Trong một tập podcast gần đây, Việt Anh đã có cuộc trò chuyện sâu sắc với Thu Hương - một chuyên gia có hơn 10 năm kinh nghiệm trong nghề trợ lý. Hiện tại, Thu Hương không chỉ là trợ lý điều hành tại WWF (Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên) mà còn là đồng sáng lập (Co-Founder) Enlightenia for Vietnam Assistants và Tủ sách Nghề Trợ lý Enlighten Books.. Cuộc trò chuyện không chỉ mang đến cái nhìn toàn diện về nghề trợ lý mà còn là nguồn cảm hứng cho những ai đang cân nhắc theo đuổi sự nghiệp này.
Ngày nay, khi thị trường lao động đang hướng đến toàn cầu hóa thì nghề trợ lý giám đốc đang trở nên ngày càng phổ biến, hỗ trợ từ xa các nhà lãnh đạo quản lí công việc từ xa (remote). Dù nhu cầu tuyển dụng lĩnh vực này đang tăng cao song lại không có miêu tả công việc một cách cụ thể (Job Description). Vô hình chung đã tạo thành một lối tư duy khá sai hoặc không đầy đủ với chức vụ nghề nghiệp này. Nôm na ta có thể hiểu rằng ở Việt Nam nói riêng, mỗi công ty, mỗi lãnh đạo lại “dùng” trợ lý một cách khác nhau và mỗi người sẽ có một cách hiểu hay gọi tên khác nhau cho nghề này.
Vậy thực chất, công việc này là gì? Cần phải có những yếu tố, phẩm chất gì để có thể làm được công việc này? Và công việc này có “nhàn hạ” như mọi người thường nghĩ không? 
Thấu hiểu sự băn khoăn về công việc này, Spiderum đã mời tới Người Trong Muôn Nghề ep 39, ThS. Trần Thị Thu Hương - Trợ lý điều hành Giám đốc vùng WWF Asia Pacific. Đồng thời là nhà đồng sáng lập (Co-Founder) Enlightenia for Vietnam Assistants và Tủ sách Nghề Trợ lý Enlighten Books với 10 năm kinh nghiệm hỗ trợ ban điều hành để đưa một góc nhìn chuẩn xác nhất tới với độc giả của Spiderum.

Một nghề có mặt ở khắp nơi nhưng dường như lại vô hình ngay trước mắt

"Nghề trợ lý không chỉ là một công việc, mà là cơ hội để học hỏi từ những người giỏi nhất."
Nếu một nhà lãnh đạo cấp cao như Giám đốc hay CEO là những người đưa ra quyết định, vậy thì ai sẽ là người giúp đưa ra quyết định đó đúng lúc và hợp lí nhất? Trong rất nhiều tổ chức khác nhau, mọi người hay nhắc về chức vụ trợ lý như một vai trò phụ hay là một người “bưng nước rót trà”, nhưng thực chất vị trí này đóng một vai trò rất quan trọng. Với chị Hương, những người trợ lý thường là người tư vấn, điều phối, quản trị tâm lí hay thậm chí là thay mặt lãnh đạo xử lí nhiều vấn đề và dự án chiến lược. Mặc dù vị trí này (ở nhiều nơi) chưa có bản mô tả công việc (Job Description - JD) cụ thể nhưng rõ ràng ta đều có thể thấy rõ ràng vị trí nghề nhiệp này đang ngày càng chứng tỏ vai trò không thể thay thế.

Để có thể thay lãnh đạo giải quyết các vấn đề thì một người trợ lý cần dùng tư duy của một người lãnh đạo để giải quyết vấn đề:

Một người trợ lý lãnh đạo không chỉ đơn thuần hỗ trợ, giúp đỡ về mỗi công việc, mà họ còn cần quán xuyến, sắp xếp tất cả các lịch trình, nắm bắt thông tin, lường trước  hầu hết các rủi ro mà những người lãnh đạo có thể bỏ sót. Những người trợ lý sẽ luôn có mặt những vào thời điểm căng thẳng nhất để giữ bình tĩnh, nhìn nhận sự việc một cách trung lập, thông suốt và hỗ trợ lãnh đạo trong những quyết định khó nhằn, thay mặt những nhà lãnh đạo xử lí các công việc một cách trơn tru, giúp “soi đèn” vào những điểm mù mà lãnh đạo bỏ quên.
“Một người trợ lý giỏi không phải chỉ làm theo – họ là bộ não thứ hai, là người giúp lãnh đạo suy nghĩ, tư vấn và đưa ra quyết định.”

Lộ trình phát triển nghề nghiệp đa dạng

Một điểm thú vị khác trong cuộc trò chuyện là việc Thu Hương chia sẻ về lộ trình nghề nghiệp của công việc trợ lý. Theo cô, người làm nghề trợ lý có thể phát triển theo hai hướng chính:
"Trợ lý có thể phát triển nghề nghiệp theo hai hướng: tiếp tục hỗ trợ ban lãnh đạo ở vị trí cao hơn hoặc chuyển sang trực tiếp làm lãnh đạo ở các lĩnh vực chuyên môn như truyền thông, nhân sự hoặc, pháp chế…tùy vào thế mạnh chuyên môn. Đây không phải là nghề bế tắc như nhiều người vẫn nghĩ."
Điều này phá vỡ định kiến rằng nghề trợ lý không có nhiều cơ hội thăng tiến. Thực tế, đây là công việc mang lại cơ hội học hỏi từ chính lãnh đạo trực tiếp và đối tác của họ, đồng thời phát triển nhiều kỹ năng đa dạng, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển nghề nghiệp trong tương lai.

Cân bằng – sống sót – và giữ lửa: Nghề trợ lý là một “hành trình sinh tồn”

Trong cuộc trò chuyện, Thu Hương chia sẻ thách thức cá nhân khi từng phải đảm nhận đồng thời ba vai trò: một người mẹ toàn thời gian, một trợ lý điều hành full-time và một học viên MBA đang viết luận văn. "Bạn có thể quản lý thời gian tốt, nhưng nếu cạn năng lượng thì vẫn không làm được gì," cô nhấn mạnh, cho thấy quản lý năng lượng quan trọng hơn nhiều so với chỉ đơn thuần sắp xếp thời gian. Thu Hương cũng chỉ ra rằng nghề trợ lý đòi hỏi khả năng "tự chăm sóc bản thân để còn chăm sóc người khác" và ba yếu tố thiết yếu: thể lực tốt, tinh thần ổn định và sự hỗ trợ từ hệ sinh thái xung quanh. Không có một trong ba yếu tố này, người trợ lý sẽ khó có thể duy trì được hiệu suất và nhiệt huyết với công việc trong thời gian dài.

AI - không phải là đối thủ

Trong bối cảnh công nghệ AI đang phát triển mạnh mẽ, Thu Hương đã đồng ý rằng AI sẽ là công cụ hỗ trợ tuyệt vời cho trợ lý, giúp công việc trở nên hiệu quả hơn. Tuy nhiên, kỹ năng con người - đặc biệt là khả năng lãnh đạo, tư duy sáng tạo và quản lý cảm xúc - vẫn là yếu tố không thể thay thế.
"AI sẽ là công cụ hỗ trợ tuyệt vời cho trợ lý, giúp công việc trở nên hiệu quả hơn, nhưng kỹ năng con người vẫn là yếu tố quyết định. AI không thể thay thế cảm xúc và sự linh hoạt trong giao tiếp mà một trợ lý có thể mang lại," Thu Hương khẳng định.
Điều này cho thấy tương lai của nghề trợ lý không bị đe dọa bởi sự phát triển của công nghệ, mà ngược lại, sẽ ngày càng phát triển khi biết kết hợp hiệu quả với các công cụ hiện đại.

Cơ hội nghề trợ lý tại Việt Nam

Thu Hương cũng chia sẻ về tiềm năng phát triển đầy hứa hẹn, triển vọng của nghề trợ lý tại Việt Nam:
"Nhu cầu về nhân sự trợ lý tại Việt Nam đang ngày càng lớn, đặc biệt là trong các công ty FDI và cả doanh nghiệp quốc tế. Nghề trợ lý sẽ không bị thay thế bởi AI mà sẽ phát triển mạnh mẽ hơn, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập với thị trường quốc tế.
Với sự hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của nền kinh tế Việt Nam, nhu cầu về các trợ lý chuyên nghiệp, có kỹ năng toàn diện sẽ ngày càng tăng trong bối cảnh các nước quốc tế đang dần cân nhắc sẽ đầu tư mạnh vào Việt Nam trong thời gian tương lai tới.

Lời khuyên cho người muốn theo đuổi nghề trợ lý

Đối với những bạn trẻ muốn theo đuổi nghề trợ lý, Thu Hương có lời khuyên:
"Các bạn trẻ muốn theo đuổi nghề trợ lý cần chuẩn bị tâm thế đúng đắn. Nghề trợ lý không chỉ là công việc hỗ trợ mà còn là cơ hội phát triển bản thân và học hỏi từ các nhà lãnh đạo, đặc biệt là khi làm việc với những người giỏi. Hãy coi đây không chỉ là một công việc mà là một hành trình học hỏi liên tục."
Đây chính là ngọn lửa đam mê mà chị Thu Hương đang muốn truyền tới các bạn trẻ có mong muốn theo đuổi nghề trợ lý và phát triển lâu dài cùng với ngành nghề dường như không không có tên nhưng lại có một vị trí vô cùng quan trọng trong bộ máy của một tập đoàn.

Kết:

Trên đây là những chia sẻ của chị Thu Hương và anh Trần Việt Anh - Founder & CEO Spiderum tập 39 của podcast Người Trong Muôn Nghề. Vẫn còn rất nhiều chia sẻ và góc nhìn cũng như kinh nghiệm hữu ích,  thú vị khác. Cùng xem phiên bản đầy đủ tại: 
Cuộc trò chuyện giữa Việt Anh và Thu Hương không chỉ mang đến những thông tin thực tế về nghề trợ lý mà còn là nguồn cảm hứng cho những ai đang tìm kiếm một sự nghiệp đầy tiềm năng. Qua đó, chúng ta có thể thấy rằng nghề trợ lý không đơn thuần là công việc hỗ trợ mà còn là một hành trình phát triển cá nhân và chuyên môn đầy hứa hẹn, đặc biệt khi người trợ lý có thể trở thành "bộ não nối dài" của nhà lãnh đạo, góp phần vào sự thành công chung của tổ chức.
Tuyển dụng Các ngành nghề khác