La bàn (trái) và đồng hồ phi công (phải) trên tay một sĩ quan không quân. (Nguồn: INSIDER)
La bàn (trái) và đồng hồ phi công (phải) trên tay một sĩ quan không quân. (Nguồn: INSIDER)
Từ trước đến nay, mọi người luôn nghĩ rằng: Đồng hồ đeo tay không khiến nhiều người phụ nữ để ý tới, chúng ít khi được các quý cô coi là một món trang sức chủ đạo, chỉ có đàn ông là thích đồng hồ. Cũng dễ hiểu thôi, mỗi lần chúng ta đi ra đường nhìn vào tất cả mọi người từ già tới trẻ, nam giới luôn chiếm đa số khi đeo đồng hồ. Lên mạng xã hội từ các group lẻ tẻ trên Facebook, cho tới các diễn đàn lớn về đồng hồ đeo tay Rolex Forums, Omega Forums, Watchuseek,... hết 90% thành viên là đàn ông. Nhưng thực ra những người đi đầu xu thế đồng hồ đeo tay lại là các quý cô. Hãy cùng mình lật lại một chút về lịch sử đồng hồ và tìm hiểu tại sao đồng hồ đeo tay của nữ được nam giới ưa chuộng nhé.
1. Đồng hồ đeo tay có từ khi nào ? Xu hướng dùng đồng hồ vào giữa thế kỉ 19
Nữ hoàng Elizabeth và bá tước Robert Dudley trong phim Elizabeth 1998
Nữ hoàng Elizabeth và bá tước Robert Dudley trong phim Elizabeth 1998
Chiếc đồng hồ đeo tay đầu tiên được ghi nhận trong các tài liệu lịch sử là "chiếc vòng trang sức" của Nữ hoàng Elizabeth, đây là món quà đặc biệt đến từ người bạn thân tín của Nữ hoàng - Bá tước Robert Dudley của xứ Leicester vào năm 1571. Nó được miêu tả là một vòng trang sức có đính kim cương, đá quý, gắn trên đó là một chiếc đồng hồ nhỏ, được điều khiển bằng lò xo. Trong ghi chép lịch sử, không nêu rõ vị trí đeo vòng trang sức thực sự đã nằm ở chỗ nào trên cánh tay của Nữ hoàng Elizabeth, chỉ biết rằng mục đích tạo ra "chiếc vòng trang sức" này là để được đặt vào vị trí mà Nữ hoàng có thể dễ dàng nhìn thấy được, có thể hiểu rằng nó đã được đặt ở cánh tay hoặc cổ tay. Có thể nói "chiếc vòng trang sức" của Nữ hoàng Elizabeth là vật phẩm thời trang đầu tiên có đính đồng hồ trên đó và tạo trend về trang sức trong giới quý tộc phương Tây từ thế kỉ XVI cho đến các thế kỷ tiếp theo. Có nhiều phong cách lạ lẫm khác nhau, từ đồng hồ trên vòng đeo tay, cho tới những chiếc nhẫn, thậm chí đến cúc áo còn đính cả đồng hồ lên đó.




1868 Patek Philippe Bracelet Watch - ©Patek Philippe SA Genève
1868 Patek Philippe Bracelet Watch - ©Patek Philippe SA Genève
Cho đến tận giữa thế kỉ 19, những chiếc đồng hồ đeo tay xinh xắn được nạm hồng ngọc, đá xa phia, kim cương,... thiết kế của chúng vẫn như đồ trang sức ở những thế kỉ trước. Đàn ông vào thời kì này cho rằng, đồng hồ đeo tay quá nhỏ để các chi tiết cơ khí bé xíu bên trong hoạt động một cách chính xác, quá dễ bị hư hỏng do va đập, hoặc bị nhiễm bụi do: đồng hồ đeo tay không có nắp bảo vệ như những đồng hồ bỏ túi, hay chúng được đặt trên cổ tay (nơi tiếp xúc với quá nhiều bụi bẩn). Họ cho rằng, đồng hồ đeo tay chỉ dành cho đàn bà, một quý ông thực thụ phải đeo một chiếc đồng hồ bỏ túi.
2. Người Đức đi đầu trong việc dùng trang sức của phụ nữ.
Vâng, như trong bài viết Quân phục Đức Quốc Xã - Tử thần lịch lãm của tác giả Minh HD có đề cập tới thời trang lịch lãm của quân đội Đức. Họ là những kẻ tạo trend thời trang lịch lãm với bộ quân phục - từ quần áo tới nón cối ở thế chiến II. Nhưng trước đó, trước cả thế chiến I, quân đội Đức đã là những người đi đầu trong xu thế đeo đồng hồ đeo tay - thứ bị đàn ông châu Âu ở những thế kỷ trước đó xem là "trang sức chỉ dành cho đàn bà". Cho đến khi đôi vợ chồng Constant Girard và Marie Perregaux kết hôn - họ đã sáng lập Công ty sản xuất đồng hồ Girard-Perregaux vào năm 1856. Năm 1880, Kaiser Wilhelm I - được biết đến là Hoàng đế của nước Phổ và Đức - đã đến Girard-Perregaux và đặt mua đồng hồ cho các sĩ quan hải quân Đức. Theo như yêu cầu của Hoàng đế Đức - Phổ, Girard-Perregaux đã tạo ra chiếc đồng hồ đeo tay để các sĩ quan hải quân có thể kiểm tra thời gian trong khi thi hành nhiệm vụ một cách tiện lợi và nhanh chóng, không bất tiện vướng víu như đồng hồ bỏ túi. 
Chiếc đồng hồ dành riêng cho hải quân Đức do Girard-Perregaux sản xuất - Nguồn: https://hiconsumption.com/
Chiếc đồng hồ dành riêng cho hải quân Đức do Girard-Perregaux sản xuất - Nguồn: https://hiconsumption.com/
Tuy nhiên, sản phẩm đồng hồ đeo tay dành cho các sĩ quan hải quân Đức không thể nào tránh khỏi sự bất tiện. Công ty Girard-Perregaux chế tạo một tấm lưới thép để bảo vệ tấm kính dễ vỡ khỏi sự va đập không mong muốn khi các sĩ quan ở trên tàu chiến. Điều này khiến họ khó nhìn thấy mặt đồng hồ, vì lưới kim loại đã che khuất tầm nhìn của các sĩ quan Đức. Một số bộ phận của đồng hồ đeo tay được làm bằng vàng 14K để chúng không bị gỉ và dây xích được sử dụng thay cho da hoặc vải. Ý tưởng về đồng hồ nam đã có, nhưng sự kiện trên không thể nào làm thay đổi định kiến của đàn ông thời bấy giờ. Mãi cho đến khi chiến tranh thế giới thứ I nổ ra, sự thực dụng của đồng hồ đeo tay nam đến từ ý tưởng của người Đức mới bắt đầu phát huy tác dụng.
3. Chiến tranh thế giới thứ I làm thay đổi định kiến của đàn ông về đồng hồ đeo tay
Trong những ngày đầu của Thế chiến I, các sĩ quan được tặng đồng hồ bỏ túi. Tuy nhiên, sự bất tiện của đồng hồ bỏ túi hiện ra rõ ràng đối với thực tế của chiến tranh chiến hào. Các chiến hào quân sự đã được đào lên vì chiến tranh trên mặt trận bằng phẳng không theo kịp tốc độ phát triển vũ khí (pháo, súng máy hạng nặng,...). Chiến tranh chiến hào là một cơn ác mộng mệt mỏi khi cả hai phe Hiệp ước - Liên minh đều xây dựng hệ thống chiến hào phức tạp ở hai phía đối diện và bị chia cắt bởi “vùng đất không người” (No Man Land). Đúng như cái tên đáng sợ của nó, “vùng đất không người” là khu vực nằm giữa các chiến hào đối lập, nơi hỏa lực của pháo binh dội xuống từ hai phía. Nếu điều đó chưa đủ gây khó chịu cho bạn khi dùng đồng hồ bỏ túi, thì cũng có hàng rào thép gai và mìn chờ sẵn để làm vướng bạn. Hãy tưởng tượng mình đang ở giữa làn mưa đạn, đạn phun khắp nơi, bom dội xuống làm đất đá văng tung tóe và bạn đang tìm kiếm chiếc đồng hồ bỏ túi để kiểm tra thời gian triển khai cho một cuộc tấn công phối hợp. Trong cuộc sống đời thường, thời gian là tiền bạc, nhưng trong chiến tranh, thời gian là sự sống còn. Chỉ cần lệch một li khi bạn phải tốn thời gian tìm kiếm đồng hồ của mình, thì chiến thuật phối hợp được cấp trên đặt ra cũng tiêu tan theo sự chậm chạp của bạn.
Một mẫu đồng hồ đeo tay được lấy cảm hứng từ thiết kế đồng hồ chiến hào ở thế chiến I
Một mẫu đồng hồ đeo tay được lấy cảm hứng từ thiết kế đồng hồ chiến hào ở thế chiến I
Những người lính đã từng nghĩ rằng đồng hồ đeo tay là nữ tính đã bị sự chật chội và điều kiện địa ngục của chiến tranh chiến hào thuyết phục, nhiều sĩ quan bỏ đi đồng hồ bỏ túi và mua đồng hồ đeo tay dựa vào trải nghiệm về sự bất tiện của đồng hồ bỏ túi trên chiến trường, từ đó họ truyền tai nhau về sự tiện lợi của "đồng hồ đeo tay nữ tính". Vào năm 1915, Trench Watches (Đồng hồ chiến hào) đã được quảng cáo về chức năng và độ tin cậy của chúng, xuất hiện trong hộp đựng bằng bạc với dây da. Đồng hồ đeo tay cũng được quảng cáo như một biểu tượng của địa vị và sự công nhận nhằm thu hút nam giới. Từ đây trở về sau, đồng hồ đeo tay trở thành trang sức không thể thiếu của những người đàn ông trên chiến trường và trong đời thường.
4. Các biến thể của đồng hồ đeo tay trong chiến tranh thế giới thứ II.
Một số thiết kế đồng hồ quân đội phục vụ cho nhu cầu của các binh sĩ trên chiến trường vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay. Mặc dù, chức năng của chúng hiện tại chỉ còn là vật trang trí
Đồng hồ quân đội nói chung
A11 Field Watch đồng hồ tiêu chuẩn của quân đội Mỹ
A11 Field Watch đồng hồ tiêu chuẩn của quân đội Mỹ
A11 Field Watch - có thể coi đây là mẫu đồng hồ tiêu chuẩn cho đồng hồ quân đội do Mỹ sản xuất. Đặc điểm nổi bật của đồng hồ quân đội là có dial nền đen, các chữ số được vẽ to và đầy đủ các số từ 1 - 12, chữ số được sơn màu sáng, tạo độ tương phản rõ ràng, giúp cho các sĩ quan, binh lính nhận diện thời gian một cách nhanh chóng. Ngoài ra, các kim của đồng hồ được phủ dạ quang để phục vụ xem đồng hồ vào ban đêm.
Đồng hồ lặn cho hải quân
The Weems - đồng hồ lặn của hải quân Mỹ
The Weems - đồng hồ lặn của hải quân Mỹ
The Canteen Watch - đồng hồ lặn của hải quân Mỹ
The Canteen Watch - đồng hồ lặn của hải quân Mỹ
Đặc điểm chung của dòng đồng hồ này là có độ chống thấm nước cao. Có nắp chống thấm nước ở núm vặn hoặc có vòng bezel để tính toán thời gian lặn của tàu ngầm. Sơn dạ quang trên kim giờ, phút, giây
Đồng hồ phi công cho không quân
B-Uhren - Không quân Đức
B-Uhren - Không quân Đức
Fliegerchronograph - Không quân Đức
Fliegerchronograph - Không quân Đức
Vẫn là phủ sơn dạ quang trên kim, có chức năng bấm giờ để tính toán thời gian. Hoặc có chi tiết mũi tên trên mặt dial (vị trí 12h) giúp các phi công lấy lại định hướng trên bầu trời.
5. Kết
Đồng hồ quân đội cho đến hiện tại vẫn còn tồn tại, các chức năng cơ bản của chúng đã được tích hợp trên các mẫu đồng hồ hiện đại, làm chúng ta lầm tưởng rằng các chức năng đó chỉ là là vật trang trí đơn thuần. Những chi tiết mạnh mẽ đó làm đàn ông bị thu hút, điều đó làm nhiều người lầm tưởng rằng: đồng hồ đeo tay sinh ra chỉ dành riêng cho nam giới thể hiện sự cá tính, mạnh mẽ, địa vị, quyền lực. Nhưng hãy nhớ một điều, phụ nữ mới là những người đeo chúng đầu tiên. Chính gu thời trang của đàn ông từ giữa thế kỉ 19 trở về trước, đã xem thường giá trị của đồng hồ đeo tay. Cho đến khi Thế chiến I nổ ra, giá trị thực dụng của đồng hồ đeo tay nữ mới bắt đầu phát huy và làm góc nhìn của cánh mày râu về đồng hồ đeo tay thay đổi.
Nguồn tham khảo: Có quá nhiều nguồn tư liệu khác nhau đang gây tranh cãi trong các cộng đồng đam mê đồng hồ đeo tay. Cùng với trình độ dịch thuật còn kém của mình làm bài viết không thể không tránh khỏi sai sót. Mong các bạn đóng góp ý kiến xây dựng nội dung bài viết này