Không nên đọc nhiều self-help?

Self-help, chủ đề rất nhiều người quan tâm, nhiều người đọc và viết. Mình cũng không ngoại lệ. Hiện tại không ít người bàn cãi liệu có nên đọc nhiều cuốn self-help không? Điều này khiến một số bạn mọt sách phân vân, và rước thêm phần lo lắng có nên mua hay không nên mua. Trước kia, bản thân mình từng đứa mê tiểu thuyết như Harry Potter, Percy Jackson, Narnia, v.v. Dần lớn lên mình là đứa nghiện đọc self-help. Mình đọc vì mình thích tìm nguồn tạo cảm hứng trong cuộc sống, tĩnh lặng, có khi giúp mình tìm ra mục đích sống cho bản thân. Tuy nhiên, có người cho rằng thể loại chẳng phù hợp nếu đọc quá nhiều. Đừng hiểu lầm cùng nghĩa là không nên đọc. Có phần đúng vì không ít chúng ta đọc quá nhiều mà không thực hành. Phần sai là quan niệm này là tuỳ theo góc nhìn mỗi người đối với self-help. Nên ai đó khuyên ‘đừng đọc’ hay ‘nên đọc’ cũng không hoàn toàn đúng.

Rất nhiều người cho rằng, cả 10 cuốn sách toàn cùng một hai chủ đề. Những cuốn sách được biết đến như: Đắc Nhân Tâm, Nghĩ Giàu Làm Giàu, Tôi Tài Giỏi Bạn Cũng Thế, v.v. và nhiều cuốn nữa, nhưng Quảnh đi quẩn lại chỉ một thông điệp “muốn làm giàu” hay mấy cuốn “tuổi trẻ phải yêu đương”? Bản thân cuốn sách self-help cũng không hề xấu. Ăn thua phụ thuộc vào người phê bình. Họ tự phát ra quan niệm rằng self-help là dư thừa, ảo tưởng. Nó đúng với họ vì muôn vàn sách dạy làm giàu, nhưng có phải ai cũng có khả năng trở thành tỷ phú, đại gia? Hoặc cuốn sách ‘tình duyên’ đều mang đến một tình yêu như cổ tích trong mơ?

Vậy rốt cuộc self-help là gì? Self-help liệu có quá dư thừa, ảo tưởng như người đời vẫn nghĩ? Trước khi chúng ta quyết định nên đọc hay không, phải hiểu thế nào là self-help. Self-help được dịch là tự lực. Một dòng thể loại sách mang lại lời khuyên nhằm giúp người đọc gỡ nút thắt trong cuộc sống. Hầu hết người phê bình sách tự lực toàn là về làm giàu, dạy cách ứng xử. Cũng vì lý do này, có người xem là ‘dạy đời’. Thật ra, tự lực cũng bao gồm cả sách truyền động lực, cảm hứng sống, hạnh phúc, ý nghĩa cuộc sống, v.v. Theo góc nhìn của mình, tất cả như suối nguồn cảm hứng cho cuộc sống của bạn. Bạn đọc để tìm lại tĩnh lặng, bình yên, hay động lực sống tích cực hơn, ý nghĩa hơn.

Chúng ta đọc self-help vì điều gì? Vì muốn giàu? Muốn yêu? Muốn tích cực, lạc quan? Còn mình thì ngoài điều này ra thì thích sưu tầm, đọc giải trí. Mình thích những cuốn ý nghĩa cuộc sống, hay tĩnh lặng như của Thích Nhất Hạnh và hơn thế nữa. Mình đọc rất nhiều self-help, như có thể ít ỏi với công đồng mọt sách. Mình có thể thấy rằng mỗi cuốn sách đều là một câu chuyện của các tảc giả muốn chia sẻ nó. Cũng giống trường hợp như bạn viết để được sống, giải toả bế tắc, chia sẻ điều tốt đẹp mình trải qua để gửi đến người cùng hoàn cảnh với mình. Để lên tiếng rằng cuộc sống chúng ta đều có giá trị riêng, đều đáng cho chúng ta được sống. Nên đọc sách nào phù hợp nhất thì do chính mình mà thôi. Tuỳ theo bạn muốn tìm điều gì, muốn giải toả điều gì, thì cuốn sách cũng như một người bạn tâm sự, đồng hành cùng mình. Cũng như đọc sách kỹ năng, vì mình đang thiếu kỹ năng. Cho nên không ai hay nguyên tắc nào bắt bạn phải đọc sách này, đừng đọc sách nọ, bla bla bla … Vì cuộc sống là của bạn, nên sách là do bạn tự quyền chọn lựa.

Kết luận lại, muốn đọc sách đúng là nên tự nhận thức sách nào phù hợp và cần thiết nhất với bạn. Đừng vì ‘miệng đời’ nói là đừng có mà đọc, hay chê dở, chẳng ra gì, chẳng phù hợp, mà bạn từ chối con người thật của bạn. Nếu đối với bạn, nó là cuốn sách hữu ích, thì nó sẽ hữu ích. Mình nghĩ rằng chẳng cuốn sách nào được sản xuất vừa ý, áp dụng và đáp ứng đủ cho tất cả mọi người. Bản thân nó không có lỗi, nên nó không xứng đáng bị kỳ thị. Một cuốn sách đều hoàn hảo riêng theo chính tác giả viết ra. Nó chỉ là nguồn kham thảo rất hữu ích cho hành trình cuộc sống của bạn, tuỳ theo cách bạn chọn lọc và tìm tòi.

Bạn nghĩ gì về thể loại self-help nào? Bạn có đồng ý quan điểm trên không?