Top 5 cuốn sách du học sẽ cùng bạn cất cánh

Khoảng hơn chục năm trở lại đây, “du học” là từ khóa được tìm kiếm hàng đầu của không chỉ các em nhỏ cấp 3, các bạn trẻ sau đại học mà còn của cả các phụ huynh muốn đồng hành cùng con bước ra thế giới. 

Bởi vậy mà những thông tin về du học cũng được quan tâm hơn cả. Thế nhưng, nếu như trước đây, khó khăn của việc tìm kiếm thông tin về du học đến từ nguyên do thiếu hụt nguồn tham khảo uy tín, thiếu sẻ chia từ người có kinh nghiệm du học đi trước; thì giờ đây, trở ngại lại nằm ở chính ở việc quá nhiều thông tin, quá nhiều câu chuyện liên quan bùng nổ chỉ với một search click từ khóa “du học”.

Là người cũng đang tìm kiếm nguồn thông tin du học, mình ưu tiên tham khảo từ những cuốn sách hơn là các kênh online media. Bởi vì mình thích cái cách sách gói gọn tất cả những thắc mắc của mình lại trong dung lượng một quyển. Từng màu, từng mảng, gọn gàng, trọn vẹn. Mình không phải lo lắng xem còn điều gì cần lo lắng mà mình bỏ quên trong lúc tìm kiếm thông tin không. Và là một chiếc thuyền lênh đênh chẳng biết trôi về đại dương nào bằng cách sao, mình luôn đánh giá cao dung lượng kiến thức của những cuốn sách du học.

Thế nhưng đến đây rồi, chúng ta đều hiểu không phải cuốn sách nào cũng chạm đến kỳ vọng của mình. Câu hỏi tiếp theo là nên bắt đầu từ đâu, với những cuốn sách nào, để thời gian bỏ ra tìm kiếm kiến thức của mình được xứng đáng?

Với mình, có 5 cuốn sách du học mà mình nghĩ đủ hay và đặc sắc hơn cả để đồng hành cùng bạn.

Đầu tiên chắc chắn không thể không nhắc về “Du học từ A tới đích”, cuốn sách du học một thời làm dậy sóng ngay từ cái tên độc đáo của mình. Đúng như tên gọi, trong cuốn sách này, tác giả Trang Ami không chủ định cung cấp cụ tỉ từng đầu mục một từ A đến Z trong chủ đề du học, mà tác giả muốn giúp mọi người có cái nhìn tổng quan về hành trình du học chung, với những vấn đề mà tất nhiên ai cũng sẽ phải đối mặt.

Theo mình, cuốn sách có điểm cộng đầu tiên là cách tác giả khéo léo đưa thông tin đi kèm trải nghiệm lý thú của cuộc sống xa nhà. Cuộc sống du học dưới góc nhìn của Trang Ami trở thành một case study tiêu biểu, bắt đầu từ những bước chuẩn bị du học, chọn nơi du học, chọn trường, tìm và săn học bổng, chuẩn bị hồ sơ như bảng điểm, bài luận, chứng chỉ ngoại ngữ, chứng minh tài chính…; đến cuộc sống thường ngày phong phú như ăn ở, văn hóa, internet, du lịch khi đi du học, làm thêm trong lúc học…; thậm chí cả những góc khuất của du học như chuyện bị kỳ thị, chuyện chật vật với các khoản sinh hoạt phí đắt đỏ ở đất khách quê người. 

Trang Ami cũng giúp hình dung phần nào về cuộc sống du học không chỉ dành riêng cho con nhà khá giả, nhưng là những chia sẻ đáng trân quý để động viên chúng ta luôn chủ động và tự tin hơn khi đi du học xa nhà. 

Ngoài ra, ở phần phụ lúc của sách còn có các website, diễn đàn của sinh viên Việt Nam ở các nước, danh sách học bổng của Chính phủ các nước, những lá thư nguyện vọng và tiến cử đã được Trang Ami dịch lại.

Tuy nhiên, cuốn sách vẫn không làm mình tránh khỏi cảm giác mọi thứ đầy đủ đấy nhưng cũng lại khá chung chung. Điều này có lẽ đến từ việc chị Trang Ami từng đi du học Pháp, nên về mảng du học Pháp hay châu Âu có phần sâu hơn, còn các điểm đến du học khác thì khá mờ nhạt.

Cuối cùng, như mình đã nói, đây là cuốn sách dành cho các newbie nhập môn du học. Sách chủ yếu dành cho mấy bạn siêu mù mờ về du học, đưa ra những thông tin cơ bản để mấy bạn bắt đầu tìm hiểu. Còn các bạn đã có thời gian tìm hiểu kỹ trước đó hẳn sẽ gặp những thông tin các bạn đã tìm hiểu qua rồi. 

Theo mình, những câu chuyện đầy cảm hứng của tác giả khi du học sẽ giúp bạn định hướng vững chắc lúc ban đầu, cùng những lời khuyên hữu ích trong suốt quá trình từ đầu đến khi bạn đã hoàn thành giấc mơ du học của mình.

Nếu như “Du học từ A đến đích” để lại những hụt hẫng nhất định vì chưa đủ bao quát, toàn diện các khía cạnh, các quốc gia du học khác nhau, thì “Du học ký: Vạn dặm có chi?” chính là một nửa hoàn hảo để ghép lại bức tranh toàn cảnh du học cho newbie một cách sâu sắc nhất.

Theo mình, "Du học ký: Vạn dặm có chi?" đã đạt được kỳ vọng là đem lại một góc nhìn đa chiều và bản chất hơn về câu chuyện du học tới những bạn trẻ đang có ước mơ xuất ngoại, và tới chính các bậc phụ huynh quan tâm tới chuyện cho con đi ra nước ngoài. 

Du học ký là một dự án của Spiderum, một cộng đồng người Việt trẻ năng động và luôn muốn tạo ra những ảnh hưởng tích cực cho các thế hệ trẻ nối tiếp. Vậy nên trong cuốn sách này, bạn sẽ gặp một tập hợp các câu chuyện của những người trẻ Việt đang hoặc đã du học/làm việc/định cư trên thế giới: có người đã đạt được những thành tựu nhất định, có cả những người đi để "ở lại", đi để "trở về", có người đã đi để tìm thấy bản ngã của chính mình, có người tự nhận mình "thất bại" trên con đường du học nhưng vẫn vươn lên trở thành một "công dân toàn cầu" đúng nghĩa. 

Thế mạnh của “Du học ký: Vạn dặm có chi?” nằm ở việc cuốn sách được thiết kế rất đẹp, bắt mắt, gần gũi; những bài viết cũng là những lời chia sẻ mộc mạc lan tỏa cảm hứng, đem đến sự chiêm nghiệm cho mỗi cá nhân, tuyệt đối không để lại ấn tượng “cứng nhắc” như các lời chia sẻ self-help áp đặt mình phải làm thế này, nên làm thế kia, mà vẫn cân bằng cung cấp các thông tin hữu ích. Chẳng hạn, ta có câu chuyện của tác giả Scarlett Nguyen đam mê lập trình, có tác giả The Merc hướng dẫn cách để trở thành công dân toàn cầu mà không cần đi du học, hay có tác giả Tuấn Husky kể lại những mặt trái của việc du học không định hướng và tác giả Bảo Trung nêu lên những ưu việt của việc học và làm việc tại nước ngoài.

Những trải nghiệm có thật của các bạn du học sinh, từ những khó khăn, đến kỷ niệm, bài học,... cung cấp những góc nhìn thật sự khác biệt và đa chiều hơn so với nhiều sách du học khác. Khi đi du học, mình nhận thấy ngoài đọc những quyển sách cung cấp thông tin về quá trình chuẩn bị du học, thì đọc những quyển về trải nghiệm thực tế và học hỏi từ các tiền bối, cũng là một hành trang vô cùng quan trọng để mình tạo ra một quãng thời gian thật đáng nhớ và ý nghĩa sau này.

Cũng là một cuốn sách du học được phát hành bởi nhà Nhện, nhưng “Bước ra thế giới” lại ở một tầm cao hoàn toàn mới, đó chính là cuốn sách dành riêng cho tập độc giả đang có nhu cầu du học sau đại học, muốn chọn một địa điểm mới toanh để trau dồi năng lực bậc thạc sĩ, tiến sĩ của mình.

Chính vì là một cuốn sách nặng đô, yêu cầu khối lượng và chất lượng thông tin sâu sắc, tỉ mỉ hơn hẳn, nên “Bước Ra Thế Giới” được chủ biên bởi Tiến sĩ Phạm Đức Hùng. Với những du học sinh bậc sau đại học, tiến sĩ Phạm Đức Hùng chính là “gương mặt thương hiệu” bảo trợ cho những suất học bổng du học thành công. Không chỉ là người được chính phủ Mỹ cấp thẻ xanh theo diện “nhà khoa học trẻ có tài năng xuất chúng”, uy tín của tiến sĩ Phạm Đức Hùng còn đều đặn tăng qua mỗi mùa du học, với kết quả trung bình 20 suất học bổng có giá trị tương đương 5 - 7 triệu đô từ học trò của mình.

Bởi vậy mà cuốn sách gây ấn tượng bởi độ sâu và bề dày kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm đến từ những người tiêu biểu nhất do chính chủ biên và đội ngũ Spiderum liên hệ. Ở mặt tổng quát, cuốn sách làm tốt việc giúp độc giả sửa soạn hành trang để săn các suất học bổng bậc thạc sĩ, tiến sĩ, sau đó mỗi một chương tiếp theo, “Bước ra thế giới” sẽ đi cụ tỉ vào từng mảng lục địa một: châu Âu, châu Á - Thái Bình Dương, châu Mỹ. 

Điểm đặc biệt nhất ở “Bước ra thế giới” là tính học thuật siêu cao. Cuốn sách còn đi sâu vào phân tích những bài luận mẫu, chỉ ra cái hay, cái dở để giúp cho quá trình áp dụng của độc giả được trơn tru, mạch lạc. Hơn cả, ở từng chương sách, bên cạnh các tác giả và đồng tác giả, còn có phần phản biện và góp ý của những cá nhân khác, giúp cho từng khía cạnh được bàn luận được hoàn thiện triệt để, đem đến thông tin đa chiều cho người đọc.

Một vài điểm trừ nho nhỏ của cuốn sách chính là ở định hướng trở thành cuốn “cẩm nang”, khiến cuốn sách thiên về đưa thông tin hơn là đưa trải nghiệm, vô tình tạo cảm giác khó đọc đôi chút. Nhưng nhìn chung, đây vẫn là cuốn sách cực kỳ hữu ích để trợ giúp thực chiến cho những cá nhân đang mong muốn du học sau đại học, bậc thạc sĩ, tiến sĩ mà chưa biết nên làm thế nào.

Mình biết Huyền Chíp từ những cuốn “Xách balo lên và đi” một thời gây giông bão, không chỉ bởi title của cuốn sách từng trở thành câu cửa miệng trong một thời gian dài, mà còn vì những câu chuyện lùm xùm bên lề của Huyền Chip. Thế nhưng cuốn sách đầu tiên mình đọc của Huyền Chip là “Giấc mơ Mỹ - Đường đến Stanford”. Ấn tượng đầu tiên đọng lại trong đầu của mình là “Ôi sao mà ngưỡng mộ thế!!”

Đầu tiên phải lưu ý rằng, đừng để bị đánh lừa bởi cụm “Đường đến Stanford”, vì cuốn sách này không nói về cách chinh phục học bổng của ngôi trường top đầu thế giới hay chặng đường để chạm được giấc mơ Mỹ của Huyền Chip đâu. Ngược lại, cuốn sách còn có thể vô tình khiến bạn thất vọng vì dung lượng quá mỏng manh, đọc một lèo trong một chiều thôi là hết sạch.

Vậy vì sao mình lại đưa cuốn sách này vào top 5 sách du học mà mình nghĩ là đáng đọc? Đơn giản thôi vì rõ ràng đây vẫn là một cuốn sách được viết bởi một du học sinh, kể về quãng thời gian từ lạ thành quen với miền đất hứa, và nó gợi một sự thấu cảm bên cạnh truyền cảm hứng dạt dào theo một cách hoàn toàn khác cho những ai đang và sẽ đi du học.

Huyền Chip luôn mạnh dạn vẽ ra thế giới của mình bằng giọng văn phóng khoáng, mộc mà chẳng thô, đủ để khiến cho người đọc dễ chịu trượt vào và cảm nhận rõ rệt. Thế giới của Huyền Chíp ở xứ lạ rất đặc biệt, có lẽ đến từ việc chị học ở ngôi trường hàng đầu, nơi quy tụ những bộ não vĩ đại và độc dị nhất. Vì vậy, lãi nhất trong các trang sách là về những con người đi qua cuộc đời sinh viên của Huyền Chip. Có những vị giáo sư, trợ giảng tiếp lửa cho chị làm thử công việc mới toanh, có những buổi gặp lạ kỳ uyên bác với hội mê cờ vua của thung lũng Si-li-côn khét tiếng, có cả những người bạn thân với lối sống cực đoan mà không vô nghĩa như Jamie và triết lý cái bếp lửa:

Huyền Chip đưa đến một thực tại nửa thật nửa mơ trong cuốn sách du học của mình, nhưng cũng giúp bùng lên động lực cho bất kỳ ai muốn đi du học, kể cả khi bạn đã ở cái tuổi mà ai cũng nghĩ phải an cơ lập nghiệp. Đây sẽ là cuốn sách giải khuây đặc sắc cho các du học-er thưởng thức.

Cuốn sách cuối cùng mình muốn giới thiệu tới mọi người là một cuốn sách du học có phần đặc biệt hơn cả, bởi tác giả của cuốn sách không còn là những người trẻ từng trải chuyến hải trình ra biển lớn bằng những kinh nghiệm thực thụ của mình, mà là góc nhìn của một người mẹ, một phụ huynh trực tiếp đồng hành cùng con suốt nhiều năm từ chuẩn bị du học đến những bậc du học tăng dần theo năm tháng.

Người đứng đằng sau cuốn sách “Đồng hành du học cùng con” là tác giả Nguyễn Thị Bích Hậu, một người mẹ tâm huyết. Bất cứ ai khi bắt đầu lặn vào đại dương thông tin du học đều sẽ cảm thấy chới với, đặc biệt là vì văn hóa, ngôn ngữ cách biệt. Thế nhưng đối với cô, điều đó không là gì so với sự quan tâm của cô dành cho con, cũng là ước mong lan tỏa sự giúp ích đến các ông bố, bà mẹ ngoài kia quan tâm đến tương lai du học của con mà không biết phải làm gì.

Cuốn sách của nhà văn, nhà báo Bích Hậu viết nhằm chia sẻ cho phụ huynh thực trạng của du học, không tô vẽ, không màu hồng. Từ đây, tác giả giúp các bậc cha mẹ hiểu những gian nan mà các con sẽ gặp phải trên con đường du học. Đồng thời cuốn sách cũng nói kỹ về cách thức làm sao để có thể thành công khi thi đậu học bổng trung học và đại học mà con mình từng làm được.

Sách như một cẩm nang đa dạng và phong phú về những điều mà du học sinh và cha mẹ cần biết về du học, nhất là ở bậc trung học và đại học. Cha mẹ cùng các con có thể tìm hiểu về cách chuẩn bị học Anh ngữ, các tiêu chuẩn về nghệ thuật, thể thao, các môn năng khiếu, cách làm hồ sơ nhập học, học bổng. Bên cạnh đó, tác giả còn chia sẻ những cách để độc giả có thể tìm ra cách chọn trường thông minh, tránh các thông tin lừa đảo và sai sự thật.

Tuy nhiên, vì là một phụ huynh có tuổi nên cô Hậu chưa đưa ra được những điểm nổi bật hẳn như các từ khóa tìm thông tin, các website mình tham khảo… Thế nhưng mình vẫn đánh giá đây là một cuốn sách đáng trân trọng vì nỗ lực giúp đỡ con và các gia đình có con đi học ở xa của tác giả Bích Hậu. Cuốn sách là kết tinh đầy chân thành, xứng đáng được là một phần của tủ sách du học cho gia đình của bạn.