rìa dọc của sách, có 4 block màu xanh dương, xanh lá, tím và cam đi theo từng chập một. Hóa ra mỗi một chập màu là một phần sách chính, một chi tiết nhỏ nhưng rất tiện lợi trong việc giúp bạn tìm được nội dung mình cần theo các chương sách, tiết kiệm chút thời gian tra cứu thông tin cho bạn. 

Lời cuối cùng dành cho cảm nhận chung là, cuốn sách dàn trang thoáng mắt với cỡ chữ rõ ràng, một điểm cộng cho chuyến đi gần 500 trang viết trở nên dễ thở hơn hẳn.

Không xác định mục đích chính của mình là nhằm truyền cảm hứng, mà tập trung trọn vẹn vào cung cấp kiến thức chuyên sâu về khía cạnh du học bậc Thạc sĩ, Tiến sĩ, thế nên Bước Ra Thế Giới có bố cục như một tác phẩm nguyên cứu khoa học với những phần mạch lạc bao gồm: Phần chung, Sửa soạn hành trang săn học bổng, Du học và học bổng châu Âu, Du học và học bổng châu Á - Thái Bình Dương, Du học và học bổng Mỹ.

Ở phần chung, như cái tên, là phần bao quát mà cuốn sách dùng để hướng dẫn độc giả sử dụng sách sao cho đúng. Với phần này, Bước Ra Thế Giới làm mình thực sự choáng ngợp khi cho thấy độ tâm huyết, từ chủ biên là Tiến sĩ Phạm Đức Hùng (người mà mỗi mùa du học, học trò của anh đỗ gần 20 học bổng, giá trị tương đương 5-7 triệu đô và bản thân anh cũng được chính phủ Mỹ cấp thẻ xanh theo diện “nhà khoa học trẻ có tài năng xuất chúng”), tới nhóm tác giả, tới đội ngũ nhận xét, phản biện và góp ý là các phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ… trên khắp thế giới cùng tham gia để hoàn thiện cuốn sách. Cuốn sách cũng hoàn toàn công khai background của đội ngũ tham gia, giúp độ uy tín của Bước Ra Thế Giới tăng gấp bội. 

Phần chung còn bao hàm cả các tuyên bố về pháp luật, cũng như danh sách các từ viết tắt để giúp cho người đọc được minh bạch trong suốt quá trình khám phá tiếp theo. Chương 0, một chương sách ngắn ngủi như là phần warm up để cơi nới suy nghĩ của bạn về chuyện du học. Cụ thể, ở đây bạn sẽ được giải mã những câu hỏi gây hiểu lầm hay dễ bối rối về du học, các yếu tố để sẵn sàng săn học bổng và cả những mảng sáng tối nơi xứ người. Theo mình, đó là sự chuẩn bị cần thiết để dẫn nhập vào phần quan trọng hơn tiếp theo.

Sau phần chung, nhóm tác giả sẽ đi vào chi tiết hơn, bắt đầu với các vấn đề lớn mà dù bạn có định đi du học ở đâu cũng sẽ phải đối mặt. Ở phần 1, bạn sẽ được chỉ đường khai sáng từng mảng một trong bức tranh toàn cảnh khi apply đi du học, đó là chiến lược đậu học bổng, sơ yếu lý lịch, bài luận, chuẩn bị cho phỏng vấn học bổng và nguồn tìm kiếm học bổng. 

Tỉ mỉ, chi tiết là lời khen mình muốn dành cho phần 1 này, bởi sách đưa ra rất nhiều bảng biểu thông tin, cả những tips hay có thể áp dụng, thậm chí là nguyên mẫu những bản sample lợi hại mà các thành viên trong nhóm tác giả đã từng sử dụng để đậu học bổng như mơ… Đương nhiên, các tài liệu đính kèm sẽ được ghi rõ để bạn có thể tìm kiếm và mở rộng qua internet.

Tới phần 2, 3 và 4, thì chúng ta sẽ được chính xác là đưa đi một vòng trái đất. Bởi vì mỗi phần này, sẽ ứng với một châu lục riêng. Phần 2 ta sẽ được đi qua châu Âu, phần 3 là châu Á - Thái Bình Dương, và phần cuối sẽ dừng chân tại Mỹ. Các đất nước mà Bước Ra Thế Giới chọn ghé cũng chính là những đất nước có học bổng Thạc sĩ, Tiến sĩ hấp dẫn, được nhiều người Việt quan tâm. 

Điều mà mình thích ở các phần này vẫn nằm ở việc bố cục “gói gọn” trong từng giới hạn nội dung nhỏ. Nhìn chung, dù là đất nước nào, bạn cũng sẽ được cung cấp thông tin chung về đất nước đó, về các ngành đào tạo, cách tìm nguồn học bổng, các bước chuẩn bị hồ sơ, các mẫu bài luận và thư giới thiệu của các tác giả đã đạt học bổng cùng phần phản biện và nhận xét về bài luận.

Cái hay nhất theo mình đánh giá không phải ở mẫu bài luận, mẫu cover letter… được dẫn ra, mà ở việc chúng được phản biện và góp ý bởi nhiều cá nhân khác trong nhóm tác giả, nhằm đưa ra một cái nhìn khách quan, thấu đáo hơn cũng như giúp cho các sample trở nên hoàn thiện hơn, trơn tru, mạch lạc, tăng giá trị hơn khi đưa vào áp dụng. Phần phản biện này giúp cho từng khía cạnh được bàn luận được triệt để, đem đến thông tin đa chiều cho người đọc. Có lẽ vì định hướng của cuốn sách là tính học thuật sâu sắc, nên những chi tiết tưởng nhỏ mà không nhỏ thế này khiến mình trầm trồ nhất.

Là một người chưa vội vàng quan tâm đến phần chuẩn bị hồ sơ học bổng, thì những phần thông tin cung cấp về các đất nước cũng như học bổng là những phần thu hút hơn cả. Mình như được đưa qua nhiều trải nghiệm văn hóa khác nhau. Mình nghĩ việc này rất quan trọng trong việc giúp mình hình thành một cảm nhận đầu tiên cho từng đất nước, vì việc hình dung ra được thích nghi tại nơi ấy sẽ thế nào cũng mang tầm quyết định cho việc du học sau này mà, đúng không? Chẳng hạn như mình trở nên tò mò khi được học ở một nơi có khí hậu ôn hòa quanh năm, cùng phong cảnh thiên nhiên và kiến trúc rất đẹp của Bỉ; cũng có chút để tâm về một Nhật Bản “hướng nội” đầy quật cường, tử tế; và cả một American Dream sẽ như thế nào. Phần này thực tế không được chia sẻ quá nhiều, nhưng cũng mang ảnh hưởng kha khá đến người đọc.

Điểm đáng yêu cuối cùng của Bước Ra Thế Giới chính là vô số mã QR trải dọc theo gần 500 trang sách. Những mã QR ấy cực kỳ hữu ích trong việc link bạn thẳng trực tiếp tới các nguồn tài liệu mà tác giả sử dụng, là một cách để mở rộng cuốn sách, cũng như hỗ trợ bạn thêm thấu đáo, kỹ càng. Một trăm điểm cho đội ngũ làm sách có tâm hết mực.

Nói đi cũng phải nói lại, Bước Ra Thế Giới không hề là một cuốn sách dễ đọc vèo vèo. Được xây dựng trên nền tảng hàn lâm, khoa học, tính học thuật sâu, nên sẽ có phần mệt khi bạn cố trôi trong dòng chảy này một lèo. Thế nên theo mình, Bước Ra Thế Giới hợp để làm một cuốn cẩm nang theo đúng nghĩa là phục vụ tra cứu khi mình cần hơn. Khi bạn sử dụng như vậy, cuốn sách sẽ phát huy hết sức giá trị của mình, đó là giúp bạn trang bị thật sâu cho khía cạnh mà bạn đang muốn “bước ra thế giới”.

Ngoài ra, như mình có đề cập ở đầu, cuốn sách này còn thiếu hụt nhiều ngành nghề, tạo ra các giới hạn nhất định trong tập độc giả cũng như phạm vi sử dụng. Điều này tuy đáng tiếc nhưng mình tin là có mục đích cụ thể. Biết đâu không xa nữa, chúng ta sẽ được diện kiến Bước Ra Thế Giới tập 2 dành cho các ngành xã hội, nghệ thuật thì sao? Kể cả vậy, cuốn sách vẫn làm tròn trách nhiệm cung cấp kiến thức về những ngành du học đã xác định ban đầu rồi.

Tuy không thể chỉ ra được hết tất cả những điều cực phẩm của cuốn sách nhưng mình tin với những chia sẻ ở trên, mình đã giúp bạn phần nào hình dung được về cuốn sách này, cũng như cho bạn một lời gợi ý/hướng dẫn để tăng trải nghiệm khi đọc hay dùng cuốn sách trong tương lai. 

Theo mình, Bước Ra Thế Giới là một cuốn sách có tính thực chiến cao, sẽ vô cùng hữu ích trong việc trợ giúp những cá nhân đang mong muốn du học sau đại học, bậc Thạc sĩ, Tiến sĩ mà chưa biết nên làm thế nào. Nếu đã đọc đến đây mà bạn vẫn thấy mình trong đó, thì chắc chắn rồi, link mua sách của bạn ở đây.