Quản trị Blockchain: Lập Trình Tương Lai Của Chúng ta.
Tác giả Fred Ehrsam – Bài đăng trên Medium - Link Bạn có thể đọc thêm để hiểu Blockchain là gì trước khi đọc bài dịch của mình....
Tác giả Fred Ehrsam – Bài đăng trên Medium - Link
Bạn có thể đọc thêm để hiểu Blockchain là gì trước khi đọc bài dịch của mình. Bài viết của Husky:
Bài viết này mô tả tại sao thiết kế quản trị Blockchain là một trong những vấn đề quan trọng nhất ngoài kia, các thành phần quan trọng của nó, phương pháp tiếp cận hiện tại, phương pháp tiếp cận tiềm năng trong tương lai, và kết luận với các đề xuất cho cộng đồng.
Tại sao Quản Trị Blockchain lại có tầm quan trọng
Cũng như các sinh vật khác, các blockchain thành công nhất sẽ là những sinh vật có thể thích nghi tốt nhất với môi trường của chúng. Giả sử các hệ thống này cần tiến hóa để tồn tại, thiết kế ban đầu rất quan trọng, nhưng theo khoảng thời gian đủ dài, các cơ chế mới để thay đổi là quan trọng nhất.
Kết quả là, tôi tin rằng quản trị là vấn đề quan trọng nhất. Các vấn đề cơ bản khác như khả năng mở rộng (scalability) được cho là cách tiếp cận tốt nhất bằng cách sử dụng quản trị để thiết lập các khích lệ phù hợp cho mọi người để giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, rất ít nghiên cứu đã đi sâu vào quản trị và chúng ta vẫn còn kém hiểu biết về nó.
Satoshi (người sáng lập bitcoin) cho chúng ta thấy sức mạnh to lớn của việc phát hành cấu trúc khích lệ dựa trên blockchain. 9 trang giấy trắng đã tạo ra một loại tiền điện tử trị giá 150 tỷ đô la, một mạng máy tính lớn hơn 500 siêu máy tính hàng đầu gấp 10.000 lần và một hệ sinh thái đa dạng gồm các nhà phát triển, người dùng và công ty. Đây được cho là một trong những đòn bẩy cao nhất trong lịch sử nhân loại. Nó cho thấy sức mạnh của blockchains khi các mạng có thể kết nối tất cả mọi người với nhau và tự khởi động (bootstrap) thành một thực thể nếu được xây dựng kỹ lưỡng.
Chúng ta đang ngày càng sống trong các mạng kỹ thuật số, chúng ta dành đến trung bình 11 giờ mỗi ngày với các màn hình điện tử (khảo sát ở Mỹ) với hơn một nửa số đó là các thiết bị kết nối internet, tăng 11% mỗi năm. Tuy nhiên, các mạng này mang tính tập trung cao (Facebook, Google, Apple, Twitter) và ngày càng củng cố vững chắc (consolidate). Trong mô hình quản trị hiện tại, tất cả lợi nhuận và sức mạnh của một network nằm trong một công ty, một là bạn nắm hết tất cả trong cuộc chơi, hai là bạn là kẻ trắng tay ngoài cuộc. Nhưng điều quan trọng là các network chúng ta đang sử dụng, được sinh ra nhằm phục vụ lợi ích tốt nhất cho chúng ta. Vì thế, với việc làn sóng blockchain nổi lên như là một cơ sở hạ tầng toàn cầu mới, chúng ta có cơ hội tạo ra các cấu trúc quyền lực khác nhau và tự lập trình tương lai mong muốn cho chính mình.
Vì những lý do này, tôi tin rằng thiết kế hệ thống quản trị blockchain là một trong những hành động mang tính đòn bẩy cao nhất được biết đến từ trước đến nay.
Sự bùng nổ kỷ Cambri mới
Hiếm khi một chính phủ hoặc ngân hàng trung ương mới được thành lập nên, và thậm chí còn hiếm hơn khi thấy việc thử nghiệm với một hình thức quản trị mới xảy đến.
Blockchains là hệ thống quản trị có một không hai bởi vì nó. Một, cho phép hàng ngàn hệ thống quản trị và chính sách tiền tệ được chạy ngang với tốc độ của phần mềm. Hai, trong một số trường hợp, làm giảm hậu quả của những sai sót. Kết quả là, chúng ta sẽ có một vụ nổ Cambri về thiết kế kinh tế và quản trị, trong đó nhiều phương pháp sẽ được thử song song tại siêu tốc độ. Để rõ hơn, tôi bao gồm thiết kế kinh tế và chính sách tiền tệ trong quản trị, bởi vì, giống như các khía cạnh khác của hệ thống, chúng có thể được sửa đổi khi thời gian trôi qua.
Nhiều trong số những nỗ lực này sẽ là thất bại ngoạn mục nhưng mang tính truyền cảm hứng. Với hàng triệu ngân hàng thuật toán trung ương, chúng ta sẽ có hàng triệu George Soroses ẩn danh cố gắng làm suy yếu Ngân hàng Anh. Thông qua quá trình này, blockchains có thể dạy chúng ta nhiều hơn về quản trị trong 10 năm tới hơn là chúng ta đã học được từ "thế giới thực" trong 100 năm qua.
Hai thành phần quan trọng của quản trị
1. Sự khuyến khích:
Mỗi nhóm trong hệ thống có ưu đãi riêng. Những ưu đãi đó không phải lúc nào cũng phải ngang hàng 100% với tất cả các nhóm khác trong hệ thống. Các nhóm sẽ đề xuất thay đổi theo thời gian để có lợi cho họ. Các sinh vật luôn thiên vị cho sự sống còn của chúng. Điều này thường biểu hiện ở những thay đổi trong cơ cấu phần thưởng, chính sách tiền tệ hoặc cân bằng quyền lực.
2. Cơ chế phối hợp
Vì không phải lúc nào tất cả các nhóm đều có sự căn chỉnh ngang hàng các ưu đãi 100% mọi lúc, nên khả năng mỗi nhóm phối hợp xung quanh các ưu đãi chung của họ là rất quan trọng để ảnh hưởng đến sự thay đổi. Nếu một nhóm có thể phối hợp tốt hơn nhóm khác, nó sẽ tạo ra sự mất cân bằng ưu đãi.
Trong thực tế, một yếu tố chính là có bao nhiêu sự phối hợp có thể được thực hiện trong chuỗi (on-chain) so với ngoài chuỗi (off-chain), trong đó phối hợp trong chuỗi giúp cho việc phối hợp dễ dàng hơn. Trong một số blockchains mới, phối hợp trong chuỗi cho phép các quy tắc hoặc thậm chí chính lịch sử sổ cái được thay đổi.
Các phương pháp tiếp cận hiện tại
Tiếp theo sẽ là phân tích lợi ích và nhược điểm của hai blockchain lớn nhất hiện nay: Bitcoin và Ethereum. Chúng ta hiện đang trong giai đoạn sơ khai của quản trị blockchain. Hệ thống còn rất đơn sơ và đang có những thử nghiệm nhỏ.
Bitcoin
Bitcoin là nỗ lực thành công đầu tiên để tạo ra một blockchain độc lập. Hãy xem xét nó như là một cơ sở nền tảng:
1. Sự khuyến khích
Developers (Nhà phát triển): tăng giá trị nắm giữ mã token hiện tại, công nhận xã hội, duy trì quyền lực để kiểm soát hướng đi trong tương lai. Miners (Thợ đào): tăng giá trị nắm giữ mã token hiện tại, phần thưởng khối dự kiến trong tương lai và phí giao dịch dự kiến trong tương lai. Users (Người dùng): tăng giá trị nắm giữ mã token hiện có, tăng tiện ích chức năng (ví dụ: lưu trữ giá trị, giao dịch không kiểm soát, lưu trữ tệp).
2. Cơ chế phối hợp
Chủ yếu sẽ là ngoài chuỗi. Các nhà phát triển phối hợp thông qua quy trình Đề xuất cải tiến Bitcoin (Bitcoin Improvement Proposals: BIP) và danh sách thư (mailing list). Các miner có thể phối hợp trong chuỗi, theo cách đó là họ đang tự tạo ra chuỗi.
Hệ thống kết quả
Hệ thống kiểm tra và cân bằng được tạo ra có phần giống với chính phủ Hoa Kỳ và có một số lợi ích sau. Tương tự như Thượng viện đệ trình các dự luật mới, developer gửi các pull request (chức năng cho phép bạn nói với người khác về các thay đổi bạn đã đẩy lên kho repository). Tương tự như tư pháp, các miner quyết định có thực sự áp dụng luật trong thực tế hay không. Tương tự như nhánh điều hành, các nút (node) của mạng có thể phủ quyết bằng cách không chạy phiên bản phù hợp với những gì các miner đang chạy. Và tương tự như công dân, user có thể nổi dậy. Cuối cùng, các khuyến khích kinh tế cho rằng việc duy trì niềm tin vào hệ thống là vì lợi ích tốt nhất của mọi người. Ví dụ: nếu các miner làm các user không còn đồng tình, các mã token sẽ giảm giá trị và họ sẽ phá sản. Là hệ thống đầu tiên thuộc loại này, thật không thể tin được rằng Bitcoin vẫn đang phát triển mạnh mẽ.
Tuy vậy, có những rủi ro đối với hệ thống gây ra bởi sự bất cân xứng trong các ưu đãi. Các miner thúc đẩy các thay đổi làm tăng phí giao dịch tích lũy trong tương lai, trong khi các developer không quan tâm miễn là giá trị của Bitcoin tiếp tục tăng. Vì ưu đãi kinh tế trực tiếp của developer thì yếu. Các developer mới có rất ít động lực để làm việc trên Bitcoin vì không có cách nào trực tiếp để kiếm tiền bằng cách làm điều đó. Do đó, họ thường làm việc trên các dự án mới - bằng cách tạo mã token Ethereum, chuỗi hoặc công ty hoàn toàn mới. Không có dòng nhựa mới nào làm tăng nhận thức và thực tế của các developer ban đầu là những người hiểu biết và có kinh nghiệm nhất. Điều này dẫn đến một chu kỳ tự củng cố thêm sức mạnh trở nên tập trung trong một nhóm nhỏ các developer cốt lõi ban đầu, tiến bộ công nghệ chậm hơn và bảo thủ. Các developer có nguy cơ bị mua chuộc vì họ có nhiều quyền lực nhưng ưu đãi kinh tế yếu. Một số holder ban đầu và các trường đại học đã tài trợ cho các developer, nhưng với những tác động hạn chế cho đến nay.
Tương tự như vậy, sự bất cân xứng trong khả năng phối hợp mang lại cho các miner sức mạnh không tương xứng. Giao tiếp giữa các miner dễ dàng hơn vì họ là một nhóm nhỏ và tập trung. Vì mining (đào) là một hoạt động có quy mô kinh tế, chúng ta mong đợi xu hướng tiếp tục độc quyền tự nhiên (natural monopoly) trong mining và lợi thế phối hợp thậm chí còn lớn hơn. Như một điểm tham chiếu, 95% sức mạnh mining đã có thể ngồi trên một bệ đài nhỏ cách đây 2 năm. Những miner cũng có thể có được sức mạnh không tương xứng bằng cách mua chuộc các developer hoặc thuê chính họ. Cuối cùng, hệ thống kiểm tra và cân bằng Bitcoin dựa trên một số mức độ minh bạch, ví dụ: user nhận thức được một miner duy nhất đạt được hơn 51% quyền lực hashing (băm khối dữ liệu) hoặc các developer có mức độ độc lập. Và một miner có thể đạt được > 51% quyền lực hashing sẽ được biệt đãi để duy trì sự ẩn danh. Thay vì châm ngòi cho một sự kiện thảm khốc cụ thể nào đó, điều này sẽ gây ra một sự đi xuống vô hình vào một thế giới kiểm soát tập trung thông qua kiểm duyệt và đóng băng tài sản.
Ethereum
Các hệ thống ưu đãi và cơ chế phối hợp trong Ethereum tương tự như Bitcoin tại thời điểm hiện tại.
Động lực học sẽ thay đổi khi Ethereum chuyển sang proof of stake (khái niệm nói rằng một người có thể khai thác hoặc xác nhận các giao dịch khối theo số lượng tiền mà người đó nắm giữ. Điều này có nghĩa là càng nhiều Bitcoin hoặc altcoin thuộc sở hữu của một người khai thác, thì càng có nhiều sức mạnh khai thác). Quyền lực của những miner sẽ được thay thế bởi bất kỳ ai nắm giữ một lượng Ether đủ để chạy một miner ảo (một "trình xác nhận": validator). Điều này đặc biệt đúng vì các giải pháp như 1protocol sẽ cho phép ngay cả chủ sở hữu Ether nhỏ nhất được tham gia, rút ngắn sự cách biệt giữa miner và user, đồng thời có khả năng giảm thiểu rủi ro tập trung tất cả vào Bitcoin.
Các ưu đãi của các developer cốt lõi vẫn giữ nguyên. Sự phối hợp xung quanh các vấn đề đầy thách thức đã nhanh chóng và mượt mà hơn so với Bitcoin cho đến nay. Điều này là do 1) văn hóa cởi mở hơn để thay đổi vì Ethereum được tạo ra như một phản ứng đối với những gì không thể thực hiện được trong một môi trường Bitcoin cứng nhắc và 2) định hướng từ Vitalik, người được tin tưởng rộng rãi trong cộng đồng. (Vitaly Buterin, người đồng sáng lập Ethereum và đồng sáng lập Tạp chí Bitcoin)
Các điểm yếu hiện tại trong mô hình bao gồm 1) phụ thuộc vào người tạo ra nó (Vitalik) và 2) như Bitcoin, các cách hạn chế để khuyến khích phát triển cốt lõi, buộc nhiều dự án tạo ra các token để tự hỗ trợ. Vitalik đã ý thức và đang nỗ lực để bước lùi lại, đây sẽ là một quá trình khó khăn và phức tạp.
Thử nghiệm chuỗi mới với quản trị trong chuỗi (On-Chain Governance)
Các blockchains mới đang giúp điều phối dễ dàng hơn nhiều bằng cách cho phép quản trị trong chuỗi.
Tezos
Ở Tezos, khác với Etherum, bất kỳ ai cũng có thể gửi những thay đổi cho cấu trúc quản trị dưới dạng cập nhật mã code. Một cuộc bỏ phiếu trực tuyến xảy ra và nếu được thông qua, bản cập nhật sẽ được đưa lên mạng thử nghiệm. Sau một khoảng thời gian trên mạng thử nghiệm, một cuộc bỏ phiếu xác nhận khác được tổ chức, sau đó, sự thay đổi sẽ xuất hiện trên mạng chính. Họ gọi khái niệm này là "sổ cái tự sửa đổi".
Một hệ thống như vậy rất thú vị vì nó chuyển sức mạnh cho user và tránh xa nhóm các developer và miner. Về phía developer, bất kỳ ai cũng có thể gửi thay đổi và quan trọng nhất là mọi người đều có động lực kinh tế để thực hiện điều đó. Đóng góp được cộng đồng khen thưởng bằng các mã token mới được tạo ra thông qua tài trợ lạm phát. Điều này thay đổi các ưu đãi hiện tại của Bitcoin và Ethereum, từ nơi một developer mới có ít khích lệ để phát triển giao thức - quyền lực có xu hướng tập trung giữa các developer hiện tại, đến một nơi mà mọi người đều có sức kiếm tiền ngang nhau.
Điều này cũng cho phép người dùng phối hợp trực tiếp trong chuỗi, tăng đáng kể quyền và giảm quyền lực của các miner với một hệ thống như Bitcoin hoặc Ethereum.
DFINITY
Bước thêm một bước nữa, sẽ là một hệ thống cho phép bỏ phiếu trong chuỗi theo quy tắc của hệ thống như Tezos và các thay đổi trực tiếp, hồi tố (retroactive) đối với chính sổ cái. Nói một cách khác, nếu có điều gì đó xảy ra mà những người nắm giữ token (tokenhodlers) không đồng tình (ví dụ: hack, buôn bán ma túy), họ có thể sửa chúng lại như trước hoặc chỉnh sửa sổ cái với các quy tắc quản trị.
DFINITY, một blockchain đang phát triển, đang thực hiện phương pháp này. Những người đề xuất hệ thống này chỉ ra các sự kiện như hard fork do vụ hack DAO và lỗi đa trị Parity 150 triệu USD gần đây và cho rằng các vấn đề như vậy sẽ được giải quyết suôn sẻ hơn nếu mọi người có thể bỏ phiếu để hoàn tác chúng.
Mặt khác, hệ thống này cho phép kiểm duyệt trực tiếp và cưỡng chế mã token của người tham gia. Như chúng ta đã thấy với hard fork của Ethereum để hoàn nguyên vụ hack DAO, điều này có thể xảy ra với các blockchain hiện giờ, nhưng đòi hỏi bất hòa cao hơn thông qua phối hợp ngoài chuỗi và forking (lấy một bản sao mã nguồn từ một gói phần mềm và bắt đầu phát triển độc lập trên nó, tạo ra một phần mềm riêng biệt) thay vì phối hợp trong chuỗi mà không cần forking.
Vì vậy DFINITY có tính linh hoạt tối đa. Tùy thuộc vào phần nào của giao thức Tezos cho phép thay đổi, việc có thể thay đổi giao thức một cách hiệu quả cho phép bạn viết lại sổ cái như trong DFINITY. Do đó, có khả năng các hệ thống này sẽ có các ngưỡng biểu quyết khác nhau cho các thay đổi khác nhau, có thể yêu cầu đại đa số cho vài thay đổi và thiểu số cho các thay đổi khác.
Con dao hai lưỡi của quản trị trong chuỗi
Quản trị trong chuỗi là con dao hai lưỡi. Về mặt tích cực, nó giúp đảm bảo một quy trình được tuân thủ một cách nhất quán có thể làm tăng sự phối hợp và công bằng. Nó cũng cho phép ra quyết định nhanh hơn. Nhưng mặt khác, nó có rủi ro vì hệ thống siêu dữ liệu trở nên khó thay đổi hơn một khi đã được thiết lập. Giống như bất cứ thứ gì được đưa trực tiếp vào code, nó có thể bị lợi dụng hoặc mang tính mạo hiểm nhanh hơn và dễ dàng hơn nếu bị lỗi. Vlad Zamfir, kiến trúc sư trưởng proof of stake của Ethereum, phát biểu rằng: "những rủi ro vượt xa các phần thưởng" và "đại diện cho một vấn đề cực kỳ rủi ro".
Đối với một số trường hợp, xu hướng cố định có thể là lựa chọn tốt. Điều này có thể đặc biệt đúng đối với việc lưu trữ dữ liệu. Có lẽ các giao thức cấp thấp hơn nên nghiêng về tình trạng cân bằng và tính bảo tồn - "measure twice and cut once" (nghĩa bóng: lập kế hoạch và chuẩn bị một cách cẩn thận, kỹ lưỡng trước khi hành động) - trong khi đó, các giao thức cấp cao hơn nên linh hoạt hơn - "biến động nhanh và phá vỡ giớn hạn". Theo lời của Calvin Coolidge: "việc gỡ bỏ các dự luật xấu quan trọng hơn nhiều so với việc đạt được dự luật tốt". Giống như các nhóm được thành lập, nhiều giao thức đã được thiết lập có thể quan sát những giao thức mới hoạt động thế nào và áp dụng các kỹ thuật khả thi. Điều này có vẻ đặc biệt đúng với Ethereum đã cho thấy sự sẵn sàng đối với hard fork và khả năng duy trì giá trị mạng thông qua chúng. Do đó, tôi hy vọng sẽ thấy sự đổi mới nhất trong vài năm tới từ các token Ethereum, các token hoàn toàn mới.
Có thể chúng ta chưa tìm thấy các hệ thống quản trị tốt nhất, điều đó nghĩa là một hệ thống tổng quát hơn, cho phép thử nhiều phương pháp khác nhau hơn là có giá trị, không có gì tốt hơn ngoài việc học hỏi. Một hệ thống phức tạp hơn có thể mô phỏng những cái ít phức tạp hơn, nhưng ngược lại thường khó.
Do đó chúng ta sẽ có các bài học thú vị nhất sẽ đến từ việc khám phá sự cân bằng của tính đột biến để các hệ thống có thể phát triển và bất biến cho sự ổn định.
Các phương pháp tiếp cận trong tương lai
Tiếp theo chúng ta sẽ nói về các chiến lược quản trị trong tương lai với tiềm năng chưa được thử đến.
Futarchy
Trong Futarchy, xã hội xác định các giá trị và sau đó dự đoán thị trường được sử dụng để quyết định hành động nào sẽ tối đa hóa các giá trị đó. Nói một cách khác: "bỏ phiếu cho các giá trị, đặt cược vào niềm tin". Ban đầu nó được đề xuất vào năm 2000 bởi Robin Hanson, một giáo sư kinh tế tại Đại học George Mason.
Ralph Merkle có một đề xuất đặc biệt mở màn cho việc triển khai blockchain của chế độ tương lai trong bài báo của mình có tên là DAOs, Dân chủ và Quản trị. Trong đề xuất của ông, mỗi người dân được khảo sát mỗi năm một lần và đặt câu hỏi "năm nay bạn cảm thấy hài lòng như thế nào trên thang điểm từ 0 đến 1?".
Tính trung bình lại, những điểm này cho điểm phúc lợi xã hội tổng thể. Một thị trường dự đoán về điểm phúc lợi này được phát triển hàng năm trong 100 năm tới, nơi các thương nhân có thể suy đoán về điểm phúc lợi cho bất kỳ năm nào trong tương lai. Một điểm phúc lợi tổng thể trong tương lai sau đó được tạo ra bằng cách lấy trung bình số điểm trong 100 năm tiếp theo, tỷ trọng của những năm trước cao hơn so với các năm trong tương lai.
Khi một dự luật mới được giới thiệu, sẽ có một khoảng thời gian 1 tuần, nơi các thị trường suy đoán liệu điểm phúc lợi tổng thể sẽ tăng hay giảm nếu dự luật được thông qua. Nếu dự luật được thông qua, các thương nhân đặt cược vào phúc lợi tổng thể sẽ tăng, được sở hữu các hợp đồng phúc lợi mà họ đã đặt cược vào. Họ sẽ kiếm tiền nếu họ đúng và mất tiền nếu họ sai.
Hệ thống này có thể cực kỳ mạnh mẽ vì một vài lý do. Đầu tiên, bỏ phiếu trở nên cực kỳ đơn giản. Mọi người không cần phải bỏ phiếu, họ chỉ cần trả lời câu hỏi này mỗi năm: sự hài lòng. Thứ hai, mọi người không cần phải tìm hiểu kiến thức sâu rộng về các ứng cử viên hoặc dự luật. Điều này rất quan trọng vì các ứng cử viên thường lôi kéo và các dự luật rất phức tạp đến mức khó cho cả một nhà nghiên cứu cụ thể trong lĩnh vực đó hiểu ngụ ý, chứ đừng nói đến một quan chức hoặc một công dân bình thường. Thay vào đó, chúng ta dựa vào sự khôn ngoan của thị trường. Giống như giao dịch chứng khoán, chỉ những người cực kỳ hiểu biết về nó mới tham gia đặt cược - nếu không họ có khả năng mất tiền cho những người khác, những người biết nhiều thông tin hơn. Điều cuối cùng, nó là một hệ thống mà các ưu đãi thị trường được xếp ngang hàng với các giá trị xã hội.
Trong Futarchy, điều khó khăn nhất là trong việc tiến hành chi tiết. Các vấn đề khó khăn bao gồm siêu vấn đề quản trị (governance metaproblem) về cách quyết định (các) giá trị xã hội để tối đa hóa ngay từ đầu và đảm bảo mọi người không bị mua chuộc để bỏ phiếu một cách dàn dựng điểm hài lòng theo hai cực 0 hoặc 1 nhằm chi phối chính sách. Thiết lập mục tiêu các chức năng là vừa quan trọng và vừa khó nhằn, vì luôn có những hậu quả không lường trước được. Ví dụ, trong trường hợp của chủ nghĩa tư bản, điều này có thể biểu hiện trong gia tăng sự bất bình đẳng giàu nghèo và ngoại tác môi trường. Trong trường hợp trí thông minh nhân tạo, điều này có thể biểu hiện ở wireheading (sự kích thích nhân tạo của não để trải nghiệm khoái cảm, thường là thông qua kích thích trực tiếp phần thưởng hoặc trung tâm khoái cảm của não cá nhân bằng dòng điện) hoặc tối đa hóa nhanh chóng một thứ gì đó với chi phí bất ngờ của những thứ khác, thường được minh họa thông qua ví dụ về paperclip maximizer (thí nghiệm tư duy kinh điển cho thấy trí thông minh nhân tạo, thậm chí một thiết kế thành thạo và không có ác ý, cuối cùng có thể hủy diệt loài người) phá hủy mọi thứ để tạo ra càng nhiều paperclip càng tốt.
Đây là những mối quan tâm nghiêm túc, vì tôi tin rằng các AI mạnh nhất sẽ được khởi động để tồn tại trên blockchain bằng cách sử dụng các ưu đãi token hóa cho mọi người để cung cấp cho chúng dữ liệu và thuật toán tốt nhất. Nếu điều này là đúng, quản trị blockchain là yếu tố quyết định lớn nhất đối với quỹ đạo tương lai của chúng ta như một chủng loài. Tôi sẽ viết thêm về điều này trong một bài viết tương lai.
Nền dân chủ trong sáng
Dân chủ trong sáng là hệ thống mà mọi người đều có khả năng tự bỏ phiếu, ủy thác phiếu bầu của mình cho người khác và xóa bỏ ủy quyền bỏ phiếu bất cứ lúc nào. Ở Hoa Kỳ, chúng tôi không có nền dân chủ trong sáng vì chúng tôi không thể bỏ phiếu trực tiếp cho nhiều dự luật (đại diện của chúng tôi làm điều đó cho chúng tôi) và một khi chúng tôi bầu người đại diện, họ thường ở vị trí này trong 4 năm.
Điều này có vẻ như nó sẽ được sử dụng trong các blockchain proof of stake do tính đơn giản của nó.
Bỏ phiếu mũ bậc hai
Bỏ phiếu mũ bậc hai là một hệ thống mua phiếu bầu, trong đó mỗi phiếu bầu bổ sung có chi phí gấp đôi so với phiếu bầu trước đó. Nói cách khác, tiền mua phiếu bầu, nhưng với lợi ích giảm dần. Vitalik đã đề xuất một biến thể về điều này, ông gọi là "bỏ phiếu khóa bậc hai" trong đó N xu cho phép bạn thực hiện bỏ N * k phiếu bằng cách khóa các đồng tiền đó trong khoảng thời gian k².
Đây là một sửa đổi tốt vì nó căn chỉnh với các ưu đãi theo thời gian: quyền bầu cử nhiều hơn đòi hỏi bạn phải sống với các quyết định của bạn lâu hơn. Trong một thế giới token hóa với một chút xích mích của việc tham gia hoặc rời khỏi một cộng đồng, điều này đặc biệt quan trọng.
Bỏ phiếu với người hay tiền?
Một vấn đề lớn với hệ thống, một người = một phiếu bầu trên blockchain là tính nhạy cảm của họ đối với các cuộc tấn công sybil
(kẻ tấn công phá hủy hệ thống bằng cách tạo ra một số lượng lớn các tài khoản danh tính giả). Chi phí gần như bằng không để tạo vô hạn tài khoản, có nghĩa là dễ dàng tạo phiếu bầu vô hạn. Đây là lý do tại sao mô hình mặc định trong proof of stake và quản trị mã token dựa trên Ethereum là một mã token = một phiếu bầu.
Các hệ thống nhận dạng trên Blockchain như Civic có thể giúp cho phép một người = một phiếu bầu. Tuy nhiên, tính ẩn danh có khả năng được giữ lại trong hầu hết các loại tiền điện tử. Danh tính cung cấp cho mỗi đồng tiền có lịch sử giao dịch riêng biệt, nó có thể được đánh giá một cách chủ quan là gần như sạch sẽ như với các đồng tiền khác, khiến sự thay đổi bị phá vỡ - không có nhiều giá trị.
Một cách tiếp cận tiềm năng là sự cân bằng giữa danh tính và lượng tiền: một danh tính được xác minh đầy đủ sẽ nhận được 100% quyền biểu quyết về tiền của họ, một danh tính được xác minh một phần nhận được 50% và một danh tính hoàn toàn ẩn danh được 25%. Như đã đề cập trong bỏ phiếu mũ bậc hai, các cơ chế khác có tỷ trọng thành viên cộng đồng độc lập khác với danh tính trong thế giới thực có khả năng phát triển. Ví dụ: chủ sở hữu mã token mới có thể giảm sức mạnh bỏ phiếu cho đến khi họ là thành viên của cộng đồng trong một thời gian, tương tự như không thể bỏ phiếu cho đến khi bạn là công dân thực sự của một quốc gia.
Trong mọi trường hợp, thế giới ngày nay sẽ khác đi rất nhiều nếu các chính phủ hiện đại chạy đua việc bỏ phiếu bằng tiền, vì vậy sự thay đổi mặc định này không nên xem nhẹ.
Cuối cùng, danh tiếng trong một cộng đồng mã token sẽ rất quan trọng. Điều này đã được thể hiện thông qua các phương tiện gián tiếp, nơi các đề xuất của Vitalik mang rất nhiều sức nặng trong cộng đồng Ethereum. Trong một hệ thống dân chủ trong sạch, danh tiếng thể hiện ở số phiếu được ủy quyền cho một người cụ thể. Một người có uy tín cao và không có tiền có thể có 10 triệu Ether được ủy thác cho họ và có quyền lực quản lý rất lớn.
Các công cụ khác
Các thị trường tương lai ngoài chuỗi đơn giản đã thể hiện mình là một công cụ mạnh mẽ. Trong những đề xuất tranh cãi gần đây của Bitcoin SegWit2x fork, các thị trường tương lai đã suy đoán về giá trị dự kiến của SegWit2x so với các chuỗi non-SegWit2x. Các thị trường luôn định giá một chuỗi SegWit2x ở mức dưới 20% của chuỗi non-SegWit2x trong 3 tuần. Những người ủng hộ SegWit2x sau đó đã ngừng các nỗ lực forking của họ vì họ cảm thấy họ "không xây dựng được đầy đủ sự đồng thuận". Mặc dù thật khó để biết chính xác điều gì đã khiến họ đi đến kết luận này, có vẻ như thị trường tương lai là một chỉ số mạnh mẽ về sự thiếu hỗ trợ.
Các công cụ khác đang được xây dựng để quản trị và tiêu chuẩn hóa ở các lớp khác nhau. ZeppelinOS là một loạt các thư viện cơ bản thường được sử dụng làm cơ sở của các hệ thống mã token Ethereum, bao gồm những thứ như cơ chế bán mã token, giao dịch token và kiểm soát truy cập vào ngân khố của dự án.
Aragon đang cố gắng tạo ra các triển khai tiêu chuẩn của các hệ thống này giống như cách các tập đoàn Delkn C thực hiện các tập đoàn theo cách tiêu chuẩn.
Forking
Điều đáng chú ý là forking luôn là một lựa chọn. Áp dụng mô hình cổ điển Lên Tiếng hoặc Thoát Li (Voice or Exit) của Albert Hirschman để ảnh hưởng đến sự thay đổi trong hệ thống, tiếng nói là sự quản trị, thoát li yếu là đang bán đi tiền của bạn và thoát li mạnh là forking.
Chúng ta đã thấy nhiều ví dụ về forking cho đến nay, và điều này thật tuyệt! Trong các quốc gia thực thể forking là gần như không thể. Đây cũng là vấn đề trong phần mềm cho đến khi blockchains xuất hiện. Chúng giúp bạn dễ dàng lấy tất cả code và trạng thái của một hệ thống và thử một phát triển theo một hướng mới. Trong thế giới Web 2.0, forking tương đương với Facebook cho phép bất kỳ đối thủ cạnh tranh nào đưa toàn bộ cơ sở dữ liệu và cơ sở mã của họ cho đối thủ cạnh tranh.
Bạn không thích cách Facebook vận hành newsfeed? Tạo một fork khác với tất cả những code, kết nối xã hội và hình ảnh, tất cả đều giống y đúc họ.
Khả năng fork làm giảm đáng kể việc khóa trong và tăng tính đa dạng, cho phép thử nhiều hướng đi hơn mà chúng ta từng thấy ở các chính phủ hiện đại, ngân hàng trung ương hoặc các công ty Web 2.0. Như trong các spinoffs (khi một công ty tạo ra một công ty độc lập mới bằng cách bán hoặc phân phối cổ phiếu mới của hoạt động kinh doanh hiện tại của công ty), forking cũng có lợi khi hai chuỗi thích hợp có thể phục vụ hiệu quả hơn các nhu cầu riêng biệt so với một chuỗi phục vụ không hiệu quả cả hai nhóm nhu cầu.
Tuy nhiên, vẫn có lí do để tránh các hard fork khi có thể. Một hard fork là một thay đổi tương thích không ngược. Nhược điểm của hard fork bao gồm:
1. Giảm hiệu ứng mạng. Không phải ai cũng nói cùng một ngôn ngữ nữa. 2. Tạo ra nhiều việc phải làm hơn. Bất cứ ai đang sử dụng giao thức fork có thể đều đã bị lỗi code. Trong một thế giới ngày càng được kết nối với nhau thông qua thực thi không tín nhiệm và hiển nhiên, những hiệu ứng này tổ hợp lại với nhau. 3. Giảm sự tín nhiệm. Bây giờ chúng ta đã có một sự thay đổi đột phá, những người trước đây tham khảo giao thức phải ra khỏi blockchain và bằng cách nào đó, họ tìm ra phiên bản mới "đúng" để sử dụng.
Do bất hòa giảm đáng kể để thoát li, nhu cầu về tiếng nói hiệu quả (quản trị) trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Không có gì đáng kể khi fork một blockchain và sao chép tất cả code và trạng thái của nó. Vì vậy, giá trị không nằm trong chuỗi dữ liệu, nó nằm trong cộng đồng và sự đồng thuận xã hội xung quanh một chuỗi. Quản trị là những việc giữ cho các cộng đồng ở bên cạnh nhau, và lần lượt, mang lại một token giá trị.
Gợi ý cộng đồng
Đối với người dùng: Dành nhiều thời gian hơn để xem hệ thống quản trị của blockchain của bạn, ít thời gian hơn cho vấn đề trong ngày. Các sự kiện hiện tại chỉ là một biểu hiện của hệ thống lớn hơn gây ra chúng. Vì vậy, trong khi thật dễ dàng để nhận được tin tức, các đòn bẩy cao nhất cho sự thay đổi đến từ việc thiết kế hoặc thay đổi hệ thống, không tranh cãi về các biểu hiện hiện tại của nó.
Đối với các developer: Hãy thử gói tài trợ lạm phát. Và nếu bạn đang tạo mã token mới bằng cách sử dụng hệ thống bỏ phiếu đơn giản 1 mã token = 1 phiếu bầu, hãy xem xét bỏ phiếu khóa mũ bậc hai như một phương án thay thế có rủi ro thấp/lợi nhuận cao hơn.
Đối với mọi người: Xem và học hỏi từ các thử nghiệm sẽ được chạy trên các hệ thống quản trị trực tuyến mới.
Kết luận
Giống như các sinh vật, khả năng thành công của blockchain theo thời gian dựa trên khả năng phát triển của nó. Sự phát triển này sẽ mang lại nhiều quyết định về phương hướng, và chính sự điều hành xung quanh những quyết định đó quyết định mạnh mẽ nhất đến kết quả của hệ thống. Nếu lập trình trong hệ thống là quan trọng, thì siêu lập trình (metaprograming) của chính hệ thống là quan trọng nhất.
Tôi tin rằng quản trị nên là trọng tâm chính của các nhà đầu tư. Các nguyên tắc cơ bản của kinh tế học tiền điện tử và các lược đồ quản trị bao quát của các mạng này bị phê phán là tàn dư, bị đánh giá thấp và ít hiểu biết. Các nhà đầu tư có thể thêm giá trị đáng kể thông qua niềm vui sướng có thể quan sát và học hỏi từ nhiều dự án cùng một lúc. Họ nên tích cực trong việc quản trị các mã token mà họ tham gia và minh bạch với cộng đồng nếu họ cảm thấy thiết kế của hệ thống có thể được cải thiện.
Chúng ta đang sinh ra các hệ thống siêu việt hơn chúng ta. Theo cùng một cách dân chủ và tư bản như các hệ thống xác định nhiều hành vi mới nổi xung quanh chúng ta, các blockchain sẽ làm điều tương tự với tầm với thậm chí còn lớn hơn. Những hệ thống này là những sinh vật có cuộc sống của riêng chúng và quan tâm đến việc tự duy trì hơn là những cá thể bao hàm chúng. Khi công nghệ nới rộng các hệ thống này đến giới hạn của chúng, những quan hệ mật thiết trở nên rõ rệt hơn. Vì vậy, chúng ta nên khôn ngoan xem xét cẩn thận cấu trúc của các hệ thống này trong khi có thể. Giống như bất kỳ công nghệ mạnh mẽ mới nào, blockchains là một công cụ có thể đi theo nhiều hướng khác nhau. Nếu được sử dụng tốt, chúng ta có thể tạo ra một thế giới với sự thịnh vượng và tự do hơn. Nếu tận dụng kém, chúng ta có thể tạo ra các hệ thống dẫn chúng ta đến những nơi chúng ta không định đến.
Cảm ơn Vitalik Buterin, Buck Perley, Vlad Zamfir, Luke Duncan, Brian Armstrong, Ralph Merkle, Arthur Brietman, Julia Galef, Dominic Williams, Luis Iván Cuende, Matt Huang, Demian Brenier, Andy Coravos, Chris Burniske, Jim Posen, Balaji Srinivasan, Scott Nolan, Elad Gil, Chris Dixon, Maksim Stepanenko, Albert Wenger, Simon de la Rouviere, Sophia Cui, Lucas Ryan, Jay Graber, và Jeromy Johnson về ý tưởng đóng góp cho bài viết.
Cảm ơn bạn đã đọc đến đây. :3
Chuyển ngữ: Wynn Levi.
Đọc thêm bài viết của mình:
Khoa học - Công nghệ
/khoa-hoc-cong-nghe
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất