Người ta hay nói một bức ảnh thì bằng cả ngàn lời nói. Nhưng điều đó chưa chắc lúc nào cũng đúng.
Vào ngày 29 tháng Năm, sau khi cả đội đánh bại Manchester City tại trận chung kết Champions League, ai đó đã chụp được hình của tôi, mà với tôi, nó còn diễn tả nhiều hơn cả ngàn lời nói, có lẽ nó bằng cả một cuốn sách, ít nhất là với tôi. Trong hình, tôi đang nâng cúp, gào thét trong niềm hạnh phúc, và các đồng đội cũng đang ăn mừng phía sau tôi.
Bức ảnh đó truyền tải rất nhiều điều. Đầu tiên nó cho mọi người thấy được ý nghĩa lớn lao của cúp C1 với cầu thủ chúng tôi. Chúng tôi bắt đầu mùa giải một cách cập rập, nhưng rồi đã kết thúc nó theo cách tuyệt vời nhất có thể.
Lại nữa, nó còn cho thấy cả đội đoàn kết như thế nào. Ban huấn luyện xứng đáng được khen ngợi khi khiến cho mỗi cầu thủ trong đội cảm thấy mình có đóng góp và là người quan trọng. Đấy là một trong những nguyên do chính khiến cho chiến thắng đó trở nên cực kỳ ý nghĩa với tôi và khiến tôi cảm thấy Chelsea như ngồi nhà thứ hai của mình vậy.
Trong bóng đá, không cảm xúc nào tuyệt vời hơn cảm giác khi cả đội cùng chiến thắng.
Thứ ba, bức ảnh này cho thấy danh hiệu này có ý nghĩa thế nào với tôi. Nó là một cảm xúc kỳ khôi, và thật khó lòng mô tả. Khi nâng cúp lên tôi đã nhớ về rất nhiều khoảnh khắc - những lúc vui và cả khi không vui lắm - đã mang tôi đến đây. Chúng là những câu chuyện của riêng mình mà gần như tôi không kể với ai cả. Tôi biết mọi người thường nhận định rằng người Tây Ban Nha thì giỏi xã giao và cởi mở, và ở nhiều vùng tại Tây Ban Nha thì đúng thế thật. Nhưng tôi lại đến từ Ondarroa, một làng chài ở bờ biển phía Bắc, và ở đó thì ít khi chúng tôi nói về cảm xúc của bản thân. Dù nó khiến mọi chuyện tốt hơn hay tệ hơn, thì tôi vẫn vốn là vậy.
Nhưng kể cả phải trả giá để làm điều này, thì tôi vẫn muốn chia sẻ một phần của những khoảnh khắc đó với các bạn, bởi vì tôi nghĩ đã đến lúc chúng ta hiểu nhau hơn rồi đấy.
Cầu thủ luôn được công chúng theo dõi. Họ phân tích, khen ngợi và phê bình chúng tôi. Chúng tôi nổi tiếng theo kiểu mỗi tuần công chúng sẽ xem chúng tôi thi đấu, và họ dần quen với điểm mạnh và điểm yếu của chúng tôi. Nhưng kiểu "quen" đó lại khá là hời hợt.
Thực tế, tôi luôn cảm giác rằng mọi người biết chúng tôi là ai, nhưng chẳng mấy ai thực sự biết rõ chúng tôi cả.
Ít nhất, thì có tôi cảm thấy vậy.
Năm 16 tuổi, tôi đã từng có lần cực kỳ trái ý với bố mẹ mình.
Kề từ năm 9 tuổi, tôi đã chơi cho Athletic Bilbao với ba thằng bạn nối khố. Chúng tôi đi học chung trường ở Ondarroa, và mỗi trưa, 3 - 4 lần một tuần, chúng tôi sẽ đi một chuyến taxi tầm 45 phút để đến tập tại Lezama, một làng gần Bilbao, vì học viện trẻ của CLB ở đấy.
Nhưng đến năm tôi 16 tuổi mọi thứ trở nên nghiêm túc hơn. Lần đầu tôi làm việc với HLV thủ môn đội 1, Luis Llopis, và sau buổi đó ông bảo tôi, "Mai cậu đến tập lúc 10:30 sáng nhé."
Tôi nhìn ông với vẻ mặt bối rối cực độ.
Tôi hỏi, "Ý thầy là sao? Thường thì em luôn tập vào buổi chiều."
Ông đáp, "Thì rõ, nhưng mai cậu tập với chúng tôi."
"Với ai ạ?" tôi hỏi.
Ông lại đáp, "Với đội 1."
"Tôi thường cảm thấy khán giả biết chúng tôi là ai, nhưng hiếm ai thực sự hiểu chúng tôi."
"Tôi thường cảm thấy khán giả biết chúng tôi là ai, nhưng hiếm ai thực sự hiểu chúng tôi."
Tôi quá vui nên đã không thể giữ nổi bí mật cho riêng mình. Tôi về thẳng nhà và kể với bố mẹ. Tôi nghĩ họ sẽ mừng cho tôi, và đúng thật là họ có mừng- ở một mức độ nào đó. Ý tôi là, bố mẹ là những người mua cho tôi đôi găng đầu tiên từ khi tôi còn bé tí. Chúng tôi sẽ đi lượn qua mấy cửa hàng đồ thể thao gần nhà, và lần nào đi qua tôi cũng bảo, "Con muốn mua găng tay, con muốn mua găng tayyyyyyyy!" Cuối cùng thì bố mẹ cũng chiều ý tôi. Bố mẹ chọn cho tôi đôi găng to quá, nhưng mà tôi đã thích mê nó rồi. Bố mẹ bảo đổi cho tôi đôi khác, nhưng tôi khăng khăng, "Không! Con thích đôi này ạ!"
Và rồi tôi đi tập với đôi găng to dài gần đến khuỷu tay.
Dù sao thì, khi tôi kể với bố mẹ là tôi sẽ được lên tập cùng đội 1, họ rất lo. Họ là những người khiêm tốn và chăm chỉ - kiểu người phổ biến ở Ondarroa. Vì vậy nên họ có một câu hỏi cực kỳ cấp thiết:
"Thế học hành thì sao con?"
Tôi không thể ngờ! Là đội 1 đó! Đếch ai quan tâm đến học hành nữa?? Nhưng họ không thể hiểu nổi làm sao tôi lại cần bỏ tiết.
Sau vài buổi tập với đội một, bố mẹ tôi bắt đầu phản đối. "Này, không thế này được. Con mới 16 tuổi thôi, con phải đi học!"
Sau đó bố mẹ đến sân tập để bắt Luis giải thích. Ông ấy kiểu, "Mấy người nào đây?" Hahaha. Họ gặp ông ấy, rồi ông giải thích rằng CLB coi tôi là một phần quan trọng cho kế hoạch tương lai. Tôi nghĩ là sau đó bố mẹ tôi cũng hiểu ra.
Chắc vậy...
Ít tháng sau tôi gia nhập đội 1 trong các trận đấu trước mùa giải. Tôi làm việc với Marcelo Bielsa, một thiên tài và các cầu thủ như JaviMartínez và Fernando Llorente, hai người vừa cùng ĐTQG Tây Ban Nha giành chức vô địch WC. Đầu tiên thì mọi thứ trở nên quá siêu thực, nhưng rồi tôi nhận ra lý do mình ở đó, là vì CLB thực sự có niềm tin ở tôi.
Vào mùa xuân 2013, khi 18 tuổi, tôi đã cùng tuyển Tây Ban Nha vô địch cúp U-19 Euro và được đôn lên đội B của Athletic Bilbao, cùng lúc đó vẫn huấn luyện cùng đội 1.
Mọi thứ tiếp diễn suôn sẻ trong vài năm sau đó, nhưng rồi một điều bất ngờ xảy ra: Ponferradina - một đội đang đá hạng 2 tại Tây Ban Nha - muốn mượn tôi. Đó là tin tốt, nhưng đồng ý lời mời chào đó có nghĩa là tôi phải rời Bilbao, nơi đã luôn là CLB, luôn là ngôi nhà thứ hai của tôi - kể từ khi tôi 9 tuổi. Tôi không thể thuyết phục bản thân rằng tôi có thể rời khỏi nơi luôn khiến tôi cảm thấy thoải mái và an toàn này.
Tôi đã nghĩ rất nhiều, và cuối cùng tôi chấp nhận thử thách. Cuối cùng đó biến thành một trong những quyết định đúng đắn nhất đời tôi, bởi vì ở Ponferradina tôi đã khẳng định bản thân với những người đã tin tưởng tôi rằng tôi có thể chiến đấu với những gì tốt nhất, và tôi có những tố chất của bóng đá chuyên nghiệp.
Vài năm sau, vào mùa hè năm 2018, một sự bất ngờ nữa đến với tôi: Chelsea.
Thực lòng, ban đầu tôi không nghĩ nhiều về điều này, bởi vì hợp đồng của tôi có điều khoản giải phóng hợp đồng trị giá 80 triệu euro. Althetic thậm chí còn không chịu đàm phán. Họ không bao giờ đàm phán với các thương vụ của những cầu thủ quan trọng như Javi Martínez, Fernando Llorente hay Ander Herrera. Rõ ràng là tôi rất vui khi Chelsea - một CLB có truyền thống và tiềm năng để ý tôi, nhưng tôi không nghĩ là mọi chuyện sẽ nên cơm nên cháo.
Nhưng vài ngày sau agent của tôi bảo rằng Chelsea đã đề nghị xuống tay một khoản lớn, nếu không muốn nói là toàn bộ giá trị điều khoản phá vỡ hợp đồng. Lúc đấy tôi kiểu, Wow, họ cực muốn mua mình. Khi họ đề xuất trả tiền cho điều khoản phá vỡ hợp đồng, tôi cần đưa ra một quyết định lớn.
Tôi dành nhiều ngày nghĩ về việc đó. Cảm giác mình mang trọng trách lớn lao, nhưng cũng rất vui vì một CLB như Chelsea sẵn lòng trả nhiều tiền vì mình đến vậy. Cuối cùng, tôi rất vui và có thể quyết định: "Vậy thì làm thôi."
Những quyết định khó khăn nhất sẽ khiến chúng ta trưởng thành hơn.
Ngày 8.8, tôi ký hợp đồng.
Ngày 8.11, tôi chơi trận đầu tiên cho đội trên sân Huddersfield.
Matt McNulty/Manchester City FC via Getty Images
Matt McNulty/Manchester City FC via Getty Images
Mọi thứ trôi qua rất nhanh. Tôi cảm giác như mình vừa dịch chuyển tức thời sang một thực tại mới vậy. Tôi chỉ biết về các đồng đội thông qua những gì tôi xem được trên truyền hình Tây Ban Nha. Còn tiếng Anh của tôi thì, chậc ... không khá khẩm gì.
May mắn làm sao, CLB dang tay chào đón tôi, và tôi cũng khá hên vì ở đó có nhiều cầu thủ người Tây ban Nha khác: Cesc Fàbregas, Álvaro Morata, Pedro, Marcos Alonso, César Azpilicueta — và cả, Mateo Kovačić, người mới chuyển đến từ Real Madrid và cũng nói tiếng Tây Ban Nha.
Mùa đầu của tôi ổn. Tôi thích nghi nhanh với giải NHA - giải đấu khó khăn nhất hành tinh đối với các thủ môn - và CLB giành được quyền chơi C1, thắng trận chung kết C2 trước Arsenal còn tôi thì bắt đầu bắt chính cho ĐTQG Tây Ban Nha.
Với tôi, chỉ có khoảnh khắc trong trận chung kết League Cup đã làm xấu đi mùa giải đó... Hãy để tôi nói thật về nó một lần và cho mãi mãi nhé.
Đấy là một sự hiểu lầm cực tai hại.
Manchester City đã chơi ở thế thượng phong, dù ở những phút cuối giờ và chẳng mấy chốc sẽ đến loạt penalty. Sau khi cản bóng, tôi cảm giác chân có vấn đề và gọi đội ngũ y tế để kiểm tra xem có thực sự không sao không. Trên hết, dù thế nào đi nữa, tôi chỉ muốn chắc chắn rằng cả đội có thêm ít thời gian lấy hơi. (TN: ý là câu giờ)
Nhưng bất ngờ thay, tôi thấy HLV, Maurizio Sarri, bảo Willy Caballero khởi động. Ông ấy nghĩ rằng tôi không thể chơi tiếp. Mục đích của tôi, dù đúng hay sai, sẽ làm lãng phí thời gian của đội. Tôi không gặp vấn đề gì nghiêm trọng đến mức không thể chơi tiếp cả.
Tôi cố ra hiệu rằng mình vẫn OK, rằng tôi không bị chấn thương. Nhưng chúng tôi đang ở trên SVĐ Wembley với hơn 80.000 khán giả, nên dĩ nhiên là Sarri không hiểu ý tôi. Khi trọng tài biên giơ bảng lên, lẽ ra tôi đã nên rời sân, nhưng thật xin lỗi vì tôi đã không làm vậy.
Tôi đã sai, và tôi muốn gửi lời xin lỗi tới những người ảnh hưởng: tới Maurizio Sarri, người cảm thấy tôi đã coi nhẹ ông ấy ngay chốn đông người; tới Willy, một người đồng đội và cầu thủ chuyên nghiệp; và tới tất cả đồng đội cũng như fan Chelsea đã phải chịu đựng tất cả mọi thứ - những tiếng ồn ào trong trận đấu và thậm chí là những ngày sau đó.
Trong nội bộ thì mọi chuyện không to tát lắm. Tôi đã nói chuyện với HLV, chúng tôi nói về việc cả 2 đã không hiểu được tình huống của người kia ra sao, và hoá giải bầu không khí. Sau trận đó tôi bị gạch tên khỏi đội hình xuất phát trong một trận, nhưng tuần sau nữa tôi đã được ra sân. Tôi nhớ là đội đã chơi một trận rất hay trước Fullham, chính là vậy đấy. Vài tháng sau đội thắng Frankfurt trong trận bán kết C2, và tôi đã cản được 2 bàn trong loạt luân lưu. Trong nội bộ CLB, mọi thứ đã ổn lại.
Nhưng với bên ngoài, thì mọi thứ đã ra khỏi tầm kiểm soát.
Sau trận chung kết League Cup, khi tôi nhấc máy trong phòng thay đồ, tôi chợt nhận ra bản thân đã trở thành nhân vật xuất hiện ở bảng tin toàn thế giới. Mất 3, 4 ngày sau mọi thứ vẫn chưa ngừng lại. Thực sự rất choáng ngợp. Và rõ ràng, ai nhìn thấy mấy bức ảnh cũng nghĩ rằng tôi đã không tôn trọng Maurizio.
Tôi cảm thấy mình bị hiểu lầm, bởi vì tôi chưa bao giờ có ý định làm HLV mất mặt. Tôi chỉ cố bảo vs ông ấy là tôi ổn. Tôi đã cố giải thích với báo giới, nhưng không được.
Thật là may khi giờ đây nó chỉ còn lại là một giai thoại đã lâu, và tôi vẫn duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Maurizio. Và lần tới, nếu tình huống tương tự xảy ra, tôi sẽ biết phải làm gì.
Nhưng đó vẫn là một ví dụ cho thấy mọi thứ không hề giống như vẻ bề ngoài của chúng.
"Phân biệt chủng tộc, đe doạ gia đình, phân biệt xu hướng tính dục,... những thứ đó là không chấp nhận được." Erwin Spek/Soccrates/Getty Images
"Phân biệt chủng tộc, đe doạ gia đình, phân biệt xu hướng tính dục,... những thứ đó là không chấp nhận được." Erwin Spek/Soccrates/Getty Images
Mùa sau đó rất khó khăn với cả dội, và tôi cũng thấy vậy.
Từng tí từng tí một, tôi mất tự tin và cuối cùng mắc lỗi. Tôi có thể hiểu những chỉ trích, tất nhiên rồi. Chúng tôi chơi bóng dưới áp lực, và một phần của nghề này chính là cách đối mặt với những thứ tiêu cực trên các phương tiện truyền thông. Nhưng đôi khi mọi thứ đi quá xa. OK nếu như bạn nói rằng cầu thủ này đã phạm lỗi, nhưng khi bạn chỉ làm tổn thương người khác, hay viết những lời dối trá không liên quan gì đến bóng đá, thì bạn đã đi quá giới hạn.
Cần phải có giới hạn chứ, bạn đồng ý không?
Khi gia đình và bạn bè đọc những thứ tệ hại về bạn, thì họ bị ảnh hưởng, và rồi nó ảnh hưởng cả bạn nữa. Cuối cùng, chúng tôi cũng chỉ là người thường cố gắng làm công việc mình tốt nhất có thể.
Phân biệt chủng tộc, đe doạ gia đình, phân biệt xu hướng tính dục,... những thứ đó là không chấp nhận được. Chúng ta cần phải dựng nên giới hạn ở mức độ nào đó. Và cuối cùng, tôi chỉ nói một lần, chúng ta cần có biện pháp ngăn chặn việc quấy rối trên mạng xã hội.
Giờ đây, tôi cảm thấy rất tốt khi ở Chelsea, về cả thể chất và tinh thần. Tôi đang hạnh phúc và tin rằng mình là một thủ môn tốt hơn so với 2 năm trước. Tất nhiên là tôi muốn được ra sân nhiều hơn. Sẽ là nói dối nếu tôi bảo rằng tôi đang hạnh phúc hoàn toàn với tình cảnh của mình. Nhưng tôi cũng tôn trọng quyết định của HLV. Tôi hiểu rằng có những cầu thủ khác đang chơi tốt nữa. Cả đội cũng đang chơi tốt, và cuối cùng thì đó mới là thứ quan trọng nhất.
Nếu chúng ta không đặt tập thể lên trên hết, thì sẽ không có cách nào thắng được trận chung kết gặp Man City.
Tôi luôn cố gắng giúp cho đội dù ở vai trò nào. Khi tôi còn nhỏ, bố tôi đã dạy tôi rằng khi tôi làm gì mình yêu thích, sự chăm chỉ không phải là cách duy nhất để đạt được mục đích, mà còn có cả sự thoả mãn khi làm việc đó nữa. Mấy tuần qua tôi đã nghĩ về việc này rất nhiều, và cả cách mà mỗi khi tôi gặp chuyện khó khăn, giải pháp luôn như vậy: tập trung vào công việc của mình. Có những cầu thủ không muốn đi tập. Nhưng tôi thích việc đó. Đó là thứ mà các HLV đánh giá cao và khiến tôi cảm thấy bản thân mình tốt hơn. Thậm chí kể cả khi tôi không được ra sân nhiều hơn, việc tập luyện cho tốt khiến tôi cảm thấy ổn hơn. Nó khiến tôi cảm thấy yên lòng.
Tôi bắt đầu mùa giải này bằng sự nhiệt huyết và sẵn sàng để tiếp tục làm những gì tôi thích nhất. Tôi biết rằng nếu như tôi tập chăm chỉ và hỗ trợ cho đội bằng bất cứ cách nào trong khả năng, thì thành quả sẽ đến. Luôn là như vậy.
Không ai biết trước tương lai. Nhưng hôm nay tôi đã rất hạnh phúc ở London, và tôi tin rằng những năm tới tôi sẽ có thể ăn mừng nhiều danh hiệu hơn với đội bóng của tôi, CLB Chelsea.
Và trên hết, tôi mong rằng mọi người sẽ hiểu tôi hơn - thực sự hiểu tôi - như một người đã làm tất cả những gì có thể để giúp cho đồng đội mình. Bởi vì đó, thực sự, là lý do tôi ở đây.
26.7.2021
Kepa Arrizabalaga.
___________
Dịch bởi Nguyễn Trà My aka Cát Nhĩ.