Rèn luyện kĩ năng làm việc sâu (Deep work)

Khái niệm về deep work thì quá là quen thuộc với đại đa số mọi người. Mọi người biết đến deep work như là một kĩ năng làm việc hiệu quả và đem lại năng suất vô cùng cao trong thời gian tương ứng ở mọi công việc. Nhưng dường như kĩ năng làm việc sâu này, thứ có thể coi là một trong những kĩ năng vô cùng quan trọng để có thể phát triển vượt bậc trong mọi ngành nghề, dường như đang chết dần ở thế giới đầy ắp sự phiền toái ngày nay.

Dần nhận thức được tầm quan trọng của Deep work, mình đã không thể bỏ lỡ cơ hội để có thể học hỏi một kĩ năng cần thiết như này. Bắt đầu biến nó thành một thói quen hàng ngày và làm việc với sự tập trung cao nhất thực sự sẽ đem đến cho bạn những hiệu ứng tích cực không ngờ.

Quả thực điều này không dễ dàng tí nào cả, xung quanh quá là nhiều cám dỗ khiến mình khó có thể nào tập trung 100% tâm trí vào công việc trong quá trình thực hiện. Vậy nên phải dần dần tìm ra những  phương pháp cần thiết và loại bỏ những điều gây sao nhãng là điều quan trọng đầu tiên.

Và đây là một vài điều mình nghĩ cần thiết trong quá trình tu tập nhé.

Nghi thức thì nghe có vẻ hơi quá nghiêm trọng hóa vấn đề, mọi người cứ đơn giản nghĩ đây là những thói quen mà bản thân mình sẽ làm trước khi bước vào thời gian làm việc sâu. Thường thì chuẩn bị cho quá trình deep work hứa hẹn sẽ rất khó khăn sắp tới, những tiền nghi thức chuẩn bị thường với mục đích dọn dẹp tâm trí và sẵn sàng tinh thần thoải mái nhất có thể. Bạn có thể chọn cho mình một sở thích để làm trước khi bắt đầu quá trình làm việc sâu, có thể là đọc vài trang sách, nghe một vài bài hát hay tập thể dục nhẹ nhàng cũng được. Có nhiều lời khuyên rằng thực tập thiền trước khi bắt đầu deep work là biện pháp vô cùng hiệu quả vì giúp ta dọn sạch tâm trí trước khi làm việc. Nhưng mình cảm thấy điều này không phù hợp với bản thân cho lắm, thử nghĩ xem, mình sẽ phải tập trung hoàn toàn trong một vài tiếng sắp tới mà vẫn còn phải tập trung thiền trước đó nữa ư. Điều này có lẽ chỉ phù hợp với những ai tìm kiếm được niềm vui trong thực tập thiền, còn bản thân mình thì không thuộc trường hợp đó. 

Làm việc sâu có nghĩa là bạn sẽ phải loại bỏ hoàn toàn mọi yếu tố phiền nhiễu khỏi tâm trí của mình trong suốt thời gian làm việc. Bởi vậy nên không gian làm việc có yên tĩnh hay không là một phần vô cùng quan trọng. Thế nhưng, không hẳn là chúng ta cứ phải tách biệt hoàn toàn với thế giới xung quanh thì mới có thể thực hành deep work. Một số người lại tìm thấy sự yên bình nội tại ở những nơi tưởng chừng như không yên tĩnh tẹo nào. Và những không gian quá tách biệt đôi khi khiến cho bạn cảm thấy khá bí bách và khó chịu trong suy nghĩ. Điều này cũng gây phiền nhiễu không ít đến năng suất làm việc của bạn đâu. Thế nên, hãy chọn cho mình không gian làm việc phù hợp nhất, bất cứ đâu miễn là bạn cảm thấy thoải mái và yên bình nhất là được.

Trong quyển sách "Biến công việc thành đam mê" có đưa ra một gợi ý khá hữu ích để bạn có thể cảm thấy không bị làm phiền ngay tại không gian làm việc nhiều sao nhãng. Đeo tai nghe khi làm việc là lời khuyên khá hữu ích đấy, bên cạnh việc ngăn chặn phần nào âm thanh từ bên ngoài tới bạn thì nó còn như là một lời cảnh báo đến với mọi người xung quanh là "tôi không sẵn sàng để tiếp chuyện lúc này". 

Khả năng làm việc sâu của một người là có hạn, thường thì mỗi người chỉ có thể làm việc với 100% sự tập trung trong vòng 4 tiếng đồng hồ. 

Sẽ thật sự không khôn ngoan chút nào khi bạn quyết định dành liên tục 4 tiếng đồng hồ để làm việc liên tục. Có thể bạn không nhận ra nhưng bộ não của bạn sẽ thật sự mệt mỏi và đánh mất khả năng làm việc hiệu quả nhất. Thay vào đó, dành cho mình những khoản nghỉ giữa thời gian làm việc sẽ là một chiến thuật thông minh hơn nhiều. Đừng ngần ngại mà thư giãn, deep work luôn hướng đến việc có thể hoàn thành nhiều công việc hơn trong một khoảng thời gian ngắn. Vậy nên, làm việc trong tình trạng mệt mỏi cũng không giúp bạn giải quyết được bao nhiêu là vấn đề, thay vào đó, giải lao hợp lý và làm việc với khả năng cao nhất vẫn sẽ luôn hiệu quả hơn gấp bội.

Ai có thể làm việc mà điện thoại cứ liên tục hiện lên các thông báo và thôi thúc bạn kiểm tra xem có gì mới trên mạng xã hội chứ. Đừng ảo tưởng rằng mình có khả năng chống lại những cám dỗ đó, hãy tắt hoàn toàn thông báo hoặc tốt hơn hết là tránh xa cái điện thoại của bạn trong suốt thời gian deep work nhá.

Trung bình một người có thể đạt đến trạng thái dòng chảy (flow) mất từ 15 đến 20 phút. Điều này đồng nghĩa với việc bạn phải đảm bảo mình không bị làm việc trong khoảng thời gian đó và phải giữ sự tập trung bạn có được nhờ flow cho đến khi bạn cảm thấy đến lúc phải dừng lại. Hãy tưởng tượng cứ mỗi lần một thông báo từ điện thoại của bạn hiện lên và dành lấy sự chú ý của bạn thì bạn lại phải mất thêm một khoảng thời gian như trên để có thể đạt trạng thái dòng chảy một lần nữa. Cứ như thế mãi thì chẳng bao giờ bạn có thể deep work được cả.

Trong khoảng thời gian này, chúng ta cần xác định sự yên tĩnh là yếu tố hàng đầu và đưa nó lên trên tất cả. Loại bỏ mọi sự phiền nhiễu có thể thì bạn mới nhanh chóng thành thạo được kĩ năng làm việc sâu này.

Deep work bên cạnh là một kĩ năng hữu ích thì nó cũng giống như mọi thói quen, cần có thời gian đủ dài để biến deep work thành thói quen làm việc của bạn.

Mỗi ngày hãy dành ra một khoảng thời gian cố định để thực tập deep work và duy trì chúng liên tục. Tùy vào lịch trình sinh hoạt của mọi người như thế nào mà linh hoạt lên kế hoạch thực tập deep work, nhưng bản thân mình thấy khoảng thời gian buổi sáng sau khi ngủ dậy và ăn uống là khoảng thời gian tốt nhất để bạn thực tập deep work. Đơn giản vì đây là lúc bạn đang có nguồn năng lượng tràn trề nhất và chưa bị giảm đi bởi các hoạt động xuyên suốt ngày. Chính vì thế mà những ai có thể rèn luyện được cho mình thói quen sinh hoạt lành mạnh sẽ có được cho mình nhiều năng lượng hơn dành cho công việc.

Bên cạnh những điều trên, giữ cho cơ thể luôn tích cực và khỏe mạnh cũng là những yếu tố quan trọng quyết định xem hiệu quả làm việc sâu của bạn đi tới đâu. Rèn luyện ngay từ bây giờ để có một cuộc sống tốt đẹp hơn.