Review công ty phần mềm tệ nhất mình biết

Công ty V****** Software là một công ty con thuộc tập đoàn V, nhưng nói là “công ty con” thì cũng không hẳn vì vị thế của nó giống như “con ghẻ”, hoạt động nửa vời, không thật sự được đầu tư hay gắn kết với tập đoàn. Mô hình vận hành chủ yếu là outsource cho các công ty con khác hoặc tuyển người đi onsite. Lý do chính khiến mình chọn vào làm ở đây là vì họ tuyển vị trí làm trực tiếp, không phải onsite. Thời điểm đó mình cũng đã thất nghiệp khá lâu nên quyết định thử, dù trước đó đã nghe nhiều người quen nói không tốt, và chính mình cũng đọc review công ty chỉ được 2/5 điểm là mức thấp nhất trong tất cả các công ty mình từng tìm hiểu. Nhưng không ngờ thực tế còn tệ hơn rất nhiều. Trải nghiệm của mình cho thấy công ty này chỉ đáng 1.5/10, vì hầu như mọi mặt từ quy trình, văn hóa, cách quản lý, môi trường, đến chất lượng công việc đều thuộc dạng tệ nhất hoặc tệ nhì trong những nơi mình từng làm. 1. Tuyển dụng Trong hàng chục công ty mình từng ứng tuyển, đây là công ty thứ ba yêu cầu phải có bằng chứng thu nhập, bên cạnh Samsung SDS và LGS. Họ đòi cung cấp 3 tháng lương gần nhất hoặc các offer letter mình từng nhận và điều đó đã khiến mình mất thiện cảm ngay từ đầu. Chưa dừng lại ở đó, họ vừa phỏng vấn online, vừa yêu cầu join rất gấp, trong khi mình đã nói rõ rằng mình còn đang chờ kết quả từ một công ty khác. Vậy mà họ vẫn thúc ép, thành ra mất thiện cảm lần hai. Về mặt giấy tờ, công ty này cũng phức tạp hơn bình thường: họ yêu cầu thêm sơ yếu lý lịch tư pháp. Mình làm qua app VNeID thì không được, gửi request nhưng chờ mãi cũng không thấy phản hồi. Cuối cùng bên công ty làm giúp. Làm xong một thời gian lại yêu cầu mình xác nhận thông tin lại, dù trước đó mình đã cung cấp đầy đủ rồi. Buồn cười nữa là họ yêu cầu phải nộp đủ giấy tờ ngay tuần đầu tiên, nhưng mình còn thiếu giấy khám sức khỏe. Vậy mà đến giờ họ không hề nhắc lại. Nhìn chung là một chuỗi quy trình ngay từ ban đầu đã thấy khá thiếu chuyên nghiệp 2. Ngày Onboard Tiếp theo là vấn đề về văn hoá và quy trình nội bộ, thật sự khiến mình khó hiểu. Công ty yêu cầu nhân viên mặc áo có cổ, đôi khi còn phải sơ vin - điều mà mình cực kỳ không thích. Ngay ngày đầu đi làm đã thiếu luôn hợp đồng thử việc của mình luôn Công ty nói rằng sẽ có một buổi học lịch sử – văn hoá công ty, kết hợp trao áo, sổ, bình nước… chào đón nhân viên mới. Nhưng buổi đó lại được tổ chức vào cuối tuần – tức là tương đương OT không lương. Và đến giờ, khi mình gần hết thử việc, vẫn chưa thấy tổ chức buổi nào cả (mà có tổ chức chắc mình cũng không đi). Thêm vào đó, có hơn chục khóa học onboarding cho nhân viên mới mà bạn phải hoàn thành, không được skip. Hệ thống thì lỗi liên tục, học giữa chừng lại phải làm lại từ đầu, còn không biết rõ mình đã hoàn thành hay chưa. Và tất nhiên, những khóa này bạn không thể làm trong giờ vì không có đủ thời gian - nên mặc định là phải làm ngoài giờ. Họ cũng yêu cầu cung cấp đủ thứ từ ngày cấp mã số thuế cá nhân (tìm mỏi mắt mới thấy), đến ảnh nền trắng – ăn mặc lịch sự – chụp góc nghiêng để làm thẻ nhân viên. Vậy mà phải mất 2–3 tháng mới có thẻ. Rồi đến chuyện Viettel Money để nhận lương: hướng dẫn thì bảo phải ra Viettel Store mới làm được. Cuối cùng mình tự mò và phát hiện tài khoản Viettel Money thường là làm được luôn - thành ra mất thời gian vô ích. Thật sự, mình chưa từng gặp công ty nào rối rắm, thiếu nhất quán và phiền phức như công ty này. 3. Cơ sở vật chất Bạn đi làm đúng giờ ư? Chúc mừng vì gần như chắc chắn bạn sẽ về muộn chỉ vì bãi đỗ xe tồi tệ (top2 bãi đỗ xe tệ hại trong lòng mình)

Nhà vệ sinh của công ty thì…lại thêm top1 tệ hại nữa. Mỗi tầng chỉ có 2 buồng cho nam và 2 buồng cho nữ, nhưng bố trí lại vô lý đến mức khó tin. Cửa ra vào của hai khu gần như đối diện nhau, và tệ hơn nữa, bồn tiểu nam được đặt ngay sát cửa. Tức là mỗi lần mình đứng đi tiểu thì cảm giác chẳng khác gì đang đứng ngoài đường giữa thanh thiên bạch nhật khi người khác đi ngang qua. Và nhà vệ sinh lại thông thẳng với không gian làm việc Bồn rửa mặt thì hay tắc, còn thùng rác lúc nào cũng đầy và bẩn, đặt ngay giữa lối ra vào của hai khu vệ sinh, nhìn thôi đã khó chịu. Còn vào giờ cao điểm sau giờ ăn trưa thì xác định: bạn phải đứng xếp hàng mới tới lượt sử dụng. Bàn làm việc thì chật đến mức không đủ chỗ cho hai màn hình. Nếu muốn kê đủ, bạn bắt buộc phải sắp xếp theo kiểu hình chữ V Còn ghế ngồi thì đúng nghĩa rác rưởi: lỏng lẻo, không chắc chắn, ngồi cái là kêu cọt kẹt như sắp gãy đến nơi, chẳng thể nào tập trung làm việc nổi. Mà ngồi làm kiểu đó thì vừa bất tiện vừa mỏi cổ, mỏi mắt. Thực tế cổ và vai trái mình lại có dấu hiệu đau nhức chỉ sau 1 thời gian ngắn làm việc ở đây. Cái chứng rụt cổ rùa ngày càng tệ hơn. Dù đã kê thêm 1 đống giấy tờ dưới chân màn hình cho nó cao lên. Haizzz Mình xin một màn hình thứ hai để làm việc cho năng suất thì không cho. Được sếp phê duyệt cho rồi thì kết quả vẫn y như cũ: không cho. Không chỉ mình một bạn khác trong team bị cấp hẳn… Mac mini, trong khi nhu cầu công việc rõ ràng cần máy mạnh và linh hoạt hơn. Một bạn dev khác thì bị cấp cho cái máy chỉ có 8GB RAM, chạy dự án còn không nổi. Lý do công ty đưa ra luôn là: “Không đủ máy, không đủ màn hình, không đủ RAM rời.” Nghe mà đúng kiểu hết nói nổi. Làm Dev mà thiếu thốn thiết bị từ A đến Z như vậy thì làm sao năng suất cho nổi? Và đây hoàn toàn không phải cao cấp gì khi mà tiêu chuẩn cho Dev là 2 màn hình + ram tối thiểu 16Gb từ rất lâu rồi

Chưa hết, team IT của công ty này cũng thuộc dạng tệ nhất mà mình từng gặp. Máy bàn giao cho nhân viên không cài domain, mở máy vào thẳng không cần mật khẩu - trong khi đây là thứ cơ bản nhất phải có khi bàn giao thiết bị. Đến khi họ thiết lập lại thì lỗi phân quyền tùm lum, ngày nào mở máy cũng hiện thông báo lỗi. Có lần thì màn hình xanh, có lần đen sì luôn, phải reset đủ kiểu. Chiều chiều, cứ đúng 4:30 là máy lại tự động chạy cái update policy gì đó, rất phiền và dễ gián đoạn công việc. Một số chỗ ngồi thậm chí không có điện, không có mạng, phải ngồi chờ người đến xử lý như thời nguyên thuỷ. Có hôm mất điện cả buổi, cả công ty nghỉ ra ngoài uống trà đá thư giãn :D Cay nhất là lúc build source: máy mình download thư viện không được, cuối cùng phải dùng trò copy thư viện từ máy đồng nghiệp sang như thời… đồ đá. Vậy mà sau khi copy xong nó vẫn đòi cập nhật lại, thế là mất nguyên cả buổi chỉ để vượt qua cái bước build.

4. Chính sách, văn hóa, quy trình Thú thật, mình vào công ty gần 2 tháng mà đến giờ vẫn không hiểu nổi cách chấm công kiểu gì. Lúc onboard, họ nói rằng phải chấm công bằng một app trên điện thoại. Theo mình biết thì nó sẽ chỉ áp dụng cho nhân viên onsite. Và mình nói thẳng: người thiết kế ra cái hệ thống này rất ngu. Không ai bình thường lại tạo ra một app chấm công rườm rà và phản tác dụng đến vậy. Cách hoạt động thì như sau: đúng giờ, đúng địa điểm, đúng khung hình, bạn phải mở app, chụp một tấm hình rồi gửi lên để một con AI “đánh giá” xem bạn có được chấm công hay không. Vấn đề thì hàng tá: - Ảnh ban đầu bạn upload phải có người phê duyệt thủ công. - Hệ thống thì lỗi liên tục, lúc cần chấm công lại không vào được. - Điện thoại mà mất mạng, lỗi camera, hỏng app, coi như mất chấm công. - Gặp 1–2 sự cố là cuối tháng bạn phải giải trình dài dòng, mất thêm thời gian vô ích. - Áp dụng cho onsite thì quá vô lý vì bình thường khách hàng sẽ xác nhận chứ không phải tự chụp hình gửi về công ty. Tóm lại, mình thật sự phải đặt câu hỏi: có ai đó đang cố “rửa tiền” vào cái hệ thống này không, chứ với mức độ thiếu thực tế và bất tiện như vậy, khó tin là sản phẩm được tạo ra bởi người có trí thông minh bình thường. Công ty còn một cách chấm công khác: quét khuôn mặt. Vấn đề là mình không hiểu họ đang dùng cách nào, hay dùng cả hai cùng lúc cho vui. Gần đây có một thanh niên trong team nhận được email cảnh báo “ra ngoài quá 30 phút”. Lý do nghe xong chỉ biết câm nín: - Bạn ấy quét mặt để chấm công đi vào. - Trong lúc chờ thang máy, bạn quay mặt ra phía cửa. - Camera tự động quét nhầm, tưởng bạn… ra ngoài. - Nếu không quét lại lượt “đi vào”, hệ thống sẽ tính bạn đã ra khỏi văn phòng quá 30 phút và gửi mail cảnh báo. Một hệ thống chấm công mà khiến nhân viên phải né camera, canh góc mặt, sợ bị quét nhầm thì nó không còn phục vụ công việc nữa - nó trở thành trò hề. Trong tất cả các cách chấm công từ trước tới giờ mình từng gặp như chấm công vân tay, quẹt thẻ ra vào, quét khuôn mặt, làm việc linh hoạt mình đều thử qua hết rồi. Thì 2 cách chấm công trên đều ngu dốt đến kỳ lạ. Sao không làm cái gì dó đơn giản hiệu quả hơn nhỉ? À, nhân viên mới ư? Thay vì được cấp ngay một thẻ nhân viên tạm thời, mỗi ngày bạn phải ra chỗ bảo vệ để ký sổ và nhận thẻ khách. Đeo thẻ ấy để làm gì? Chẳng để làm gì cả, chỉ để… đeo cho có. Vé xe cũng vậy, lấy hay không lấy cũng chẳng ảnh hưởng gì. Quay lại chuyện chấm công: vì tắc đường, mình thường xuyên đi muộn 1–5 phút, thỉnh thoảng muộn khoảng 15 phút. Nhưng công ty cứ liên tục nhắc nhở: phải xin phép, giải trình, chụp bằng chứng, gửi mail cảnh báo, nhắn riêng… Chịu thật rồi! Lý do? Để chạy thi đua với các công ty con khác xem ai có tỉ lệ đi muộn không lý do thấp nhất. Cả mấy khảo sát hay bài thi cũng y chang. Suốt ngày dọa giảm KI (chỉ số tính lương). Mình đã chấp nhận giảm KI rồi mà vẫn không tha. Quá mệt mỏi, quá quan liêu.

Đi muộn vài phút vẫn phải giải trình và xin phép trước, mấy người có tư duy gì vậy? Sao không áp dụng chấm công linh hoạt, hay ít nhất là quy định mỗi tháng được phép đi muộn bao nhiêu ngày? Hoặc đơn giản hơn, trừ thẳng vào lương thì mình còn thấy công bằng và tôn trọng công ty hơn. Nói không khoe, nhưng thực tế 8/10 ngày mình làm đều về muộn 30 phút–2 tiếng OT mà không lương, sao chuyện đó không ai nhắc tới? Mọi người có thấy cái ô mình tô đỏ không? Công ty thực ra có hệ thống mail và chat riêng, nhưng gần như chẳng ai dùng. Dự án thì đang dùng Zalo làm việc chính, WhatsApp để giao tiếp với bên ngoài. Thế mà vẫn cảnh báo không được cài Zalo. Buồn cười thật sự! Tiếp theo, công ty cấp cho các dev tài khoản Copilot và mặc định tăng năng suất khoảng 30% (chẳng hiểu số này lấy từ đâu). Ai không dùng thường xuyên thì lại bị nhắc nhở trong nhóm chat và nhận mail cảnh báo. Trong khi thực tế, mình chủ yếu dùng ChatGPT hoặc Perplexity, tăng năng suất cùng lắm được 10%, vì chúng đem lại nhiều rủi ro: không kiểm soát hết code, dễ rơi vào vòng lặp trả lời, tạo ra nợ kỹ thuật tốn nhiều thời gian giải quyết sau này Còn nhiều thứ vớ vẩn nữa, nhưng hơi dài rồi nên chuyển sang phần tiếp theo 5. Dự án nghìn tỷ Chia sẻ cho các đàn em mới trong ngành: nếu gặp dự án có các dấu hiệu sau, nên tránh càng xa càng tốt (không phải tất cả các yếu tố): - Dự án luôn than lỗ: nhưng thực tế là nguồn lực đã bị ăn hết, khiến dự án cháy sấp mặt. - Task không rõ ràng và bị bóp thời gian: task của mình nhưng bị senior/tech lead/PM estimate cho, gán chỉ số rồi ép làm trong khi không hề tính tới năng lực cá nhân, các vấn đề phát sinh khác hay suy nghĩ kỹ là đã bóc tách chuẩn chưa. Ví dụ, task mình estimate 5–6 ngày, nhưng các ông ép xuống chỉ còn 3 ngày (cái này không hề phóng đại nhé, theo chỉ số các ông estimate là 34 tiếng, tức 4 ngày 2 giờ. Trong khi, mình estimate khoảng 6 ngày sẽ xong . Sau mình hiểu, các ông nói 1 đằng nội bộ nhưng khi báo cáo số liệu ra bên ngoài sẽ khác, giống như có 2 sổ kế toàn ấy). Tài liệu chưa xong, đọc lại rà soát, confirm với BA, môi trường chưa dựng, data chưa fake, code xong phải tự test, mapping với FE, fix bug… các ông không hề tính gì vào luôn cơ. Coi cái estimate đó là bao gồm tất cả rồi - Quy trình Agile, chạy sprint nhưng loạn xạ: sprint chạy nhưng không rõ ràng, tài liệu chưa chốt đã bắt làm. Ví dụ như mình chạy sprint 1 chạy trước và hoàn thành rồi, đến sprint 2 thì lại giao cho team khác làm, trong khi team hiện tại nhảy thẳng sang sprint 3, mà vốn dĩ luồng chạy phải tuần tự -_- - Tư duy quản lý lỗi thời: giai đoạn đầu bận là bắt nhân viên OT với những câu quen thuộc như "giai đoạn đầu nhiều việc, các em chịu khó làm thêm giờ để hoàn thành nhé" trong khi việc trả lương OT thì không thấy nhắc tới, hoặc có tư duy tin rằng “add thêm người vào là giải quyết nhanh công việc” => sai lầm, có khi còn tốn thời gian hơn - Dự án chỉ quan tâm sản phẩm chạy được, không quan tâm chất lượng, không cần chỉn chu. Vâng, đã hiểu sao mấy hệ thống, web, app của nhà nước tệ như vậy rồi đó - Tỉ lệ nhân lực lệch: dự án nhiều module nhưng thiếu TechLead và Senior, trong khi các Middle, Junior, Fresher phải tự bơi, không được hỗ trợ, khối lượng công việc quá lớn. Ví dụ trong 3 module vs 3 team mình biết, có khoảng 20 dev, chỉ có 1 ông TechLead, thường sẽ làm với các bên khác và đưa ra giải pháp, chứ sẽ không support gì nhiều cho mọi người bên dưới, chỉ có 1 ông Senior support nhưng cũng chỉ đủ review cho team 1, 2. Còn team 3 tự bơi gần như hoàn toàn luôn (mình thấy cũng tội mà không giúp được gì thêm, ngày nào cũng thấy làm thêm sấp mặt), cùng mức rank Middle như mình thì chỉ có 3 người, còn lại đều là Junior, Fresher cả. Nên dự án cháy là điều hiển nhiên, nó liên quan tới việc các nguồn lực bị các ông phía trên đớp hết rồi, làm gì còn đủ tiền tuyển pro về làm - Quản lý task cực chi tiết, rối rắm và thay đổi liên tục log task phức tạp, bị xóa sprint story, thiếu account riêng, Git và các công cụ dev chung gây cản trở. - Môi trường phát triển thiếu thốn: dự án mình làm chỉ có 1 nhánh dev trong khi thường sẽ có thêm nhánh uat hay product nữa, thành ra ai gây lỗi là cả team tắc. Điển hình mấy hôm trước, bên data dùng chung của 1 team ở công ty khác làm, sửa trộm không thông báo gì cả khiến cho 3 team bên này chết hết, data cũ không dùng được, lại phải đi đồng bộ lại, cả BE lẫn FE lại đi map lại các trường hết. Hix hix - Đồng nghiệp thiếu chuyên nghiệp hoặc thiếu tôn trọng ví dụ có lời lẽ xúc phạm, thái độ tiêu cực, gây ảnh hưởng đến tinh thần làm việc. Stress nhất này, gặp ngay thanh niên đồng nghiệp tệ hại nhất trước giờ từng gặp, kém 3 tuổi mà nói chuyện như kiểu bố đời

Nếu ACE trong ngành gặp thanh niên kiểu này, né càng xa càng tốt nhé. Về cơ bản: - Code chủ yếu tự gen, sửa vào lại gây lỗi, không hiểu bản chất, còn đổ lỗi oan cho người khác. - Thái độ thiếu tôn trọng: nói những lời xúc phạm nhưng không xin lỗi. như "Anh câm mẹ mồm đi", "Mày nghĩ mày tài giỏi ak". Mình cũng hơi sốc khi nghe những lời này - Không có tư duy làm việc nhóm, không biết giải quyết vấn đề khi có xung đột. - Từ chối giao tiếp, chỉ quan tâm phần việc của mình mà không quan tâm đến công việc của đồng nghiệp 6. Kết Thực sự thì bài viết dài quá, mình chỉ viết lại những ý chính và những gì còn nhớ. Mình vừa xin nghỉ việc, vài ngày nữa sẽ rời công ty. Khi chia sẻ chuyện này với vài người bạn, người thân, họ đều phản ứng kiểu “lại nhảy việc à”, “suy nghĩ chín chắn đi, phải trưởng thành hơn”, “may mắn có công việc mà nhiều người còn không được đâu”, “sắp Tết rồi, chịu khó ở lại đi”, “em phải chịu khó thích nghi chứ”, hay “sao mày không nghĩ đây là cơ hội rèn luyện sức chịu đựng?”…bla bla bla. Mình thực sự mệt mỏi. Công ty và công việc đã tệ, chia sẻ thì cũng chẳng ai hiểu, mọi người vẫn nghĩ mọi vấn đề đều do bản thân mình, trong khi thực tế rất nhiều chuyện là do xu hướng xã hội hoặc hệ thống sắp đặt. Chắc mình lại cần phải định hình 1 lần nữa về mọi thứ rồi. Rất mong nhận được góp ý, chia sẻ, cảm ơn hoặc lời khuyên từ các bạn đọc lẫn các ACE trong ngành. Em/Mình/Anh xin cảm ơn :D