Chỉ với 2 câu ngắn gọn: "Hãy nâng con lên" và "Hãy để con đi", Linkin Park đã như nói thay cho những nạn nhân trong thảm họa đánh bom. Họ đã không còn muốn ở lại đây nữa, hãy để họ được nhẹ nhàng đi sang thế giới bên kia. Bởi lẽ họ không hề muốn tiếp tục chịu đụng những đau khổ và áp bức. Lời cầu xin được ra đi thanh thản nhưng lại như một lời mong ước cho một tương lai tốt đẹp hơn cho những người ở lại.
Chào mừng các bạn đã quay trở lại với các bài viết phân tích tác phẩm âm nhạc của mình. Và lần này chúng ta sẽ cùng nhau nghe và cảm nhận thật sâu về The Catalyst (Linkin Park). Hãy cùng bắt đầu thôi!
1. Chủ đề xuyên suốt ca khúc và MV
Linkin Park vốn được biết đến với những tác phẩm âm nhạc đỉnh cao về mặt câu từ và The Catalyst chính là một trong những tuyệt tác đó.
The Catalyst là ca khúc được trích ra từ album "A Thousand Suns". Cụm từ "A Thousand Suns" hay "Một nghìn mặt trời" được lấy ra từ một thành viên của "Dự án Manhattan" (dự án chế tạo quả bom hạt nhân đầu tiên). Người này đã trích dẫn rằng khi quả bom hạt nhân phát nổ, nó sẽ phát sáng giống như một nghìn mặt trời cộng lại.
Dự án Manhattan
Ca khúc The Catalyst được coi như quan điểm của những người dân Nhật Bản khi liên tiếp phải hứng chịu các thảm họa hạt nhân. Thêm vào đó còn là nỗi đau mà họ và những người thân đang phải mang bên mình, cùng với ước muốn được thoát khỏi thương tổn và lầm than.
The Catalyst (Linkin Park)
2. Tỉ lệ màn hình MV
Vào những năm 2010, khi Youtube - nền tảng chia sẻ video lớn nhất thế giới - trở nên phổ biến, con số 16:9 (hay xấp xỉ 1.77:1) dần trở thành chuẩn mực tỉ lệ màn hình cho các sản phẩm âm nhạc thời bấy giờ.
Cho đến hiện nay tại các rạp phim, tỉ lệ màn hình thông dụng được ghi nhận là 1.85:1 và 2.39:1. Đây là những tỉ lệ màn hình mà khi chúng ta xem trên đa số máy tính, thường sẽ có 2 khoảng màu đen phía trên và dưới. Hay có thể hiểu, chúng không được hiển thị tốt nhất trên các màn hình cá nhân phổ thông.
Vậy mà vào ngày 26/08/2010, MV The Catalyst được đăng tải trên Youtube với tỉ lệ màn hình vô cùng đặc biệt 2.72:1 (chính xác là 2.7(27):1). Dễ thấy rằng con số này là vô cùng lớn khi đem ra so sánh với tỉ lệ màn hình chuẩn thời bấy giờ cho các MV ca nhạc Âu Mỹ. Thậm chí nó còn lớn hơn cả nếu so với tỉ lệ màn hình tại các rạp phim.
Tỉ lệ màn hình đặc biệt
Mặc dù sở hữu tỉ lệ màn hình rất dài như vậy, song những phân cảnh trong The Catalyst lại không hề rộng như cách các bộ phim chiếu rạp vẫn thể hiện. Nhiều cảnh trong MV còn tạo cảm giác rằng đây chỉ là một phiên bản crop từ một tỉ lệ màn hình cân đối hơn được quay trước đó.
Đối với cá nhân mình, điều này không phải là không có lý do. Đặt vào câu chuyện mà MV sắp kể, đây chính là thể hiện sự hạn chế trong khả năng quan sát của những người bỗng dưng phải đón nhận một thảm họa hạt nhân trên trời rơi xuống, với khói bụi và khí độc khắp nơi. Trong bối cảnh vô cùng khắc nghiệt như vậy, tỉ lệ khung hình dài đã rất xuất sắc khi đặt trực tiếp những người xem vào trong câu chuyện của MV.
Và một chi tiết đặc biệt về con số 27: ngày 02/07 được coi là ngày chính giữa của một năm, vì có đúng 182 ngày trước và 182 ngày sau ngày 02/07 trong một năm không nhuận. Theo mình hiểu thì nó ngầm ám chỉ cho ranh giới mong manh của sự sống và cái chết.
3. Tone màu trong MV
Tone màu vàng-nâu-xám được bao phủ lên hầu hết các shot quay trong MV The Catalyst. Màu vàng-nâu-xám là kiểu màu vàng nhưng đã nhợt nhạt và đục hơn rất nhiều so với màu vàng tươi mà ta thường được thấy. Bên cạnh đó, cách bố trí những sắc độ khác nhau của màu đen (xám trắng - xám - xám đậm - đen...) trong các khung hình đặc biệt đã cộng hưởng để tạo nên cảm giác bí bách và ngột ngạt ngay từ đầu MV.Tone màu vàng-nâu-xám đầy ngột ngạt
Chúng ta không khó để nhận ra đây chính là tone màu của khói bụi và khí độc. Song với một MV nhiều ý nghĩa như The Catalyst, theo mình, đây còn là đại diện cho màu da vàng của người Châu Á - cụ thể là người Nhật Bản - những người phải gánh chịu 2 vụ đánh bom hạt nhân. Màu vàng bị nhạt và đục hơn bình thường là biểu thị cho sự suy tàn do thảm họa đó.
4. Lyrics và ý nghĩa
Để nắm bắt được nhiều nhất những gì mà Linkin Park muốn truyền tải thông qua tác phẩm này, chúng ta cần phải nắm được ý nghĩa ban đầu lyrics và đặt nó vào trong các cảnh tương ứng của MV.
Lưu ý rằng mình sẽ lược bỏ các đoạn giống nhau để tiện cho việc theo dõi và nắm bắt câu từ.
Verse 1:
God bless us everyone We're a broken people living under loaded gun And it can't be outfought It can't be outdone It can't outmatched It can't be outrun No...
Chúa ơi xin hãy cứu lấy tất cả chúng con
Chúng con là những người đang sống dưới nòng súng đã lên đạn
Đây được hiểu như một lời cầu xin của những người dân vô tội đang bị đẩy vào tình thế ngàn cân treo sợi tóc, chẳng thể làm gì để tự cứu lấy bản thân mà chỉ có thể van xin phép màu từ nơi bề trên, bằng tất cả niềm tin và hy vọng mong manh của bản thân.
Cụm từ "loaded gun" có khá nhiều ý nghĩa. Và trong hoàn cảnh này, chúng ta nên hiểu theo nghĩa trực tiếp nhất, đó là súng đã lên đạn - tức là chỉ cần bóp cò để bắn. Hiểu đơn giản, thì đây chính là những con người đang đứng trước ranh giới mong manh của sự sống và cái chết - thứ được định đoạt bởi ngón tay người cầm súng và không có cách nào để tự thoát ra cả.
Khẩu súng đã lên đạn cũng là một hình ảnh ẩn dụ của các cuộc chiến tranh khi chúng đã nổ ra. Và các câu sau chính là để làm rõ cho ý nghĩa của những cuộc chiến tranh này rằng: Không thể có một cách nào để hoàn tác nó cả.
Pre-chorus và Chorus:
And when I close my eyes tonight To symphonies of blinding light
Like memories in cold decay Transmissions echoing away Far from the world of you and I Where oceans bleed into the sky
Và khi con nhắm đôi mắt lại vào đêm nay cho những bản giao hưởng của thứ ánh sáng chói lòa ấy
Như những ký ức trong sự điêu tàn lạnh lẽo
Truyền đi những âm vọng thật xa
Xa khỏi thế giới của ngài và con - nơi mà những đại dương chảy lên bầu trời.
Từ "symphonies" hay "những bản giao hưởng" là ẩn dụ cho các vụ đánh bom hạt nhân ở Hirosima và Nagasaki trong khoảng thời gian cuối Thế Chiến II.
Vụ đánh bom Hiroshima
Cụm từ "blinding light" là đại diện cho tất cả các loại tên lửa, đạn pháo khác, vì có thể chói sáng cả ngày lẫn đêm và luôn tạo hiệu ứng làm lóa mắt người nhìn.
Và ở câu cuối cùng điệp khúc: Nơi những đại dương chảy vào bầu trời. Đó chính là khi mọi thứ sụp đổ, chúng ta rơi vào trong khoảng không vô định - bầu trời và mặt đất không còn bị chia cắt bởi định luật nào.
Thêm vào đó, từ "bleed" cũng thường được dùng để mô tả về sự chảy máu ở con người và các loài động vật. Có thể thấy rằng các đại dương chứa đựng hầu như toàn bộ nước - chính là "máu" của Trái Đất. Vậy nên khi những đại dương chảy ngược lên bầu trời, tức là khi Trái Đất này đang mất dần sự sống - giống như việc mất máu khiến chúng ta dần dần chết đi.
Verse 2:
God save us everyone Will we burn inside the fires of a thousand suns? For the sins of our hand The sins of our tongue The sins of our father The sins of our young No...
Chúa ơi hãy cứu lấy tất cả chúng con
Liệu chúng con sẽ bị đốt cháy ở trong ngọn lửa của một nghìn mặt trời hay không?
Cho những tội lỗi của bàn tay chúng con
Cho những tội lỗi của miệng lưỡi chúng con
Cho những tội lỗi của cha chúng con
Cho những tội lỗi của tuổi trẻ chúng con
Không...
Trong tình cảnh rất nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang tham gia cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân và vũ khí nguyên tử. Cụm từ "a thousand suns" xuất hiện để đặt ra câu hỏi rằng: Liệu đây đã phải là những điều đau đớn cuối cùng mà những người dân phải chịu đựng vì các loại vũ khí khủng khiếp này hay chưa?
Tội lỗi của bàn tay và miệng lưỡi là để ám chỉ những hành động, phát ngôn không thể tha thứ của chính chúng ta. Tội lỗi của người cha và tuổi trẻ để ám chỉ những điều mà thế hệ trước và thế hệ này đã và đang làm, khiến cho cả cộng đồng phải còng lưng gánh chịu hình phạt - một thảm họa diệt vong.
Chorus...
Bridge:
Lift me up Let me go Lift me up Let me go
Phần cầu nối trong the Catalyst vô cùng đơn giản nhưng đã đem đến hiệu quả không ngờ trong cả âm nhạc và câu từ. Chỉ với 2 câu ngắn gọn: "Hãy nâng con lên" và "Hãy để con đi", Linkin Park đã như nói thay cho những nạn nhân trong thảm họa đánh bom. Họ không còn muốn ở lại đây nữa, hãy để họ được ra đi nhẹ nhàng tới thế giới bên kia. Bởi lẽ việc tiếp tục chịu đụng những đau khổ và áp bức như hiện tại là điều không ai muốn cả. Lời cầu xin được ra đi thanh thản nhưng lại như một lời mong ước cho một tương lai tốt đẹp hơn cho những người ở lại.
End...
Và chúng ta kết thúc phần lyrics với đoạn Verse 1 được lặp lại cùng đoạn cầu nối, được hát song song bởi Chester và Mike như những thông điệp cuối cùng muốn gửi đi một cách mãnh liệt nhất.
4. Những nhân vật trong MV
Vậy là chúng ta đã hiểu qua chủ đề và những ý nghĩa ban đầu của ca khúc. Ở phần phân tích MV, mình sẽ chia ra làm 3 mục là nhân vật, tình tiết và câu chuyện. Vậy nên sẽ rất hoàn hảo nếu như bạn đã bật sẵn MV lên và cùng mình phân tích nó.
Đầu tiên là về vai trò/nhân vật xuất hiện trong MV:
a/ Người theo dõi (Mike Shinoda): Người xuất hiện chỉ để kiểm soát không gian và thời gian của các thảm họa tự nhiên. Nói cách khác, anh chỉ là một người thuộc bề trên đang làm nhiệm vụ của mình. Vậy nên có thể thấy anh ta vô cùng bình tĩnh trong nhiều phân đoạn.
b/ Người sùng đạo (Chester Bennington và phần còn lại của Linkin Park): Những người tôn thờ, tin tưởng hoàn toàn và đang cầu xin sự giúp đỡ bề trên (Chúa/God).
c/ Kẻ đánh bom (Những người đeo mặt nạ phòng độc): Đây có thể là đồng phạm, cũng có thể chính là những thủ phạm của vụ đánh bom. Biểu hiện ở một số những hành động đáng nghi ngờ khi di chuyển ngược đám đông và không hề vội vã.
d/ Những người dân vô tội: Những người không đeo mặt nạ phòng độc. Tất cả họ đều đang tháo chạy trong hoảng loạn.
Lý do tại sao mình lại chọn để tin rằng đây chính là những nhân vật trong câu chuyện của MV? Hãy cùng mình tới với phần 5 - phần quan trọng nhất!
5. Các tình tiết trong MV
Các tình tiết này không được xảy ra theo đúng trình tự xuất hiện như trong MV mà lại được mix lại với nhau. Một phần để đi đúng với tiết tấu các phần bài hát, một phần để thể hiện các ý nghĩa ẩn giấu nào đó.
Dưới đây mình sẽ liệt kê tên các cảnh và thời gian, sau đó là nội dung cụ thể để làm rõ câu chuyện.
- Cảnh mở đầu (0:00):
Khói ở khắp mọi nơi và sự la hét. Cảnh này vừa thể hiện được không gian và tình trạng các nhân vật đang gặp phải.
- Cảnh Chester ngập trong nước (0:48):
Khi bị khói bụi và khí độc mù mịt bủa vây tứ phía, nước sẽ giúp hạn chế sự xâm nhập của chúng. Đó là lý do mà các cảnh ngập nước ở MV đều không hề có một chút khói nào. Đây cũng là lý do mà Chester và Linkin Park cũng là những người duy nhất thấy được ánh sáng của "a thousand suns".
- Cảnh kẻ đeo mặt nạ xuất hiện (1:21):
Nếu chỉ để theo dõi diễn biến của vụ đánh bom, kẻ đeo mặt nạ sẽ không cần thiết phải xuất hiện. Nhưng khi thấy Linkin Park vẫn giữ niềm tin và đang cầu xin Chúa, những kẻ này đã phải ra mặt để hoàn thành nhiệm vụ ác độc này.
- Cảnh Mike ngẩng mặt lên (1:28):
Mike vốn là một người ở bề trên, chỉ tới đây để quan sát và lưu lại các thông tin như những thảm họa thiên nhiên khác. Song khi thấy được những kẻ đeo mặt nạ, Mike nhận ra rằng đây chắc chắn là do bàn tay con người tạo ra - không đúng với mục đích mà Mike đang ở đây.
Điều này thể hiện ở phân đoạn (2:14-2:16) là cảnhMike và Kẻ đeo mặt nạ giáp mặt nhau; sau đó là cảnh Kẻ đeo mặt nạ nhìn vào Brad từ phía sau. Bởi vì Mike và Linkin Park là những người duy nhất không chạy trốn.
- Cảnh hỗn loạn - Mike tham gia cùng Linkin Park (1:31):
Trong khi mọi người chạy đi chạy lại trong hỗn loạn, thì Mike đã tham gia cùng Linkin Park để cầu xin sự giúp đỡ từ phía bề trên. Mặc dù Mike cũng là người thuộc bề trên, nhưng có thể thấy rằng anh ta không có đủ quyền lực để thay đổi tình hình hiện tại.
- Cảnh các tòa nhà sụp đổ - tư thế đứng của Mike (2:52):
Lúc này đây khi mọi thứ dần dần sụp đổ, hình ảnh của Mike đang thể hiện như một biểu tượng của Đức Chúa - tay giang rộng để đón nhận và chịu đựng những đớn đau.
- Cảnh Linkin Park bất lực (3:10):
Dù hết mực cầu xin và đặt niềm tin, nhưng chẳng có gì thay đổi cả, Linkin Park lúc này đã mất dần kiên nhẫn.
- Cảnh Mike hát đoạn Bridge (3:24):
Hai câu hát nhẹ nhàng "Lift me up - Let me go" được Mike hát lặp đi lặp lại như một hình thức giao tiếp với các bậc bề trên, cũng chính là cách cuối cùng để cứu rỗi tình trạng hiện tại.
- Cảnh Linkin Park gắng gượng (3:36):
Sau khi chính Mike lột bỏ vỏ bọc để góp sức cứu rỗi nhân loại, các thành viên của Linkin Park đã cố gắng bằng tất cả để tiếp tục gửi đi thông điệp.
- Cảnh các loại bột màu xuất hiện (3:38):
Các màu sắc thể hiện cho sự sống đa dạng, thay nhau xuất hiện như nhóm lên một chút hy vọng nào đó cho những nỗ lực trên.
- Cảnh Chester gào thét cùng Mike (3:52):
Hoàn cảnh khó khăn đã khiến Chester hiểu và sử dụng được cả thứ ngôn ngữ của bề trên. Và lúc này toàn bộ các thành viên của Linkin Park hòa vào nhau để gửi đi thông điệp bằng chút sức lực cuối cùng trước khoảnh khắc thảm họa.
- Khói bụi và bột màu nổ tung ra ở mọi nơi (4:00):
Cái chết và sự sống đang hòa vào nhau giữa ranh giới mong manh.
- Linkin Park chìm vào trong nước (4:22):
Thảm họa. Cái chết. Tất cả đã chấm dứt mặc cho những hy vọng vẫn còn le lói đâu đó.
Vậy là chúng ta đã đi qua toàn bộ MV với các tình tiết chính và quan trọng, song như mình đã nói, các cảnh này được bố trí không theo một trình tự thời gian. Vậy nên hãy cùng mình tóm tắt lại theo đúng như trình tự các sự việc đã xảy ra trong câu chuyện.
6. Câu chuyện trong MV
Một cuộc đánh bom xảy ra ở một thành phố, dưới bàn tay chỉ đạo của một băng nhóm của những kẻ đeo mặt nạ phòng độc. Mọi thứ xảy ra theo đúng kế hoạch: phá hủy thành phố và loại bỏ niềm tin của họ vào đấng bề trên.
Mike là một người theo dõi của bề trên, với nhiệm vụ là quan sát và lưu lại những thông tin của các thảm họa thiên nhiên. Có thể hiểu là các thảm họa thiên nhiên này là do đấng bề trên tạo ra nhằm mục đích đảm bảo sự cân bằng. Ngày xảy ra vụ đánh bom, ở thành phố đó cũng được đón nhận một đợt động đất làm tràn khí độc cực lớn từ đấng bề trên, và đương nhiên Mike có mặt để làm công việc của mình.
Tuy nhiên, Mike bỗng phát hiện ra những người không hề chạy trốn khỏi thảm họa, và đặc biệt họ đều đeo mặt nạ phòng độc. Điều này đã khiến Mike nghi ngờ và đã thực sự nhận ra, rằng đây không chỉ là một thảm họa thiên nhiên. Mà có kẻ đã nằm được và lợi dụng điều này để thả một quả bom xuống thành phố này.
Những kẻ đeo mặt nạ trong hỗn loạn, đã thấy có một nhóm người (Linkin Park) không chạy mà cầu xin sự cứu rỗi. Hay nói cách khác, sự việc đã không loại bỏ được niềm tin của họ vào đấng bề trên. Vậy nên chúng quyết tâm thủ tiêu tất cả nhóm người này.
Mike, khi đã nhận ra kế hoạch thâm hiểm của nhóm đeo mặt nạ, cũng như thấy được niềm tin của Linkin Park, đã cùng tham gia với Linkin Park để gửi thông điệp cầu cứu lên trên.
Trong khi mọi người chạy trong hỗn loạn thì Linkin Park và Mike vẫn kiên cường ở đó. Tình thế ngàn cân treo sợi tóc, Mike đã phải lộ diện và sử dụng ngôn ngữ riêng để giao tiếp với Đấng bề trên. Nhóm Linkin Park, bằng niềm tin đã có thể hiểu và gửi đi thông điệp này cùng Mike.
Song đến cuối cùng, mọi thứ đã không như những gì mà họ mong muốn. Tất cả nổ tung, Linkin Park chìm trong biển nước và ra đi cùng niềm tin vào Chúa.
Vậy là chúng ta đã đi qua hết tất cả những phân tích, cảm nhận và suy nghĩ của mình về ý nghĩa bài hát và MV The Catalyst - một tuyệt tác âm nhạc, câu từ và hình ảnh tới từ ban nhạc Linkin Park. Vậy suy nghĩ của bạn có tương đồng như mình không? Hãy chia sẻ cho mình biết ở bên dưới nhé!
Xin chào các bạn. Mình tên là Phạm Hồng Phúc hay Keristique. Với đam mê cháy bỏng, mình rất hân hạnh được mang tới cho mọi người những bài viết về Âm nhạc và Underground. Vậy nên đừng quên upvote, theo dõi và chia sẻ bài viết để ủng hộ mình nhé!
