Các đời Tổng thống Ukraine làm nghề gì?

Như biểu đồ GDP của quốc gia Ukraine ở hình 1, chúng ta có thể thấy giai đoạn 2005 đến nay GDP quốc gia này có nhiều sự trồi sụp do tình hình chính trị bất ổn. Chúng ta có thể bắt đầu xem xét từ Tổng thống khi đó.

Yushchenko sinh năm 1954 tốt nghiệp Học viện Tài chính và Kinh tế Ternopil năm 1975. Từ năm 1975 đến năm 1976, ông là lính nghĩa vụ tại Quân khu Transcaucasian ở biên giới Xô-Thổ Nhĩ Kỳ. Sau đó từ năm 1976 trong lĩnh vực ngân hàng với các ngân hàng như Ngân hàng nhà nước Xô Viết, Ngân hàng Nông nghiệp Ukraine… Năm 1993, ông được bổ nhiệm làm Thống đốc ngân hàng Ukraine, có công lao lớn trong việc xử lý khủng hoảng tài chính năm 1998 và nhiều hoạt động kinh tế khác.

Ông đắc cử Tổng thống Ukraina vào năm 2004 với tư tưởng thân phương Tây và bài trừ Nga. Năm này ở Nga xảy ra cuộc Cách mạng Cam do Yushchenko lãnh đạo kéo dài 2 tháng, đây có thể coi là xung đột căng thẳng đầu tiên giữa hai phe thân EU và thân Nga. Như đồ thị GDP, năm 2008 - 2009 ở Ukraine đã xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính nặng nề khi nhập khẩu khí đốt từ Nga tăng lên 3,2 tỷ đô và chịu ảnh hưởng cuộc khủng hoàng toàn cầu lúc bấy giờ. Tỷ lệ lạm phát năm 2008 lên tới 22%, trong khi đồng nội tệ giảm giá hơn 60%, sản xuất công nghiệp giảm và khả năng vỡ nợ tăng. Nhà nước Ukraine đã phải thu mua cổ phần lại hàng loạt ngân hàng như Ngân hàng Ukrhazbank, Ngân hàng Rodovid, Ngân hàng Kyiv. Ông Yushchenko cũng bị chỉ trích bởi các nghị quyết sai lầm trong dư luật áp dụng tiền lương và lương hưu tăng, cùng nhiều bê bối khác.

Sau năm năm cuộc cách mạng nổ ra, người dân Ukraina rất thất vọng về các lãnh đạo Cách mạng Cam. Kết quả là trong cuộc bầu cử Tổng thống kế tiếp, một ứng viên có lập trường ủng hộ quan hệ với Nga là Viktor Yanukovych đã giành chiến thắng. Nền kinh tế Ukraine phục hồi trong quý đầu tiên của năm 2010.

Viktor Yanukovych sinh năm 1950 là một nhà chính trị Ukraina gốc Nga. Năm tuổi 17, Yanukovych bị kết án ba năm tù vì tham gia vào một vụ cướp và hành hung. Ba năm sau, ông cũng bị kết án lần hai vì cùng tội danh. Năm 1971, Yanukovych kết hôn với Lyudmyla Nastenko, cháu gái của thẩm phán thành phố Yenakiyeve Oleksandr Sazhyn. 

Năm 1974 khi 24 tuổi, Yanukovych bắt đầu nhập học tại Học viện Bách khoa Donetsk. Năm 1976, khi đang là sinh viên năm thứ hai, ông được thăng chức làm giám đốc một bộ phận vận tải đường bộ nhỏ trong công ty khai thác than Ordzhonikidzeugol. Ông giữ nhiều vị trí khác nhau trong các công ty vận tải ở Yenakiieve và Donetsk cho đến năm 1996. Năm 1997, ông được bổ nhiệm làm Cục trưởng Cục Hành chính Ukraine. Năm 2002, Tổng thống Leonid Kuchma bổ nhiệm Yanukovych vào chức vụ Thủ tướng sau khi Anatoliy Kinakh từ chức. 

Năm 2010, ông Yanukovych đắc cử tổng thống. Chỉ ba ngày sau đó, ông hủy bỏ lời hứa giữ mức lương và lương hưu được ký năm 2009, gây nhiều bất bình trong dư luận. Yanukovych bác bỏ cáo buộc rằng việc cải thiện quan hệ Ukraine-Nga làm tổn hại quan hệ với Liên minh châu Âu. Vào tháng 2 năm 2012, Yanukovych đã tuyên bố, đề cập đến mối quan hệ với Nga - "Thật không khôn ngoan nếu ngủ gục bên cạnh một con gấu lớn". Thời gian này, Nga với Ukraine có được các thỏa thuận về bình ổn khí đốt.

Vào tháng 11 năm 2013 một loạt biến cố xảy ra với tổng thống Yanukovych. Những cuộc biểu tình và chiếm đóng Quảng trường Độc lập do những người biểu tình thuộc phe đối lập - Ukraina thân EU thực hiện, xuất phát từ việc ông Yanukovych từ chối ký kết hiệp định liên kết giữa Ukraina và EU và quay sang tìm sự trợ giúp từ phía Nga để nhận được khoản viện trợ tài chính lên tới 15 tỉ USD cũng như kết hợp quan hệ chặt chẽ hơn với Nga. Đến tháng 1 năm 2014 thì các cuộc biểu tình đã trở nên căng thẳng dẫn tới xô xát giữa lực lượng biểu tình và lực lượng an ninh, dẫn tới đổ máu cho cả hai bên.

Cuộc bỏ phiếu đột xuất diễn ra vào ngày 22 tháng 2 năm 2014, 328 trong số 447 thành viên của Quốc hội Ukraine đã bỏ phiếu để "loại Viktor Yanukovych khỏi chức vụ tổng thống Ukraine". Cùng ngày, ông Yanukovyck trốn khỏi Ukraine và sang tị nạn tại Nga và Nga phát động chiến dịch tấn công bán đảo Crime. Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên sau khi đến Nga ngày 2 tháng 4 năm 2014, Viktor Yanukovych nói rằng ông đã ‘sai’ khi kêu gọi Nga đưa quân vào Krym (Crimea) và hứa sẽ thuyết phục Nga trả lại khu tự trị này cho Ukraine.

Petro Poroshenko sinh năm 1965 tốt nghiệp tốt nghiệp ngành kinh tế tại viện Quân hệ quốc tế và luật quốc tế của Đại học quốc gia Kiev năm 1989. Không kém Putin, thời trẻ Poroshenko cũng là một cao thủ cấp quốc gia bộ môn võ thuật Judo và Sambo (nếu ông này còn làm Tổng thống thì chắc là Nga với Ukraine rủ nhau thượng đài :")))) ). Ông từng có đánh nhau với bốn học viên tại Học viện Quân sự Liên Xô và sau đó bị gửi đi nghĩa vụ tại Kazakhstan xa xôi. Khi sinh viên, ông đã tự lập công ty để nhập khẩu cacao để sản xuất socola thời Liên Xô. Những năm 1990,Công ty Roshen của Poroshenko sản xuất 450.000 tấn bánh kẹo, 40 % số hàng bán được là ở Liên Xô khi đó.

Từ năm 1991 Poroschenko là tổng giám đốc của cơ sở giao dịch chứng khoán Ukraina. Năm 1993, ông quản lý công ty Ukrprominvest một tập đoàn đầu tư và bao gồm nhiều doanh nghiệp như đóng tàu và sản xuất vũ khí. Qua phần hùn vào Ukrprominvest, Poroschenko kiểm soát một số các đài truyền thanh truyền hình. Vào năm 2014, ông được tạp chí kinh tế Forbes vào năm 2014 xếp vào hạng thứ 6 những danh nhân giàu có nhất Ukraina và thứ 1380 toàn thế giới. Ông đắc cử tổng thống Ukraine vào năm 2014.

Khi rõ ràng rằng ông đã thắng cử vào tối ngày 25 tháng 5 năm 2014, Poroshenko tuyên bố "chuyến đi tổng thống đầu tiên của ông sẽ đến Donbas", nơi các phiến quân vũ trang thân Nga đã tuyên bố kiểm soát khu vực. Ông cũng hứa sẽ đòi lại bán đảo Krym từ Nga. Vào tháng 6 năm 2014, Poroshenko đã cấm mọi hợp tác với Nga trong lĩnh vực quân sự.

Trong năm 2014 và 2015, đồng tiền Ukraine mất khoảng 70% giá trị so với đồng đô la Mỹ. Kể từ tháng 12 năm 2015, Ukraine đã từ chối thanh toán khoản nợ 3 tỷ đô la cho Nga, vốn đã hình thành một phần của kế hoạch hành động Ukraine-Nga vào tháng 12 năm 2013. Cuối nhiệm kỳ, ông Poroshenko chịu nhiều chỉ trích và điều tra vì các hành vi tham nhũng

Volodymyr Zelensky sinh năm 1978, ông lấy bằng luật tại Học viện Kinh tế Kryvyi Rih. Ông nội của vị Tổng thống này là một hồng quân và cha một giáo sư Đại học. Năm 17 tuổi, Zelensky đã bắt đầu sự nghiệp diễn xuất với một nhóm hài nhỏ địa phương tên "Zaporizhia-Kryvyi Rih-Transit" và sau đó chiến thắng giải hài kịch quốc gia Ukraine vào năm 1997. Cùng năm, ông lập nhóm hài kịch Kvartal 95 và sản xuất nhiều chương trình cho Đài truyền hình Ukraine.

Zelenskyy là thành viên hội đồng quản trị và là nhà sản xuất chung của kênh truyền hình Inter từ năm 2010 đến năm 2012. Vào tháng 8 năm 2014, Zelenskyy đã lên tiếng phản đối ý định của Bộ Văn hóa Ukraine về việc cấm các nghệ sĩ Nga đến Ukraine. Kể từ năm 2015, Ukraine đã cấm các nghệ sĩ Nga và các tác phẩm văn hóa khác của Nga vào Ukraine. Năm 2018, bộ phim hài lãng mạn Love in the Big City 2 với sự tham gia của Zelenskyy đã bị cấm chiếu ở Ukraine vì sự châm biếm của nó.

Năm 2015, Zelensky trở thành ngôi sao của loạt phim truyền hình Người hầu của nhân dân, nơi anh đóng vai tổng thống Ukraine. Zelenskyy chủ yếu làm việc trong các tác phẩm tiếng Nga. Vai diễn đầu tiên của anh ấy bằng tiếng Ukraina là bộ phim hài lãng mạn I, You, He, She xuất hiện trên màn hình Ukraine vào tháng 12 năm 2018. Năm 2019, ông Zelensky đắc cửa với số phiếu áp đảo là 73%. 

Có thể thấy, việc nước Ukraine bất ổn chính trị là một hệ quả đã có mầm mống từ lâu chứ không chỉ khi Zelensky lên nhậm chức. Và dù xuất thân ngân hàng, chính khách, doanh nhân, diễn viên… thì cũng không thể nói lên việc bạn điều hành tốt một đất nước hay không.