DUNE — NGUỒN CẢM HỨNG RẤT LỚN CỦA ORIGINAL TRILOGY

Nhiều người sau khi xem phim Dune - Hành tinh cát đã thốt lên “Phim này giống Star Wars thế nào ấy” và thậm chí còn mạnh dạn kết luận Dune đạo Star Wars. Nhưng chắc hẳn nhiều người không biết, Hành tinh cát là phim được chuyển thể từ một quyển tiểu thuyết cùng tên của Frank Herbert ra mắt năm 1965. Tiếp đó, Dune được phát triển thành một vũ trụ giả tưởng rộng lớn và Star Wars đã học hỏi khá nhiều từ franchise này. Nếu phân tích kĩ, ta có thể thấy giữa Dune và Bộ ba Star Wars gốc. Hôm nay chúng ta hãy cùng D-MO phân tích những điểm của Star Wars được cho là lấy ý tưởng từ Dune nhé.

Không khó để nhận ra rằng, có rất nhiều nét tương đồng giữa hai hành tinh Arrakis và Tatooine. Chúng đều là những hành tinh sa mạc cằn cỗi với độ ẩm cao. Cả hành tinh là một tông màu vàng nâu ngập trong cát và những tảng đá lớn. Nhiệt độ cao trên hành tinh này khiến những kẻ muốn tồn tại trên hành tinh này phải tìm cách sống sót trong điều kiện thiếu nước. Trên Arrakis, con người muốn đi ra sa mạc phải mặc một trang phục đặc biệt là Sa phục. Bộ đồ này có khả năng tái tạo nước từ mồ hôi và đưa nó đến tận miệng người mặc. Cư dân Tatooine thì có một cách khác. Những Trang trại ẩm trang bị những thiết bị có thể thu hơi nước từ không khí và tích trữ nó.

Có lẽ bắt nguồn từ truyền thuyết về quái vật hình sâu dưới lớp cát ở sa mạc Mông Cổ, cả Dune và Star Wars đều có cho mình những sinh vật sẵn sàng nuốt chửng bất kỳ sinh mệnh tội nghiệp nào vô tình lạc lối. Trên Arrakis, Sandworm trườn mình trong lớp cát, sẵn sàng đớp lấy bất cứ thứ gì bằng cái miệng khổng lồ của mình. Sâu trong sa mạc, Tatooine tồn tại còn nhiều hơn một mối họa như thế. Sarlacc với cái miệng khổng lồ nằm bất động luôn chực chờ nuốt chửng những kẻ xấu số. Tuy nhiên, sinh vật này không thể di chuyển. Cơ thể của chúng là một cấu trúc phức tạp bên dưới lớp cát gồm nhiều chi được sử dụng cho những mục đích khác nhau. Nhưng, như đã nói, Sarlacc không phải là mối họa duy nhất. Krayt Dragon có thể di chuyển với một tốc độ đáng kể dưới lớp cát và chúng có vẻ như thông minh hơn hai sinh vật nói trên. Tuy mới được giới thiệu một cách chính thức trong The Mandalorian, bộ xương của Krayt Dragon đã xuất hiện trong bộ ba phần gốc như một sự gợi ý hướng tới Dune.

Tuy nhiên hai hành tinh này không thể là bản sao của nhau. Tatooine là một trung tâm tội phạm nổi tiếng được cai quản bởi Jabba the Hutt. Ẩn trong sự khô cằn vẫn có rất nhiều sức sống tiềm ẩn. Tatooine là một hành tinh vô trật tự do nó hoàn toàn là một vùng đất tự trị, không chịu bất kỳ sự tác động nào kể từ thời Cộng hòa. Và nhiệt độ hành tinh này có phần dễ chịu hơn so với người anh em Arrakis của mình.

Arrakis thì khác, dù chịu sự “xâm lấn” của những kẻ từ nơi khác tới, nó vẫn là một hành tinh khá ôn hòa về mặt con người. Dân Fremen bản địa chấp nhận cho những gia tộc hùng mạnh của Đế quốc khai thác hương liệu trên lãnh thổ của mình. Arrakis có thể xanh tươi trở lại bằng cách mang nguồn nước nằm ẩn dưới lớp cát trở về, nhưng những kẻ khai thác hương liệu đã không làm vậy, chúng vẫn để tình trạng khô cằn kéo dài và giấu bí mật này khỏi dân bản xứ. 

Mặc dù quyền năng của The Force trong vũ trụ Star Wars mạnh mẽ hơn nhiều so với The Voice mà ta đã được thấy trên phim, cả hai nguồn sức mạnh bí ẩn này cũng có kha khá nét tương đồng. The Voice được sử dụng bởi những nữ tu được gọi là Bene Gesserit cho phép họ thao túng và điều khiển tâm trí đối phương. Còn The Force trong vũ trụ Star Wars là một dạng năng lượng tồn tại trong mọi sinh vật sống, tạo nên sự cân bằng cho thiên hà. Những người sử dụng The Force trong Star Wars không quá nhiều, nhưng đa dạng. Có nhiều thế lực/chủng loài khác nhau có thể khai thác The Force và sử dụng những mặt khác nhau của nó. Những người có mối liên hệ chặt chẽ với The Force được gọi chung là những Force-Sensitive. Không chỉ có Jedi hoặc Sith có thể học tập và khai thác được sức mạnh của The Force, có nhiều chủng loài, thế lực khác tương tác mạnh mẽ với năng lượng này một cách bẩm sinh.

Một trong những chi tiết đơn giản dễ nhận thấy khác là ở phong cách chiến đấu. Những Jedi và Sith trang bị cho mình một món vũ khí đặc trưng gọi là lightsaber. Một số vệ sĩ Hoàng gia hoặc một số droid đặc biệt cũng trang bị cho mình những món vũ khí cận chiến công nghệ cao thay vì những món vũ khí có sát thương tầm xa. Nhưng không phải súng đạn trở thành đồ hiếm, những trận chiến trong Star Wars vẫn là màn đấu súng nảy lửa giữa hai đội quân. Hay những tay săn tiền thưởng, kẻ buôn lậu… đều chọn súng là món vũ khí chính trong chiến đấu. 

Đối với Dune, vũ khí tầm gần lại là thứ được ưa chuộng từ những chiến binh tinh nhuệ cho đến những tên lính hay người Fremen. Những trận chiến lớn ngoài những phương tiện trang bị những khẩu pháo sát thương lớn, thì những tên lính vẫn chém nhau bằng kiếm, biến kĩ năng cá nhân trở thành thứ cốt lõi để sống sót.

Trong bộ ba phần gốc của Star Wars, mọi sự kiện đặt dưới bối cảnh một thời kỳ đen tối nơi xã hội suy thoái, tội phạm tồn tại khắp nơi. Đế chế Thiên hà là chính quyền cầm đầu bởi một hoàng đế người Sith - Darth Sidious. Là những kẻ đi theo mặt tối của Thần lực, chính quyền người Sith đã thao túng và kiểm soát gần như toàn bộ thiên hà bằng bạo lực giết chóc, đặt người dân vào cảnh lầm than. Ngoài ra, những hoạt động phạm pháp lại được dung túng tạo nên sự hỗn mang. Bên cạnh Hoàng đế còn có Darth Vader, một người học trò khét tiếng thay mặt ông “bình định” Thiên hà. Nhưng dĩ nhiên, chính nghĩa tất thắng, cái ác không thể tồn tại mãi. Sự độc tài của Đế chế đã dẫn đến các cuộc khởi nghĩa ở khắp nơi. Tiêu biểu nhất trong số đó là Liên minh Khôi phục Nền cộng hòa, hay còn gọi là Liên Minh Nổi loạn. Họ chính là người đã lật đổ thành công Đế chế, mở ra một kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên Tân Cộng hòa. 

Chế độ chính trị của Dune gồm nhiều gia tộc lớn thay nhau nắm giữ quyền hành ở mỗi thời kỳ. Khi hoàng gia suy yếu, một gia tộc mạnh mẽ khác sẽ trỗi dậy và bắt đầu một triều đại mới. Tại thời điểm diễn ra những sự kiện chính, Thiên hà được cai quản bởi gia tộc Corrino. Khi cuộc chiến tranh giành quyền lực giữa nhà Harkonnen và Atreides diễn ra căng thẳng, Hoàng đế đã chọn ủng hộ Harkonnen vì sợ Atreides sẽ trỗi dậy mạnh mẽ và lật đổ mình. Nhưng cuối cùng, những nỗ lực của Đế quốc lại dẫn đến một tác dụng ngược. Hậu duệ của nhà Atreides đã lãnh đạo người Fremen trỗi dậy. Nhà Corrino đã phải trao lại quyền lực, đưa Thiên hà bước sang một triều đại mới.

Có thể dễ dàng nhận thấy, bối cảnh của hai vũ trụ giả tưởng này khá giống nhau. Một thiên hà rộng lớn cai quản bởi một Đế chế. Thực trạng xã hội của mỗi thiên hà cũng khá rối ren, một bên bị sự hỗn mang bao trùm, một bên các gia tộc tranh nhau quyền lực. Kết cục cả hai đều bị lật đổ, mở ra một thời kỳ mới. 

Cả hai đều được sinh ra mang trong mình dòng máu của một gia tộc vĩ đại để rồi cuối cùng nhận về cho mình một trọng trách lớn lao. Số phận của cả hai, bằng một cách nào đó, đã được định trước. Và sự mất mát luôn là điều không thể tránh khỏi để tạo nên một con người vĩ đại. 

Luke Skywalker mang trong mình một khả năng sử dụng The Force tiềm năng được truyền từ cha mình, Anakin Skywalker, hay còn được biết đến với cái tên Darth Vader. Anh lớn lên cùng với hai bác của mình trên một trang trại thu hoạch nước trên sa mạc Tatooine. Tưởng rằng sẽ sống một cuộc đời bình thường trên hành tinh có tận hai mặt trời này, Luke Skywalker bất ngờ bị lôi vào một cuộc hành trình mà sau này đã thay đổi toàn bộ số phận anh. Như một định mệnh được sắp đặt bởi Thần lực, Luke Skywalker được nhiều và cũng mất nhiều. Anh được huấn luyện bởi những Jedi huyền thoại là Obi-wan Kenobi và Yoda. Anh cũng đến với Liên minh Nổi loạn một cách tình cờ. Rồi cuối cùng anh hoàn thành được nghĩa vụ cao cả của mình, lật đổ Đế chế và xóa bỏ mặt tối đang bao trùm khắp thiên hà. Trở thành Jedi cuối cùng, Luke Skywalker đã dẫn dắt thiên hà bước sang một kỷ nguyên mới. 

Về phần Paul Atreides, anh được sinh ra trong một gia tộc hùng mạnh ở hành tinh Caladan. Nhưng số phận anh lại gắn liền với Arrakis. Khi gia tộc anh tiếp quản hành tinh cát để khai thác Hương liệu, anh cùng gia đình đã đến đây. Nhưng dòng máu của Paul còn chứa đựng nhiều điều thú vị hơn anh tưởng. Mẹ anh là một Bene Gesserit, và bà lại là con gái của Bá tước Vladimir Harkonnen. Mang trong mình dòng máu của cả hai gia tộc quyền quý, có thể sử dụng the Voice nhờ sức mạnh thừa kế từ mẹ mình, hơn nữa anh còn được đào tạo bởi những chiến binh tinh nhuệ nhất thiên hà. Khi cả nhà Atreides đến Arrakis để giám sát việc khai thác Hương liệu, quân của nhà Harkonnen cùng với quân của Đế quốc đã tấn công họ một cách bất ngờ. Paul và mẹ anh may mắn tìm được lối thoát ra sa mạc. Họ gặp gỡ dân Fremen bản địa và dần dần Paul chứng minh được rằng anh xứng đáng được sống chung với họ. Cuối cùng, anh đã lãnh đạo dân Fremen trỗi dậy, lật đổ nhà Corrino, mở ra một thời kỳ mới dưới sự cai trị của nhà Atreides. 

Nếu xem xét kỹ, cuộc đời của Paul và Luke có nhiều điểm tương đồng với nhau. Họ đều sinh ra với một nguồn sức mạnh bẩm sinh, với Luke là the Force, Paul là the Voice. Cả hai người đều được huấn luyện bởi những bậc thầy tài giỏi. Họ đều khởi đầu bằng cuộc đời yên bình với đầy đủ tình yêu thương, nhưng số phận đã tước lấy nó một cách đầy đau đớn. Rồi số phận lại đẩy đưa họ đến gặp những con người mới, một cuộc hành trình mới. Cuối cùng họ hoàn thành sứ mạng cao cả của mình, lật đổ những Đế chế đã mang lại cho họ biết bao đau khổ. 

Ngoài những chi tiết rõ ràng như trên, dĩ nhiên còn khá nhiều điều nhỏ lẻ khác chưa được kể đến. Nhưng bấy nhiêu đây đã đủ chứng minh rằng Dune đã góp phần rất lớn tạo nên một vũ trụ giả tưởng đã ăn sâu vào trong lòng người hâm mộ trên khắp thế giới. Các bạn nghĩ sao về bài của chúng mình, hãy cho chúng mình nhật xét của các bạn nhé.