Hiệu ứng Mandela - Lỗ hổng ký ức.

Hiệu ứng Mandela là gì? 

Bạn đã bao giờ trải qua một thời điểm khi mà bản thân chắn chắn 100% về 1 việc nào đó trong quá khứ mà ai cũng đã biết, nhưng rồi một ngày nhận ra: nó chưa hề xảy ra? Có bao giờ một nhãn hiệu nào đó bỗng nhiên thay đổi một phần logo của nó mà khi hỏi mọi người xung quanh thì chỉ nhận được câu: “Trước giờ nó đã thế mà”. Hay thậm chí một câu quote trong một bộ phim mà bạn tâm đắc, bỗng dưng biến mất khỏi phim khi xem lại? Cảm giác về một sự việc không có thật mình đã trải qua NGOÀI ĐỜI trong quá khứ. Đó chính là “Hiệu ứng Mandela”.

Hiệu ứng tâm lý này có phần giống với một hiện tượng mà chắc hẳn ai cũng biết: Déjà Vu, cảm giác quen thuộc khi nhìn một cảnh vật đã xuất hiện trong giấc mơ của mình, nhưng ở một mức độ creepy cao hơn đó là việc có nhiều người khác có trải nghiệm về sự việc đó hoàn toàn giống bạn.

Hiệu ứng Mandela (The Mandela Effect) là hiện tượng khi mà có một số lượng lớn người có chung một ký ức sai về những hiện tượng trong quá khứ, được nhắc đến như là Chứng bịa chuyện (Confabulation Syndrome) trong tâm thần học. Một trong số những giải thích cho hiện tượng này là do sự va chạm của các thế giới song song dẫn đến việc trao đổi dữ liệu giữa các thế giới tạo ra những ký ức mà ta có, một số khác cho là sự du hành thời gian ở đâu đó đã tạo nên Hiệu Ứng Bươm Bướm (The Butterfly Effect) làm đảo lộn những sự việc diễn ra trong quá khứ, sự việc này dẫn đến sự việc kia khiến thực tại bị thay đổi nhưng ta vẫn mang ký ức trước khi bị xáo trộn của nó.

Hiệu ứng Mandela được nhắc đến vào năm 2010, khi một Blogger tên là Fiona Broome sử dụng để nhắc đến những ký ức giả mà nhiều người cùng chia sẻ tại hội nghị Dragon Con (hội nghị đa thể loại, diễn ra hằng năm tại Atlanta, Georgia) khi mà có rất nhiều thành viên cùng có ký ức về cái chết của Cựu Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela những năm 80s trong tù. Năm đó, Fiona lập nên website MandelaEffect.com để ghi nhận lại những trường hợp khác của hiện tượng này.

"Tôi tưởng Nelson Mandela đã chết khi trong tù. Tôi nghĩ là tôi nhớ sự kiện này rất rõ ràng, đầy đủ với những đoạn phim về đám tang của ông, sự buồn rầu tang tóc của Nam Phi, một số bạo loạn trong thành phố, và bài diễn thuyết chân thành bởi góa phụ của ông."

Ngoài ra, Broome còn mô tả lại những ký ức giả được nhắc đến rộng rãi, bao gồm một số tập phim Star Trek không tồn tại và cái chết của mục sư Billy Graham.

Ví dụ điển hình cho Hiệu ứng Mandela sẽ khiến bạn “ngơ” vài giây.

Darth Vader không hề nói, “Luke, i am your father.”

“Luke, i am your father” là câu nói nổi bật nhất của series Star Wars, nhưng nhiều người nhận ra đó không phải câu nói của Darth Vader. Chính gốc là, “No, i am your father.”

Tên của bộ phim không phải là “Sex in the City”.

Rất nhiều người khăng khăng rằng tên của series nổi tiếng Sex and the City có chứa “in the” chứ không phải “and the”.

Kết của bài hát “We are the champions” – Queen khác với hồi tưởng của nhiều người.

Video gốc của QUEEN.

Câu cuối: “No time for losers, ’cause we are the champions…of the world!”??? Một phần kết không hề tồn tại trong bài hát mà ai cũng lầm tưởng. Nó chỉ kết thúc, không hề có “Of the world” ở cuối bài khác với đoạn 1,  với nhiều người khẳng định 100% là đã nghe trong quá khứ.

Nhiều người nghĩ Mona Lisa đang cười hiện tại, nhưng bức tranh từng là khuôn mặt không cảm xúc.

Một bộ phận nhỏ số người đã khẳng định khuôn mặt Mona Lisa đã thay đổi, vì họ nhớ Mona Lisa có gương mặt nghiêm túc, nhưng giờ có vẻ như cô ấy có xuất hiện nụ cười.

Kit Kat không có dấu gạch ngang.

Nhiều người có vẻ nhớ là có dấu gạch ngang trong Kit Kat, làm nó biến thành “Kit-Kat”, nhưng nó không hề chứa dấu gạch ngang, và rồi thất vọng khi chắc chắn khi xưa nó đã có.

Hannibal Lecter chưa từng nói “Hello, Clarice.”

Nếu bạn đã xem Silence of the Lambs, bạn sẽ biết câu nói nổi bật là “Hello, Clarice”. Vấn đề ở chỗ, nó chưa hề xảy ra. Khi Clarice lần đầu gặp Hannibal Lecter, hắn chỉ nói “Good Morning.” Chỉ có vậy. Làm sao mà câu nói thương hiệu của một bộ phim lại không hề tồn tại?

Phần đỉnh đuôi Pikachu không có màu đen.

Mọi người nhớ có một vết đen ở đuôi Pikachu, nhưng nếu bạn nhìn vào đuôi của nó bây giờ, bạn sẽ không thấy gì cả. Làm sao nhiều người có thể nhớ hình dạng sai của nhân vật được yêu thích này?

Rich Uncle Pennybags không đeo kính.

Nhiều người khó chịu khi biết cặp kính nhân vật của Board game nổi tiếng Monopoly lại biến mất hay thật ra, chưa bao giờ tồn tại.

C-3PO có cái chân màu bạc.

C-3PO - 1 nhân vật nổi tiếng trong Star Wars không 100% vàng như mọi người nghĩ, mà sở hữu 1 bên chân màu bạc. Không tin? Có thể google ngay để kiểm chứng.

Liệu ký ức ta có thật sự bị tác động?

Có thể nói Hiệu ứng Mandela là bằng chứng cho Thuyết Vũ trụ song song hay sự du hành thời gian, nhưng nó được giải thích như là “Sự thu thập thông tin sai lệch” (Collective False Memories). Đơn giản là não chúng ta lấp đầy những khoảng trống trong ký ức khi ta thu thập thông tin chưa hoàn chỉnh, dẫn đến việc có những ký ức giả về một sự việc. Nhưng những ký ức rõ ràng của rất nhiều người như cái chết của Nelson Mandela trong tù thì vẫn là câu hỏi lớn.

Nguồn thông tin:

https://www.buzzfeed.com/christopherhudspeth/crazy-examples-of-the-mandela-effect-that-will-make-you-ques

http://knowyourmeme.com/memes/the-mandela-effect

http://rationalwiki.org/wiki/Mandela_effect

http://www.debunkingmandelaeffects.com/mandela-effect-introduction/