Chủ đề này khiến mình nghĩ tới bộ phim La La Land, bản tình ca buồn man mác nói rằng: khi chúng ta còn trẻ, chẳng thể nào có cả sự nghiệp và tình yêu.
Lý thuyết 4 lò lửa (The 4 burners theory) cũng nói với chúng ta điều tương tự:
Hãy tưởng tượng cuộc đời của bạn như một chiếc bếp có 4 lò lửa tượng trưng cho 4 mặt quan trọng của cuộc sống: Gia đình – Bạn bè – Sức khoẻ - Công việc. 
Để thực sự thành công, bạn phải tắt đi một bếp lò. Và để thành công vang dội, bạn phải tắt đi 2 trong số chúng!
Lý thuyết này nói rằng mọi nguồn lực của mỗi người là có giới hạn, và chúng ta không thể giữ cho cả 4 lò lửa cháy rực rỡ. Vì vậy, cân bằng công việc và cuộc sống là một chuỗi những lựa chọn không hoàn hảo. Chúng ta chỉ có thể chọn tắt lò này để thổi bùng lên lò kia. Nghe hợp lý đúng không?
Hấp dẫn hơn nữa, chúng ta có thể áp dụng lý thuyết 4 lò lửa bằng cách nhìn nhận cuộc đời như các mùa. Ở độ tuổi 20, bạn thổi bùng lên lò lửa của công việc và sức khoẻ, tạm thời giảm đi sự vun vén cho gia đình và bạn bè. Qua ngưỡng 30, bạn bắt đầu có con, lò lửa công việc nhỏ lại, bạn vặn to lò lửa gia đình để nuôi dưỡng con cái. Ở tuổi già, khi công việc và sức khoẻ đều không còn sung mãn, chúng ta có vô khối thời gian cho gia đình và bạn bè.
Cứ như thế, nếu biết “vặn ga” đúng lúc, bạn sẽ nếm trải cảm giác thành công về mọi mặt và sống một cuộc đời trọn vẹn. Một viễn cảnh trong mơ!

Nhưng mọi sự có đơn giản như thế không? Sau đây là một vài băn khoăn dựa trên trải nghiệm cá nhân của mình:

1. Định nghĩa về thành công

Mình đã thử lên google và suýt nữa thì chết chìm trong những diễn giải và tư tưởng khác nhau về thành công. Nhưng tựu trung lại, có 1 khái niệm mình cảm thấy trung dung và khách quan nhất, xin được nêu ra ở đây:
Thành công là một khái niệm được sử dụng để chỉ kết quả khi một người đặt ra mục tiêu và đạt được nó hay nói cách khác thành công là kết quả tích cực mà một người hướng tới.
Vậy thì thành công của mỗi người có thể khác nhau, và không có một mô thức chung nào thoả mãn được mọi thứ. 4 lò lửa có thể được áp dụng nếu mục tiêu của bạn là gây dựng một tập đoàn lớn mạnh, là trở thành nhà Toán học được giải thưởng Fields hay vận động viên bơi lội hàng đầu thế giới. Nhưng liệu nó có còn đúng với những người mong muốn một cuộc sống an bình, có một công việc đem lại niềm vui, một gia đình êm ả, và thời gian để tận hưởng tất cả mọi thứ? Với những người không lựa chọn để trở nên kiệt xuất, giữ cho cả 4 lò lửa liu riu với họ là THỰC SỰ THÀNH CÔNG.
Tiêu chuẩn thành công gắn liền với sự kiệt xuất có thể là nguồn động lực mạnh mẽ giúp chúng ta đạt được nhiều tiến bộ vượt bậc, nhưng đôi lúc cũng trở thành chiếc gông cùm trói chặt tâm hồn và để lại cảm giác nặng nề ở trái tim.
Vinh quang thay những người đã thành công theo trường phái tắt đi 2 lò lửa. Họ sẽ kể về trải nghiệm đánh đổi đớn đau nhưng đáng ngưỡng mộ, cho đám đông thèm khát nguồn cảm hứng, say sưa với những gì được show ra dưới ánh đèn sân khấu, và ít tưởng tượng được cái giá phải trả ở hậu trường.  
Và yên lặng thay những người gìn giữ cả 4 bếp lò. Sự thanh bình của họ có thể bị quấy nhiễu bởi những người không bao giờ công nhận rằng họ thành công.

2. Có những điều không-thể-vãn-hồi

Bạn nói rằng cố gắng cày quốc 5 năm nữa, rồi sẽ về thăm nhà và ở bên ba mẹ nhiều hơn?
Bạn nói rằng tất cả tiền bạc được tích luỹ ngày hôm nay cũng chỉ là để lo cho đứa con của mình một tương lai tươi sáng?
Đó là vì bạn chưa từng cảm nhận được cái mong manh của cuộc sống đó thôi.
Ta biết rằng có những điều luôn luôn trở lại. Bạn lỡ một chuyến xe bus về nhà? 15 phút nữa lại có thôi. Bạn ngủ quên dù dự định dậy sớm đón bình minh trên biển? Rồi ngày mai mặt trời ấm áp vẫn sẽ mọc chờ bạn ngắm nhìn.
Nhưng có những điều chỉ xảy ra một lần trong đời, những ký ức lấp lánh và mong manh như thuỷ tinh, khi đã vỡ chẳng thể nào lành được.
Bạn có sẵn sàng bỏ lỡ tiếng nói đầu tiên của con? Ngày đầu tiên bé đi học? Bạn có sẵn sàng bỏ lỡ những thay đổi bé xíu trên hành trình chúng trưởng thành và mơ màng về tuổi thơ của chúng?
Bạn có sẵn sàng bỏ lỡ quãng thời gian ba mẹ còn khoẻ và có thể cùng bạn đi những chuyến du lịch dài ngày?
Mình không ngừng suy nghĩ về câu chuyện của chị Nam Phương – một Health Coach mà mình có cơ hội được trở thành cộng sự. Chị kể rằng bằng sự nỗ lực và nhạy bén, chị đạt được mức lương 2000 đô ngay khi chưa tốt nghiệp đại học, điều hành một văn phòng đại diện cho tập đoàn truyền thông ở Hàn Quốc tại Việt Nam. Thời điểm đó, lò lửa công việc bùng cháy mạnh mẽ, đối nghịch với ngọn lửa gia đình.
Ngày ba chị đến thăm văn phòng, chị tự hào khoe với ba về mọi thứ, nhưng ba chỉ nói rằng sắc mặt chị không được tốt, có lẽ là bệnh về gan. Ba chị đã giấu kín về căn bệnh ung thư của chính mình, và nhắc nhở chị về sức khoẻ. Chị kết thúc cuộc gặp trong sự giận dữ và ấm ức, mà không biết rằng đó là cuộc gặp cuối cùng.
Chị nói trong một buổi Ted Talk: “Ngày ba mất, mình thấy bầu trời như bị xé toạc làm đôi”. Và những hối tiếc khi không dành đủ sự hiện diện cho gia đình âm ỉ trong lòng chị như một vết thương rỉ máu.
Mình sẽ không gọi đó là thành công.

Cứ cho rằng gia đình, bạn bè luôn ủng hộ bạn và chẳng có ai đau yếu. Nhưng thời gian và những xác suất rủi ro không đứng về phía chúng ta. Nếu phải “tắt” đi lò lửa, hãy sẵn sàng cho sự nuối tiếc dai dẳng bạn sẽ mang theo suốt cuộc đời.

3. Không sức khoẻ là không có gì

Khẩu hiệu xưa hơn Trái Đất:
“Có sức khoẻ là có tất cả
Không sức khoẻ là không có gì” ^^
Nhưng ở đây, mình muốn nói tới một khái niệm rộng hơn sức khoẻ thể chất. Theo lý thuyết Dĩa thức ăn toàn diện (The Integrative Nutrition Plate) – một nội dung được giảng dạy trong chương trình học của các Huấn luyện viên sức khoẻ, có 4 yếu tố quan trọng với sức khoẻ của bạn hơn cả thức ăn. Đó là:
Một sự nghiệp thoả mãn
Những mối quan hệ có tính nuôi dưỡng
Bộ môn vận động bạn yêu
Và phương pháp thực hành tâm linh phù hợp.

Đây là một đề tài khá sâu, mình xin phép không phân tích kỹ tại đây. Nhưng rõ ràng 4 lò lửa Gia đình – Bạn bè – Sức khoẻ - Công việc không thể được xem như những thành tố tách biệt. 
Trong tổng hoà cuộc sống, chúng ảnh hưởng lẫn nhau và việc tắt đi lò này có thể dẫn tới sự suy giảm của lò kia, và cuối cùng là sự sụp đổ về sức khoẻ toàn diện nói chung. Chúng giống như những cái chân của chiếc kiềng cuộc sống, hơn là 4 lò lửa độc lập.  
Sức khoẻ của bạn được xây dựng trên cả 3 nền tảng gia đình, bạn bè (những mối quan hệ nuôi dưỡng), và công việc (sự nghiệp thoả mãn).
Chúng ta là những sinh vật giàu cảm xúc và sức khoẻ tinh thần nên được coi trọng ít nhất là ngang bằng với sức khoẻ thể chất. Ai mà chưa từng trải qua sự suy giảm mang tính hệ thống bắt nguồn từ một vấn đề với một lò lửa? Ví dụ: biến cố gia đình – đau buồn – năng suất lao động suy giảm – tuột mất cơ hội thăng tiến tốt – đau buồn – thể lực suy kiệt – năng suất lao động tiếp tục suy giảm,…
Theo Cổng thông tin Y tế TPHCM: Tỷ lệ chi tiêu cho thuốc tính theo tổng chi tiêu cho y tế tại Việt Nam trong nhóm khá cao: chiếm 33%! Trong khi đó, số lượt thăm khám liên quan đến trầm cảm đã tăng 20%-30% mỗi năm).

Nếu bạn không chọn sức khoẻ, rất có thể bạn sẽ phải chi hầu hết tài sản tích luỹ được trong những năm tháng tuổi trẻ cho bệnh viện vào giai đoạn đáng nhẽ có thể quay trở về với gia đình và bạn bè.
Tuy nhiên, mục đích của bài viết này không phải để phủ nhận lý thuyết 4 lò lửa (hay bất kỳ quan điểm nào khác). Một phương pháp có thể hợp với người này nhưng không hợp với người kia. Và những phương pháp nổi tiếng, được đông đảo người chấp nhận chắc chắn đã thể hiện được giá trị to lớn của nó trong đời sống. Nhưng mình mong rằng, dù có lựa chọn sự xuất chúng và đánh đổi hay không, cuộc sống của bạn vẫn sẽ đạt được mức cân bằng tối thiểu mà nó cần; và đừng bao giờ tắt chiếc lò SỨC KHOẺ.  
Thông tin tham khảo:
Dĩa thức ăn toàn diện: https://bit.ly/35RowM5
Đọc thêm: 
Phát_triển_bản_thân