Trong một lần phỏng vấn ứng viên cho vị trí Copywriter ở một Agency, mình chợt nhận ra chữ "sáng tạo" có ý nghĩa thế nào đối với những bạn sinh viên muốn bước vào nghề. Nói cho rõ hơn, khái niệm nghề của các bạn ấy thường được hình thành sau khi đọc những cuốn sách điển hình về "làm tình với chữ". 

Trong những cuộc phỏng vấn như vậy, nhiệm vụ chính của mình là đưa các bạn về gần với công việc thực tế và gần với ý nghĩa thực sự của chữ sáng tạo chỉ với một mong muốn rằng khi thực sự bắt tay vào công việc, các bạn sẽ không bị hạ gục nhanh chóng bởi thực tế không như mơ.
Mình luôn cố gắng nói với các em: "Trước khi em có thể viết những thứ kẹo ngọt như mơ, em sẽ phải viết hàng trăm hàng nghìn thứ ngu ngốc". 
Đối với mình, sự lựa chọn của mình có đôi chút khác so với các em. Mình đã bỏ nghề bán chữ. Và đây là lý do:

Người ta khó lòng được CHỌN viết gì

Một khi đã bước chân vào nghề bán chữ, hãy chuẩn bị sẵn sàng tâm lý rằng mô tả công việc của bạn chỉ có độc 1 chữ VIẾT. Dù làm việc ở client hay agency, bất cứ thứ gì cần VIẾT tên bạn sẽ được réo gọi. Dù đang có hứng hay không, hãy luôn ở tâm thế viết quảng cáo, PR, SEO, đơn từ, thông báo, thậm chí chỉ là một mẩu tin cho fanpage. 
Rõ ràng một điều, bạn sẽ phải tìm hiểu và viết những gì khách hàng muốn. Từ phù điêu, ẩm thực, thời trang, phụ kiện, làm đẹp đến gym, yoga, mỹ phẩm, bất động sản, dược phẩm ... tất cả đều đã từng một lần qua tay mình. Và lẽ dĩ nhiên, sẽ có những ngành hàng dù có cố gắng tìm hiểu cũng chẳng thể viết được thứ gì nên hồn. Thế nhưng rồi bài vẫn được sản xuất hàng ngày, sếp vẫn ok, khách vẫn ok ... 
Thất vọng :')

Đọc thêm:

Sáng tạo ơi mày ở đâu?

Nào, giờ là đến chữ "Sáng tạo". Thực tế là mỗi ngày đến công ty, bạn sẽ được sáng tạo nên những mẩu quảng cáo cho một nhãn hàng nào đó, nhưng nhất thiết phải theo thị hiếu của khách. Mà khách thì tất nhiên sẽ có những lựa chọn không được "thú vị" lắm. 
- Chị muốn phải liên quan đến mấy chuyện cướp giật chồng mới hot em!
- Anh cần một content viral cơ!
- Em ơi em phải viết thế nào chị bán được hàng ấy chứ!
...
Tức là, thực tế thì bản thân kênh marketing đã dựng cho bạn những giới hạn về chuẩn mực hay độ dài, sếp đã dựng cho bạn những giới hạn về văn phong, đến khách hàng cũng giới hạn cho bạn về nội dung triển khai.
Vậy thì, Sáng Tạo ơi mày đâu? 

"Chị ơi thế khác gì nói dối"

Việc phải oằn mình viết những thứ nhạt nhẽo thật không là gì so với việc phải viết thứ mình không tin chút nào. 

Hay nói cách khác, ... nói dối.

[True story]
1. Sau khi yêu cầu khách một bản brief có thông tin sản phẩm:
- Thông tin nó cũng chỉ có thế thôi. Em viết thế nào nghe hấp dẫn bán được hàng thì viết. Tự nghĩ thêm thông tin, chủ động lên em!
2. Quảng cáo dịch vụ nhấn mí bằng chỉ: "Không sưng - Không đau - Không rát" đi kèm với ảnh khách mắt sưng không nhìn thấy mặt giời.
3. Gymer ngồi viết content bán sản phẩm bôi nóng giảm cân và thuốc giảm cân cấp tốc. 

Đọc thêm:

Trên hết, 

Việc tiếp tục bán chữ không còn giúp mình viết tốt hơn. Chúng mình hay có một câu đùa: "Đi làm thì phải cất não đi". Không quan trọng mình nghĩ sáng tạo là gì, không quan trọng thế giới đang sáng tạo thế nào. Mình và team dần trở nên mỏi mệt khi phải đấu tranh giữa lý tưởng và thực tế. Và thế là mọi sản phẩm đều mang hình bóng của tất cả các bên liên quan, trừ chính người tạo ra chúng. 
Mình dừng lại. 
Lùi lại một bước. 
Hy vọng sẽ bước tiếp thật dài ...