Vì đây là một cuốn sách quá dày (giấy to hơn, chữ nhỏ hơn và trang nhiều hơn một cuốn tiểu thuyết bình thường) và hàm lượng kiến thức tương đối lớn nên mình buộc phải take note trước vài điểm về cuốn sách như sau:

  • Một cuốn sách về khoa học nhưng không hề nhàm chán
  • Nói về những vấn đề vĩ mô nhưng không hề khó hiểu. Thậm chí lại vô cùng logic và gần gũi. Tác giả thật tài ba khi dẫn dắt các vấn đề khoa học đôi khi khó hiểu được bắt đầu từ những câu chuyện mà ai cũng có thể hiểu được, bằng một giọng văn đôi khi là hài hước và châm biếm
  • Bạn sẽ vừa đọc vừa phải take note với lượng thông tin và lĩnh vực rộng rãi cuốn sách đề cập tới, cũng sẽ vừa phải tra google vừa đọc. Không phải vì những thuật ngữ khó hiểu, mà bởi vì những thông tin dù chỉ được tác giả lướt qua cũng đều rất thú vị. Ít ra là kích thích trí tò mò đủ để khiến bạn phải tự tìm hiểu thêm. Và do vậy, những gì mà cuốn sách mang lại còn nhiều hơn là 500 trang giấy.
  • Đọc chậm rãi và từ tốn, đừng vội chạy đua tốc độ đọc hay cảm thấy sốt ruột làm gì cả. Nó xứng đáng được bạn đọc tỉ mỉ từng chữ một.
  • Hãy đọc thật kỹ và thấm thía lời kết của cuốn sách này. Nó mang giá trị và nhân văn hơn bao giờ hết.
Giờ thì bắt đầu nào!
Sapiens là một cuốn sách, hay nói đúng hơn là một công trình nghiên cứu mang đến cho chúng ta một cái nhìn tổng quát và vĩ mô về toàn bộ quá trình phát triển của xã hội loài người. Từ không gian cho đến thời gian. (Từ từ đã, đọc đến đây thì đừng vội kết luận đây là một cuốn sách khoa học tẻ nhạt và khó nhằn nha!)
Nói thế nào nhỉ, cuốn sách sẽ không hấp dẫn bạn đâu, nếu như đó là lần đầu bạn nhìn thấy nó với cái tên và độ dày đều không được... “thân thiện” cho lắm. 
Gì cơ, mình sẽ nhồi vào đầu một cuốn sách dày cộp về lịch sử á? Đã thế còn không phải câu chuyện chiến tranh với những điệp viên hay vụ đánh bom rùng rợn nào cho can, đó đơn giản là một cuốn sách về lịch sử loài người mà chắc hẳn tẻ nhạt và buồn chán. Thậm chí mình còn chả có nhu cầu tìm hiểu về nguồn gốc xa xưa gì đó của tổ tiên loài người. 
Giữa một cuốn truyện ngôn tình và Sapiens, mình nghĩ, Sapiens sẽ yếu thế hơn đấy!
Nhưng, thật may mắn làm sao, mình bắt gặp nó trên giá sách ở công ty trong một buổi chiều rảnh rỗi và vô tình đọc được ti tỉ review tích cực về cuốn sách này. Tất cả tạo điều kiện thuận lợi đủ để sự tò mò biến thành hành động. Cầm lấy và đọc. Và rồi… bị lôi cuốn…
Thật khó tả, nó hấp dẫn đến lạ kỳ, nó mở ra cả một thế giới mà khiến bạn phải “ồ”, “à”, “hóa ra thế”... hết từ trang này đến trang khác. 
Chẳng hạn như ai mà không khỏi bất ngờ khi nghe kể về một dự án nào đó về não bộ, rằng con người có thể giao tiếp với nhau bằng suy nghĩ thay vì nói ra miệng hay inbox. Hay là câu chuyện về những con bò và tính nhân đạo của loài người tới vật nuôi, rằng gia súc chắc hẳn phải là những loài động vật đáng thương nhất trên đời khi ngay từ khi đẻ ra đã bị tách khỏi mẹ và được định sẵn mục đích làm thức ăn, cả vòng đời chỉ được sống trong không gian nhỏ hẹp vừa đủ kích thước cơ thể, không chạy nhảy, không gì hơn...
Mình phát hiện ra, không phải mình không có nhu cầu tìm hiểu chút gì về những vấn đề trong đó, mà vì những thắc mắc nằm quá sâu trong tiềm thức khiến chính bản thân cũng không phát hiện ra. Những thắc mắc từ hồi còn bé và rồi bị vùi lấp bởi những câu chuyện cuộc sống hàng ngày khi lớn lên
“Tại sao lại có chiến tranh?”
“Tại sao lại xuất hiện người giàu?”
“Tại sao con người phải dùng tiền?”
“Môn Toán xuất hiện từ khi nào?”
“Tiến hóa là gì?”
“Con người hiện đại của bây giờ hạnh phúc hơn, hay tổ tiên săn bắt hái lượm hồi xưa hạnh phúc hơn?”
Những câu hỏi hay ví dụ kể trên có vẻ chả liên quan đến nhau nhưng thực ra, chúng đều có một trình tự trong quá trình tiến triển của loài người. Tất cả… đều được xâu chuỗi lần lượt và logic.
Vậy đấy, tác giả đã khéo léo dẫn dắt chúng ta đi từ những thứ tổng quan, sơ khai nhất, cơ bản nhất. Bằng kiến thức của mình, ông đã dần hé lộ ra những thứ diệu kỳ trên con đường phát triển của loài người, giải thích cho chúng ta hiểu từng điều, từng điều một. Thật thú vị, nó không hề khó hiểu như mình tưởng!
Chính xác hơn, cuốn sách giống như một bộ phim có yếu tố lịch sử với nhân vật chính là Homo Sapiens.
Có sự kiện, có bí ẩn, có giải thích đầy thuyết phục. Nhiều bí mật tưởng chừng sẽ mãi nằm gọn trong quá khứ lại được các nhà khoa học khám phá ra một cách đầy kì diệu. Và thế là các bạn sẽ bị cuốn mãi không thôi. Giống như càng đọc càng tìm được nhiều lời giải đáp thỏa mãn cho những câu hỏi Why về cuộc sống con người vậy đó. 
*
Kiến thức rộng lớn là một điều không thể phủ nhận ở tác giả sau khi đọc xong cuốn sách này. Hẳn là một công trình nghiên cứu sau nhiều năm tích lũy chứ chẳng đùa. Thế nhưng điều đặc biệt nhất mà mình nghĩ làm nên giá trị cho cuốn sách này, khiến nó khác biệt hơn so với bất kì loại sách khoa học nào khác, đó chính là sự “thân thiện”. Hệt như một ông thầy tài ba biết cách giảng dạy một vấn đề tưởng chừng phức tạp cho lũ học sinh bỡ ngỡ của mình.
Một điểm đáng quý nữa mà cuốn sách có được, đó là bên cạnh lượng kiến thức và khả năng tiếp cận thú vị, tác giả cũng đưa ra những góc nhìn rất bao quát, khách quan, công bằng và nhân đạo. Nói rõ hơn, khái niệm “tốt”, “xấu” với ông đều lấy hệ quy chiếu là toàn bộ hệ sinh vật trên Trái Đất chứ không chỉ riêng loài người. Chúng ta biết điều đó mà, có những việc tốt cho loài người nhưng lại gây tổn thương cho những loài khác. Và vì thế, phạm vi của cuốn sách vượt ra xa các khái niệm “đúng/sai”, “tốt/xấu”, “phải/trái”... ông đủ tầm để nhìn nhận chúng theo cái nhìn khách quan và công bằng hơn rất nhiều. 
Không chỉ lịch sử, cuốn sách còn là một tập hợp cho rất nhiều lĩnh vực có liên quan. Từ xã hội, nhân chủng, sinh học, tâm lý, khoa học tự nhiên… cho đến kinh tế. Hãy yên tâm là, đọc xong cuốn sách cũng coi như bạn vừa được du hành một chuyến đi về quá khứ và trở về với một tâm thế đầy tự tin nhờ lượng kiến thức mình có được. 
Đọc xong cuốn sách, coi như mình cũng lớn hơn hẳn, ít nhất là về tư duy.
Review sách Trích dẫn sách