Eren Yeager - nhân vật có sự phát triển tâm lý phức tạp nhất trong "Attack on Titan", thể hiện rõ các cơ chế phòng vệ tâm lý nhằm đối phó với những áp lực và trách nhiệm to lớn mà anh ấy phải gánh vác. Trong bài viết này, sẽ là phân tích cá nhân về hai cơ chế tâm lý: Rationalization (hợp lý hóa) và Dissociation (Rối loạn phân ly) của Eren Yeager hình thành trong quá trình phát triển tính cách. Tìm hiểu xem các cơ chế tâm lý này ảnh hưởng thế nào đến Eren Yeager, và nó còn phản ánh gì về các hiện tượng tâm lý xã hội.
Nguồn ảnh: <a href="https://i.pinimg.com/originals/a6/5d/14/a65d14392a3be6e14025711687b0e907.jpg">Pinterest</a>
Nguồn ảnh: Pinterest

1. Rationalization (Hợp lý hóa)

Rationalization là quá trình biện minh cho hành động của mình bằng cách tạo ra những lý do hợp lý nhưng không thực sự đúng với động cơ thật sự. Eren sử dụng cơ chế này để biện minh cho những hành động tàn nhẫn và quyết định khó khăn của mình.
Nguồn ảnh: <a href="https://www.psychologistworld.com/freud/defense-mechanisms" target="_blank">Psychologist World</a>
Nguồn ảnh: Psychologist World
Tình tiết trong phim:
Khi Eren quyết định bắt đầu "Rung chấn", một hành động sẽ dẫn đến việc phá hủy toàn bộ thế giới bên ngoài đảo Paradis, Eren cho rằng đây là cách duy nhất để bảo vệ Paradis khỏi sự xâm lược và hủy diệt từ các quốc gia khác. Anh lập luận rằng nếu không thực hiện hành động này, người dân Paradis sẽ mãi mãi sống trong sự đe dọa và hận thù từ bên ngoài. Eren cũng "hợp lý" cho việc tấn công Liberio, giết hại nhiều người vô tội, bằng cách nói rằng đây là cách để dạy cho thế giới bên ngoài biết sự đau khổ mà người dân Paradis đã phải chịu đựng trong suốt lịch sử đã qua. Anh tin rằng hành động này sẽ làm giảm sự thù địch và tạo điều kiện cho một tương lai hòa bình hơn.
Nguồn ảnh: <a href="https://www.pinterest.com/pin/262968065733267393/">Pinterest</a>
Nguồn ảnh: Pinterest

Liên hệ với tâm lý xã hội:

Tập thể hóa tội lỗi

Eren biện minh cho hành động của mình bằng cách xem chúng như là phương tiện để đạt được mục đích cao cả hơn, tương tự như cách mà các tổ chức hoặc quốc gia có thể biện minh cho những hành động bạo lực hoặc tàn nhẫn bằng lý do bảo vệ lợi ích chung. Điều này có thể thấy trong lịch sử với nhiều cuộc chiến tranh và xung đột nơi mà các bên tham chiến biện minh cho hành động của mình là vì "lợi ích quốc gia" hoặc "tự vệ." Anh tin rằng mục đích cuối cùng của mình sẽ biện minh cho phương tiện, dù có tàn nhẫn đến đâu.
Nhìn về lịch sử
Chính sách diệt chủng của Đức Quốc Xã: Đức Quốc Xã biện minh cho việc diệt chủng người Do Thái bằng lý do bảo vệ "sự thuần khiết" của chủng tộc Aryan và lợi ích của quốc gia Đức. Nhiều người Đức đã bị thuyết phục bởi tuyên truyền này và tin rằng những hành động tàn bạo là cần thiết để bảo vệ và phát triển quốc gia.
Nguồn ảnh: <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Holocaust#/media/T%E1%BA%ADp_tin:Selection_on_the_ramp_at_Auschwitz-Birkenau,_1944_(Auschwitz_Album)_1b.jpg">Wikipedia</a>
Nguồn ảnh: Wikipedia
Chiến tranh Việt Nam: Trong Chiến tranh Việt Nam, quân đội Mỹ đã thực hiện nhiều cuộc tấn công vào các làng mạc mà họ nghi ngờ là nơi trú ẩn của lực lượng Việt Cộng. Những hành động này được biện minh là để bảo vệ an ninh quốc gia và ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa cộng sản, dù đã gây ra đau khổ cho nhiều dân thường vô tội.

Hiệu ứng đám đông

Khi một nhóm người hoặc một xã hội cùng nhau tin vào một lý do nào đó để biện minh cho hành động của mình, họ có thể dễ dàng hợp lý hóa những hành động tàn bạo. Eren, trong vai trò là người lãnh đạo và biểu tượng cho sự kháng cự của Paradis, có thể tác động đến tư duy và hành vi của nhiều người khác, khiến họ cũng chấp nhận các biện minh tương tự.
Nhìn về lịch sử:
Trong cuộc Cách mạng Pháp, đám đông nổi dậy và tham gia vào các hành động bạo lực như tấn công nhà tù Bastille và xử tử các thành viên quý tộc. Hiệu ứng đám đông khiến nhiều người cảm thấy được khích lệ và hợp lý hóa hành động của mình trong bối cảnh hỗn loạn và cách mạng.
Nguồn ảnh: TIME
Nguồn ảnh: TIME
Những người tham gia vào cuộc tấn công vào Điện Capitol của Hoa Kỳ đã bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi sự kích động của đám đông và các lãnh đạo chính trị. Hiệu ứng đám đông khiến họ cảm thấy hành động của mình là chính đáng và được hỗ trợ bởi số đông.
Nguồn ảnh: <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BA%A1o_lo%E1%BA%A1n_t%E1%BA%A1i_%C4%90i%E1%BB%87n_Capitol_Hoa_K%E1%BB%B3_2021#/media/T%E1%BA%ADp_tin:2021_storming_of_the_United_States_Capitol_09_(cropped).jpg">Wikipedia</a>
Nguồn ảnh: Wikipedia

2. Dissociation (Rối loạn phân ly)

Nguồn ảnh: <a href="https://www.google.com/url?sa=i&amp;url=https%3A%2F%2Fmedlatec.vn%2Ftin-tuc%2Froi-loan-da-nhan-cach-la-gi-va-nhung-bieu-hien-s195-n31478&amp;psig=AOvVaw30dIHuhvBuahzfdeiziVP2&amp;ust=1717515417696000&amp;source=images&amp;cd=vfe&amp;opi=89978449&amp;ved=0CBIQjRxqFwoTCLCMktnhv4YDFQAAAAAdAAAAABAR">Medlatec</a>
Nguồn ảnh: Medlatec
Dissociation là quá trình tách rời cảm xúc của bản thân khỏi hiện thực, thể hiện bằng sự chia cách giữa các suy nghĩ, bản dạng, trạng thái tỉnh táo và trí nhớ của chủ thể. Để giảm bớt cảm giác tội lỗi và đau khổ, Eren sử dụng cơ chế này để đối phó với những gánh nặng tâm lý mà anh phải chịu đựng.
Tình tiết trong phim:
Trong tập 5, mùa 4 ("Declaration of War"), khi Eren tấn công Liberio, anh không chỉ giết nhiều binh lính và dân thường mà còn cả trẻ em. Anh thực hiện những hành động này một cách lạnh lùng và không biểu hiện bất kỳ sự hối tiếc nào. Điều này cho thấy Eren đã tách rời cảm xúc của mình khỏi hành động để duy trì sự tập trung vào mục tiêu lớn hơn.Trong các cuộc trò chuyện với bạn bè và đồng đội, Eren nhiều lần tỏ ra vô cảm và quyết đoán, ngay cả khi đối mặt với sự chỉ trích và lo lắng từ họ. Anh nhấn mạnh rằng những gì anh làm là cần thiết, và anh dường như không bị ảnh hưởng bởi cảm xúc của người khác, bao gồm cả những người từng rất gần gũi với anh như Mikasa và Armin.
Nguồn ảnh: <a href="https://www.google.com/url?sa=i&amp;url=https%3A%2F%2Fwww.imdb.com%2Ftitle%2Ftt13605714%2F&amp;psig=AOvVaw0dAnTkOf_BTERgKoQZpQ3l&amp;ust=1717513595635000&amp;source=images&amp;cd=vfe&amp;opi=89978449&amp;ved=0CBIQjRxqFwoTCMj-jfDav4YDFQAAAAAdAAAAABAJ">IMDb</a>
Nguồn ảnh: IMDb

Liên hệ với tâm lý xã hội:

Rối loạn phân ly trong các tình huống căng thẳng

Eren thường xuyên tách rời cảm xúc của mình để thực hiện các hành động tàn nhẫn một cách hiệu quả. Giống như những người lính trong chiến tranh, Eren duy trì sự tập trung và quyết tâm bằng cách không để cảm xúc cá nhân chi phối.
Trong nhiều tình huống chiến tranh hoặc xung đột, các cá nhân có thể phân tách cảm xúc của mình để đối phó với căng thẳng và duy trì hiệu suất. Ví dụ, những người lính thường được huấn luyện để tách rời cảm xúc của mình khỏi những hành động bạo lực để thực hiện nhiệm vụ mà không bị cảm xúc chi phối.
Lịch sử và hiện tại:
Quân nhân trong chiến tranh: Trong các cuộc chiến tranh, những người lính thường được huấn luyện để phân tách cảm xúc khỏi hành động chiến đấu. Điều này giúp họ thực hiện nhiệm vụ mà không bị cảm xúc chi phối, dù hành động đó có thể là giết người hoặc tham gia vào các trận đánh khốc liệt.
Bác sĩ phẫu thuật: Trong các ca phẫu thuật phức tạp, bác sĩ phải tách rời cảm xúc của mình để duy trì sự tập trung và thực hiện các thủ tục chính xác. Sự phân tách này giúp họ đưa ra các quyết định chính xác và bình tĩnh trong các tình huống căng thẳng cao.

Tê liệt cảm xúc trong xã hội

Khi đối mặt với những mất mát và đau khổ liên tục, Eren phát triển một dạng tê liệt cảm xúc. Anh trở nên vô cảm với sự đau đớn của người khác, điều này giúp anh duy trì quyết tâm trong việc đạt được mục tiêu cuối cùng.
Ở mức độ xã hội, khi đối mặt với các thảm họa hoặc hành vi tàn bạo, cộng đồng có thể phát triển một dạng tê liệt cảm xúc tập thể để giảm bớt sự đau khổ và lo âu. Điều này có thể thấy trong phản ứng của công chúng đối với các cuộc tấn công khủng bố hoặc thảm họa thiên nhiên, nơi mà sự tách rời cảm xúc giúp họ duy trì sự bình tĩnh và tiếp tục cuộc sống hàng ngày.
Lịch sử và hiện tại:
Thảm kịch chiến tranh: Trong những khu vực bị ảnh hưởng bởi chiến tranh kéo dài, cư dân thường trở nên tê liệt cảm xúc trước sự đau khổ và mất mát xung quanh họ. Điều này giúp họ duy trì tinh thần và tiếp tục sống sót trong những điều kiện khắc nghiệt.
Bạo lực đô thị: Ở những thành phố lớn với tỷ lệ tội phạm cao, cư dân có thể phát triển sự tê liệt cảm xúc trước các vụ bạo lực và tội phạm xảy ra hàng ngày. Họ có thể trở nên vô cảm với những vụ án mạng hoặc bạo lực, xem đó như một phần của cuộc sống hàng ngày.

Kết luận

Tâm lý của Eren Yeager trong "Attack on Titan" thông qua các cơ chế phòng vệ như Rationalization và Dissociation không chỉ giúp hiểu rõ hơn về động cơ và hành vi của nhân vật mà còn nhìn ra sự liên hệ sâu sắc với các hiện tượng tâm lý xã hội. Những cơ chế này phản ánh cách con người, khi đối mặt với áp lực và trách nhiệm lớn, có thể biện minh và tách rời cảm xúc để đạt được mục tiêu của mình. Điều này không chỉ đúng trong bối cảnh cá nhân mà còn trong các tình huống xã hội rộng lớn hơn, nơi mà hành vi của một cá nhân hoặc một nhóm có thể ảnh hưởng sâu rộng đến cộng đồng xung quanh.