Nguyên nhân ra đời của giáo trình này là cách đây 1 năm mình đã dành vài tháng thanh xuân để nghiên cứu các bài viết về huấn luyện chó trên internet, thậm chí mua cả tài khoản Masterclass chỉ để xem khóa Dog Training của Brandon McMillan mà vẫn bất lực nhìn con Beedo nhà mình thản nhiên ngồi chill bên bãi tè của nó.
Bắt đầu nuôi chó vì từ nhỏ mình đã muốn trở thành một pokemon trainer. Tưởng tượng mình có thể ra lệnh cho chó giao chiến với bọn người xấu, hoặc ít nhất là cũng phải múa được vài chiêu thức để giải trí. Nhưng từ khi đem Beedo - 2 tháng tuổi về nhà lần đầu tiên, mình nhận ra nó ko hiểu tiếng người như bọn pokemon trên phim...
May mắn là bằng cách thần kỳ nào đó sau 1 năm mình đã có thể thoải mái giao tiếp với nó mà không còn rào cản ngôn ngữ nữa. Chỉ còn tình trạng là nó hiểu mình nói gì nhưng vẫn cố tình làm ngược lại vì đơn giản là bố mày thích thế.
Mình sẽ chia sẻ trải nghiệm cá nhân và đúc kết lại quá trình tự học hỏi từ nhiều nguồn để tiết kiệm thời gian cho những ai muốn dấn thân vào con đường này.
( Tư liệu tham khảo được đính kèm cuối bài viết để các bạn có thể xem hướng dẫn cụ thể bằng hình ảnh và videos )
Đây là cái bản mặt của nó
Đây là cái bản mặt của nó

Giao tiếp qua hiệu lệnh

Bạn không thể sủa tiếng chó và chó cũng không thể hiểu tiếng bạn, nên chúng ta phải cùng với nó ngồi xuống thỏa thuận một ngôn ngữ chung, tạm gọi là "Lệnh"
Các lệnh này có từ cơ bản đến nâng cao, ví dụ sơ bộ như sau:
- Ngồi - Nằm - Không (được phép ) - Đứng yên - Đi theo - Đi vệ sinh - Lấy đồ vật - Tấn công
Mục đích các lệnh này y như tên gọi của nó, và tùy vào sở thích cá nhân bạn có thể dùng từ hoặc ngôn ngữ khác, thậm chí sủa cũng được miễn là khi nghe thấy âm thanh đó bọn chó sẽ biết phải làm gì

CÁCH HỌC NHANH NHẤT LÀ THUÊ ĐỨA KHÁC HỌC HỘ

Cách dễ nhất để chó nghe lời là gửi nó vào trường huấn luyện, nhưng chi phí khá là cao nên cách này không áp dụng được với tất cả mọi người. (Theo trải nghiệm cá nhân thì các anh các chú trong trại huấn luyện thường có những phương pháp rập khuôn áp dụng cho mọi loại chó và họ cũng chỉ thường biết tới những giống chó phổ thông nên mình ko an tâm gửi Beedo vào đó mấy tháng trời. )
Một cách khác nữa là tìm đến những người huấn luyện tư. Họ có thể theo sát và hiểu chú chó của bạn hơn nhưng xác định là đồng tiền đi kèm với chất lượng nhé.
Cách dễ cuối cùng là nuôi một chú chó đã biết nghe lời sẵn, bạn chỉ mất thời gian làm quen qua việc cho ăn và yêu thương chăm sóc. Nó sẽ vẫn nhớ những lệnh mà chủ cũ đã dạy.
Oke đó là những phương pháp nhanh cho người lười học, còn nếu bạn là một con người bản lĩnh, kiên cường, và tự tin rằng mình có thể cho bọn chó thấy ai mới là con đầu đàn ở đây thì chúng ta bắt đầu thôi.
Đầu tiên bạn phải xác định bỏ hẳn cái phương pháp bạo lực truyền thống đi. Đánh đòn trẻ con nó còn biết khóc chứ chó nó chỉ biết trầm cảm thôi. Phải hiểu tập tính của bọn chó là sẽ mặc định hành xử tự nhiên chứ ko kiêng dè ai cả. Mắc tè là tè, mắc ị là ị, thấy ở đâu mát/ ấm thì nằm, thấy gì lạ là cho vào mồm. Giả sử nếu nó tè một bãi ra nhà mà bạn lao vào đánh nó, nó sẽ chỉ sợ hãi và hoang mang rằng bạn là một mối nguy hiểm chứ không hiểu được ngay rằng bạn không muốn nó tè ra nhà. Nếu bạn nghĩ rằng trước giờ người VN mình vẫn đánh chó riết mà nó vẫn nghe lời thì hãy hiểu rằng khi bị đánh lâu dài bọn nó sẽ không dám làm mọi thứ một cách tự nhiên nữa, chứ không phải là nó hiểu ý bạn đâu. Hệ lụy của phương pháp này có thể kể đến các trường hợp:
- Không dám đi vệ sinh trước mặt chủ mà lén đi ở chỗ khác . - Trầm cảm, rụt rè, bỏ ăn, lười vận động - Chống đối, trở nên hung dữ và nguy hiểm
Phương pháp văn minh và khoa học nhất là trả lương. Nó có thể là Boss nhưng bạn phải là Chủ tịch hội đồng quản trị, bạn trả lương để nó làm những gì bạn muốn. ( Nhưng sau cùng vẫn phải phục vụ cơm nước và hốt sh!t cho nó cay vl )
Đương nhiên là bọn nó không xài mấy đơn vị tiền tệ hạ đẳng của bọn Human đâu. Bọn nó thích cái gì cho vào mồm được. Bạn có thể dùng đồ ăn mà bọn nó thích. Có thể là hạt chế biến sẵn, đồ ăn tươi, bánh thưởng bán trong pet shops v..v.. Nhưng phải lưu ý 2 điềutập luyện khi chó đang đói mồi phải thật nhỏ, để ăn không bõ dính răng ấy. Nguyên nhân đơn giản là khi no rồi bọn nó sẽ đi nằm ườn ra chứ ko thèm nghe bạn nói nữa. Cách thức thì bạn chỉ cần nắm công thức cơ bản

Khoe mồi - > Đọc lệnh -> thực hiện lệnh -> cho ăn -> khen thưởng

Là một Human, bạn đã nắm được nguyên tắc của cuộc sống có làm thì mới có ăn. Bạn cần cho bọn chó biết điều đó. Ở chương này mình sẽ ví dụ một số lệnh cơ bản như sau: ( tài liệu và videos hướng dẫn chi tiết phần cuối bài nhé )
Lệnh Ngồi: Khi chó đang đứng bình thường, bạn đọc lệnh ngồi rồi cầm mồi giơ ra trước mặt cho nó thèm thuồng, sau đó di chuyển tay cầm mồi lên trên phần đầu/ trán cho quá tầm nhìn của chó, khi đó nó bắt buộc sẽ phải ngồi xuống để có tư thế đớp mồi thuận tiện hơn -> cho ăn và khen thưởng thôi
Lệnh ngồi ( Artwork by  instagram: @lamkhe )
Lệnh ngồi ( Artwork by instagram: @lamkhe )
Lệnh Không: Khi chó làm gì sai ( tè ra nhà, cắn phá đồ vật v..v...), bạn phải chịu khó quan sát hành vi để gây gián đoạn điều đó càng sớm càng tốt. Ví dụ khi chó vừa mới tè hay vừa mới đớp lấy đôi Balenciaga hàng real, hãy gây ra tiếng động lớn bằng cách vỗ tay hay đập bàn đập ghế, kèm theo một câu lệnh "Không" rõ ràng và dứt khoát. Khi nhận thấy nó đã chú ý tới bạn kèm theo một sự giật mình nhất định, hãy tác động vào hành động dang dở của nó. Ví dụ nếu đang tè thì bế nó ngay vào vị trí nó cần tè ( hãy chấp nhận việc nước tiểu vung vãi khắp nơi trong vài lần đầu tiên ). Nếu đang cắn phá đồ vật thì lấy đồ đó ra khỏi miệng nó và nhét món đồ chơi gặm của nó vào thay thế. Khi nó đã yên phận với sự sắp đặt của bạn, hãy cho ăn và khen thưởng.
Lệnh Không ( Artwork by  instagram: @lamkhe )
Lệnh Không ( Artwork by instagram: @lamkhe )
Lệnh Đi Theo: Tương tự lệnh ngồi, khoe mồi trước mặt chó nhưng lần này bạn vừa di chuyển đi mà tay vừa giữ mồi ở trước mặt chó. Nó sẽ đi theo bạn thôi và cứ cho nó ăn mồi sau tầm 5 - 10 giây. Lặp đi lặp lại như thế cho đến khi bạn dừng lại và có thể kết thúc bằng lệnh ngồi. Khen thưởng thôi. Chó nhà ai mà ngoan thế <3
Lệnh Đi ( Artwork by  instagram: @lamkhe )
Lệnh Đi ( Artwork by instagram: @lamkhe )
Đó là 3 lệnh cơ bản và quan trọng nhất để bạn có thể yên tâm nuôi chó trong nhà. Nhưng vấn đề là nếu bạn thực sự đã làm y như vậy, mà nó vẫn không thực hiện lệnh thì sao? Lý thuyết là vậy nhưng thực hành lại không như phim? Đưa mồi qua lại trước mặt mãi mà ko chịu ngồi hay ko chịu đi theo mà quay đầu đi chỗ khác luôn? Hét "lệnh không" khàn cả cổ mà nó vẫn tè ra nhà có điên không chứ? Mất kiên nhẫn muốn lấy roi vụt cho vài phát vào đít. Ôi bạn ơi tôi cũng đã từng như bạn. Nói đến đây chúng ta tua ngược lại phân cảnh mình đã kể ở đầu bài : sau tất cả bài học đó mình vẫn bất lực nhìn con Beedo thản nhiên ngồi chill bên bãi tè.
Đa số các giáo trình trên internet sẽ không có câu trả lời này cho bạn đâu. Tương tự như cách các Sharks hay chia sẻ Start-ups thành công nhưng tiền ở đâu để Start-up thì các Sharks không nói. Để giải quyết vấn đề này không thể thực hành máy móc được mà bắt đầu phải phân tích hành vi và tìm hiểu vấn đề bằng tư duy logic. Đó là chủ đề của GIÁO TRÌNH LUYỆN GIAO TIẾP TIẾNG CHÓ NÂNG CAO mà mình sẽ chia sẻ ở bài viết sau. Lần đầu tập tành viết bài mong nhận được feedback chân thành từ quý vị và các bạn.
Yêu ( mọi người )
Cholon.
Video hướng dẫn để tham khảo : Youtube: Cesar Millan Bossdog Bằng Đoàn TB Thiếu tá Hà Xuân Hoàng HD & HL Chó Nghiệp Vụ Masterclass: Brandon McMillan teaches dog training Netflix: Dogs Canine Intervention
Đọc thêm: