Cách suy nghĩ hiệu quả: Sáu giai đoạn của tư duy phản biện

Vi rút corona không chỉ tàn phá dân số của chúng ta, sự lây lan của nó còn tấn công chính bản chất của sự thật và hâm nóng những căng thẳng cố hữu giữa nhiều nhóm người khác nhau, cả ở cấp khu vực và quốc tế. Sinh ra, phổ biến các thuyết âm mưu  và sự xáo trộn của các chính phủ, virus cũng là một minh chứng sống động cho thấy nhu cầu dạy các kỹ năng tư duy phản biện rất cần thiết để tồn tại trong thế kỷ 21. Lý thuyết giai đoạn của sự phát triển tư duy phản biện, do các nhà tâm lý học Linda Elder và Richard Paul đưa ra, có thể giúp chúng ta đánh giá mức độ tinh vi của các phương pháp tiếp cận tinh thần hiện tại và cung cấp một lộ trình cho suy nghĩ của người khác.

 Các nhà nghiên cứu đã xác định sáu cấp độ có thể dự đoán được của những nhà tư tưởng phản biện, từ những người có chiều sâu và nỗ lực thấp hơn, đến những bậc thầy về trí óc tiên tiến, những người luôn đi trước.

 Như các nhà khoa học viết, việc tiến lên trên kim tự tháp tư duy này "phụ thuộc vào mức độ cam kết cần thiết của một cá nhân để phát triển như một nhà tư tưởng phản biện." Sử dụng trí óc của bạn một cách hiệu quả hơn không phải là điều tự động và "khó có thể xảy ra" trong tiềm thức. "Nói cách khác - bạn phải thực hiện và duy trì, nếu không bạn sẽ mất năng lực đó.

Dưới đây là cách phân chia các giai đoạn phát triển trí tuệ:

Đây là những người không tự suy sét lại suy nghĩ của bản thân và ảnh hưởng của nó đối với cuộc sống của họ. Như vậy, họ hình thành ý kiến và đưa ra quyết định dựa trên những định kiến và quan niệm sai lầm trong khi tư duy của họ không được cải thiện. 

Những nhà tư tưởng thiếu phản ứng thiếu các kỹ năng quan trọng cho phép họ phân tích quá trình suy nghĩ của mình. Họ cũng không áp dụng các tiêu chuẩn như độ chính xác, mức độ liên quan, độ chính xác và logic một cách nhất quán. 

Có bao nhiêu người như vậy ở ngoài đó? Bạn có thể đoán dựa trên các bình luận trên mạng xã hội. Như Elder và Paul đã viết, "hoàn toàn có thể xảy ra trường hợp học sinh tốt nghiệp trung học, hoặc thậm chí đại học, mà phần lớn vẫn là những người suy nghĩ thiếu năng động."

Nhà tư tưởng ở cấp độ tiếp theo này có nhận thức về tầm quan trọng của suy nghĩ đối với sự tồn tại của họ và biết rằng những khiếm khuyết trong suy nghĩ có thể dẫn đến những vấn đề lớn. Như các nhà tâm lý học giải thích, để giải quyết một vấn đề, trước tiên bạn phải thừa nhận rằng bạn có một vấn đề. 

Những người ở giai đoạn trí tuệ này bắt đầu hiểu rằng "tư duy chất lượng cao đòi hỏi tư duy phản chiếu có chủ ý về tư duy", và có thể tự thừa nhận rằng quá trình tinh thần của chính họ có thể có nhiều sai sót. Tuy nhiên, họ có thể không xác định được tất cả các sai sót. 

Một nhà tư tưởng được thử thách có thể có cảm giác rằng tư duy vững chắc bao gồm việc điều hướng các giả định, suy luận và quan điểm, nhưng chỉ ở mức độ ban đầu. Họ cũng có thể phát hiện ra một số trường hợp tự lừa dối bản thân. Các nhà nghiên cứu giải thích, khó khăn thực sự đối với những nhà tư tưởng thuộc thể loại này là không "tin rằng tư duy của họ tốt hơn thực tế, khiến cho việc nhận ra các vấn đề vốn có trong một tư duy kém càng khó khăn hơn " nhà nghiên cứu giải thích.

Những nhà tư tưởng ở cấp độ này có thể vượt ra khỏi sự khiêm tốn về trí tuệ non trẻ và tích cực tìm cách kiểm soát suy nghĩ của họ trong các lĩnh vực của cuộc sống. Họ biết rằng tư duy của họ có thể có những điểm mù và các vấn đề khác và thực hiện các bước để giải quyết những vấn đề đó, nhưng trong khả năng có hạn.

Những người mới bắt đầu suy nghĩ đặt giá trị nhiều hơn vào lý trí, trở nên tự ý thức trong suy nghĩ của họ. Họ cũng có thể bắt đầu xem xét các khái niệm và thành kiến nằm trong ý tưởng của họ. Ngoài ra, những nhà tư tưởng như vậy phát triển các tiêu chuẩn nội bộ cao hơn về sự rõ ràng, chính xác và logic, nhận ra rằng bản ngã của họ đóng vai trò quan trọng trong các quyết định của họ.

Một khía cạnh lớn khác tạo nên sự khác biệt cho người có tư duy mạnh mẽ hơn này - một số khả năng nhận những lời chỉ trích về cách tiếp cận tinh thần của họ, mặc dù họ vẫn còn việc phải làm và có thể thiếu các giải pháp đủ rõ ràng cho các vấn đề mà họ phát hiện.

Loại người suy nghĩ có kinh nghiệm hơn này không chỉ đánh giá cao những khiếm khuyết của bản thân mà còn có kỹ năng để đối phó với chúng. Một nhà tư tưởng ở cấp độ này sẽ rèn luyện thói quen suy nghĩ tốt hơn và sẽ phân tích các quá trình tinh thần của họ một cách đều đặn.

Mặc dù họ có thể thể hiện điểm mạnh và điểm yếu của tâm trí mình, nhưng với tư cách là một người tiêu cực, những nhà tư tưởng thực hành vẫn có thể không có một cách có hệ thống để hiểu rõ suy nghĩ của họ và có thể trở thành con mồi của những lý luận ích kỷ và tự lừa dối.

 Làm thế nào để bạn đến được giai đoạn này? Theo các nhà tâm lý học, một đặc điểm quan trọng cần đạt được là "sự kiên trì về trí tuệ". Phẩm chất này có thể cung cấp "động lực để phát triển một kế hoạch thực tế để thực hành có hệ thống (với mục đích nắm quyền chỉ huy nhiều hơn trong suy nghĩ của một người)." 

Theo ước tính của các nhà khoa học, một người thường không đến được giai đoạn này cho đến khi học đại học và sau đại học. Nhà tư tưởng ở cấp độ cao hơn này sẽ có những thói quen mạnh mẽ cho phép họ phân tích suy nghĩ của mình với cái nhìn sâu sắc về các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống. Họ sẽ có tư duy công bằng và có thể phát hiện ra các khía cạnh định kiến trong quan điểm của người khác và sự hiểu biết của chính họ.

Mặc dù họ có khả năng xử lý tốt vai trò của bản ngã trong luồng ý tưởng, nhưng những nhà tư tưởng như vậy có thể vẫn không thể nắm bắt được tất cả các tác động ảnh hưởng đến tâm lý của họ.

Nhà tư tưởng tiên tiến cảm thấy thoải mái với việc tự phê bình và làm như vậy một cách có hệ thống, tìm cách cải thiện. Trong số các đặc điểm chính cần có cho cấp độ này là "trí tuệ sáng suốt" để phát triển thói quen suy nghĩ mới, "trí tuệ liêm chính" để "nhận ra các lĩnh vực mâu thuẫn và mâu thuẫn trong cuộc sống của một người," sự đồng cảm trí tuệ "để đặt mình vào vị trí của người khác để thực sự hiểu họ, và "dũng khí trí tuệ" để đối đầu với những ý tưởng và niềm tin mà họ không nhất thiết phải tin tưởng và có những cảm xúc tiêu cực với.

Đây là nhà tư tưởng siêu việt, người hoàn toàn kiểm soát cách họ xử lý thông tin và đưa ra quyết định. Những người như vậy không ngừng tìm cách cải thiện kỹ năng suy nghĩ của họ, và thông qua kinh nghiệm "thường xuyên nâng cao tư duy của họ đến mức nhận thức có ý thức."

Một nhà tư tưởng bậc thầy đạt được những hiểu biết sâu sắc về các cấp độ tinh thần sâu sắc, cam kết mạnh mẽ để trở nên công bằng và giành quyền kiểm soát chủ nghĩa tập trung của chính họ.

Một nhà tư tưởng cấp cao như vậy cũng thể hiện kiến thức thực tế và cái nhìn sâu sắc vượt trội, luôn kiểm tra lại các giả định của họ để tìm ra những điểm yếu, logic và thành kiến.

Và tất nhiên, một nhà tư tưởng bậc thầy sẽ không khó chịu khi phải đối mặt với trí tuệ và dành một lượng thời gian đáng kể để phân tích phản ứng của chính họ.

"Tại sao điều này lại quan trọng đến vậy? Chính bởi vì tâm trí con người, để cho riêng mình, theo đuổi cái dễ dàng ngay lập tức, cái gì thoải mái và cái phục vụ lợi ích ích kỷ của nó. Đồng thời, nó đương nhiên chống lại cái khó. các nhà nghiên cứu viết: để hiểu, điều đó liên quan đến sự phức tạp, đòi hỏi phải nhập cuộc trong tư duy và tình trạng khó khăn của người khác".

                                       
Vậy làm thế nào để bạn trở thành một nhà tư tưởng bậc thầy? Các nhà tâm lý học cho rằng hầu hết học sinh sẽ không bao giờ đạt được điều đó. Nhưng cả đời thực hành những đặc điểm trí tuệ tốt nhất có thể giúp bạn đạt được điểm đó khi "những người có ý thức tốt tìm kiếm những nhà tư tưởng bậc thầy, vì họ nhận ra và đánh giá cao khả năng của những nhà tư tưởng bậc thầy trong việc suy nghĩ về những vấn đề phức tạp với khả năng phán đoán và sáng suốt."

Không thể phóng đại tầm quan trọng của tư duy phản biện trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, đặc biệt là trong thời buổi khó hiểu này, rất nhiều thông tin nhanh chóng và thường gây hiểu lầm, không thể được phóng đại. Những quyết định mà chúng ta đưa ra ngày hôm nay thực sự có thể là sự sống và cái chết.

Bài viết sẽ có nhiều lỗi dịch mong mọi người góp ý.