Chào các bạn! Khi đọc đến tiêu đề này, chắc hẳn bạn sẽ cảm thấy nó quá đại trà và bạn đã bắt gặp rất nhiều lần rồi. Mình cũng nghĩ vậy, tuy nhiên, tiêu đề này phù hợp với nội dung mình sắp nói trong bài, mong các bạn sẽ nhận được giá trị gì đó sau khi đọc những chia sẻ từ mình.
Chống chỉ định: Những điều mình viết dưới đây đều dựa trên câu chuyện và trải nghiệm cá nhân, mong bạn đọc hãy chọn lọc thông tin.
Use Lessons Learned for Effective Project Management

Mình hiện tại là một sinh viên năm Ba, đã hoàn thành xong chương trình học chính quy và chỉ còn khóa luận nữa là có thể "xuất xưởng". Ngoài ra thì mình có một bài nghiên cứu khoa học được đại diện trường tham gia cuộc thi cấp Quốc Gia, có một câu lạc bộ đang dốc lòng xây dựng từng ngày và cuối cùng là có một hành trình Management Trainee đang chào đón. Mình viết những dòng này, để ghi lại những bài học mình đã tiếp thu được trong ba năm ở đại học, tuy là không quá lớn lao, nhưng đủ để mình lật một chương mới trong cuộc đời. Mời bạn cùng đọc nhé!

1. Hãy học tập tốt, lao động tốt

Điều 1 trong 5 điều Bác Hồ dạy, và mình luôn xem đây là một kim chỉ nam đúng đắn.
Việc học tập không chỉ nằm trong phạm vi kiến thức ở trường mà còn là những gì bạn học được trong những năm này. Khi bạn học đại học, giảng viên không còn là người cầm tay chỉ kiến thức nữa, mà là người hướng dẫn nền tảng, còn bạn phải là người tự chủ động đi tìm những gì bạn cần. Những gì bạn học trong sách vở sẽ khác rất nhiều trong thực tế, ngay cả khi công việc của bạn chỉ là thực tập sinh thì cũng có hằng hà sa số thông tin bạn phải hấp thụ thêm mỗi ngày. Vì vậy hãy tự xây dựng cho mình một thói quen học tập, thiết kế bởi chính bạn, cho riêng bạn và hiệu quả đối với bạn.
Không chỉ có lý thuyết, bạn cũng cần phải luôn trau dồi cho mình kĩ năng mềm và tin mình đi, sẽ có rất nhiều kĩ năng mà bạn phải học để bước vào thế giới của người đi làm. Khi lần đầu tiên mình đi thực tập ở tập đoàn, mình đã bị sốc bởi cách vận hành của một hệ thống to lớn và không biết phải đi gặp ai để giải quyết vấn đề mình cần hỏi nữa. Sau đó là những tháng ngày mình nhận ra mình cần phải học kĩ năng giao tiếp nội bộ, kĩ năng quản lý thời gian, kĩ năng thuyết trình, thuyết phục và cả những điều đơn giản nhất như là viết email cho tất cả mọi người đều hiểu.
Kiến thức là nền tảng cho mọi sự phát triển của mình sau này, mình mong rằng bạn cũng sẽ tìm thấy ý nghĩa và niềm đam mê trong chuyện học tập nhé!
Câu chuyện ngoài lề:
Mình học ở một trường kinh tế, và khi ở trường kinh tế thì sẽ luôn xuất hiện rất nhiều sự cám dỗ "bỏ học đi làm giàu". Từ lúc vào trường đến giờ mình đã nghe không ít lời mời gọi ngọt ngào từ các bạn bè/anh chị khóa trên/cựu sinh viên hay một thành viên nào đó không biết, thích thì mời thôi. Những lời có cánh như vậy để từ chối là quá đơn giản rồi, vì nó rõ ràng là lừa đảo đến thế kia mà (nhưng vẫn có trường hợp bị lừa, nên đề phòng là không thừa ha). Điều mình muốn nói đến là khi cơ hội sẽ đến với bạn trong quá trình bạn vừa đi học vừa đi thực tập, bạn phải quyết định sẽ ưu tiên điều gì.
Mình từng có trải nghiệm việc rớt môn do dành quá nhiều thời gian cho công việc thực tập của mình. Mình cũng từng nhìn thấy nhiều trường hợp trong trường đã bỏ dở công việc học tập giữa chừng để theo đuổi giấc mơ kinh doanh, một số ít đã thì đúng là thành công rực rỡ, số còn lại thì không còn chút liên lạc để người ta biết nữa. Đối với những quyết định như thế này thì mình không có quyền gì để đánh giá ai cả, mình chỉ luôn tâm niệm rằng con đường bạn đi vững như đường nhựa hay mỏng như cầu khỉ là do nỗ lực trau dồi kiến thức tốt của bạn.

Đọc thêm:



2. Biết người biết ta, biết bao nhiêu là đủ?

Ông bà ta có câu "Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng". Câu này đối với mình là một lời khuyên hợp lý, tuy nhiên trong thời đại quá tải thông tin như hiện nay, việc biết đủ là bài học mình cố gắng ôn lại mỗi ngày.
Mình cũng không phải chuyên gia để nói, để hướng dẫn các bạn đi tìm đến mức "đủ" của từng người. Trong những lần mình trải nghiệm, mình luôn có một phút dừng lại để đánh giá mức độ thông tin mình đã tiếp nhận. Hôm nay mình hóng hớt quá nhiều thị phi, drama showbiz, chuyện báo chí giật tít đùng đùng không? Hôm nay mình có phải là một người nhiều chuyện, xấu tính, tọc mạch những bí mật của người khác không? Những thông tin này có cần thiết cho mình không?
Một áp dụng thành công nhất của mình trong việc biết "đủ" đó chính là đã tránh được peer pressure - áp lực của bạn bè. Chắc hẳn trong môi trường đại học, đã có nhiều lần bạn nghe người ta kháo nhau về thành tích của bạn A thi giải nhất cuộc thi này, bạn B là thực tập sinh xuất sắc của công ty kia và vòng tròn ấy cứ lặp lại ngày qua ngày. Việc thi đua để phát triển là một điểm tốt, vì từ áp lực chúng ta mới chuyển đổi thành những phiên bản tốt hơn tiếp theo. Tuy nhiên, với peer pressure, khi bạn biết quá nhiều người đã đạt được những thành tích nổi bật ở ngoài kia sẽ rất dễ dẫn đến tâm lý tự ti, hoang mang cũng như lo sợ về tương lai của chính mình. Vì vậy, lời khuyên của mình ở đây là bạn hãy biết "đủ" những thông tin đó để làm động lực cho bản thân thôi, còn lại thì hãy dành thời gian phát triển bản thân thay vì hoang mang lo lắng.
YÊU THƯƠNG BẢN THÂN HƠN NHƯ THẾ NÀO?

Lý thuyết là như vậy nhưng việc thực hành thì khó khăn lắm. Bạn hãy thành thật với bản thân mình nếu trong một lúc nào đó cảm thấy đang bị quá tải thông tin và dành cho mình một sự thanh lọc nhé!

3. Bạn không hoàn hảo, thì là không hoàn hảo thôi

Câu nói "nobody is perfect" thật sự đúng, và bạn cũng biết điều đó. Đằng sau câu nói đó là một sự thừa nhận rằng mỗi cá thể trên thế giới đều có những khiếm khuyết riêng, điều quan trọng là chúng ta sẽ làm gì sau khi thừa nhận sự thật đó. Mình luôn nghĩ con người thì có điểm mạnh điểm yếu, hoàn hảo nhất là tìm được cách để phát huy điểm mạnh và giảm thiểu "thiệt hại" điểm yếu có thể gây ra.
Warning: Bạn không phải là 100% của kết quả bài kiểm tra tính cách (personality test)
Hoặc bất cứ loại kiểm tra nào nói rằng sẽ giúp bạn tìm được bản thân, định hướng tương lai và đưa ra những quyết định sáng suốt hơn. Những bài kiểm tra đó chỉ mang tính chất tham khảo, giúp bạn nhìn rõ hơn về con người mình, nhưng không thể nói chính xác bạn là ai. Đừng vì một kết quả mà đóng khung tính cách, đóng khung hành vi, suy nghĩ cũng như cơ hội của mình nhé!
Trước đây mình luôn cho rằng việc mình giao tiếp không hiệu quả là do mình là người hướng nội. Đây là một suy nghĩ vô cùng sai lầm của mình và cũng có rất nhiều bạn tự nhận định bản thân như vậy. Sau một quá trình dài cố gắng phát biểu, thuyết trình và luyện tập giao tiếp, mình nhận ra rằng mình cũng không đến nỗi quá tệ trong chuyện này; chỉ là trước đây, mình luôn dùng chữ hướng nội để che đậy cho sự thụ động và sợ bị đánh giá. Đây chỉ là trải nghiệm cá nhân của mình, nếu bạn cũng là một người hướng nội, hãy tìm cách phát huy nét đẹp bản thân theo cách của riêng bạn.

Đọc thêm:

4. Hãy ngủ đủ giấc

Nếu bạn đọc đến đây, bạn đã biết một chút về quá trình sinh viên của mình rồi. Mình luôn là một đứa ham công tiếc việc, vừa muốn học tốt, lại muốn trải nghiệm thật nhiều. Mình đã bắt đầu công việc thực tập đầu tiên của mình từ ngày vừa thi đại học xong, vào năm nhất đã tham gia một tổ chức phi lợi nhuận (và vẫn tham gia đến giờ) và cố gắng học tập tốt (mình hoàn thành chương trình học trong ba năm). Mình không dám bảo như vậy là nhiều, nhưng có những giai đoạn, mình thật sự bị quá tải công việc và không biết cách để buông bỏ. Vậy nên, thiếu ngủ là điều hiển nhiên đối với mình và lúc đó, mình ngu ngốc cho rằng đấy là một điều đáng tự hào vô cùng, rằng là "tôi là một người bận rộn, hiệu quả, và làm được nhiều việc."
Nhưng thật sự là mình rất ngu ngốc, và mình luôn cố gắng khuyên các bạn sinh viên khác đừng làm như vậy.
Trong vòng nửa năm bị cuốn vào lịch sinh hoạt vô độ, thần sắc của mình thay đổi hoàn toàn. Ai tại thời điểm đó cũng thấy mặt mình thiếu sức sống, dù đã ăn rất nhiều đồ bổ hoặc dùng những sản phẩm dưỡng da chất lượng. Mình không thể tập trung được quá lâu, quá trình suy nghĩ của mình cũng bị đứt quãng và không thể thu nạp kiến thức nhanh như trước nữa. Ngoài ra mình còn dễ cáu gắt, ăn không ngon và mắt lúc nào cũng đờ đẫn, thiếu sự tươi tắn. Sau này mình hỏi những anh chị từng phải thức trắng đêm để làm việc, đa số họ cũng đưa ra những dấu hiệu như vậy và cảm thấy sức khỏe giảm sút đáng kể.
Tips: Nếu bạn có quá nhiều việc, bạn có hai cách. Một là học cách giảm bớt việc, giao việc cho người khác (đồng đội, đồng nghiệp, đồng môn). Hai là học cách làm việc nhanh hơn nhưng vẫn giữ nguyên chất lượng.
Vậy nên, mình thật lòng khuyên bạn, nếu đang sinh hoạt không có điều độ, hãy cố gắng thay đổi ngay đi. Ngủ đủ giấc, ăn đủ chất, tập thể dục đủ cường độ và đừng bào mòn sức trẻ của mình.

5. Chữ tín của bạn đáng giá bao nhiêu?

Câu hỏi này mình chỉ mới tự suy ngẫm lại gần đây thôi, sau rất nhiều lần mình bị thất hứa, bùng kèo, trễ deadline và ngược lại.
Mình đã suy nghĩ nguyên nhân gì dẫn đến việc một người liên tục thất hứa, quên hẹn. Trừ những trường hợp bất khả kháng hoặc không may mắn (ví dụ trễ hẹn do tai nạn, kẹt xe, xe hư, thời tiết xấu,...), mình cảm thấy việc tùy tiện thất hứa chính là sự ích kỉ của cá nhân.
Trước đây cũng có vài lần mình tự tiện hủy hẹn, trễ deadline hay trễ họp, biện bạch bằng những lý do nghe rất hợp lý và đẩy người nghe cũng không có cách nào khác ngoài việc tin mình thật sự đã gặp sự cố. Tuy nhiên sau này, khi mình nhận ra sự tín nhiệm của người khác dành cho mình có phần suy giảm, mình chợt nhận ra rằng những quyết định nhất thời, tùy tiện đó của mình đã dần đẩy họ vào tình trạng không có lý do để tin tưởng mình.
Vì vậy điều mình rút ra là hãy cố gắng giữ những cam kết mà bạn đặt ra, vì đó chính là chữ tín của bạn, cũng như là sự tôn trọng đối với thời gian và công sức của người khác. Một cái deadline, một lời hứa, một cái hẹn, từng việc nhỏ nhất cũng hiện thân cho phẩm chất của bạn. Ngược lại, nếu bạn cảm thấy thất vọng vì niềm tin đã trao đi quá nhiều, hãy tìm cách thông cảm và tha thứ cho người khác. Đó là cách để lòng bạn nhẹ nhõm, ít bận tâm hơn và tập trung để củng cố uy tín của bản thân.
Trên đây là những bài học mình rút ra từ thời sinh viên của mình, có vài điều còn hạn hẹp do chỉ được nhìn dưới sự chủ quan của mình thôi. Còn rất nhiều bài học nhỏ lẻ khác mình tích lũy được như là hãy học cách quản lý thời gian, kỉ luật bản thân, quan tâm đến những người xung quanh, làm việc nhóm tốt,... Mỗi người sẽ nhận lại những bài học khác nhau từ hành trình của bản thân, mình chúc bạn sẽ luôn tìm thấy sự bình an và hạnh phúc.
Mình đăng bài này vào ngày hôm nay, ngày mai sẽ là ngày onboard cho vị trí management trainee và mình xem đây là một cột mốc sang trang của cuộc đời. Hi vọng sau này đọc lại, sẽ vẫn cảm thấy tự hào cho những tháng năm tuổi trẻ rực rỡ và vấp ngã của mình.
An.