Toàn cảnh: Logan Paul và cú scam triệu đô.

Ngày 10, tháng 11, năm 2021, Bitcoin lần đầu tiên thiết lập đỉnh ở mức $69K, đưa cả thị trường tiền điện tử vào một sự phấn khích khôn tả. Nhưng trước đó 6 tháng, toàn bộ thị trường lại ở trong một sắc xám hoàn toàn trái ngược khi cú sập mạnh về mốc $30k xảy ra vào ngày 19 tháng 5. Ít ai biết rằng, cú quay xe gắt như vậy của thị trường lại đến từ thứ mà chúng ta vô cùng quen thuộc: đó là các dự án game.

Nói đúng hơn, đó là các tựa game được tích hợp các công nghệ blockchain, NFT, giúp người chơi có thể nhận thưởng khi tham gia cày cuốc. Người trong ngành gọi chung những dự án này là Gamefi (game + finance). Đặc biệt, Gamefi đã được xác nhận là một ngành công nghiệp mới với nhiều game studio lớn tham gia, định giá thị trường được dự báo sẽ đạt đến $65.7 tỷ vào năm 2027.

Có thể gọi làn sóng Gamefi năm đó trông giống như một bữa tiệc âm nhạc. Lúc nhạc lên, ai cũng đắm chìm vào sự hưng phấn, người dùng không tiếc tiền FOMO vào các tựa game trên trời dưới đất. Nhưng khi nhạc tắt, mọi người rời đi, tất cả còn lại chỉ là đống rác. 

Rác ở đây chính là những tựa game được làm để “ẳn xổi”, không định hướng phát triển dài hạn. Cũng không có những con game được sinh ra chỉ nhằm mục đích scam tiền người dùng. Vấn nạn này không chỉ xảy ra tại thị trường Việt Nam chúng ta, mà xuất hiện ở rất nhiều thị trường khác trên thế giới.

Mới đây, một youtuber được gọi là Coffeezilla đã bóc phốt một nhân vật có sức ảnh hưởng cực lớn trên không gian mạng, Logan Paul với dự án CryptoZoo. Cùng mình hóng hớt chiếc drama bên trời Tây này, xem chuyện gì đã xảy ra và chúng ta cần lưu ý những gì nếu muốn tham gia vào một vài dự án gamefi nhé.

Để hiểu rõ câu chuyện, có lẽ ta nên bắt đầu với một vài thông tin về nhân vật chính: Logan Paul. Thú thật, mình không biết quá rõ về anh chàng youtuber này ngoài độ nổi tiếng của anh. Nếu bạn cũng như mình, thì dưới đây là một số thông tin về anh chàng này:

Logan Paul là một vlogger, diễn viên, đạo diễn, và là một hiện tượng mạng. Được sinh ra tại Ohio (cái chốn được xem là Bình Dương nơi đất Mỹ), Logan được đông đảo người dùng biết đến khi làn sóng video ngắn Vine nổi lên. Từ đó, Logan đã tận dụng triệt để sức mạnh của mạng xã hội để nâng tầm hình ảnh của mình.

Nhưng Logan Paul lại được biết đến với tai tiếng, nhiều hơn là nổi tiếng. Nếu bạn muốn biết thêm về câu chuyện của “chàng trai hư” trong giới Youtube này. Có thể xem tại bài viết

Hồi tháng 8 năm 2021 (ngay giữa làn sóng Gamefi), Paul Logan lần đầu giới thiệu về CryptoZoo, một tựa game “yêu thích của anh” trên kênh youtube Impaulsive của mình. Mà theo chính lời của Logan, đây là tựa game có đủ yếu tố để hấp dẫn người dùng: giải trí và mang lại lợi nhuận khổng lồ. Tựa game đã tiêu tốn anh khoảng 6 tháng và hàng triệu dollar để phát triển.

Thực tế, CryptoZoo không có gì quá đặc biệt so với số đông dự án blockchain game khác. trò chơi có sử dụng NFT, có token $ZOO và được khởi chạy trên mạng lưới Binance chain. Nhưng yếu tố trên là hết sức bình thường, nếu không muốn nói là điều kiện cơ bản để được gắn chiếc mác “blockchain game”.

Nhưng trong video giới thiệu, Logan Paul đã cường điệu hóa mọi thứ lên, và liên tục tuyên bố rằng: “It’s really fun”. Nhưng phần vui đứng về phía ai thì Logan không nói rõ. 

Tính đến thời điểm hiện tại, tức là khoảng 2 năm kể khi CryptoZoo được phát triển. Người dùng, hay các nhà đầu tư “thiên thần”, những người đã bỏ cả vài chục nghìn cho đến cả trăm nghìn dollar vào Cryptozoo, vẫn chưa được chạm tay vào tựa game “yêu thích” này của Logan Paul. 

Nhìn bên ngoài, có thể đơn giản kết luận: Logan đã scam tiền của các nhà đầu tư, và chính những người đã tin tưởng, ủng hộ anh. Nhưng Coffeezilla đã đào sâu hơn, và câu chuyện thực chất thú vị hơn những gì chúng ta tưởng.

Tập podcast Impaulsive giới thiệu về CryptoZoo đã gieo biết bao hi vọng cho người hâm mộ của chàng youtuber này. Rằng đây là Logan Paul, anh ta quá thừa tiền và chẳng phải scam làm gì cả. Rằng anh ta sẽ làm ra một tựa game giúp chúng ta vừa giải trí vừa kiếm được thật nhiều tiền. Tội gì ta không đầu tư?

Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang. Chỉ một thời gian ngắn sau khi khởi chạy, CryptoZoo bắt đầu lộ rõ những vấn đề. Series, tháng 9 và lời nói dối của Logan chính thức bắt đầu:

Đầu tiên, hãy nói về phần đồ họa của NFT. Những từ được Logan dùng để mô tả về nó là: “Handmade art”, “6 months”, “specific notes”, và “10 artists”. Thoạt nghe qua, đây giống như một bộ sưu tập được đầu tư rất nhiều công sức và tiền bạc. Logan cũng cho rằng đây chính là điểm làm bộ sưu tập NFT của anh “ăn tiền”, vì thị trường NFT ngoài kia đa số chỉ vẽ bằng máy mà thôi.

Tuy nhiên, bạn hãy đánh giá bức ảnh dưới đây, một NFT thuộc dạng siêu hiếm của Cryptozoo. Liệu nó có đáng giá như Logan đã tả hay không:

Theo ý kiến cá nhân của mình, đây trong giống một bức ảnh được photoshop trong vòng vài phút, hơn là một tác phẩm thủ công cẩn mẩn trong 6 tháng ròng. Và sự thật thì đúng là như vậy, đội ngũ của Zoo đã lấy những tấm ảnh từ Adobe Stock về, và thực hiện chỉnh sửa. Chẳng có “handmade” nào ở đây cả. Lời nói dối thứ nhất của Logan.

Về đội ngũ phát triển. Logan tự tin cho rằng mình có “một đội ngũ hùng hậu đứng sau CryptoZoo. Số tiền đầu tư vào game, tính tổng cả team, có thể lên đến $1 triệu. Chỉ đơn giản vì chúng tôi tin con game này sẽ thành công.” Câu hỏi đặt ra, $1 triệu dollar đã được đốt vào đâu? Chắc hẳn không phải là phần art của NFT rồi. Vậy chắc hẳn phải là phần blockchain? 

Thử kiểm tra hợp đồng thông minh của CryptoZoo, ta không thấy như vậy. Phần code, hợp đồng thông minh của game là tương tự với hàng loạt dự án rác khác trên mạng lưới BSC. Hơn nữa, phần code của game cũng chưa được kiểm toán. Lời nói dối thứ 2 của Logan.

Nhưng ta vẫn chưa trả lời được câu hỏi: $1 triệu đô mà Logan nhắc tới đã đi đâu? hay đây chỉ là lời nói dối để tăng thêm gia vị thuyết phục cho màn kịch của mình?

Nơi cuối cùng mà Logan có thể tiêu tốn lượng tiền khổng lồ đó, chỉ có thể là gameplay của CryptoZoo. Hãy cùng mình tua lại ngày 3/11/2021, cái ngày mà CryptoZoo chính thức khởi chạy.

Ben Roth - Quản lý cộng đồng của CryptoZoo đã nói rằng: Hatch Day sẽ là ngày đánh dấu dự án thay đổi 180 độ. Và Ben Roth đã đúng, nhưng sự thay đổi này, lại theo hướng xấu đi. Vào ngày đó, rất rất nhiều người dùng, những người đã bỏ hàng ngàn dollar để mua NFT, đang cực kì hào hứng để có những trải nghiệm đầu tiên với dự án thì mọi thứ lại không hoạt động.

Như mình đã đề cập, CryptoZoo đã bán một mớ NFT trứng cho người dùng và thu về $2.5 triệu dollar. Đáng lẽ, vào ngày 3/11 này, đống trứng ấy sẽ được nở ngẫu nhiên ra các động vật. Và boom, ½ số lượng NFT trên không thể nở.

Hơn nữa, theo như Logan nói, sau khi trứng đã nở thành động vật, người dùng có thể khóa các NFT này vào nền tảng để nhận về đồng $ZOO. Có thể xem đây là tính năng cốt lõi, làm nhiều người hào hứng về CryptoZoo đến vậy. Nhưng boom, nó cũng không thể hoạt động.

Ben Roth thì liên tục trấn an người dùng rằng tính năng chỉ tạm thời ngưng hoạt động vì quá nhiều người truy cập, và mọi thứ sẽ sớm trở lại ổn thỏa. Rồi một ngày, hai ngày, một tuần, cho đến một năm, chẳng có gì thay đổi cả. Lời nói dối thứ 3 của Logan và CryptoZoo.

Khi tình hình diễn biến xấu đi, Paul Logan như hóa thân thành một nhẫn giả và thành thạo kỹ năng ẩn thân chi thuật. Không một tập podcast nào, không thêm một tweet nào của Logan nhắc đến con game yêu thích của anh. 

Ngay cả trong Discord của dự án, nơi mà cộng đồng CryptoZoo sinh hoạt sôi động nhất. Logan cũng chỉ xuất hiện và nói vài ba câu vô nghĩa. Ben Roth, quản lý cộng đồng, biện hộ rằng: Logan vốn đảm nhiệm vị trí marketing. Khi sản phẩm ra mắt, Logan sẽ thực hiện vai trò của mình. 

Và rồi người dùng cứ chờ, cứ chờ để Logan thực hiện chiến dịch marketing để CryptoZoo có cú hồi sinh mạnh mẽ. Nỗ lực đó đã được đền đáp vào đầu năm 2022, khi Logan tham gia show The MMA Hour. Anh tiết lộ rằng: “Tôi đang có 2 dự án, có thể được thông báo trong tháng tới. Tôi đang làm việc và dồn hết sức lực cho chúng, chỉ là các bạn không thấy được mà thôi. Tôi đã đặt cả cuộc sống và bản thân mình vào chính 2 dự án này.” (Xem ở phút 13:58).

Ồ, nó đây rồi. Chiến dịch marketing của Logan đã bắt đầu. Cộng đồng CryptoZoo hào hứng hơn bao giờ hết vì họ tin rằng những ngày tháng ảm đạm sắp qua đi. Nhưng một đoạn video được một đăng tải trên trên twitter, một người đàn ông đã hỏi Logan rằng:

- Ey, cái dự án bí mật mà anh nói có liên quan đến trứng (egg) và mấy con thú không (zoo).

- Logan đáp: Không không không không. Cái này khác nha. Thậm chí còn điên hơn và lớn hơn nữa.

Oops. Quá tam … thì đến tứ. Lần thứ 4 Logan đưa cộng đồng của mình xuống đáy của sự thất vọng.

Sau cùng. Logan đã tiết lộ sự thật nội bộ CryptoZoo đang có vấn đề, khi người đứng đầu của đội ngũ lập trình của dự án đã “ăn cắp toàn bộ đoạn code, bay đến Thụy Sĩ và đòi $1 triệu dollar tiền chuộc.” Liệu đây là sự thật, hay lại +1 lý do bịa đặt của Logan?

Để tìm hiểu sự thật, CoffeeZilla đã có cuộc trò chuyện trực tiếp với một anh chàng dev của CryptoZoo. Sự thật được tiết lộ rằng: Đúng là anh đã lấy toàn bộ source của CryptoZoo. Nhưng là vì Logan và Zoo team, chưa trả cho họ một đồng nào kể từ khi bắt đầu dự án. Anh và một đội ngũ kĩ sư 30 người, đã tiêu tốn hơn $50.000/ 1 tuần vào dự án. Logan cũng từng hứa rằng anh sẽ được trả $1 triệu khi CryptoZoo hoàn thành.

 Vậy ra, $1 triệu dollar mà Logan nói rằng cả team đã bỏ vào dự án, nằm ở đây. À mà vẫn là một lời nói dối, vì anh chẳng trả cho đội ngũ lập trình một đồng nào cả. Có thể vì lí do đó, mà CryptoZoo vẫn mãi chỉ nằm trên giấy cho đến ngày hôm nay.

Tuy nhiên, khi mọi mũi tên đang chỉ về Logan. Anh chàng lập trình viên ở trên đã tiết lộ thêm: Team dev của Zoo không hoạt động trực tiếp với Logan, mà thông qua một anh chàng quản lý. Anh chàng này là Eddie Ibanez.

Anh chàng “từ trên trời rơi xuống” này là ai? Và anh có vai trò như thế nào trong vụ án scam triệu đô này?

Eddie có thể được gọi là một outlier, đại diện cho hình ảnh của một chàng thanh niên có tuổi thơ khó khăn, sau bao nhiêu gian nan, nỗ lực, anh đã chạm tới cái đích thành công trong cuộc sống.

Những người bạn của Eddie đã kể về anh rằng: Eddie từ nhỏ đã là đứa trẻ mồ côi, nhưng sớm bộc lộ tài năng xuất chúng. Khi ở độ tuổi thanh thiếu niên, Ibanez đã hack thành công công ty American Online (công ty cung cấp dịch vụ Internet toàn cầu) từ phòng ngủ của mình. Lớn hơn, anh đỗ vào trường MIT danh giá và được tuyển dụng vào cơ quan chính phủ sau khi tốt nghiệp. Vị trí anh đảm nhận là kĩ sư phát triển phần mềm an ninh mạng nhằm truy tìm vị trí các mối đe dọa chính phủ.

Nhưng, bạn có thấy lạ khi một anh chàng kĩ sư MIT, đang làm việc tại cơ quan chính phủ, có thể nói là đang ở đỉnh cao của sự nghiệp. Lại dính vào vũng sình này của Logan Paul?

Trong cuốn sách “Những kẻ xuất chúng” của Malcolm, ông cho rằng những câu chuyện mang tính xây dựng hình ảnh anh hùng như trên, thường đã bị lược bỏ đi những sự may mắn, mà thêu dệt thêm phần khó khăn cho câu chuyện. Ý kiến trên có phần đúng khi xét với câu chuyện của Eddie, chỉ khác ở chỗ, anh đã lược đi toàn bộ sự thật để thêu dệt nên “một cuộc đời vỏ bọc” cho mình.

Nhà báo Adam Robb đã phan phui sự thật về Eddie Ibanez thông qua bài báo của ông. Đầu tiên, Eddie Ibanez không hề mồ côi như anh kể. Vợ của Ibanez từng vô tình làm lộ chi tiết này khi gia đình của Eddie xuất hiện trên đài Fox News, khi nói rằng cô đã học công thức món ăn từ … mẹ của Eddie. (ở phút 1:12). Tiếp theo, Adam Robb đã có cuộc gọi điện trực tiếp đến trường MIT, đại diện của trường đã xác nhận Eddie chưa từng nhập học ngôi trường này. 

Nhưng hai cái tin chưa chuẩn trên vẫn không tai hại bằng câu chuyện anh là người của cơ quan chính phủ. Vin vào cái công việc không có thật này, Eddie đã xây dựng được mối quan hệ với những triệu phú như Rudolf Vidal (cựu giám đốc điều hành đội bóng Bayern Munich), Chris Burch hay Todd Morley

Bằng khả năng thuyết phục tài tình, Ibanez đã tạo nên một vỏ bọc hoàn hảo cho mình. Đến nỗi, khi mà nhà báo Adam Robb gọi điện cho Jeff, trợ lý của Logan, để cảnh báo anh về con người thật của Eddie. Jeff, vẫn bỏ ngoài tai mà tin rằng mối quan hệ của Eddie sẽ là động cơ quan trong để phóng con tàu CryptoZoo lên mặt trăng.

Tuy nhiên, gọi con tàu CryptoZoo là Falcon 1, tên lửa đầu tiên của Space X. Vì nó chưa bay thì đã xịt. Trách nhiệm của Eddie Ibanez trong dự án CryptoZoo vốn là quản lý đội ngũ lập trình. Và Eddie còn chẳng thèm quan tâm đến chuyện đó. Để rồi mới dẫn đến tình trạng ra mắt 2 năm nhưng sản phẩm thì chưa có như hiện tại.

“Eddie Ibanez chính là nguyên nhân chính gây ra sự thất bại của CryptoZoo”, theo Jake - The crypto king chia sẻ. Ấy, lại thêm một cái tên mới xuất hiện .

Thêm sự xuất hiện của anh chàng này, ta có đủ “bộ tứ siêu đẳng”: Logan Paul, Jeff Levin, Eddie và Jake. Chính 4 nhân vật này đã khởi xướng lên ý tưởng về CryptoZoo. Nhưng để biết được sự tình rối ren đằng sau tấm màn, chúng ta phải đi ngược về quá khứ, cụ thể là vào tháng 3 năm 2021 - thời điểm ý tưởng về CryptoZoo được ra đời.

Nhóm chat gồm 4 người được thành lập, Jack ban đầu đưa ra ý tưởng về một sản phẩm  bắt chước dự án game CryptoKitties, cái tên được lựa chọn ban đầu là CryptoPets với token $PET.  Jake nói thêm rằng, anh tin “mớ” token này ít nhất có giá trị 20 triệu dollar.

Eddie nhảy vào và nói rằng anh sẽ giới thiệu CryptoPets đến một người bạn của mình, một người đang có $350m trong tay và đang tìm nơi để đầu tư khoản tiền đó. Bằng mối quan hệ của mình, Eddie đã mạng lại cho tựa game những nhà đầu tư sớm như: Gary Vee, James Altucher, Ryan Kavenaugh. Nhưng một trong 3 cái tên trên, Ryan Kavenaugh đã phủ định thông tin này.

Nhưng mục đích cuối cùng của dự án là thu về càng nhiều tiền càng tốt, họ phải làm thế nào? Một phương thức thường dùng là pre-sell, hay còn được biết đến với cái tên ICO. Dành cho những bạn chưa từng nghe về 2 từ này, có thể hiểu đơn gian, ICO và pre-sell là sự kiện mà người dùng được phép mua token với giá chiết khấu, rẻ hơn giá được niêm yết lên sàn giao dịch sau này.

Thế nhưng ICO là một phương thức nguy hiểm, Logan và đồng bọn không thể ôm tiền bỏ chạy sau khi kêu gọi được một tiền lớn. Vì làm vậy sẽ đưa bọn họ vào tầm ngắm của SEC - Ủy ban giao dịch và chứng khoán Mỹ.

Jake “thiên tài” đã đề xuất một giải pháp khác. Giải thích đơn giản, Zoo team sẽ âm thầm đưa token $ZOO lên sàn trước mốc thời gian được thông báo cho cộng đồng. Sau đó, Logan, Jake, Eddie và Jeff sẽ thay phiên nhau mua vào $ZOO với mức giá rẻ. Để rồi sau đó, khi cộng đồng lao vào cắn xé để đấy giá lên, Zoo team sẽ bán tháo lên đầu của họ.

Chính xác thì ngày token $ZOO đã lên sàn là 11 tháng 6 và ngày “trên giấy tờ” để thông báo cộng đồng là 18 tháng 8 2021. Nghĩa là họ có 2 tháng để thay nhau mua vào token $ZOO.

Toàn bộ kế hoạch trên là do Jake nghĩ ra, một người tham gia dự án với tư cách advisor. Nhưng không hiểu vì lí do gì, mà Logan Paul và team CryptoZoo lại không đưa Jake vào danh sách những người được mua token $ZOO. Danh sách đó chỉ gồm: Dani, Jeff, Logan Paul và Eddie (theo tin nhắn do CoffeeZilla tiết lộ). Phần của Jake ở đâu ?? 

Có lẽ Jake đã biết được, hoặc nghi ngờ về điều này. 

Vào cái ngày $ZOO được đưa lên sàn lén lút, khi mà cả team đang thay nhau mua vào, tích trữ token. Thì bỗng Jake nhắn một tin nhắn rất bất thường: ”Này, đồng token của chúng ta đang bị bot chơi. Chúng đang mua và bán cùng một lượng token. Chúng ta không thể làm gì, nhưng khi nó hết token để bán thì nó sẽ phải mua vào thôi $$. Nhìn nó mua bán cũng khá vui đấy chứ.”

Với những ai còn xa lạ với từ Bot, thì có thể hiểu: đây là những chương trình tự động. Trong không gian tiền điện tử, có rất nhiều loại bot khác nhau. Cái mà Jake đang nhắc đến trong đoạn hội thoại là một loại bot chèn giá, tự động mua bán để tối ưu lợi nhuận.

Để minh họa trực quan hơn. Dưới đây là một vài giao dịch do bot tấn công mà mình tìm được:

Giao dịch 1:

Lệnh mua: Dùng 1.596 $BNB để mua token $ZOO

Lệnh bán: Bán ra lượng $ZOO ban nãy để thu về 1.7 $BNB.

→ Nhìn kĩ hơn, 2 giao dịch này chỉ diễn ra trong khoảng vài giây, mà con Bot đã thu về 0,104 $BNB rồi.

Giao dịch 2:

Một cặp lệnh mua, bán khác tương tự trường hợp vừa rồi

Quay trở lại câu chuyện chính. 

Hình như chỉ có mỗi Jake thích nhìn con bot này. Sau khi biết tin, trợ lý của Paul, Jeff đã bực bội mà nhắn rằng: “Làm cách nào để ta ngăn chặn những chúng nó làm điều tương tự? Vốn hóa của chúng ta đã giảm từ $130M xuống còn $26M chỉ trong 2 giờ đồng hò đấy. Thật không vui chút nào.”

Logan tiếp lời: “Đúng, nó không vui chút nào. Khoan chuyện gì vừa xảy ra đấy. Làm thế nào lại có kẻ khác biết đến sự tồn tại của $ZOO?”

Để minh họa rõ nét hơn những gì Jake nói. Ta có thể xem biểu đồ của $ZOO dưới đây:

Sau khi $ZOO lên sàn, token ngay lập tức được mua vào. Ở 3 cây nến đầu, tức 3h đầu tiên kể từ khi token $ZOO được list lên sàn. Hành động mua diễn ra rất bình thường, các thành viên thay phiên nhau mua vào. Mọi chuyện vẫn diễn ra theo kế hoạch.

Nhưng kể từ giờ thứ 4. Ta thấy rõ sự bất thường ở biểu đồ nền, khi giá token được đẩy lên rất nhanh, và cây nến đã rút râu. Tức, bot đã bắt đầu can thiệp, đã có lượng token được bán ra. Đây là lúc mà Jake đã gửi tin nhắn phía bên trên. 

Cây nến đỏ bự chảng kia cũng chính là cây đã đưa vốn hóa của CryptoZoo từ $130m về $26m.

Jake sau đó trấn an: ”Tôi đã đẩy nó (vốn hóa) lên lại $40M rồi.”

“Không, kệ bà ông. Nhanh chóng giải thích cho tôi tại sao lại đang có tới 30 người đang nắm giữ token rồi?” Logan giận dữ nói.

Sau đó, 2 người lời qua tiếng lại với nhau:

“Không, kệ bà ông. Nhanh chóng giải thích cho tôi tại sao lại đang có tới 30 người đang nắm giữ token rồi?” Logan giận dữ nói.

Jake bình tĩnh giải thích: ”Ey bro, đừng nóng như kem thế. Ông không thể nổi giận vì mấy thằng trader hay bot được. Đợi khi chúng ta được lên Coinmarketcap mà xem, 500 con bot khác sẽ nhảy vào cắn xé chúng ta như chúng làm với mọi đồng coin khác.”

Logan: “Nhưng làm sao chúng nó có thể biết nhanh thế được. Vốn chỉ có NĂM người chúng ta biết thôi mà”.

Jake: “Đó là bạn không biết. Nhiều người có thể cài bot để thông báo về những token mới lên sàn, hay có khối lượng giao dịch đột biến.”

Logan vẫn giữ nguyên quan điểm: “Kể cả là thế. Làm sao một kẻ là mặt nào đó, xuất hiện đúng vào ngày token được list, mua ngay đáy và xả ngay đỉnh. Tôi tin tôi không phải là người duy nhất thấy điều này vô lí. Cứ như có ai đang đứng sau vậy.”

Lập luận của Jake là hoàn toàn hợp lý, có những chuyện tương tự như vậy diễn ra trong thị trường coin này. Nhưng, chính sự thờ ơ của Jake đã làm Logan cảm thấy nghi ngờ Jake đang đâm lén sau lưng mình. 

Cơ mà, blockchain vốn là không gian mở mà nhỉ. Hãy nghe thử hoạt động trên chuỗi đang nói cho ta những gì?

Đây là danh sách top buyer của token $ZOO. Qua một số hoạt động kiểm tra, mình phát hiện ra 2 ví đứng đầu danh sách, với tổng cộng khoản đầu tư khoảng $265K: là của Jake - the Crypto king.

Lập luận của mình được khẳng định khi Jake đã chia sẻ với CoffeeZilla rằng anh đã đầu tư hơn $200K vào dự án.

Không ai biết tại sao Jake lại mua vào nhiều token nhiều như vậy. Có thể để thu lợi sau này? Nhưng, có một điều kì lạ, nếu drama dừng lại ở đây, tại sao ta không thấy Logan buộc tội Jake bất kì một lần nào cả?

Thì ra, Logan đã có kế hoạch để trả đũa Jake.

Vào cái ngày 1/9/2021, ngày CryptoZoo chính thức khởi chạy. Một đồng $ZOO mới đã được team Logan tạo ra, nhằm thay thể cho đồng coin cũ. Những người đang nắm giữ đồng $ZOO cũ sẽ được team Logan gửi về ví một lượng đồng coin mới tương đương.

Chuyện sẽ chẳng đáng có gì để nói, nếu toàn bộ ví nắm giữ token $ZOO cũ, đều nhận được token $ZOO mới. Logan đã gạch tên những địa chỉ ví, được cho là của Jake. Hơn 5 của Crypto King đã bị cho ra rìa, theo đó là hơn 80 tỷ token $ZOO cũ bỗng thành đống rác không hơn không kém.

Cơ mà, Jake vốn khôn ngoan hơn thế. Thông qua blockchain, CoffeeZilla tìm thấy rằng: Jake không hề bị Logan cấm toàn bộ ví. Anh vẫn nắm trong tay một lượng lớn $ZOO, mà sau này đã bán ra và bỏ túi $6 triệu USD.

Điều tra thêm từ blockchain, ta còn biết được hai sự thật thú vị khác:

Logan và trợ lý Jeff của mình, có thể đã chơi đúng luật đặt ra và chưa bán một đồng $ZOO nào

Nhưng Eddie Ibanez, anh chàng tự vẽ lên câu chuyện về cuộc đời mình, đã bán ra token $ZOO và đút túi $1.7 triệu.

Liệu đó có phải là Logan? Người đã đứng ra để quảng bá cho tựa game đến những người hâm mộ của mình. Anh đã xây một cây cầu niềm tin bằng pha lê, óng ánh, đẹp đẽ. Nhưng sau khi hàng tá người dùng nhảy vào, cây cầu đã vỡ vụn và chực chờ dưới chân họ là vực thẳm của sự thất vọng. 

Hay đó phải là Eddie Ibanez, một kẻ lừa đảo tinh vi, một người họa sĩ tài ba khi đã vẽ lên câu chuyện của đời mình một cách trắng trợn. Còn Jake, một người vì đồng tiền mà đâm lén sau lưng của Zoo team, một người tự xưng là crypto king thế mà lại bôi nhọ thêm cho thị trường này?

Câu trả lời có lẽ là tất cả. CryptoZoo vốn được sinh ra là một phương thức kiếm tiền của Logan Paul, và mình tin chắc nó sẽ chẳng bao giờ được ra đời kể cả khi Eddie và Jake làm theo kế hoạch. Tất cả chỉ là những lời hứa không bao giờ được thực hiện. Tiếc rằng, danh tiếng của Logan Paul lại là cái cớ vững chắc để thu hút người dùng bỏ hàng triệu đô vào dự án này. 

Khi mọi chuyện vỡ lẽ, Logan đã lên 2 video “cãi cùn” và đe dọa sẽ kiện CoffeeZilla. Nhưng 2 video trên đã bị xóa, thay thế là một video khác với tittle: “Cảm ơn CoffeeZilla”. Rõ ràng, quá trình điều tra của CoffeeZilla đã giúp mọi người hiểu rõ về sự tình bên trong CryptoZoo, rằng Logan không phải là kẻ đứng sau tất cả. Cuối cùng, cũng đã đưa ra ba giải pháp để đặt dấu chấm hết cho câu chuyện này:

Đầu tiên, Logan và trợ lý Jeff sẽ đốt toàn bộ số token mà 2 người đang nắm giữ. Hành động này sẽ loại bỏ hoàn toàn lợi ích tài chính của Logan và Jeff ra khỏi dự án.

Logan sẽ chi ra khoảng 1000 $ETH (tương đương $1.3m), cho phép người dùng “hoàn trả” những NFT trứng và động vật cơ bản (base animal) để nhận lại chi phí đã bỏ ra.

Cuối cùng, anh sẽ hoàn thành nốt những sản phẩm còn dang dở của CryptoZoo. Bao gồm: cầu chuyển NFT từ chain Ethereum sang Binance Chain, chợ giao dịch NFT, và tính năng khóa NFT để nhận $ZOO (yield)

Lời xin lỗi của Logan, xem chừng là hơi muộn và không chân thành cho lắm. Do đó, một hồ sơ đã được gửi đến tòa án tiểu bang Texas, cáo buộc Logan và nhiều người khác vì đã có hành động “rug-pull” (có nghĩa kêu gọi vốn, nhưng lại ôm tiền bỏ chạy chứ không phát triển sản phẩm). Liệu chính cái dự án mà anh “yêu thích” này có kết thúc luôn sự nghiệp của anh hay không?

Như một làn khói mãi quanh quẩn trong căn phòng kín, thị trường tiền điện tử có lẽ cần thêm nhiều thời gian, rất nhiều thời gian để xóa được cái mác “thị trường lừa đảo”.  Dù bản chất game-fi, mô hình play-to-earn, hay rộng hơn là Defi đã chứng minh được giá trị tiềm năng, nhưng nhiêu đó là chưa đủ để đám đông hiểu, hoặc tin vào thị trường này.

Câu chuyện về Logan Paul và CryptoZoo trên đã khép lại. Nhưng nếu bạn vẫn muốn nán lại thêm một xíu để nghe thêm về cách để nhận biết, phòng tránh những dự án “bất ổn”, thì sau đây là kinh nghiệm của mình.

Kiểm tra những yếu tố cốt lõi của dự án: Team này đã có kinh nghiệm làm game nào chưa? Nếu có thì tại sao họ lại bỏ dự án trước để khởi động dự án mới này?

Kiểm tra xem game đang ở giai đoạn nào. Ta chỉ nên xuống tiền vào những dự án, ít nhất đã có sản phẩm demo. 

Kiểm tra tokenomic (cách phân bổ token): tổng cung là bao nhiêu, team sẽ nắm giữ bao nhiêu, lượng còn lại sẽ dùng để làm gì? Phần này sẽ hơi khó, nhưng là quan trọng để đánh giá được mức độ nghiêm túc của dự án.

Kiểm tra gameplay. Một trò chơi quá đỗi bình thường, không có gì thú vị, có lẽ chỉ là mua source về. Cho next.

Rộng hơn nữa, ta có thể kiểm tra xem dự án có được quỹ nào đầu tư không. Có nhân vật tầm cỡ nào thực sự liên quan đến dự án không. 

Vân vân và mây mây

Để thấy, đánh giá một dự án gamefi là không hề dễ. Nhất quỉ nhì ma, thứ ba cờ ríp tồ. Chiêu trò lừa đảo thì cứ thiên biến vạn hóa, một vài ý kiến trên của mình là chưa là gì cả, nên bạn sẽ cần thật nhiều kiến thức, kinh nghiệm và trải nghiệm nếu muốn tham gia cuộc chơi này. Còn mà khó quá, thì thắp hương khấn thôi.