Đầu tiên, mình viết bài này không phải để khoe khoang kiến thức, mà là mình viết dưới góc nhìn của một đứa nhóc gen Z đang trầy trật với Deep learning và trí tuệ nhân tạo, muốn show cho mọi người một cách tiếp cận thân thiện hơn với công cụ mới này.
Ban đầu mình đã định đặt ra một cái tên thật 'kêu', nhưng mà nah, mình thấy riêng cái cụm 'Trí tuệ nhân tạo' nó đã fancy sẵn rồi.
Khi mà nhắc đến trí tuệ nhân tạo thì người ta thường nghĩ đến cái gì đó fancy, kiểu như là Robôt hủy diệt thế giới hay là công cụ có thể suy nghĩ thay cho con người chẳng hạn. Hoặc là những quá trình ngầm diễn ra hàng ngày khi chúng ra lướt các trang mạng xã hội, Facebook tự động hiện lên những drama nóng hổi, hay là Instagram đề cử cho chúng ta một vài shop váy lolita mà có lẽ ta sẽ muốn mua.
Trí tuệ nhân tạo, ở khắp mọi nơi.
Nhưng mà, lại quá ít người hiểu về nó thật sự là cái gì. Đa số mọi người, hoặc là sợ hãi nó, hoặc là nah, không quan tâm tới nó.
Nhưng mà... 🤨
Đôi lúc mình chỉ gọi nó là Artificial Stupidity =))
Đôi lúc mình chỉ gọi nó là Artificial Stupidity =))
Trí tuệ nhân tạo, giống như rất nhiều thứ khác, chỉ là một công cụ của con người. Nó như cây búa, cây kim, cây tăm, cây đinh.
Và nếy đã là công cụ, thì MỌI NGƯỜI đều có thể sử dụng nó.
No caption
No caption
Now let's get started!

Trí tuệ nhân tạo, mày là ai ?

( giải thích của một đứa nhóc mới ăn con 7 môn văn hôm qua xong nên có gì thiếu sót mong mọi người góp ý ạ 😓)
Giả sử một ngày nọ, thầy giáo của bạn quyết định chúc mừng sinh nhật vợ mình bằng 100 bài thơ tiếng Pháp (lmao) và bạn, học trò cưng của ông ấy, 'tình nguyện' giúp đỡ dịch thơ sang tiếng Việt. Nhưng mà một mạch não thần kỳ nào đó của bạn quyết định thay vì dịch bằng tay, hãy viết một chương trình máy tính cho nó! 😀
Nhưng làm sao để bạn chuyển tất cả các luật lệ, các les, la, le của tiếng Pháp sang các nó, con,. của tiếng Việt và bỏ nó vô các hàm if else ? (hell no!)
Đây là khi Trí tuệ nhân tạo vào cuộc.
Cơ bản thì bạn sẽ lấy một đống sách tiếng Pháp, và rồi một đống những bản dịch nghĩa của nó trong tiếng Việt và rồi quăng cho nó và bảo nó:
'Hi, t không biết tiếng Pháp, cũng rất ng* tiếng Việt, nhưng đây là vài ví dụ và.. Học đi!'
Đó được gọi là machine learning: dạy cho máy bắt chước cách học của một con người.
Và việc mình thích ở nó là khi mà các nhà khoa học máy tính đã dạy máy làm sao để học, việc của mình chỉ là dạy nó những gì mình muốn.
Hi vọng
Hi vọng
Muốn dạy nó viết chữ ? Fine, tìm tất cả các dữ liệu về chữ viết và đưa cho nó.
Muốn dạy nó sao kê ? Ban có thể tìm dữ liệu trong các ngân hàng hoặc mạng xã hội đều được.
Muốn dạy nó cách phân biệt một kẻ cướp? Bạn có thể vào tù và thu thập dữ liệ... à mà thôi.
(Just kidding, hiện có khá nhiều nơi cung cấp các dataset miễn feé trong khá nhiều lĩnh vực để mọi người có thể khai thác nhé.)
Dữ liệu càng nhiều, kết quả nó cho ra càng tốt. Đó là lý do vì sao hiện tại chính là thời điểm vàng cho làng nghiên cứu về AI. Bởi vì internet đang trong giai đoạn bùng nổ, mỗi một cú click chuột, một cái lướt của bạn đều có thể trở thành dữ liệu, mỏ vàng trong việc huấn luyện model trí tuệ nhân tạo.

Vậy thì mình đã dính tới nó như thế nào ?

(Mình bắt đầu nói nhảm đây =))
Năm 2019, trường mình, một trường cấp 3 khá có tiếng ở Sài Gòn, quyết định thử đưa Trí tuệ nhân tạo vào chương trình dạy học, bắt buộc 2 tiết một tuần. ( mình đã nghĩ trường mình khá crazy khi dạy 1 đám 16-17 tuổi về AI.)
Bonus thêm thầy mình mới vào đã bùm bùm về các mạng CNN, overfitting, pooling và ti tỉ thứ khác. Nên đối với nhiều bạn thì đó là hai tiết để ngủ, chơi hoặc làm bất cứ thứ gì trừ học. Nhưng đối với mình thì nó cũng chả khác =)))
Và đương nhiên, việc đó chỉ diễn ra trong một học kỳ, sang học kỳ 2 thì trường đã không đưa AI vào chương trình giảng dạy nữa. Tuy nhiên sang cuối 2020 thì vẫn mở lớp, với quy mô nhỏ hơn dành cho những ai muốn học. ( Mình cảm thấy tuy lý thuyết rất khô, rất chán, nhưng mình vẫn muốn tìm hiểu về nó nên đã đăng ký.)
Lớp bắt đầu với khoảng 50 người, sau nhiều đợt thi và làm project thì còn khoảng 15 với tỉ lệ nam:nữ là 14:1. 😂
Tụi mình học chủ yếu về code, tuy các thầy đã cố gắng giản lược hết mức có thể về phần toán nhưng mà vẫn phải học một ít (hay rất nhiều mình cũng không biết nữa 😓). Tụi mình chủ yếu train model trên google colaboratory. Ban đầu mình thật sự rất nản luôn, kiểu không hiểu code mình viết đang về cái gì và rất mơ hồ về các khái niệm như là PCA, KNN hay là CNN. Nhưng mình chưa từng nghĩ về việc rời đi, chỉ vì các memes của thầy trong khi dạy đã giữ chân mình lại. 😂
No captiona againn
No captiona againn
Sau đó thì dịch tới và cũng chấm dứt năm lớp 11 của mình, chuyện học về AI cũng bị gián đoạn do dịch, hè thì mình team với một nhóm bạn và cùng nhau tụi mình đã làm một vài dự án nho nhỏ về Machine learning thôi. Đây mới là lúc mình thực sự nghiêm túc nhìn nhận về việc mình học về code và AI.
Tụi mình đã làm qua các ứng dụng như là nhận diện biển báo, mặt người, cảm xúc trong văn bản,... Mình đọc các documents để lấy code, sau đó thì xem các youtuber để nắm rõ quy trình của một project, và rồi mình chuyển hẳn sang train model trên kaggle. ( à mình viết bài này khi đang đợi kaggle của mình train xong và nó chỉ cho mình sống có 6 tiếng nữa, dead inside)
dead inside, really :)))
dead inside, really :)))
Nói chung thì sau một khoảng thời gian thì mình cảm thấy muốn nghiêm túc với nó. Tại vì nếu mn trừ việc nhiều lúc 'hơi' có bug và 'hơi' khó hiểu ra thì em này là một người bạn đời khá ngon nghẻ, lương cao vl (bài ca muôn thuở của chú hàng xóm mình về dân IT).
So.. nếu không có gì thay đổi thì mình sẽ cầu hôn nó vào kỳ thi THPTQG. =))
Nếu mọi người vẫn còn nghĩ là bởi vì mình may mắn học trường tốt/được học từ cấp 3/ hay là có não của một thần đồng hay whatever thì mình chỉ muốn nói là:
AI, hay machine learning hay cái gì cũng được, không phải khó nhằn và cao siêu như mọi người nghĩ. Chỉ cần một cái laptop có kết nối wifi, và một tinh thần kim cương, thì mọi người đã sẵn sàng chinh phục thứ công cụ quyền lực bá cháy siêu ngầu này.
Mình có một số material mình hay dùng:
- Courses:
+ Các khóa học về machine learning trên Kaggle (mình kiểu code rồi thi rồi học trên này luôn lmao): https://www.kaggle.com/learn (English)
+ AI For Everyone (này được một anh bạn mình giới thiệu, mình chưa học nhưng blog của thầy dạy khóa này khá ok): https://www.facebook.com/nttuan8.AI4E (Vietnamese)
- Blogs:
+ Machine Learning cơ bản: (này thánh ca cmnr)
+ Mì AI (có nhiều project với tài liệu khá zui):
- Youtube
Mình hay xem ông chú này để hiểu sâu hơn về một khái niệm nào đó, mà nhiều khi bị nổ não lắm:
- Competitions:
+ International artificial intelligence competition for children (AIIJC) dành cho các bạn từ 18 trở xuống: https://aiijc.com/en/
+ Shecodes Hackathon
+ Build On Vietnam
và rất nhiều các cuộc thi khác về lập trình, AI và Machine learning để mọi người có thể thử sức. Các site mình tìm kiếm về cuộc thì thường là devpost hoặc là kaggle.

Lời kết

Túm cái quần lại là Trí tuệ nhân tạo là một công cụ rất tuyệt vời mà mọi người nên tận dụng nó thay vì sợ hãi nó. Nó không quan tâm bạn là ai, bất luận già trẻ lớn bé gái trai nam nữ, chỉ cần bạn muốn, mở laptop lên và bắt đầu viết code là được.
Một công cụ đầy quyền lực đang nằm sẵn trước mặt bạn, bạn có muốn nắm lấy nó không ?
(Lảm nhảm tiếp)
Mỗi năm em đều sẽ viết cái gì đó về nghiệp học code của em. Lúc bắt đầu viết cái bài này em rén thiệt sự, tại vì trong động Nhện có siêu nhiều anh chị trong ngành cực kỳ giỏi và em thì kiểu non chưa vắt xong sữa luôn ấy. Lỡ có người hỏi kiểu 'M học bao lâu/ có kinh nghiệm gì mà mà dám phát biểu như vậy?' chắc em tịt. Nhưng mà em muốn viết với cũng không có người biết em nên cứ gan to mà viết thôi haha 😂. Nếu mọi người có kinh nghiệm gì vui liên quan đến lĩnh vực này thì chia sẻ cho em với nha. ❤
Khuyến mãi cho mọi người thêm cái meme nữa 😁, no need to thanks:
Me at the moment
Me at the moment