Da màu = "cứng rắn" ? - [phân tích Moonlight]

Okay, hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về Moonlight :

Các bạn chưa xem thì hãy cân nhắc ha vì nội dung bài viết sẽ spoil chi tiết trong phim. Ngoài ra, các bạn cũng có thể tham khảo bài review mà mình đã làm ở 👇 nha. Hi vọng bài viết sẽ đủ hấp dẫn để các bạn đọc viết và mình là Đại Bàng Cười Khẩy, bắt đầu hoy!

(Intro)

Sống thật là việc hành xử một cách tự nhiên hơn là việc giả bộ để khác biệt. (theo Longman Dictionary)

Nói thì đơn giản nhưng có phải ai cũng sống thật và ai cũng sẵn sàng sống thật. Để trở nên sống thật, rõ ràng điều này không chỉ dựa vào bản thân mà còn phụ thuộc vào sự tác động của bên ngoài nói chung như gia đình, bạn bè, môi trường sống,…

Nhân vật chính Chiron đã bị đưa vào trạng thái “sống giả tạo” rất nhiều lần trong phim. Môi trường tạo sức ép rất lớn khiến anh không ít lần cố chứng minh là mình cũng “cứng cỏi, mạnh mẽ” như bạn bè đồng trang lứa; ví dụ như: khi vật nhau với cậu bạn thân Kevin, khi cầm ghế táng cho tên bắt nạt Terrel

Trong cuộc đời Chiron, anh ta mang theo mình 2 danh tính “Little” – với thời Thơ Ấu mang thân hình nhỏ bé cùng tính cách nhút nhát; “Black” – với thời Trưởng Thành mang thân hình to lớn cùng phong cách hổ báo, liều lĩnh. Riêng thời Dậy Thì lại không mang biệt danh nào bởi có lẽ anh là chính mình.

“Little” vật lộn với cảm xúc chính bản thân. Cậu khác biệt với bạn cùng lứa và cậu cũng phần nào nhận ra; nhút nhát, rụt rè khiến cậu luôn lựa chọn “chạy trốn”.

Lũ bạn còn nói “goin’ around with that faggot ass” (tạm dịch: chạy đi hả thằng gay chết tiệt). Chính những câu nói xúc phạm như vậy đã một phần đầu độc lên một đứa trẻ còn chưa nhận thức đầy đủ. Khiến “Little” hỏi Juan rằng: “Am I a faggot ?” (cháu có phải là người gay “hãm” không).

“Little” yêu thích việc đắm mình vào trong nước. Nước chính là “ngôi sao”, là liệu pháp giúp Little “sống thật”. “Giải phóng” cậu ở hồi II (khi Chiron từ bỏ danh tính hiện tại để tiến tới “Black”) và “Giải tỏa” ở hồi III (khi cuộc sống có nhiều bộn bề phải lo âu). Nước có thể không được chính thức hóa ý nghĩa của mình trong phim như “ánh trăng” trong phim, nhưng khán giả cũng hiểu rằng nước luôn gắn bó với Chiron.

Câu nói đánh dấu mốc đặc biệt quan trọng trong Moonlight :

Chiron sinh ra và lớn lên trong môi trường độc hại. Danh tính của Chiron đang được định đoạt bởi những người xung quanh cậu. Juan đã trải nghiệm cuộc sống đủ lâu để hiểu tầm quan trọng của việc được là chính mình. Anh ấy muốn “Little” hiểu rằng thế giới còn quá rộng lớn để cho phép một khu thị trấn nhỏ định nghĩa mình là ai.

Vậy xanh ở đây có ý nghĩa gì ? Có khá nhiều tranh luận xoay quanh ý nghĩa của nó nhưng một trong những lý giải hợp lý nhất đó là: dưới ánh trăng, trong lớp che phủ của màn đêm, những cậu bé, những thanh niên da màu, người mà đã gồng mình bộc lộ sự “chuẩn nam tính” để sinh tồn vào ban ngày thì đây là lúc họ có thể cởi bỏ lớp vỏ, bộc lộ điểm yếu của bản thân và "Xanh" chính là sự phản chiếu của sự yếu mềm đó, vì vậy họ trở nên "Xanh".

“Chuẩn nam tính” được hiểu như liều lĩnh, ngông cuồng, tỏ ra lấn át,..

Hồi II, thời niên thiếu với những cá tính nổi loạn, thích thể hiện bản thân của bạn đồng trang lứa, Chiron đã phải một lần nữa hoài nghi với chính danh tính mình là “thẳng” hay… “cong”.

Dù chưa một lần công khai hoặc thể hiện sự thích thú với bạn cùng giới, nhưng rõ ràng những câu nói mỉa mai, thách thức, xỉa xó tại trường học như:

đã khiến cậu đã vốn sống khép kín hay nói cách khác “sống không thật” nay sẽ càng sống kín đáo hơn.

Chiron đã thoát khỏi thân hình của “Little” nhưng thực tế cậu vẫn bị trêu chọc và bắt nạt bởi một trong những lí do khá sáng tỏ, đó là con người cậu quá khác so với chuẩn mực nam tính nói chung nếu lấy tên bắt nạt Terrel ra làm chuẩn.

Nói về bạn thân của Chiron – Kevin, trái ngược với Chiron, Kevin là người song giới, một mặt thể hiện bản thân tại trường học như một trai hư, đàm tếu các bạn gái nhưng mặt còn lại thì luôn dấu kín trong lòng. Nhờ vào việc biết bộc lộ cái thói trẻ trâu của lũ học sinh mà cậu đã may mắn sống yên ổn.

Đối với Chiron và Kevin, việc chứng tỏ sự nam tính là yếu tố sống còn trong xã hội. Sự tình cờ gặp nhau ở bãi biển, 2 cậu thiếu niên đã gạt những "cứng rắn" sang bên và cởi mở với nhau về tính "mềm mỏng" của bản thân. Kevin chia sẻ rằng “gió mát lộng đôi khi còn khiến mình muốn khóc”, Chiron lại ví mình như “giọt nước”. Cách 2 nhân vật nói chuyện xoay quanh về Nước đã đưa Nước trở thành ý nghĩa, biểu tượng của sự tự do, sự mềm mỏng, sự trong sáng được là chính mình, mặc cho việc xã hội ép buộc 2 nhân vật phải sở hữu đặc điểm nam tính hoặc có hành động nam tính.    

Thật trớ trêu vào thời của Chiron, cậu đã phải sống trong môi trường suy đồi khi có hoạt động buôn bán trái phép như ma túy, đá; trường học lại không giáo dục con người; đến ngay cả bạn thân (tình đầu) của cậu cũng vì lợi ích của chính họ mà đạp đổ Chiron. 

Chiron trưởng thành đã trở thành “Black” – một hình mẫu mà cộng đồng của anh luôn “hướng tới” đó là sở hữu một chiếc xe đẹp, đeo dây chuyền vàng, răng bạc, thân hình vạm vỡ, ngoài ra là … một khẩu súng (thể hiện mình là bất xâm phạm).

Tuy nhiên, trải qua 10 năm với danh tính “Black” nhưng anh đã thực sự một lần cảm thấy được sống ? Juan năm xưa đã từng nói “Không thể để ai quyết định mình là ai”, dường như Chiron đã không đủ mạnh mẽ để quyết tâm theo đuổi bản ngã thật sự của mình và cũng không thể thoát khỏi “vòng xoáy” của cuộc đời; Juan chưa bao giờ tự hào về bản thân nhưng thật không may Chiron đã trở thành chính anh năm nào “Juan thứ hai”.

Trở thành một ai luôn cần phải có sự đánh đổi, vậy trở thành “Black” liệu có xứng đáng ? Là từ bỏ trường học, xa người thân, gần gũi với tệ nạn, nỗi bất an luôn thường trực,..

Cái “vỏ bọc” cứng cáp mà Chiron mang theo mình có thể đã qua mắt được rất nhiều người nhưng với riêng Paula – mẹ anh và Kevin thì không.

Chiron đã mềm yếu như nào khi trò chuyện với mẹ mình, khiến anh phải đổ lệ dù trong lòng luôn oán trách mẹ rằng tại sao mẹ luôn bỏ rơi anh, mẹ đã không đối xử tốt hơn khi anh còn nhỏ. Dù cho thân hình vạm vỡ, va chạm xã hội đen nhiều nhưng ngồi với mẹ mình, Chiron vẫn chỉ như một cậu nhóc trong thân hình của người lớn.

Chiron đã mềm yếu thế nào khi đối diện với Kevin, khiến anh luôn ấp úng, ngập ngừng mỗi khi muốn thổ lộ điều gì. Một thập kỷ là rất dài đối với đôi bạn thân không gặp nhau, đặc biệt trong bối cảnh đã từng lâm vào rạn nứt. Rõ ràng cuộc gặp mặt mang ý nghĩa sâu sắc để hàn gắn và “hâm nóng” tình bạn lại.

Các câu hỏi về danh tính luôn luôn là trọng tâm của Moonlight. Chúng nhắc nhở Chiron phải lựa chọn và quyết định vì ta không thể sống trọn vẹn nếu ta thiếu quyết đoán, mập mờ ở giữa 2 ranh giới được. “Black” sẽ trả lời là đúng nhưng “Chiron” sẽ nói không.

Và rồi ngọn lửa yêu thương phải vùng lên để nói lên tiếng nói của nó.

Chiron đã thừa nhận sự không hạnh phúc của mình với vỏ bọc "Black". "Black" - nguy hiểm và hung hăng một phần cũng để chứng tỏ sự 'cứng cỏi' nhưng vì đó cũng chính là thứ ngăn Chiron được là chính mình.

Khép lại Moonlight, chúng ta hiểu rõ được tầm quan trọng của việc là chính mình! Mỗi con người sinh ra là một cá thể riêng biệt không giống ai. Với tính cách, ngoại hình đặc trưng riêng của nhau. Do đó, "chuẩn mực" chỉ mang tính tương đối và tham khảo, nó không có quyền lực nào để ép buộc, tha hóa chúng ta. Trong xã hội chúng ta hướng tới sự tự do, sự tự chủ nên hãy để chính mỗi cá thể tự dẫn dắt chính mình. Hành trình của mỗi người là khác nhau, vì vậy nếu ta càng sớm định nghĩa mình là ai thì sự hạnh phúc sẽ tìm tới ta càng sớm.