9toTalk #5: Không chọn đại học thì chọn gì đây?
Lại một mùa thi đại học sắp tới, hàng triệu bạn trẻ sắp đối diện với bước ngoặt lớn đầu tiền trong đời. Bước vào kì thi này, nhiều...
Lại một mùa thi đại học sắp tới, hàng triệu bạn trẻ sắp đối diện với bước ngoặt lớn đầu tiền trong đời. Bước vào kì thi này, nhiều bạn trẻ mang trong mình không chỉ là những ước mơ, hoài bão của bản thân mà còn có cả kì vọng của gia đình.
Tuy vậy, có nhiều bạn sẽ không tránh khỏi cảm giác hoang mang, lo lắng khi đối diện với bước ngoặt lớn này và đặt câu hỏi: Liệu mình có đủ sức theo không, liệu trường đó có phù hợp với mình không, liệu mình có thực sự yêu thích nghề đó không... Dưới áp lực của bản thân, gia đình và xã hội, để tìm được đáp án chính xác cho những câu hỏi trên thực sự là một bài toán nan giải.
Xã hội đang thay đổi với tốc độ chóng mặt: có những ngành nghề đã trở nên bão hòa và dư thừa lao động, có những ngành nghề mới xuất hiện và đang trên đà phát triển vượt bậc nhưng chưa có môi trường đào tạo quy củ. Bên cạnh đó, trào lưu khởi nghiệp trong thời gian gần đây khiến cánh cửa đại học ngày càng trở nên kém hấp dẫn với một bộ phận giới trẻ vì nhiều nguyên nhân.
Giữa bão lựa chọn, làm thế nào để tìm ra con đường phù hợp với chính mình đây?
Đến hẹn lại lên, Spiderum Team xin mang đến 9toTalk tuần này chủ đề thảo luận mở xoay quanh chuyện đại học và hướng nghiệp. Hy vọng đây sẽ là không gian để các bạn không chỉ chia sẻ kinh nghiệm bản thân mà còn giải đáp thắc mắc của những bạn khác đang cần trợ giúp.
Hoặc chí ít thì cũng là không gian để chúng tôi (và cả các bạn) gửi lời chúc thi tốt tới các sĩ tử sinh năm 2000. Mang vinh quang về cho Spiderum nha các bạn.

***
9toTalk được lên sóng hàng tuần vào lúc 9 giờ tối Thứ Ba tại Spiderum.com với các chủ đề trao đổi hoặc mang tính thời sự, hoặc trò chuyện chia sẻ giữa các thành viên trong cộng đồng. 9toTalk hi vọng sẽ cũng cố thêm sứ mệnh của Spiderum: tạo ra một môi trường trao đổi cởi mở, đa chiều nhưng văn minh và tôn trọng lẫn nhau.
Xem thêm các chủ đề thảo luận khác:

Quan điểm - Tranh luận
/quan-diem-tranh-luan
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất

Viet Anh Tran

Đi học đại học có thể không phải con đường tốt nhất nhưng chắc chắn là an toàn nhất với hầu hết tất cả mọi người. Trên thế giới này cả 7 tỷ người làm gì được mấy ông như Bill Gates, Mark Zuckerberg (mà các ông đó khởi điểm vào được Harvard đã không phải người bình thường rồi...), và mình nghĩ số ông có bằng đại học & thành công sẽ luôn nhiều và có tổng tài sản lớn hơn tổng tài sản của các ông bỏ đại học. Chẳng qua hiện tượng đặc biệt thì dễ được chú ý hơn mà thôi. Vì ai cũng thích lạ. Và thích truyện cổ tích.
Tuy nhiên cũng đừng kỳ vọng đại học sẽ dạy cho bạn tất cả những gì bạn cần (thất vọng đấy...) Thay vào đó, quan điểm của mình là hãy cố gắng học được NHIỀU NHẤT CÓ THỂ từ trải nghiệm này. Không chỉ trên trường lớp, mà còn từ hoạt động ngoại khóa, từ các mối quan hệ, từ đi làm thêm v.v. Ví dụ như mình ngày trước rút ra được bài học cho bản thân từ cả những công việc linh tinh kiểu làm farm, dọn dẹp cho nên về cơ bản luôn luôn cảm thấy hài lòng. Nhiều bài học và suy ngẫm từ đó tới bây giờ mình vẫn áp dụng được trong công việc và cuộc sống luôn.
Ngoài ra thì hãy tận dụng thời gian đại học để bồi đắp kiến thức nền, học cách học (hay tìm ra cách học phù hợp với bản thân mình nhất), học cách tư duy mạch lạc v.v. những thứ đó kể cả sau này có làm trái ngành trái nghề vẫn giúp đc bạn rất nhiều. Cái chuyện đúng ngành chuẩn nghề mình thấy lo thì cứ lo thế chứ nó không nghiêm trọng tới vậy đâu (quan điểm cá nhân). Đối với mình thì thời gian học đại học như thời gian luyện sức chịu đựng, xây dựng cái nền để sau thích gì có thể đắp thêm cái đó. Đi làm rồi còn có nhiều người tự nhận ra mình không hợp với lĩnh vực này, lĩnh vực kia và làm lại từ đầu đc cơ mà... Đừng hy vọng nhiều là đầu óc chính mình hoặc lời khuyên từ gia đình, bạn bè sẽ giúp đc bạn quyết định chuẩn xác bản thân muốn trở thành gì và phải làm gì...
- Báo cáo

The Merc

Là một người... bỏ học đại học thì tôi nghĩ thế này:
- Nếu như ai có ý định vào đại học ở Việt Nam để theo con đường nghiên cứu, nên tìm các học bổng liên kết để ra nước ngoài học tiếp. Điều kiện nghiên cứu ở Việt Nam còn hạn chế đối với nhiều ngành.
- Nếu như ai có ý định vào đại học ở Việt Nam để kiếm việc làm, thì đừng nghĩ là có thể học được gì từ đấy, nhất là các trường không phải kỹ thuật. Phần lớn thời gian những kiến thức trong trường không áp dụng được ở ngoài. Tuy nhiên trường đại học lại có thể cho bạn một cái nhìn rất tốt về hệ thống, vì bản thân môi trường trong đấy là một xã hội thu nhỏ. Rất nhiều mối quan hệ làm ăn, công việc sau này có thể từ đấy mà ra. Ngay cả việc "đi thầy", "đi cô" cũng là một loại hoạt động xã hội được đơn giản hóa đi, biết sẽ tốt.
- Nếu như không có ý định học đại học tử tế, thì nên nhìn trước để mà chọn kỹ năng. Nghề thì khó chọn và thường theo thời vụ, nhưng kỹ năng thì là thứ nếu dùng nhiều thì thường chỉ tốt lên chứ không tệ đi và trong nhiều trường hợp thì có một bộ kỹ năng tốt thường hơn là có một việc làm tốt.
- Báo cáo

Andy Luong

Tôi là 1 người theo học sai ngành, nhưng chấp nhận hơn 10 năm trong trường đại học (cả ở VN cả xuất ngoại), nên để tôi chia sẻ bạn nghe tại sao bạn nên học đại học.
Tôi vào đại học kiếm tiền quá dễ (KTQD), theo định hướng nghề nghiệp của ba mẹ, vì ngày ấy tôi chỉ quan tâm bao giờ đến trận bóng kế tiếp. Kết quả là 4 năm như khổ sai, chăm chỉ đi học mà cuối cùng chả thu được chút kiến thức nào. Nhưng bù lại, đại học, người dạy tôi nhiều hơn là bạn tôi chứ không phải thầy tôi. Bạn xấu, bạn tốt, từ muôn nơi đến với Hà Nội, mỗi người cho tôi 1 bài học. Có người kéo tôi vào những trận bắn Half-life ăn tiền, có người lại rủ tôi trả bài (ah nhầm, là ôn bài, ôn bài nhé). Có người cày game 3 ngày đêm rồi về ký túc ngủ 3 ngày tiếp theo, có người chăm chỉ đi làm kiếm tiền sinh hoạt. Ở 1 môi trường như thế, tôi dần học được cách tự tách mình ra và quan sát, và đưa ra lựa chọn của riêng mình. Kiến thức sau 4 năm đại học gần như bằng 0, nhưng sự tự chủ và độc lập suy nghĩ là thứ tôi có được.
Điều tôi muốn nói là thực ra đúng hay sai ngành không quan trọng, mà quan trọng là đại học cho bạn 1 môi trường an toàn để rèn luyện tư duy độc lập của bản thân. Kiến thức đúng ngành, bạn hoàn toàn có thể bổ sung sau đại học, vì việc học không kết thúc khi bạn nhận bằng. Nhưng nếu bạn vào đời quá sớm, khả năng bạn sẽ không có đủ thời gian để quan sát rộng hơn, khi đó bạn sẽ dễ dàng chấp nhận cơ hội đầu tiên đến với mình, hoặc không đủ bản lĩnh để đối mặt với khó khăn và dễ dàng mất đi ý chí cố gắng sau 1 vài thất bại đầu đời.
Vì vậy, nên học đại học các bạn nhé. Nhưng tập trung nhiều hơn vào các transferable skills, cố gắng xây dựng 1 hệ thống kiến thức nền tảng, và tìm kiếm 1 vài thách thức vượt ngoài giới hạn bản thân. Nếu có được những thứ đó, bạn hoàn toàn có thể tự tin ra trường và tìm kiếm những cơ hội tốt cho mình.
Chúc các em 2000 1 mùa thi bớt nóng và làm bài thật tốt nhé
Bài viết về Transferable Skill của Formyoursoul:
http://formyoursoul.spiderum.com/bai-dang/Hieu-ve-Transferable-Skills-cac-ky-nang-co-the-chuyen-doi-can-thiet-cho-hoc-tap-cong-viec-cuoc-song-aek

- Báo cáo

deathstar
trung cấp là để đào tạo công nhân và những công việc không có yêu cầu cao, cao đẳng là để đào tạo chuyên viên làm những công việc cụ thể trong xã hội, đại học là để đào tạo chuyên gia và để học những bậc học cao hơn. Có nhu cầu cần học cái gì thì học cái đó, chứ học đại trà đại học rồi thất nghiệp cả lũ là không ổn. Học trung cấp với cao đẳng nghe nó có vẻ thấp, nhưng thực ra học những con đường đó nó mang đậm tính thực tiễn để áp dụng sớm vào ngành nghề, sau này vẫn có thể tiến thân xa hơn chứ không phải chỉ tới đó là dừng. Còn học đại học thì phải xác định là sẽ học lâu dài vì đại học nó đào tạo kiến thức toàn diện giúp cho sinh viên có tầm nhìn xa, nhìn thấu được bản chất công việc mình sẽ làm chứ không đơn thuần là dạy kiến thức làm việc, nếu không có mục tiêu hay động lực học đại học, tốt nhất đừng vào.
- Báo cáo
Tien Quan
Thế thì phải xây dựng xã hội trả lương không theo trình độ. Nhưng như thế thì khó
- Báo cáo

deathstar
không vẫn trả lương theo trình độ. Ý mình là mỗi con đường đều có ưu nhược điểm riêng, nên chọn cái phù hợp chứ không phải chỉ có đại học là tốt nhất. Chẳng qua là do hiện tại quá chú trọng bằng cấp mà không để ý thực tiễn.
- Báo cáo

Duc Huy Nguyen

Rất đồng ý với Việt Anh về việc học đại học sẽ có rất nhiều lợi thế như mối quan hệ, nền tảng kiến thức, cách thức tư duy... Bản thân mình cũng nghiêng về quan điểm nên vào đại học, nhưng mình nghĩ chúng ta cần phân tách rõ việc học đại học và lấy bằng.
Đầu tiên ta nên xét bối cảnh hiện tại giáo dục đại học bị đánh giá kém làm bằng đại học trở nên mất giá trị nội dung, chỉ còn tính hình thức. Cùng với 1 nền kinh tế thị trường bùng nổ mạnh, các nghề nghiệp mới ra đời nhanh hơn tốc độ đào tạo, đã làm thị trường lao động trở nên thực dụng hơn, tạo cơ hội khá thuận lợi cho việc làm trái ngành cũng như ko bằng (tất nhiên ko bằng sẽ khó hơn rất nhiều). Chính vì vậy việc vào đại học theo mình sẽ phân ra làm 2 con đường khác nhau: vào để lấy bằng và vào để học.
Mỗi hướng đi sẽ có những ưu nhược điểm riêng nhưng quan trọng nhất là khi đã chọn rồi thì làm thế nào để phát huy nó hiệu quả nhất. Về điều này mình có 1 số quan điểm như sau:
Nếu đã chọn con đường lấy bằng, và chỉ sử dụng bằng như 1 tấm vé qua cửa thì ta nên tìm trường tìm ngành học bất kỳ, miễn là nó thật dễ cũng như ko yêu cầu thời gian trên lớp quá nhiều. Khi đó, chúng ta sẽ ko phải đầu tư 1 lượng lớn tinh lực vào việc học chính. Thời gian thừa ra có thể được tận dụng cho việc tham gia vào các clb, dự án xh, học thêm các kỹ năng cần thiết hay nếu đã tìm đc lĩnh vực mình thích thì có thể tập trung hẳn vào đó. Còn khi bạn chưa biết mình thích gì thì đây cũng là 1 khoảng thời gian thuận lợi cho việc trải nghiệm và tìm hiểu bản thân. Theo đấy đến lúc ra trường thì bạn ko chỉ có bằng mà còn có sự trải nghiệm, vốn kiến thức kha khá về những lĩnh vực khác cùng với 1 mạng lưới mối quan hệ xh rộng (nếu bạn biết khai thác) giúp bạn tăng cơ hội tìm đc những công việc phù hợp với mình.
Có thể coi việc vào đại học lúc này là để tạo ra 1 trạng thái sinh viên cần thiết, giúp ta ko bị đau đầu bởi các lời ra tiếng vào của người quen, cũng như sự than thở hàng ngày của cha mẹ, ko bị bắt đi làm ngay lập tức và vẫn nhận được sự trợ cấp, hay các bạn nam thì tránh được khoản nghĩa vụ quân sự. Qua đó sẽ tạo cho chúng ta 1 quãng thời gian vài năm khá ổn định, dễ dàng làm và học những cái mình cần và muốn hơn so với việc lông bông bên ngoài.
Còn con đường vào để học sẽ lại khác. Với hướng này, ngành ta vào học thường là những ngành ta đã thích hoặc có sự quan tâm nhất định. Khoảng 1, 2 kỳ đầu khi chưa biết chút gì về lĩnh vực mình chọn thì nên học y nguyên theo các môn học trên trường để có cái nhìn căn bản về ngành nghề đó. Sau đấy là lúc ta cần bắt đầu tự xây dựng mô hình học riêng. Bởi vì giáo dục đại trà ko được xây dựng để dạy từng cá nhân, chính vì vậy nếu thực sự muốn học bạn cần phải biết chọn lọc cùng tổng hợp những thứ gì phù hợp nhất cho mình.
Ta sẽ phải lọc bỏ những môn mà sau 1 thời gian học ta thấy là ko thích hợp với bản thân, cùng với việc tìm kiếm những môn học khác mà ta cho là còn thiếu hoặc có sự hỗ trợ nhất định cho chuyên ngành đã học hoặc tư duy của mình. Những môn học ấy có thể là từ các ngành khác trong trường hoặc thậm chí trường khác hay trong xh. Mỗi 1 trường hiện nay đều có rất nhiều ngành đa dạng cũng như ko thiếu các thầy cô giỏi ở từng khoa. Đấy là cơ hội rất lớn mà chúng ta nên tận dụng. Nó ko chỉ giúp ta tạo ra được 1 giáo trình học riêng cho bản thân mà còn mở rộng thêm các mối quan hệ, cũng như liên kết với các giáo sư, giảng viên giỏi thông qua việc xin dự thính (những thầy cô tốt luôn rất thích các sv chủ động học hỏi).
Tất nhiên cách học này sẽ dẫn đến khả năng khá lớn là ko lấy được bằng, nhưng qua đó bạn vẫn có thể khai thác được toàn bộ lợi thế của quá trình học đại học. Với những ai đang ngay từ đầu đã ko quan trọng bằng cấp thì hoàn toàn có thể thử. Theo mình đây là 1 phương thức phát triển chuyên môn cùng rèn luyện tư duy tự học rất tốt.
Ngoài ra chúng ta cũng có thể kết hợp 2 hướng đi này. Mình hiện tại đang theo phương pháp đó. Nhập học tại 1 trường, 1 khoa có liên quan hoặc bổ trợ cho lĩnh vực mình theo đuổi, nhưng vẫn xin dự thính ở trường khác khoa khác, kết hợp với 1 số khoá học và hoạt động bên ngoài nữa. Với cách này thì có thể hạn chế đc các nhược điểm của cả 2 bên, tuy nhiên khối lượng học cùng làm sẽ khá nặng, cần phải cân đối thời gian hợp lý. Mình cũng vẫn phải tự thử nghiệm dần và điểu chỉnh thường xuyên để phân phối thời gian hiệu quả hơn.
Đấy là 1 số suy nghĩ của mình về việc học đại học. Hãy cứ coi trường đại học như 1 cái bàn đạp, 1 mỏ tài nguyên kiến thức cùng mối quan hệ (đôi khi là cả bằng cấp nữa) để chúng ta khai thác thôi.
- Báo cáo