Bốn năm đại học làm mình nhận ra

Chính thức rời xa giảng đường đại học (ĐH), hiện tại thì mình đang ở giai đoạn lưng lửng: không là sinh viên (SV) cũng chưa là người đi làm. Trải qua 4 năm ở ngôi trường ĐH mà hồi đó mình mong muốn vô được, mình đã nhận ra khá nhiều điều, (và những điều này mang tính chủ quan, có thể sẽ không đúng với hoàn cảnh của một số bạn đồng trang lứa). Nhưng mình thấy vẫn nên nói ra, để các bạn SV năm 1 chân ướt chân ráo bước vào giảng đường ĐH với niềm hân hoan tràn trề, sẽ có cái nhìn rộng mở hơn về môi trường ĐH.

---

Mạng xã hội hoặc các trang báo đôi khi hay bảo: Đừng học nhiều nữa, lý thuyết không giúp ích được gì khi ra xã hội đâu/ Kiến thức trên ĐH không sát với thực tế, hãy ra ngoài đi làm ngay/ Học làm gì, sau này cũng chẳng dùng đến/ Những người giàu họ đâu có cần học nhiều,... Mình đã từng tin như vậy. Cũng do bản thân mình thôi chứ không thể trách được những tin tức ấy, bởi vì quyền nghe hay không nghe, tiếp thu hay không tiếp thu, là do chính mình lựa chọn.

Mình muốn nói với những ai còn học ĐH: Hãy tiếp tục học giỏi. Hãy tiếp tục chăm chỉ học tập, tiếp thu hết các kiến thức. Ra đời mà không có kiến thức thì làm sao bạn có thể làm được những gì bạn thích. Học giỏi sẽ đưa bạn tiến xa hơn bạn nghĩ, đến những nơi, đến những quốc gia mà bạn chưa từng nghĩ là sẽ đặt chân đến. Ngoài ra, học tập tốt trên ĐH bao gồm học cả những thứ bạn cho rằng thật chán, học từ bất cứ ai, học từ những việc xung quanh. Việc học trên ĐH không chỉ là cúi mặt vào sách vở.

Hãy học thật giỏi.

Đa số mọi bài viết đều nhấn mạnh SV nên tham gia câu lạc bộ (CLB), không tham gia thì sẽ bỏ phí nhiều điều tốt đẹp. Hồi năm 1 ĐH mình có tham gia một CLB của khoa, trong vòng hơn 6 tháng, đến đầu năm 2 thì mình bỏ, cho nên mình rất tự tin khi chia sẻ kinh nghiệm về việc tham gia CLB cho các bạn SV, nhất là SV năm 1.

Việc gì cũng có 2 mặt của nó, tham gia CLB không là ngoại lệ. Về mặt tốt, chính xác là tham gia CLB mang lại rất nhiều lợi ích: giao lưu, kết bạn với nhiều bạn bè, anh chị kể cả trong khoa hay ngoài khoa; có thêm nhiều điều thú vị chia sẻ cùng nhau, nhất là các anh chị rất hay kể những "drama" để các em khóa sau rút kinh nghiệm; biết cách tổ chức một event; biết lên kế hoạch, viết bài truyền thông trên fanpage FB, chính là tiền đề cho những công việc part time/full time sau này... Nhờ tham gia CLB ngay từ năm 1, mình đã tận dụng được quãng thời gian rảnh rỗi, biết sử dụng Google Drive, biết một event diễn ra là công sức của biết bao nhiêu người, cực khổ như thế nào. Đặc biệt, khi tham gia CLB mình đã quen những người anh chị tốt. Họ chia sẻ kinh nghiệm học tập, cả những thứ lặt vặt trong khoa, kinh nghiệm đi những chuyến thực tập, và ti tỉ những điều trong cuộc sống. Đâu cần thật nhiều bạn, chỉ cần một số người thật sự tốt như vậy  là được.

Còn mặt trái, rất nhiều bạn khi tham gia CLB bị "vỡ mộng" và thấy việc này như cực hình vậy. Ví dụ điển hình là bản thân mình. Thứ nhất, tham gia CLB không có nghĩa là vô đó vui chơi nhảy múa ngồi quây quần tám chuyện với nhau. Mỗi lần thấy CLB nào đang ngồi vòng tròn với nhau ở sảnh, thì có nghĩa họ đang họp rất nghiêm túc để lên ý tưởng, kế hoạch cho các event online và offline sắp tới. Tiếp theo điều thứ nhất, vào CLB cứ như là làm việc thật sự vậy. Có các bộ phận, ban ngành như là ban nội dung/ban content, ban PR/ban chạy bài FB, ban Design/thiết kế nên những clip, hình đẹp ơi là đẹp mà các bạn thấy trên page của họ. Mình hơi thắc mắc một chút là sao các thành viên CLB thường xuyên thức khuya để chat group trên FB, bàn về ý tưởng, kế hoạch cho các sự kiện. Hồi năm 1 tham gia CLB là mình thức khuya thường xuyên để chạy bài, viết bài,... riết mà mặt mụn luôn. (Sau này mình hiểu là ai cũng có chuyện riêng của họ, giải quyết việc của họ xong xuôi trong ngày thì tối khuya mới có thời gian cho CLB được). Nhưng mình vẫn chán cái việc phải thức khuya. Thứ ba là không phải tất cả những thành viên trong CLB đều hợp với bạn. Những hình ảnh mà bạn thấy trên FB, các CLB túm tụm quây quần kề vai bá cổ, là do các thành viên trong CLB chơi rất hợp với nhau. Có nghĩa là trong CLB, hợp nhau thì dễ làm việc chung được. Bạn không hợp với những thành viên trong CLB của bạn, hay là họ không hợp với bạn, đây là điều hết sức bình thường. Khi nhận ra bạn không hợp với họ, thì bạn cứ ra đi chẳng có gì phải sợ. Ngoài ra, nếu có cảm giác "làm việc được mà không bonding với CLB được", bạn đừng lăn tăn làm gì, đơn giản là nơi ấy không dành cho bạn.

Tham gia CLB mà áp lực nhiều hơn sự vui vẻ, thoải mái, thì mình quyết định không tham gia nữa. Mà CLB rất dễ dàng, bạn muốn đi rồi thì ai mà giữ lại làm gì. Tóm lại, bạn không cần tham gia CLB, nhưng bạn rất nên tham gia CLB, nhất là khi bạn là SV năm 1, vì đây là khoảng thời gian bạn còn rảnh, và nguồn năng lượng, khí thế trong bạn vẫn còn hừng hực.

Ngoài ra, rất nhiều CLB khác nhau cho bạn lựa chọn: trong khoa, trong trường, ngoài trường,... Không "đậu" CLB này thì sang nơi khác. Bạn "rớt" CLB, bạn không kém cỏi đâu!  Ngoài ra, làm khán giả đến xem và tham gia các hoạt động của CLB thì dễ thở hơn nhiều so với làm người trong ban tổ chức. Thêm nữa, CLB sẽ giúp bạn có những người bạn, người anh chị tốt, dù chỉ là một người!

Có thể điều này sẽ chưa chắc đúng với một số bạn, nhưng đối với mình, mình rất đồng ý với nhận định này. Thực ra thì "bạn suốt đời" cũng không hẳn chính xác, vì ra trường rồi mỗi người một nơi, không gặp nhau và không theo dõi nhau sát sao được, nhưng chỉ cần mình yêu quý họ vì họ là những người bạn thực sự, là những người đồng điệu về quan điểm, sở thích, phong cách sống, sống ngay thẳng, hay đơn giản chỉ là nói chuyện hợp rơ. 

Thực ra lên ĐH mình cũng không hẳn là có "bạn thân". Đối với mình, "bạn thân" là người thân cực kì thân, như hình với bóng, chia ngọt sẻ bùi, chửi nhau cãi lộn, chia sẻ tất cả mọi điều trong cuộc sống cá nhân. Nhận ra là tiêu chuẩn này quá trẻ con và ngu ngơ, dù cho lên ĐH mình không có người bạn kiểu vậy, nhưng những người bạn ĐH là những người tốt nhất mình tìm được. Hồi đầu năm 1, có một thầy trong khoa mình nói với cả lớp rằng: "Bạn ĐH sẽ là bạn suốt đời. Vì họ học chung ngành, ra trường làm những công việc liên quan cùng nhau, có sự kết nối đến sau này". Vâng, lúc đó khi nghe câu này, mình đã cười khẩy, nghĩ rằng "Làm sao được chứ? Trên ĐH người ta lớn rồi, chỉ là bạn bè xã giao, không thể nào là bạn suốt đời như tình bạn không vụ lợi hồi phổ thông đâu!". Và kết quả, mình nhận ra câu nói "Bạn ĐH sẽ là bạn suốt đời" rất có lý, là do trên ĐH mình nói chuyện nhiều hơn, kết bạn nhiều hơn, mở lòng nhiều hơn, tìm ra được những người bạn thân nhất.

Cho nên các SV năm 1 đừng hoài niệm về những tình bạn thời phổ thông, nhớ mở lòng và trở thành một người bạn chân thành, như vậy bạn sẽ nhận lại những tình bạn giá trị của cuộc đời. Mình thấy khá nhiều người so sánh ĐH với cấp 3, để rồi ĐH không vui vẻ và không có bạn bè thực sự. Như vậy rất đáng tiếc, vì xung quanh mình luôn có những người bạn tốt, chỉ là do bản thân mình không chịu nhận ra thôi.

Dù vậy, bạn nào mà vẫn giữ được tình bạn cấp 1,2,3 thì chúc mừng bạn nhé!

Làm thêm hay không làm thêm, câu hỏi này thực sự không quá quan trọng. Quan trọng hơn hết bạn phải hiểu được bản thân mình cần gì. Việc gì cũng có nhiều mặt của nó.

Về mặt tích cực, đi làm thêm thời SV rất có lợi cho việc phát triển bản thân. Nhờ có đi làm thêm, bất cứ công việc gì, bạn sẽ hiểu kiếm tiền không dễ, bạn sẽ hiểu sự cực khổ của cha mẹ để nuôi lớn bạn đến chừng này, hiểu được vì sao cha mẹ cáu bẳn, bơ phờ mỗi tối về nhà. Bạn sẽ hiểu cha mẹ đã chịu những áp lực gì để có tiền cho bạn ăn, cho bạn đi học, cho bạn đi chơi, cho bạn mua những gì bạn muốn. Tiếp theo, đi làm thêm khi còn là SV giúp bạn "bận rộn" hơn, không có thời gian thừa để làm những việc vô bổ, để mà bạn than "chán quá không có gì làm", từ đó còn biết sắp xếp thời gian tốt hơn. Đi làm thêm thời SV giúp bạn va chạm với đời sớm, gặp gỡ nhiều kiểu người của xã hội. Đi làm thêm giúp bạn có những kỹ năng trên trường ĐH không bao giờ dạy bạn, có khi còn giúp bạn hiểu những bài giảng lý thuyết trên trường hơn, nhận ra việc học rất là bổ ích. Và hơn nữa, có cả những công việc làm thêm là tiền đề cho công việc full time đầu tiên của bạn sau khi ra trường, cho bạn những kinh nghiệm mà những bạn đồng trang lứa chưa có được, giúp bạn có bàn đạp vững chắc trong sự nghiệp ngay sau khi tốt nghiệp.

Còn mặt trái, mình chỉ muốn nhắc rằng đừng để đồng tiền trước mắt chi phối sự học lâu dài của bạn. Có một số công việc cày cuốc dữ lắm cũng được 5 - 6 triệu/tháng, nếu còn được cha mẹ cho tiền ăn ở sinh hoạt, thì việc dư dả là tất yếu. Là SV chưa đi làm bao giờ, thấy 6 - 7 triệu là lớn lắm chứ, từ đó lo đi làm thêm mà bỏ quên việc học, cho rằng việc học không có tác dụng và không áp dụng được vào đời thực. Mình thấy rất tiếc cho những ai có suy nghĩ như vậy. Đồng tiền thật là có sức nặng, nó làm mình cuốn theo một vòng xoay: đi làm, có tiền, tiêu nhiều, lại đi làm, và lại có tiền... Điều mình cảm thấy tiếc nhất là một số bạn mải đi làm thêm mà bỏ đi việc bồi dưỡng kiến thức lâu dài, bỏ đi việc học trên lớp. Sau 4 năm, bạn nhìn lại bạn có gì? Thời SV làm thêm thì mỗi tháng ngót nghét 10 triệu thì thực sự giỏi lắm đấy, nhưng về lâu dài bạn có nghĩ đến cuộc sống tương lai sau này, khi mà 10 triệu/tháng thực sự rất khó sống ở thành phố khi không còn chu cấp của cha mẹ, khi mà kiến thức lưng lửng, không ra ngô mà cũng chẳng ra khoai.

Đi làm thêm trong lúc học ĐH đồng nghĩa với việc bạn mất bớt thời gian học trên lớp. Nhưng nếu bạn vượt qua được thì rất tốt cho chính bạn, và sự thật là rất nhiều những bạn SV vừa đi làm thêm mà vẫn học giỏi. Và chính thủ khoa ra trường của khóa mình, bạn ấy vẫn có thời gian tham gia một số hoạt động, làm thêm từ năm 2 và không nghỉ việc kể cả khi đã học năm 4. 

Bạn hi vọng đi làm sẽ học được cái này cái kia. Nhưng thực ra học được hay không, không phải do việc đi làm, mà là do bản thân bạn có chịu học không, có chịu tư duy không. Người ta dạy cho bạn đó, liệu bạn có tiếp thu hay chí ít là có suy nghĩ không. Đừng hy vọng quá nhiều là đi làm sẽ giúp bạn tốt hơn, rồi học ĐH sẽ giúp bạn thế này thế kia. Không có. Không có điều gì giúp bạn được cả, quan trọng nhất là bản thân bạn như thế nào thôi.

---

Đừng nghĩ là: Tôi phải tham gia CLB thời SV thì tôi mới phát triển, tôi phải đi làm thời SV thì sau này tôi mới có việc làm lương cao, tôi phải rời xa ghế nhà trường thì mới học được những kỹ năng thực tế. Không ai bắt bạn như vậy, cũng chẳng ai nói bạn phải bắt chước theo những người khác để có thứ này, thứ kia, để giống như họ. Chỉ có bạn mới hiểu bản thân cần gì và phải làm gì để sống cuộc đời của chính bạn. Và nếu còn là SV, hãy cứ quăng mình vào những việc trên, hãy cứ đi làm, hãy cứ tham gia hoạt động này hoạt động nọ, đội nhóm này đội nhóm kia, tự khắc bạn sẽ rút ra bài học cho riêng mình. Và nhớ là sống cuộc đời của bạn, chứ bạn không sống cuộc đời người khác.