Trong một thế giới khoa học từng bị chi phối chủ yếu bởi nam giới, Marie Curie đã phá vỡ mọi rào cản của định kiến, trở thành biểu tượng rực rỡ của trí tuệ và lòng kiên định. Bà là người phụ nữ đầu tiên vinh dự nhận hai giải thưởng Nobel ở hai lĩnh vực khác nhau: Vật lý và Hóa học. Sự nghiệp của bà để lại dấu ấn không thể phai mờ trong lịch sử nhân loại.
Tuy nhiên, điều làm nên sự vĩ đại của Marie Curie không nằm ở những thành tựu khoa học lẫy lừng, mà còn ở nhân cách cao đẹp và tinh thần cống hiến vô điều kiện của bà. Giữa danh vọng và lợi ích cá nhân, bà chọn khoa học, sẵn sàng chia sẻ những khám phá quý giá thay vì giữ lại cho riêng mình. Chính lòng tận hiến và niềm đam mê chân thành đã giúp Marie Curie trở thành một huyền thoại trong thế giới khoa học và là một biểu tượng truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ sau.
Bài viết hôm nay hãy cùng mình tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của người phụ nữ bé nhỏ, đoan trang, có chút nghiêm nghị nhưng vô cùng tài năng Marie Curie nhé!

Xuất thân nghèo khó và hành trình đến với tri thức

Marie Curie, tên khai sinh là Maria Skłodowska, sinh năm 1867 tại Warsaw, Ba Lan. Cha bà, Władysław Skłodowski, là một giáo viên tận tâm, luôn yêu thương gia đình, hết lòng ủng hộ các con theo đuổi tri thức.
Internet
Internet
Từ nhỏ, Marie đã bộc lộ tố chất vượt trội. Bà luôn dẫn đầu trong nhiều môn học, từ toán, lịch sử, văn chương đến cả ngoại ngữ như tiếng Pháp, tiếng Đức. Thế nhưng, đằng sau thành tích xuất sắc ấy, tuổi thơ của Marie đã sớm nhuốm màu đau thương. Năm 10 tuổi, bà chứng kiến sự ra đi của chị gái Zosia vì căn bệnh truyền nhiễm. Không lâu sau, mẹ bà cũng qua đời do lao phổi.
Những biến cố liên tiếp không làm Marie gục ngã. Ngược lại, chúng càng hun đúc ý chí và thôi thúc bà theo đuổi con đường học vấn, như một cách để thay đổi số phận.
Vào năm 1883, bà hoàn thành chương trình giáo dục trung học, trở thành thủ khoa đứng đầu lớp khi tròn 15 tuổi. 
Dù lớn lên trong một gia đình đề cao tri thức, Marie và chị gái luôn phải đối mặt với muôn vàn rào cản, từ gánh nặng tài chính đến định kiến khắc nghiệt của xã hội. 
Quốc gia Ba Lan khi ấy, nằm dưới sự kiểm soát của Đế quốc Nga, có chính sách cấm phụ nữ theo học đại học. Họ quan niệm rằng phụ nữ chỉ nên đảm nhận vai trò làm vợ, làm mẹ và chăm sóc gia đình, còn các ngành khoa học như toán học, vật lý, hóa học được xem là đặc quyền của nam giới. Phụ nữ dám theo đuổi tri thức thường bị coi là lập dị, phải chịu sự dè bỉu và hiếm khi được công nhận dù có tài năng xuất chúng.

Học tập trong điều kiện khó khăn

Không thể theo học tại trường đại học chính thức, sau khi tốt nghiệp trung học, Marie tham gia Flying University - một tổ chức giáo dục bí mật dành cho phụ nữ, nơi giảng dạy những môn học bị chính quyền cấm đoán. Đây là cơ hội hiếm hoi giúp phụ nữ Ba Lan tiếp cận với các lĩnh vực khoa học và nhân văn mà họ không thể theo học tại hệ thống giáo dục chính quy.
Ngoài thời gian đi học, Marie nhận làm gia sư tại nhà. Tuy nhiên, thu nhập từ công việc dạy học không đáng kể, trong khi gia đình cũng không đủ điều kiện để cả hai chị em cùng theo đuổi học vấn. Vì vậy, Marie và chị gái Bronisława đã lập một thỏa thuận: Marie sẽ ở lại quê nhà, vừa tự học vừa làm gia sư để nuôi sống bản thân, vừa hỗ trợ tài chính cho chị gái theo học ngành y. Khi Bronisława ổn định, chị sẽ quay lại đỡ đần Marie đến Paris thực hiện ước mơ học tập.
19 tuổi, Marie đến một vùng quê để làm gia sư. Công việc dù vất vả và bận rộn suốt cả ngày, nhưng mỗi khi có thời gian rảnh, Marie đều chọn học tập. 
Trong một bức thư tâm sự gửi người em họ được trích dẫn trong tác phẩm “Nữ bác học Marie Curie” bởi Eve Curie - người con thứ hai của bà viết, thiếu nữ trẻ Marie Curie khi ấy đã ghi lại rằng: 
"Ở đây, người ta không làm gì cả, chỉ nghĩ đến vui chơi. Và vì không muốn đàn đúm, mà chị trở thành câu chuyện chế giễu trong vùng.”
“Chị sống ở đây như mọi người trong cảnh ngộ này quen sống. Ngoài việc dạy học, chị cũng học thêm, nhưng không dễ đâu, cứ khách đến là cả thời khóa biểu trong ngày bị đảo lộn.”
“Chị đọc nhiều thứ một lúc vì học mãi một thứ có thể làm cho óc mệt mỏi. Khi thấy mình không thể đọc tiếp được nữa, chị đem bài toán đại số và lượng giác ra giải để tập trung lại tư tưởng."
Bất chấp khó khăn và mệt nhọc, Marie vẫn kiên trì trau dồi tri thức, quyết tâm biến mong muốn của mình trở thành hiện thực.

Thách thức khi sống tại Paris

Năm 1891, khi chị gái Bronisława đã ổn định cuộc sống và lập gia đình, Marie nhận được tin báo có thể thu xếp sang Paris. Ở tuổi 24, bà rời Ba Lan và ghi danh vào Đại học Sorbonne, một trong những trường đại học danh giá nhất châu Âu thời bấy giờ.
Ban đầu, Marie sống cùng gia đình chị gái Bronya. Tuy nhiên, nhà họ cách trường gần một giờ đi xe ngựa kéo, khiến bà mất nhiều thời gian di chuyển và tốn kém chi phí.
Ngoài ra, việc sống cùng gia đình chị gái, khiến bà phải thường xuyên tham gia vào cộng đồng người Ba Lan lưu vong tại Paris. Dù đây là một môi trường gắn kết, nhưng cha bà đã cảnh báo nếu liên hệ quá chặt chẽ với cộng đồng này có thể ảnh hưởng đến sự nghiệp, thậm chí gây nguy hiểm cho gia đình tại quê nhà. Nhận thức rõ mối nguy hiểm tiềm tàng, chỉ sau vài tháng, Marie quyết định chuyển đến Khu phố Latin – nơi tập trung đông đảo sinh viên và nghệ sĩ, đồng thời cũng gần trường đại học hơn.
Cuộc sống sinh viên tự lập đầy khó khăn. Để tiết kiệm chi phí, Marie thường xuyên nhịn ăn, chỉ sống bằng bánh mì và trà, mặc đi mặc lại những bộ quần áo cũ sờn, dành phần lớn số tiền ít ỏi để mua sách vở và tài liệu. Ngoài giờ lên lớp, bà nhận dạy kèm vào buổi tối để trang trải cuộc sống, nhưng thu nhập chẳng đáng là bao. Sống trong hoàn cảnh thiếu thốn kéo dài, cộng thêm cường độ học tập căng thẳng, khiến bà nhiều lần ngất xỉu vì kiệt sức.
Internet
Internet
Không chỉ vấn đề tài chính, môi trường học thuật cũng là một thách thức đáng lo ngại. Marie nhanh chóng nhận ra nền tảng kiến thức và vốn tiếng Pháp tự học ở quê nhà không giúp bà theo kịp các bạn cùng lớp.
Tuy nhiên, không để khó khăn làm nhụt chí, bà kiên trì học tập với tinh thần bền bỉ. Nhờ nỗ lực không ngừng, chỉ sau hai năm, bà xuất sắc tốt nghiệp thủ khoa ngành Vật lý vào năm 1893. Không dừng lại ở đó, Marie tiếp tục lấy bằng Toán học vào năm 1894, mở ra con đường nghiên cứu khoa học trong tương lai.

Khẳng định bản thân trong thế giới khoa học toàn đàn ông

Gặp gỡ tình yêu định mệnh - bắt đầu gầy dựng sự nghiệp khoa học

Trong quá trình tìm kiếm một phòng thí nghiệm để thuận tiện cho công việc nghiên cứu, Marie có hội gặp Pierre Curie, một nhà khoa học tài năng thông qua lời giới thiệu nhà vật lý người Ba Lan Józef Wierusz-Kowalski.
Thông qua những lần trò chuyện, tình cảm của hai người dần nảy sinh. Pierre nhanh chóng say mê người phụ nữ có vẻ ngoài nghiêm nghị nhưng vô cùng nhiệt huyết. Sau một khoảng thời gian ông ngỏ lời cầu hôn nhưng Marie đã từ chối vì bà có ý định sẽ trở về quê hương Ba Lan làm giáo viên sau khi hoàn thành hai tấm bằng Vật lý và Toán học.
Thấu hiểu ước nguyện của người phụ nữ mình yêu, Pierre khẳng khái tuyên bố sẽ cùng bà trở về Ba Lan. Điều này đồng nghĩa với việc ông có thể phải gác lại sự nghiệp khoa học để trở thành một giáo viên dạy tiếng Pháp. Tuy nhiên, một sự kiện bất ngờ xảy ra, vừa là thử thách đối với Marie, vừa mở ra bước ngoặt quan trọng cho cả hai.
Marie Cuire & Pierre Curie tại phòng thí nghiệm| Internet
Marie Cuire & Pierre Curie tại phòng thí nghiệm| Internet
Mùa hè năm 1894 khi trở về Ba Lan tìm kiếm cơ hội việc làm nhưng bà bị Đại học Kraków tại Ba Lan từ chối vì chính sách phân biệt giới tính. Biết tin, Pierre đã gửi một lá thư thuyết phục bà quay lại Paris để tiếp tục nghiên cứu khoa học. Đáp lại, Marie cũng khuyến khích ông hoàn thành luận án tiến sĩ. 
Nhờ sự thúc đẩy lẫn nhau, vào tháng 3 năm 1895, Pierre bảo vệ thành công nghiên cứu về từ tính, nhận bằng tiến sĩ, ông được thăng chức giáo sư tại trường. Có thể nói, tình yêu của họ không chỉ là sự gắn kết giữa hai tâm hồn đồng điệu mà còn là động lực giúp cả hai tiến xa hơn trong sự nghiệp.
Năm 1895, hai người kết hôn trong bộ trang phục giản dị, chính thức trở thành những người bạn đời đồng thời là cộng sự gắn bó trên hành trình nghiên cứu. Đến tháng 7 năm 1897, Marie hạ sinh con gái đầu lòng, đặt tên là Irène.

Bước vào hành trình nghiên cứu phóng xạ

Nhằm hỗ trợ vợ theo đuổi nghiên cứu, Pierre Curie đã xin cho Marie một vị trí phụ tá trong phòng thí nghiệm. Tại đây, hai vợ chồng bắt đầu hành trình khám phá các tia vô hình phát ra từ uranium – một hiện tượng mới do Giáo sư Henri Becquerel nhận định. Giáo sư Henri Becquerel đã chứng minh được rằng tia uranium có khả năng xuyên qua vật chất rắn, sương mù và tác động lên phim ảnh.
Trong quá trình nghiên cứu, Marie nhận thấy một điều kỳ lạ hơn: Quặng khoáng chất pitchblende, vốn chứa uranium, lại có mức độ phóng xạ cao hơn nhiều so với uranium tinh khiết. Thí nghiệm khiến bà tin rằng ngoài uranium, còn một nguyên tố khác chưa từng được biết đến góp phần tạo nên hiện tượng phóng xạ mạnh mẽ. Tuy nhiên, giả thuyết của Marie vấp phải sự hoài nghi từ giới khoa học.
Không nản lòng, vợ chồng Curie bắt tay vào hành trình tìm kiếm nguyên tố mới. Họ nghiền nát pitchblende, hòa tan trong axit, áp dụng các phương pháp phân tách hóa học tiêu chuẩn thời kỳ đó để tách các nguyên tố. Sau nhiều tháng làm việc không ngừng nghỉ, họ đã chiết xuất được một loại bột đen có độ phóng xạ gấp 330 lần uranium, đặt tên nó là polonium—theo tên quê hương Ba Lan của Marie.
Dẫu vậy, bí ẩn chưa dừng lại. Khi tiếp tục nghiên cứu, họ còn phát hiện phần dung dịch còn lại sau khi tách polonium vẫn có độ phóng xạ cực kỳ cao. Điều này chứng tỏ trong pitchblende còn tồn tại một nguyên tố khác, mạnh mẽ hơn nhiều so với polonium, nhưng có số lượng vô cùng nhỏ.
Năm 1898, vợ chồng Curie công bố bằng chứng về sự tồn tại của nguyên tố mới và đặt tên là radium. Tuy nhiên, họ vẫn chưa thể tách được một mẫu radium nguyên chất. Pitchblende là một khoáng chất đắt đỏ vì chứa uranium, để tiếp tục nghiên cứu, Marie cần một khối lượng lớn.
Curie and radium by Castaigne.jpg
Curie and radium by Castaigne.jpg
Để tiếp tục công trình, bà liên hệ với một nhà máy ở Áo chuyên tách uranium khỏi pitchblende để sử dụng trong công nghiệp. Nhà máy coi phần quặng còn lại là rác thải vô giá trị, nhưng Marie biết rằng nó thậm chí còn giàu phóng xạ hơn cả pitchblende nguyên bản. Nhờ vậy, bà có thể mua được hàng tấn nguyên liệu với giá rẻ hơn rất nhiều.
Marie bắt đầu xử lý quặng bằng quy trình cực kỳ gian khổ: nghiền từng mẻ khoáng nặng khoảng 20kg, hòa tan, lọc, kết tủa, rồi lặp lại quá trình kết tinh vô số lần để thu được một lượng nhỏ radium trong phòng thí nghiệm hỗn độn. 
Công việc đòi hỏi sức lực bền bỉ, trong khi hai vợ chồng không lường trước được những nguy hiểm tiềm tàng. Họ dần cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức, nhưng vẫn kiên trì làm việc, dù đôi tay thường xuyên bị trầy xước và sưng tấy do tiếp xúc với hóa chất. Ngày nay, chúng ta biết rằng đó là những dấu hiệu của hiện tượng nhiễm phóng xạ, một hiểm họa chưa từng được biết đến khi ấy.
Cuối cùng, vào năm 1902, sau nhiều năm nỗ lực không ngừng, Marie đã thành công trong việc phân lập radium nguyên chất. Công trình mang tính đột phá đánh dấu một bước tiến vĩ đại trong lĩnh vực khoa học và đặt nền móng cho ngành nghiên cứu phóng xạ vĩ đại trong tương lai. 

Năm 1903: Giải Nobel Vật lý và sự bất công ban đầu

Năm 1903, Đại học Sorbonne đã trao bằng Tiến sĩ Khoa học hạng ưu cho Marie Curie. Cùng năm, Hội Khoa học Hoàng gia Anh đã gửi thư mời vợ chồng Curie sang Anh để diễn thuyết.
Tại Thụy Điển, Giải thưởng Nobel Vật lý năm 1903 được chia thành ba phần: một nửa trao cho Henri Becquerel , nửa còn lại được trao cho vợ chồng Marie Curie về công trình phát hiện ra hiện tượng phóng xạ. 
Ban đầu, Ủy ban Nobel chỉ có ý định trao giải cho Pierre Curie, vì họ cho rằng giải Nobel chỉ dành cho nam giới. Tuy nhiên, nhờ sự kiên quyết của Pierre trong việc bảo vệ đóng góp của vợ, tên của Marie Curie chính thức được ghi nhận.
Với giải thưởng này, Marie Curie trở thành người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử đoạt giải Nobel, phá vỡ rào cản giới tính trong lĩnh vực khoa học.

Khám phá vĩ đại – Cơ hội trở thành triệu phú, nhưng bà từ chối

Từ chối giàu có vì khoa học phải phục vụ nhân loại

Sau khi phát hiện ra radium, Pierre Curie đặc biệt quan tâm đến tác động sinh lý của nó. Ông tự mình thử nghiệm bằng cách bôi radium lên da cánh tay và nhận thấy vùng da tiếp xúc bị tổn thương, mất vài tuần mới phục hồi. Điều này cho thấy radium có khả năng phá hủy mô sống, mở ra tiềm năng ứng dụng trong y học. Năm 1901, tại Bệnh viện Saint-Louis (Pháp), bác sĩ Henri Alexandre Danlos bắt đầu thử nghiệm sử dụng radium để điều trị các loại tổn thương da.
Vì là nguyên tố có tiềm năng y học to lớn, radium nhanh chóng trở thành một trong những nguyên tố quý giá nhất thế giới, với mức giá lên đến 100.000 USD/gram - tương đương khoảng 1,3 triệu USD ngày nay.
Với phát kiến mang tính đột phá, vợ chồng Curie hoàn toàn có thể hưởng cuộc sống giàu sang nếu chọn đăng ký bằng sáng chế. Thế nhưng, họ đã đưa ra một quyết định vô cùng phi thường: công khai toàn bộ nghiên cứu, tạo điều kiện cho cộng đồng khoa học toàn cầu tiếp tục phát triển mà không bị ràng buộc bởi chi phí hay quyền sở hữu trí tuệ.
Chính sự cống hiến không vụ lợi giúp vợ chồng Marie trở thành các nhân vật được báo chí và cộng đồng khoa học săn đón. 

Cống hiến đến tận cùng, bất chấp mất mát và tổn thương

Mất chồng - trở thành góa phụ

Năm 1906, Pierre Curie qua đời trong một tai nạn thương tâm khi bị xe ngựa tông trên đường phố Paris, để lại Marie một mình nuôi hai con nhỏ giữa lúc sự nghiệp khoa học vẫn còn dở dang. Với bà, Pierre không chỉ là người bạn đời, mà còn là tri kỷ, là người đồng hành hiếm hoi thấu hiểu và chia sẻ đam mê khoa học. Sự ra đi đột ngột của ông để lại khoảng trống không gì bù đắp được, khiến bà chìm trong nỗi đau sâu sắc, vừa mất đi người thân yêu nhất, vừa phải tiếp tục hành trình khoa học đơn độc.
Thế nhưng, thay vì gục ngã trước nỗi đau, Marie Curie đã lựa chọn kiên cường tiến về phía trước. Bà được đề cử vào vị trí giáo sư tại Đại học Sorbonne tại Paris, trở thành người phụ nữ đầu tiên giảng dạy tại ngôi trường danh giá, một cột mốc lịch sử cho nền giáo dục châu Âu.
“Bị đè bẹp bởi cú sốc, tôi cảm thấy không thể đối mặt với tương lai. Tuy nhiên, tôi không thể quên những gì chồng tôi từng nói, rằng ngay cả khi không có anh ấy, tôi vẫn phải tiếp tục công việc của mình.” - Trích Lời của Marie trong bài viết về Marie Curie tại history.aip.org
Danh tiếng của Marie Curie vang xa, nhiều trường đại học quốc tế đã trao tặng bà các bằng Tiến sĩ Danh dự. Bên cạnh công việc giảng dạy, bà tiếp tục miệt mài nghiên cứu về tính chất hóa học của radium.
Năm 1911, bà công bố một công trình quan trọng về phương pháp đo độ phóng xạ. Công trình xuất sắc này đã giúp bà giành giải Nobel Hóa học, trở thành người đầu tiên trong lịch sử nhận hai giải Nobel ở hai lĩnh vực khác nhau. 
Internet
Internet
Nhờ nghiên cứu của bà, Đại học Sorbonne đã thành lập viện nghiên cứu radium đầu tiên, gồm hai phòng thí nghiệm: một do Marie Curie phụ trách, chuyên nghiên cứu về phóng xạ; phòng còn lại dành cho nghiên cứu sinh, tập trung vào phương pháp điều trị ung thư.

Năm 1911: Bị Viện Hàn lâm Khoa học Pháp từ chối vì là phụ nữ

Dù đã chạm đến đỉnh cao khoa học với hai giải Nobel, Marie Curie vẫn đối mặt với sự phân biệt đối xử khắc nghiệt. Năm 1911, bà ứng cử vào Viện Hàn lâm Khoa học Pháp – nơi quy tụ những bộ óc xuất sắc nhất. Thế nhưng, bà bị từ chối, không phải vì năng lực, mà vì bà là…phụ nữ.
Hội đồng viện hàn lâm đã chọn một ứng viên nam ít nổi bật hơn, quyết định này thể hiện rõ định kiến giới tính vô cùng nặng nề. Thế nhưng Marie chưa bao giờ lùi bước. Bất chấp định kiến, bà tiếp tục dấn thân vào nghiên cứu, chứng minh rằng tri thức và tài năng không bị giới hạn bởi giới tính, trở thành nguồn cảm hứng cho hàng triệu con người, đặc biệt là phụ nữ.

Bị công kích vì đời tư

Không chỉ chịu áp lực trong khoa học, Marie Curie còn bị công kích nặng nề vì đời tư. Một thời gian dài sau khi chồng mất, bà có mối quan hệ với nhà khoa học trẻ hơn 5 tuổi có tên là Paul Langevin – là một học trò của Pierre. Paul Langevin là một người đàn ông đã kết hôn nhưng có cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Từ những lùm xùm trong mối quan hệ tình cảm, bà bị báo chí bôi nhọ thậm tệ.
Dư luận lên án bà như một “kẻ phá hoại gia đình,” trong khi các đồng nghiệp nam có mối quan hệ tương tự không bị chỉ trích. Điều này phản ánh sự bất công mà phụ nữ thời bấy giờ phải chịu đựng không chỉ trong sự nghiệp mà cả đời sống cá nhân.

Nhận giải Nobel Hóa học trong tai tiếng

Giữa những lùm xùm đời tư, Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển khuyên Marie Curie không nên đến nhận giải Nobel Hóa Học để tránh tranh cãi. Tuy nhiên, bà kiên quyết từ chối lời khuyên, khẳng định rằng giải thưởng được trao cho những đóng góp khoa học chứ không liên quan đến đời tư cá nhân.
Cuối cùng, với sự ủng hộ của nhiều nhà khoa học cùng những người tôn trọng bà, Marie Curie vẫn đến nhận giải Nobel một cách đầy kiêu hãnh. Bà không để những lời chỉ trích làm chùn bước, vẫn hiên ngang trên con đường nghiên cứu, cống hiến hết mình cho khoa học.

Cống hiến đến hơi thở cuối cùng

Chiến tranh Thế giới Thứ nhất – Dốc hết mình để cứu người

Khi Thế chiến thứ nhất bùng nổ, Marie Curie dồn tâm sức vào việc phát triển máy X-quang di động, một loại phương tiện giúp chẩn đoán thương tích cho các binh sĩ ngay trên chiến trường. Không dừng lại ở nghiên cứu, bà còn tự học giải phẫu, lái xe, sửa chữa thiết bị và vận hành máy X-quang. Trên cương vị giám đốc Hiệp hội Chữ thập Đỏ, Marie đi khắp Paris kêu gọi hỗ trợ về tài chính, vật tư, phương tiện. Nhờ sự tận tâm của bà, hàng nghìn binh sĩ được cứu sống.
Sau chiến tranh, Marie Curie tiếp tục công việc nghiên cứu, giảng dạy, đảm nhiệm vai trò trưởng phòng thí nghiệm. Bà nhận được nhiều giải thưởng danh giá, trong đó có Giải thưởng Nghiên cứu Ellen Richards (1921), Giải thưởng Lớn của Hầu tước Argenteuil (1923), Giải thưởng Cameron của Đại học Edinburgh (1931). Ngoài ra, bà còn được trao nhiều bằng danh dự từ các trường đại học trên khắp thế giới.

Qua đời

Hơn 40 năm miệt mài nghiên cứu phóng xạ mà không có biện pháp bảo hộ cụ thể, sức khỏe của Marie Curie đã chịu ảnh hưởng nghiêm trọng. 
Bà cống hiến không ngừng nghỉ cho khoa học, cho đến khi mắc chứng thiếu máu bất sản – một dạng ung thư máu do nhiễm phóng xạ, khiến bà không thể tiếp tục công việc thêm được nữa.
Năm 1934, bà trút hơi thở cuối cùng. Trong giây phút lâm chung, điều khiến bà lưu luyến nhất không phải sự sống mà là những công trình còn dở dang chưa được hoàn thiện.

Dấu ấn của Marie Curie đến nền khoa học hiện đại

Marie Curie không chỉ là một nhà khoa học vĩ đại mà bà còn đặt nền móng cho nhiều lĩnh vực hiện đại. Những khám phá của bà, đặc biệt về phóng xạ, đã tạo ra bước ngoặt trong vật lý, hóa học, y học và công nghiệp.

1. Khai sinh ngành nghiên cứu phóng xạ

Công trình của bà giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cấu trúc nguyên tử, mở đường cho cơ học lượng tử, vật lý hạt nhân và công nghệ hạt nhân. Những nghiên cứu này tạo tiền đề cho các nhà khoa học như Rutherford, Einstein…phát triển lý thuyết nguyên tử, năng lượng hạt nhân.

2. Ứng dụng phóng xạ trong y học – Cứu sống hàng triệu người

- Liệu pháp xạ trị: Marie Curie phát hiện radium có thể tiêu diệt tế bào ung thư, đặt nền móng cho xạ trị, phương pháp điều trị phổ biến hiện nay.
- Chẩn đoán y khoa: Bà cải tiến công nghệ X-quang trong chiến tranh Thế Giới Thứ Nhất. Ngày nay, CT scan và PET scan đều dựa trên nguyên lý phóng xạ do bà đặt nền móng. 

Lời kết

Cuộc đời của Marie Curie là minh chứng rõ rệt cho một chân lý sâu sắc: "Tri thức vĩ đại không sinh ra từ thuận lợi, mà được tôi luyện qua ý chí kiên cường và tinh thần mạnh mẽ”.
Sinh ra trong một gia đình nghèo khó, từng nếm trải nỗi đau tan vỡ mối tình đầu chỉ vì gia cảnh túng thiếu. Suốt những năm tháng tuổi trẻ, Marie luôn âm thầm vượt qua vô vàn khó khăn, đấu tranh với định kiến để theo đuổi con đường khoa học. Là một phụ nữ trong thời đại mà cánh cửa tri thức chưa thực sự rộng mở cho nữ giới, con đường bà lựa chọn chưa bao giờ dễ dàng. Thế nhưng bằng ý chí kiên định và tình yêu mãnh liệt dành cho khoa học, bà đã vượt lên tất cả: định kiến, sự gian khổ, nỗi đau cá nhân - để cống hiến trọn đời cho tri thức nhân loại.
Hơn một thế kỷ trôi qua, di sản của Marie Curie vẫn tiếp tục soi sáng nền khoa học hiện đại. Bà không chỉ là biểu tượng truyền cảm hứng cho các nhà khoa học nữ mà còn là minh chứng hùng hồn: Tài năng không nên bị giới hạn bởi giới tính.

Nguồn tài liệu tham khảo:

1/ Cuốn sách: Nữ bác học Marie Curie
2/ Các bài viết: 
Marie Curie và mối tình tai tiếng với học trò của chồng
Marie Curie Biographical
Marie Curie: The Struggle to Isolate Radium (In Her Own Words) - BRIEF Exhibit