(bài chia sẻ của tác giả Hùng Vũ trong group Người trong muôn nghề)

Điều này dĩ nhiên là đúng, nhưng thực ra lại không phải là mục đích tôi viết bài này. Thứ mà tôi muốn nhắc đến ở đây, là khả năng đạt được trạng thái tập trung siêu cao độ, hay còn gọi là Flow, mà việc luyện tập gõ phím bằng mười ngón sẽ đem lại cho bạn.

Trong tâm lý học tích cực, Flow (dịch nghĩa là dòng chảy), còn được biết là khu vực, là trạng thái tinh thần động mà trong đó một người đang thực thi một hành động với sự chìm đắm hoàn toàn trong một cảm giác của sự tập trung tràn đầy năng lượng, sự thu hút toàn bộ và sự sung sướng trong suốt quá trình của hành động đó. Về mặt cốt lõi, đặc điểm của Flow là sự đắm chìm trọn vẹn trong việc người nào đó làm. Được đặt tên bởi Mihály Csíkszentmihályi, khái niệm này được tham chiếu rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau (và được sự công nhận cực kỳ lớn trong Trị liệu Cơ năng), ngoài ra Flow đã tồn tại cả ngàn năm nay dưới nhiều lớp áo khác, điển hình ở trong một số tôn giáo Phương Đông. Đạt được Flow cũng thường được nói nôm na là in the zone.

Theo Csikszentmihalyi, Flow là động lực có sự tập trung toàn bộ. Nó là sự đắm chìm nhất tâm và có lẽ là biểu hiện của trải nghiệm tối thượng trong sự kiểm soát cảm xúc khi thực thi hành động và học hỏi. Ở trong Flow, cảm xúc không chỉ bị chế ngự và dẫn đường, mà còn có tính tích cực, tràn đầy năng lượng và hợp nhất với nhiệm vụ đang được làm. Đặc điểm chuẩn mực của Flow là cảm giác hạnh phúc tức thì, thậm chí là sự sung sướng vô ngần khi làm một việc nào đó; tuy nhiên theo miêu tả ở dưới thì Flow cũng còn là sự tập trung chuyên chú chỉ vào một hành động nào đó mà không vào bất kỳ cái nào khác - thậm chí không vào chính bản thân người đó hay cảm xúc của người đó.

Flow cũng có nhiều đặc điểm (theo hướng tích cực) của siêu tập trung (hyperfocus). Tuy nhiên, hyperfocus không phải lúc nào cũng được diễn tả theo hướng tích cực. Một số ví dụ như dành quá nhiều thời gian chơi game hay lạc hướng và bị mê đắm trong một khía cạnh của nhiệm vụ và ảnh hưởng xấu đến toàn bộ công việc được giao. Trong một số trường hợp, hyperfocus có thể chiếm quyền kiểm soát một người, như khiến họ mất tập trung, làm nhiều thứ nhưng hoàn thành rất ít trong số đó.

Tác giả Mihály Csíkszentmihályi đưa ra giả thuyết về điều kiện để đạt được Flow, gồm:

- Công việc đó phải có một bộ mục tiêu và các cột mốc tiến trình cực kỳ rõ ràng. Điều này sẽ giúp tạo ra một cấu trúc và định hướng cụ thể cho công việc.

- Công việc đó phải truyền tải phản hồi (feedback) cho chúng ta một cách rõ ràng và gần như ngay lập tức. Điều này sẽ giúp chúng ta phản ứng và thích nghi với bất kỳ yếu tố thay đổi nào để duy trì trạng thái Flow.

- Chúng ta phải cảm thấy (cảm thấy chứ không nhất thiết phải là thật) một sự cân bằng giữa độ khó của công việc và năng lực của bản thân. Công việc đó phải tạo ra một sự thách thức với chúng ta và đồng thời chúng ta cũng phải cảm thấy tự tin rằng mình sẽ xử lý được nó.

Chúng ta hãy cùng phân tích xem việc luyện gõ mười ngón có đáp ứng đủ các điều kiện kể trên hay không:

Nếu chúng ta sử dụng một app hay website chuyên về luyện gõ phím như TypeRacer hay Keybr, chúng ta hoàn toàn có thể theo dõi được tốc độ cũng như độ chuẩn xác khi gõ phím của mình. Do đó, mục tiêu cũng như tiến trình của hoạt động này rất rõ ràng: tăng tốc độ và độ chuẩn xác gõ phím.

Feedback đến gần như ngay lập tức, từ ngắn hạn đến trung hạn. Bạn nhấn nút và ký tự hiện ra ngay trên màn hình. Bạn gõ đến đâu, đoạn văn trên màn hình sẽ phản ánh ngay lập tức tiến trình của bạn. Bạn gõ sai ở đâu, màn hình cũng sẽ hiển thị ngay lỗi sai đó. Và khi bạn hoàn thành một đoạn văn, màn hình cũng sẽ hiển thị tốc độ cũng như độ chuẩn xác khi gõ phím của bạn, cùng nhiều những thông số phân tích khác.

Khả năng cao là bạn cũng là người quen thao tác với máy tính rồi. Và bản thân việc gõ phím mười ngón cũng không có gì khó để thử - nó chỉ khó nếu bạn muốn gõ nhanh mà thôi. Chính vì vậy mà hầu hết tất cả mọi người đều không có vấn đề gì khi thử tập gõ mười ngón. Ai không quen thì sẽ chậm hơn chứ không có chuyện không làm được.

OK vậy là việc luyện gõ mười ngón sẽ giúp chúng ta đạt được trạng thái Flow. Đây là điểm rất quan trọng, bởi vì:

Khi các công việc trong ngày của chúng ta đều rất phức tạp và không đủ các điều kiện để đạt được Flow, chúng ta sẽ rất chóng nản. Việc tập gõ phím mười ngón, chỉ cần khoảng 10-15 phút mỗi ngày, sẽ giúp cho chúng ta được nhanh chóng chìm vào trạng thái tập trung cao độ, thay vì việc chán nản và chuyển sang lướt Facebook hay đọc email.

Việc nhìn thấy khả năng gõ phím mười ngón của mình tiến bộ hơn mỗi ngày (tốc độ và độ chuẩn xác không bao giờ nói dối!) cũng sẽ tạo cho bạn cảm giác mình đã hoàn thành được một việc nhỏ nào đó [1], giúp chúng ta có thêm một liều dopamine để tự tin hơn mà hoàn thành các công việc khác trong ngày.

Có thể công việc của chúng ta không cần chúng ta phải gõ được mười ngón (dân lập trình còn chẳng cần biết gõ mười ngón), nhưng việc luyện gõ mười ngón lại đem lại những lợi ích cực kỳ to lớn khác về mặt tâm lý học và hiệu suất công việc. Chính vì vậy mà chúng ta đừng nên coi thường việc luyện gõ phím bằng mười ngón nhé!!!

[1] Fun fact: Trong một bài phỏng vấn thú vị trước đây của podcast Unlock FM với bạn Giang Lê, founder của Phê Phim, bạn Giang cũng có khuyên mọi người là hãy gấp chăn và trải giường mỗi sáng thức dậy. Mục đích của việc này thực ra cũng rất giống với mục đích của việc luyện gõ mười ngón đối với tâm lý và năng suất công việc trong ngày của chúng ta. Nếu có thời gian, bạn hãy thử lắng nghe tập podcast đó nhé.

---

Đọc thêm: