Đôi điều về Christopher Nolan, một trong những đạo diễn có sức ảnh hưởng nhất thế kỷ 21 dù chưa từng theo trường lớp điện ảnh nào

Năm 1998, giải "Tiger Award" ở Liên hoan phim Rotterdam, giải "Phim đầu tay xuất sắc nhất" ở Liên hoan phim San Francisco và giải "Ban giám khảo" ở Liên hoan phim Slamdance đều gọi tên một bộ phim no budget (không ngân sách): Following. Tên của vị đạo diễn là: Christopher Nolan.

Following, bô phim đầu tay của Christopher Nolan, nói về một nhà văn đang bí ý tưởng sáng tác và quyết định tìm kiếm ý tưởng mới bằng cách bám theo người khác, với tổng kinh phí chỉ vỏn vẹn 6000 dollar (khoảng 130 triệu VND) trích từ tiền lương hàng tháng của Nolan khi ông làm việc cho một công ty thu âm, mỗi tuần chỉ quay vào ngày thứ Bảy, trong suốt một năm, vì các thành viên trong "đoàn làm phim" đều có công việc full time. Hầu hết số tiền được dùng để đầu tư cho máy quay phim 16mm đen trắng và những cuộn phim raw stock B&W, diễn viên chính là Jeremy Theobald, bạn của Nolan, và bạn bè mình, tiền "cát-xê" là những bữa ăn nóng hổi do chính mẹ của ông nấu. Sử dụng những bối cảnh có sẵn (ngoài đường, nhà người khác) để quay phim nên Nolan phải thường xuyên xin xỏ, năn nỉ, không được thì phải "quay phim du kích" để ghi hình. Bộ phim đã thu về 48,000 dollar (khoảng 1 tỷ VND), gấp 8 lần kinh phí bỏ ra.

Thành công với "Following", Christopher Nolan đã gây được danh tiếng ban đầu. Năm 2000, ông được hãng Newmarket Films tài trợ 4 triệu dollar cho bộ phim tiếp theo: "Memento", bộ phim có cấu trúc thời gian thuận và ngược, kể về một người đàn ông bị chứng mất trí nhớ ngắn hạn đang chật vật tìm cách sống với nó và báo thù cho vợ. Nội dung 2 mạch thời gian thuận và nghịch chạy cùng nhau và gặp nhau một cách đầy bất ngờ ở cuối phim đã đưa Nolan vào mắt xanh của những hãng phim lớn. Và bộ phim kinh phí lớn đầu tiên của ông ra đời: Batman Begins, với kinh phí 150 triệu dollar từ Warner Bros.

Nam diễn viên gạo cội Michael Caine đã nhớ lại cuộc gặp gỡ đầu tiên của mình với Christopher Nolan, vào ngày Chủ Nhật, khi đang ở nhà riêng thì có tiếng chuông cửa, Caine mở cửa thì thấy một người đàn ông tóc vàng với một kịch bản trên tay, anh ta tự giới thiệu mình là Christ Nolan và có một kịch bản cho ông.

Caine đã bảo rằng mình sẽ đọc nó và gửi lại cho anh ta, nhưng người đàn ông kỳ lạ này nói rằng anh có thể chờ, thế là vợ của ông ngồi uống trà với anh ta trong khi Caine đọc kịch bản. Sau khi đọc xong và đồng ý tham gia bộ phim, Nolan lấy lại kịch bản và rời đi, đó là kịch bản của bộ phim "Batman Begins", phần đầu tiên của Trilogy Dark Knight huyền thoại và cũng là bộ phim đánh dấu sự hợp tác gắn bó lâu dài giữa hai người.

Christopher Nolan luôn nổi tiếng với việc bảo mật thông tin. Trước khi công bố, thậm chí không ai biết được chủ đề của bộ phim, càng không thể đoán trước kết phim, trừ những phim lịch sử như "Dunkirk". Tất cả thành viên đoàn làm phim đều phải cam kết giữ bí mật hoàn toàn. Nolan nói rằng: "Chúng ta đều muốn mở quà Giánh Sinh thật sớm, nhưng chúng ta sẽ thất vọng nếu làm như vậy".

Batman Begins thực sự là một thử thách lớn đối với Nolan, nhất là khi những bộ phim điện ảnh chủ đề Siêu Anh Hùng đang xuống dốc, cụ thể là thảm họa "Batman & Robin 1997", nhưng vượt xa tất cả mong đợi, Batman Begins đã trở thành bom tấn siêu anh hùng hay nhất trong 10 năm trở lại, được đề cử giải Oscar cho hạng mục "Quay phim xuất sắc nhất", thu về hơn 374 triệu dollar, đứng trong danh sách "500 Greatest Movies of All Time" của tạp chí Empire. Nolan đã thành công khi kể một câu chuyện về chàng thanh niên Bruce Wayne trên con đường tìm kiếm chính mình sau cái chết của bố mẹ, và tiếp theo là 2 phần "The Dark Knight" và "The Dark Knight Rises", trở thành Trilogy huyền thoại, cả 3 bộ phim đều nằm trong "Top 150 IMDB". Đặc biệt là "The Dark Knight", trận chiến lịch sử giữa Batman và kẻ thù truyền kiếp Joker, được đưa vào danh sách "National Film Registry - Tác phẩm điện ảnh truyền lại cho thế hệ sau", đã đưa Christopher Nolan lên ngang tầm với những huyền thoại Wes Anderson, Quentin Tarantino.

Điều đặc biệt ở Christopher Nolan là những bộ phim của ông cân bằng được giữa tính nghệ thuật và thương mại, ông nhận được sự khen ngợi từ cả khán giả đại chúng và các nhà phê bình. Ông đảm nhận việc biên kịch, cùng vợ là Emma Thomas và em trai Jonathan Nolan, hợp tác chặt chẽ với nhà soạn nhạc hàng đầu Hollywood, Hans Zimmer, hình ảnh và âm thanh trong phim của Nolan luôn xuất sắc. Tất nhiên, không thể thiếu dàn sao hạng A hùng hậu, phải kể đến như: Michael Caine, Leonardo DiCaprio, Christian Bale, Anne Hathaway, Hugh Jackman, Scarlet Johanson, Matthew McConaughey, Jessica Chastain, Cillian Murphy, Marion Cotillard, Joseph Gordon-Levitt...

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, Nolan vẫn không tỏ ra hứng thú với định dạng phim 3D, ông trung thành với các định dạng phim cổ điển như IMAX, 35 mm, 65 mm và VistaVision, ông cũng rất thích thú khi ngồi vào từng vị trí trong rạp Bow Tie ở thành phố Chelsea để trải nghiệm cảm giác xem phim ở từng góc độ, kiểm tra hiệu ứng âm thanh và hình ảnh sẽ tác động thế nào đến từng chỗ ngồi của khán giả.

Về nội dung, phim của Nolan thường có nội dung siêu thực: Giấc mơ (Inception), Không gian (Interstellar), Siêu Anh Hùng (The Dark Knight Trilogy), dòng thời gian (Memento, Tenet) hay ảo thuật (The Prestige), cũng có phim lịch sử nhưng với nhiều góc nhìn như Dunkirk.

Nhưng dù chủ đề phim của Nolan có kỳ ảo đến mức nào, ông cũng đặt tính thực tế vào đó nhiều nhất có thể, kể cả là trí tưởng tượng như giấc mơ hay không gian vũ trụ, trong bộ phim Interstellar, Nolan đã mời nhà vật lý học lỗ đen và lỗ sâu, Kip Thorne làm cố vấn chuyên môn, cả những phim về ảo thuật hay du hành thời gian, Nolan luôn đặt ra những luật lệ chặt chẽ về logic trong thế giới của bộ phim, ông tin rằng "Khán giả luôn phân biệt được cái gì hợp lý và cái gì bịa đặt", nhờ đó, Nolan đã tạo ra được những thế giới đầy bí ẩn, cuốn hút, nhưng vẫn đầy tính thuyết phục.

Cũng giống như việc bảo mật của từng bộ phim, Nolan cũng rất "bảo mật" về gia đình mình, không thu hút những sự chú ý không cần thiết, cuộc hôn nhân của ông và bà Emma Thomas, cũng đồng thời là cộng sự của ông, khá bình lặng và tận tâm, cũng như vợ chồng em trai ông, Jonathan Nolan và Lisa Joy, cả hai đều thành công ở mảng phim truyền hình, đáng chú ý nhất là series "Westworld" của đài HBO.

Và sau cùng, những lời "tâm tình" của ông về việc làm phim, cho thấy tâm huyết của Nolan dành cho loại hình nghệ thuật thứ 7: 

-Với kinh phí lớn nhất tôi có thể, tôi sự thực cố gắng mang đến cho khán giả những trải nghiệm kỹ thuật tuyệt vời nhất tôi có thể làm được, với những hiệu ứng hình ảnh và âm thanh mà họ chưa từng thấy trước đây.

Tôi có thể không chờ người yêu xuất hiện, nhưng không thể không chờ phim của Nolan.

Đọc thêm: