Cuộc sống này sẽ khô khan nếu mọi thứ đều quy ra con số, đong đo đếm được. Chắc là vậy. Nhưng người ta hay thích trích số, nhìn trên báo đâu cũng ra số. Và khi đọc được số, mọi thứ bỗng trở nên rõ ràng.

Dân tỉnh X bị kì thị

Người dân tỉnh X bị kì thị vì toàn ăn trộm ăn cắpNgười ta hay đăng vậy. Lâu lâu trên mấy diễn đàn hay nói thế. Tất nhiên dân tỉnh X sẽ nói rằng, không, không phải ai trong tỉnh tôi cũng xấu tính như vậy. Ở đâu cũng có người này người kia. Vậy thì tại sao dân tỉnh X bị kì thị?
Tỉnh A có 1 triệu dân, trong đó dân quê từ tỉnh X là 50,000.
Tỉnh A mỗi năm có 10,000 vụ trộm cắp. Trong số đó 8000 vụ là được gây ra bởi 1000 dân tỉnh X.
Tính ra trung bình tỷ lệ tội phạm dân tỉnh X là 1000/50,000 = 2%.
Cho nên đúng là dân tỉnh X nói đúng, chẳng phải ai trong số họ cũng là tội phạm, là phường ăn cắp, vì chỉ có 2% số người trong cộng đồng là tội phạm. Nhưng 2% đó gây ra 80% tổng số vụ ăn cắp trong tỉnh, nên mọi người trong tỉnh mới có suy nghĩ rằng dân tỉnh X toàn là bọn ăn cắp vì vụ án nào cũng do đám đó gây ra.

Tại sao có học sinh học từ trường giỏi ra mà sau này thất bại trong cuộc sống, còn có nhiều học sinh từ các trường nhỏ sau này lại thành công?

Giả sử trong 1 triệu thí sinh đại học, có 10 nghìn (1%) thí sinh thi đậu vào trường top (ví dụ Ngoại Thương, Bách Khoa, Khoa Học Tự Nhiên).  Giả sử tiếp ở trường top, 80% học sinh ra trường có việc làm tốt, và ở trường bình thường, 20% học sinh ra trường có việc làm tốt.
Như vậy ta có 0.8 * 10,000 = 8000 học sinh vào trường top và sau này có việc làm tốt.
Và có 0.2 * 990,000 = 198,000 học sinh vào trường nhỏ và sau này có việc làm tốt.
Kết luận:
-Đa số học sinh vào trường xịn sau này ra trường đều có việc làm tốt.
-Nhưng đa số những người có việc làm tốt không đến từ học sinh học trường xịn.
-Có rất ít học sinh vào trường xịn mà sau này không có việc làm tốt.
Bài viết cùng tác giả:

Sống độc thân chết sớm hơn là sống với người yêu

Các nhà khoa học nghiên cứu và chỉ ra rằng, cứ 1 triệu người độc thân thì có 6 người chết vì cô đơn ở trước tuổi 50. Và cứ 1 triệu người có người yêu thì có 2 người chết vì các bệnh tâm lý ở trước tuổi 50.
Báo chí đưa tin: Sống một mình có nguy cơ tử vong cao gấp 3 lần là sống với người yêu.

Tăng trưởng thần kỳ

Đất nước đang phát triển thần kỳ, tốc độ tăng GDP bình quân của năm sau liên tục cao hơn năm trước.
100 quốc gia khác cũng “thần kỳ” như vậy.

Tài sản của Apple lớn hơn cả nước Việt Nam

So sánh là một thú vui, cho đến khi người ta hiểu người ta đang so sánh cái gì.
Tài sản của Apple là 750 tỷ USD (2017)
Tổng GDP của cả nước Việt Nam là hơn 200 tỷ USD (2017)
Công ty Apple còn giàu hơn cả nước Việt Nam.


So sánh như vậy giống như là:
-Năm nay mày làm được nhiêu tiền?
-Uhm 250 triệu đồng.
-Ôi trời, toàn bộ tài sản của tao, gồm xe máy, gồm đất gồm nhà tao tích cóp 20 năm nay là hơn 750 triệu. Mày đúng là yếu kém.
Tài sản của cả nước Việt Nam là hàng nghìn tỷ USD. Tổng GDP của Hoa Kỳ năm 2017 là 18.57 nghìn tỷ USD, tài sản của cả Hoa Kỳ tích cóp hơn 200 năm qua là hơn 200 nghìn tỷ USD.

Đấu tranh vì sự công bằng trong cuộc sống

Mọi người phải bình đẳng, phải được hưởng sự bình đẳng ngang nhau.
Trong bối cảnh hoàn hảo nhất, tuyệt vời nhất là môi trường giả lập của máy tính, khi tung 1 đồng xu 1 nghìn lần, xác suất số lần đồng xu rơi vào mặt ngửa nằm trong khoảng 495 - 505 là 23%.
(Kiểm tra trên R: pbinom(505,1000,prob=0.5) - pbinom(495,1000,prob=0.5))
Ngay cả trong môi trường hoàn hảo nhất, xác suất xuất hiện mặt sấp mặt ngửa của một đồng xu cũng không thể đạt nổi 0.5.
Công bằng chỉ là ước mơ. Điều cần làm là giảm thiểu (minimise) sự bất công chứ không phải tìm kiếm công bằng tuyệt đối (absolute equality).
Bài viết cùng tác giả:

Nữ giới mong quan hệ tình dục nhiều hơn nam giới

Seth Stephens-Davidowitz, nhà khoa học dữ liệu ở Google, đã tập hợp dữ liệu từ Google và cho thấy rằng trong vấn đề: “Làm sao để người yêu quan hệ với mình” số lượng tìm kiếm bởi nữ giới cao hơn nam giới gấp đôi, cụ thể là 60% đến từ nữ và 40% đến từ nam.
Vậy có phải nữ giới có nhu cầu tình dục mạnh hơn nam giới?
Những ai chỉ quăng ra số liệu chung chung, ví dụ như: “Đây là đại học được xếp hạng hàng đầu cả nước” mà không giải thích bối cảnh số liệu đó thì họ chỉ đang:
-Nói 1 thứ họ không hiểu.
-Cố ý làm sai lệch suy nghĩ người khác.
Nữ giới tra cứu Google nhiều hơn nam giới vì vấn đề trên là vì trong bối cảnh xã hội, nam giới dễ dàng nói chuyện tình dục và hỏi vấn đề trên từ những người chung quanh, hoặc thậm chí thay vì vào Google họ vào thẳng các diễn đàn trên mạng để hỏi. Nữ giới do e dè các định kiến xã hội nên khép kín hơn nên họ tìm đến Google thay vì hỏi người khác.

Cá bị nhiễm độc tố

Các mẫu xét nghiệm cho thấy loài cá ở sông A đã bị nhiễm độc vì có phóng xạ, mọi người được cảnh báo không ăn cá có nguồn gốc từ sông A.
Thật đáng sợ.
Nhưng báo đài đưa tin thiếu rồi, chuối là loại trái cây có phóng xạ đấy. Bất kỳ trái chuối nào cũng bị nhiễm phóng xạ, tốt nhất là đừng ăn chuối nữa.
Hoặc là nước uống từ vòi cũng có phóng xạ.
Hay là đi chụp X-quang cũng bị nhiễm phóng xạ.
Tia nắng mặt trời cũng có phóng xạ.
Thôi loài người sắp chết rồi.
Có một thứ thú vị gọi là “bức xạ phông” (background radiation) giải thích hiện tượng này.
Quả chuối nào cũng có phóng xạ, nhưng để chết vì nhiễm phóng xạ bởi chuối thì phải ăn khoảng 10 triệu trái chuối cùng lúc mới chết được.
Cũng giống như uống 5 lít nước cùng lúc sẽ chết vì ngộ độc nước vậy.
The dose makes the poison.

Ngộ độc trà sữa

Trà sữa độc lắm mày, mày thấy báo đưa tin chưa, 3 nhỏ kia uống trà sữa bị ngộ độc phải nhập viện đó. Mấy nay báo đài đăng tin quá trời.
Ghê vậy. Uhm....thế xóm tao mấy nghìn đứa uống trà sữa không bị ngộ độc báo chí có đăng tin không?

Có nhiều tiền có hạnh phúc không?

Bạn cùng phòng của bạn khá là lười và đang cố gắng thuyết phục bạn rằng tiền không mang lại hạnh phúc bằng cách đưa ra dẫn chứng số liệu của Đại học Harvard nói rằng chỉ có 10% số người hạnh phúc là người giàu.
Sau khi ngồi suy nghĩ một chút, bạn nhận ra rằng cái số liệu này không thuyết phục lắm. Cái mà bạn muốn biết là bao nhiêu phần trăm số người giàu là hạnh phúc. Trả lời được câu hỏi này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề là liệu giàu lên thì có hạnh phúc hơn không.
Định lý Bayes chỉ bạn cách tìm ra đáp án cho vấn đề này, bằng cách đảo ngược thống kê dựa vào hai thông tin bổ sung sau:
-Phần trăm số người hạnh phúc trên tổng số người điều tra.
-Phần trăm số người giàu trên tổng số người điều tra.
Như vậy hãy giả sử:
-40% số người được điều tra nói họ hạnh phúc.
-5% trong số người được điều tra là người giàu.
Và nếu số liệu từ Harvard là chính xác thì phần trăm số người hạnh phúc trong tổng số những người giàu là: 10% x (40/5) = 80% Như vậy trong những người giàu, 80% là hạnh phúc. Bạn có thể đưa số liệu vào để làm rõ hơn.
Để đơn giản vấn đề, giả sử số người điều tra là 1000 người. Dựa theo số liệu trên, 400 người là hạnh phúc (40% của 1000), và số liệu của Harvard cho thấy chỉ có 40 người trong đó là người giàu (10% của 400). Như vậy có 40 người vừa giàu vừa hạnh phúc. Còn theo số liệu thứ 2, 5% trong đó là người giàu, tức 50 người (5% của tổng 1000 người), như vậy tỷ lệ người vừa giàu vừa hạnh phúc trên tổng số người giàu là 40/50 hay 80%, trùng khớp với con số ta đã tính ở trên. Như vậy đa số người hạnh phúc không phải là người giàu nhưng đã giàu thì khả năng rất cao là hạnh phúc.

Tiền thuế là nhiều nhưng không phải là tất cả

Thuế là nguồn thu lớn của chính phủ nhưng đó không phải là nguồn thu duy nhất. Theo thống kê về đóng góp của các ngành công nghiệp, dịch vụ vào tổng thu nhập của cả nước Mỹ (GDP) vào năm 2016 thì nếu coi chính phủ Mỹ là một ngành dịch vụ riêng thì ngành này đóng góp nhiều thứ hai cho GDP, chỉ sau mảng tài chính. 

Chính phủ cũng là một tổ chức, người dân đến làm giấy tờ, dịch vụ pháp lý, dịch vụ hải quan, mua bán chuyển nhượng đất, đóng tiền phạt và vô số các dịch vụ khác, đều phải trả tiền, đó cũng là nguồn thu cho chính phủ. 
Những người nhìn đâu cũng nói rằng "đó là tiền thuế của dân" là những người không hiểu được cấu tạo của nền kinh tế và cách chính phủ vận hành.
Nếu các bạn thấy hài lòng về bài viết, xin ủng hộ cho tác giả bằng cách Donate - Đóng góp vào địa chỉ: 
Đặng Hoàng Liên Anh
VP Bank: 101721728
Chi nhánh Sài Gòn.
Đóng góp bằng coins:
Dogecoins: DL7Qz3VZB5mBEpDnNuCS8bkqSiudFNFPbU
Góc_nhìn_thời_sự Thinking_Out_Loud Tâm_lý_học