TAM QUAN - nhận thức

Tam quan trong khái niệm tâm lý học, là một từ  thường dùng để nói về cách mà một người nhìn, đánh giá về các sự vật, sự việc trong thế giới.   Tam quan của một người sẽ quyết định trực tiếp đến nhận thức và cách hành xử của cá nhân đó đối với thế giới xung quanh. Đồng thời, nó cũng là yếu tố quan trọng giúp chúng ta thiết lập nên các giá trị và đạo đức cho riêng mình. Thế giới tam quan của con người được hình thành bởi 3 yếu tố:

   Thế giới quan về cơ bản được hiểu là tập hợp những nhận thức của con người về thế giới, bản thân, con người và vị trí của họ trong thế giới này. Nó là kim chỉ nam cho toàn bộ cuộc đời của một người, từ thực tiễn đến hoạt động nhận thức thế giới điểm bản thân và quan điểm bản thân, đến lý tưởng, giá trị lối sống.

   Khái niệm thế giới quan thể hiện hình ảnh chung về thế giới trong ý thức của mỗi con người, bao gồm thế giới bên ngoài, con người và mối quan hệ giữa con người với thế giới này, nó là một bản tóm tắt quan điểm của một người về thế giới. Những vấn đề cốt lõi của thế giới quan triết học chủ yếu là sự hiểu biết về tinh thần và vật chất, và sự hiểu biết về mối quan hệ giữa tư duy và tồn tại.

   Nguồn gốc của thế giới quan bắt nguồn từ cuộc sống. Mọi hoạt động của con người đều bị chi phối bởi một thế giới quan nhất định. Các yếu tố tạo nên một thế giới quan chân chính là tri thức, lý trí, tình cảm và niềm tin; Chúng kết hợp với nhau tạo thành một thể thống nhất có tác động đến nhận thức và hành động trong cuộc sống của chúng ta.

   Giá trị quan là căn cứ về phương diện cảm quan và cách tư duy nhất định của con người, từ đó nảy sinh nhận thức, kiến ​​giải, đánh giá hoặc lựa chọn, cũng là một kiểu tư duy hoặc định hướng, trong đó con người nhìn nhận chân lý, sự vật hoặc phân biệt đúng và sai, bản chất của nó được thể hiện ở một người, một sự vật hoặc một đối tượng ngoài một giá trị hoặc tầm ảnh hưởng nhất định. Trong xã hội, các tầng lớp khác nhau có cách hiểu khác nhau về các giá trị.

　Giá trị: So với thế giới quan và nhân sinh quan, giá trị thường được nhắc đến trong cuộc sống của chúng ta. Giá trị là quan điểm của con người về giá trị của sự vật trong xã hội. Ví dụ, một số người quan niệm nặng về tiền bạc, đó là một loại giá trị, trong khi một số người coi trọng tình cảm hơn nhiều so với tiền bạc, đó là một loại giá trị khác, một số người cho rằng cuộc sống là theo đuổi thành công càng nhiều càng tốt, trong khi những người khác không màng danh vọng mà xem sự giàu có là giá trị tốt nhất đối với cuộc sống. Đây đều là biểu hiện của giá trị, giá trị của mỗi người là khác nhau, trong hôn nhân người ta thường nói người có giá trị quan giống nhau thì dễ lấy nhau, bởi vì giá trị thực chất là sự đánh giá khách quan giá trị của mọi sự vật trong cuộc sống của các cá nhân con người.

   Theo từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học, nhân sinh quan là hệ thống cách hiểu về cuộc sống, ý nghĩa và mục đích cuộc sống của con người. Nói một cách đơn giản, nhân sinh quan là cách con người nhìn nhận cuộc sống hay cách làm người. Nhân sinh quan có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nó là cội nguồn của mọi suy nghĩ, định hướng cách ứng xử và hành động của con người trong cuộc sống.

   Nhân sinh quan đơn giản là nhận thức của một người về quan điểm, giá trị và ý nghĩa của sự tồn tại. Nhân sinh quan do thế giới quan quyết định, có quan hệ với sự hình thành cụ thể của môi trường sống của mỗi người, một người ở một giai cấp khác, đối xử với những người khác nhau ở những môi trường khác nhau, sẽ có cách nhìn nhân sinh có sự khác biệt.

Thế giới quan, nhân sinh quan và giá trị quan tác động qua lại và thống nhất với nhau. Bạn có thế giới quan nào, những loại giá trị nào, và nhận thức cuộc sống thế nào?

Thế giới quan là cơ sở để xây dựng lên các giá trị và nhân sinh quan, con người sử dụng các thế giới quan của mình làm kim chỉ nam cho các giá trị sống, mọi hoạt động xã hội đều sinh ra dưới sự định hướng này, một thế giới quan đúng đắn có thể đem lại trí tuệ cho con người. Trong quá trình nhận biết, chúng ta luôn không ngừng tìm tòi, suy nghĩ và khám phá.

Cuộc sống không chỉ là sự hưởng thụ của từng cá nhân, ý nghĩa của cuộc sống là mang lại lợi ích cho xã hội, mỗi cá nhân đều là một bộ phận trong sự phát triển tối ưu của xã hội, và cái tôi nhỏ bé là phản ánh cái tôi lớn. Con người chúng ta xác định, phán đoán đúng sai thông qua nhân sinh quan đúng đắn, và dùng điều này để điều chỉnh hành vi đúng đắn của mình trong hành trình sống.

Sự hình thành quan niệm cá nhân liên quan đến địa vị xã hội của con người, khả năng kinh tế, phạm vi hoạt động của những người xung quanh, đồng thời cũng liên quan đến sự phát triển của thời đại, nhân sinh quan tốt có thể tác động tích cực đến bản thân và những người xung quanh bạn. Không ngừng học hỏi và hiểu biết dần dần củng cố và trưởng thành, để chúng ta có thể xử lý chính xác các mối quan hệ giữa các cá nhân phức tạp khác nhau trong cuộc sống hàng ngày.

Bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, những người khác nhau sẽ có quan điểm khác nhau. Bản chất đa diện của cuộc sống không thể khiến tất cả mọi người hình thành một khái niệm thống nhất. Đây là sự khác biệt bình thường của mỗi cá nhân, miễn là nó không có tác động tiêu cực ảnh hưởng đến người khác. Chúng ta có thể tìm kiếm điểm chung đồng thời bảo lưu sự khác biệt và đạt được sự hòa thuận trên cơ sở khoan dung.